Pająki
Na świecie występuje ponad 100 000
gatunków pająków. Większość z nich
posiada gruczoły jadowe ale tylko
nieliczne stanowią potencjalne ryzyko dla
zdrowia i życia ludzi. Wszystkie pająki są
mięsożerne, część z nich poluje za
pomocą zastawiania pułapek (np. czarna
wdowa), część atakuje za pomocą jadu,
który obezwładnia ofiarę i wspomaga
procesy trawienia (tarantule, ptaszniki).
* czarne wdowy (Latrodectus mactans)
* pustelniki brunatne (Loxosceles reclusa)
* ptaszniki (gatunki Theraphosa)
* kolczaki (gatunki Cheiracanthium)
* tarantule (gatunki Lycosa)
* skakunowate (np. rodzaj Phidippus)
* kątniki (Tegenaria agrestis)
Występują na obszarach o klimacie
umiarkowanym i tropikalnym.
Czarne wdowy
Latrodektyzm, czyli objawy związane z
ukąszeniem czarnej wdowy wiążą się z
uszkodzeniem przez neurotoksynę części
presynaptycznej zakończeń nerwowych. W
efekcie dochodzi do uwalniania
katecholamin na zakończeniach
adrenergicznych i niedoboru acetylocholiny
na zakończeniach nerwów ruchowych.
Ukąszenie zwykle jest mało bolesne, a w
jego miejscu widoczne być mogą dwa
czerwone ślady. Najczęściej powstaje mały
bąbel, na rumieniowej podstawie. Objawy
zaczynają się po około 20-30 min
Leczenie
leczenie ma na celu zmniejszenie dolegliwości
bólowych i odwrócenie działania neurotoksyn. W
trakcie leczenia stosuje się m.in.:
* glukonian wapniowy (skuteczność obecnie
kwestionowana)
* diazepam
* metokarbamol
* opioidowe środki przeciwbólowe
* antytoksynę (groźba choroby posurowiczej ,
wstrząsu anafilaktycznego)
Dodatkowo należy rozważyć profilaktykę przeciw
tężcowi.
Są to największe pająki, polujące głównie na
chrząszcze i koniki polne. Różnice między
samcem i samicą są mało widoczne (postacie
dojrzałe samców mają z reguły większy
brzuch).
Jad ptaszników zawiera hialuronidazę
powodującą trwający około godziny miejscowy
odczyn histaminowy.
Ptaszniki
W przypadku ukąszenia zaleca się leczenie
objawowe oraz profilaktykę przeciw tężcowi.
Antytoksyna przeciwko jadowi bardziej
groźnych gatunków jest dostępna lokalnie
np. w Ameryce Południowej.
Inną bronią ptaszników są obrastające
grzbiet tych pająków włoski. W sytuacji
zagrożenia są one przez pająki wyrzucane
powodując miejscowe obrzęki i świąd skóry
lub objawy ze strony układu oddechowego
przy ich inhalacji. Dolegliwości mogą
utrzymywać się nawet kilka tygodni. W
leczeniu stosuje się m.in. kortykosteroidy.