ZAKŁAD OCHRONY I KSZTAŁTOWANIA
ŚRODOWISKA

WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA

PRZEDMIOT:

HYDROLOGIA

PROWADZĄCY:

dr inż. Bogdan Ozga-Zieliński

Dla:

Inżynieria Środowiska sem. III

Inżynieria Środowiska sem. 3

HYDROLOGIA

Prowadzący: dr inż. Bogdan Ozga-Zieliński

Konsultacje: piątek w godz. 10.15–12.00 w pok. 816

Kontakt w pilnych sprawach:

bogdan.ozga-zielinski@imgw.pl

ĆWICZENIA AUDYTORYJNE:

TEMAT :

Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia
przedmiotu. Zalecana literatura.

Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu.
Zalecana literatura.

HYDROLOGIA

Program zajęć

1. Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu.
Zalecana literatura.

2. Podstawowe zadania hydrologii inżynierskiej. Źródła informacji hydrologicznej.

3. Metody i przyrządy pomiarowe w hydrologii. Pomiary stanu wody i natężenia przepływu.

4. Cel i sposób wyznaczania podstawowej krzywej przepływu.
Obliczanie przepływów dobowych - współczynniki redukcji zimowej i letniej.

5. Układ roku hydrologicznego. Przepływy charakterystyczne.
Przepływy główne I i II rzędu.

6. Zagadnienie jednorodności hydrologicznych ciągów pomiarowych
(na przykładzie przepływów maksymalnych).

Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu.
Zalecana literatura.

HYDROLOGIA

Program zajęć

7. Przepływy maksymalne roczne o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia.
Związek prawdopodobieństwa przewyższenia ze średnim okresem powtarzalności zdarzenia.

8. Przykłady przepływów konwencjonalnych: przepływ dozwolony, przepływ nienaruszalny.

9. Metody określania charakterystyk przepływu w przekrojach z niepełną informacją o
przepływie.

10. Hydrologiczne zjawiska ekstremalne: definicje oraz charakterystyki wezbrań i niżówek.

11. Modelowanie matematyczne w hydrologii.
Pojęcie i opis matematyczny opadu efektywnego.

12. Transformacja opadu efektywnego w odpływ powierzchniowy
(na przykładzie modelu w postaci kaskady Nasha).

Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu.
Zalecana literatura.

HYDROLOGIA

Program zajęć

13. Transformacja przepływu w korycie rzecznym na przykładzie metody Muskingum.

14. Maksymalne wiarygodne wezbranie (MWW).
Strefy zagrożenia powodziowego i ochrony przeciwpowodziowej.

15. Kolokwium zaliczeniowe (trzy zagadnienia, 45 minut).
Zagadnienie 1 za 5 punktów.
Zagadnienie 2 za 3 punkty.
Zagadnienie 3 za 2 punkty.
Łącznie maksymalnie 10 punktów.
Zaliczenie od 6 punktów.

Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu.
Zalecana literatura.

HYDROLOGIA

Wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu

Podstawa zaliczenia wykładów

- egzamin

Podstawa zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych

- obecność na zajęciach

- pozytywna ocena kolokwium

Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu.
Zalecana literatura.

HYDROLOGIA

Zalecana literatura podstawowa

Hydrologia stosowana

Maria Ozga-Zielińska, Jerzy Brzeziński
PWN, Warszawa 1997

Hydrologia dynamiczna

Pod redakcją Urszuli Soczyńskiej
PWN, Warszawa 1997

Powodziogenność rzek pod kątem bezpieczeństwa budowli
hydrotechnicznych i zagrożenia powodziowego

Maria Ozga-Zielińska, Elżbieta Kupczyk, Bogdan Ozga-Zieliński,
Roman Suligowski, Jerzy Niedbała, Jerzy Brzeziński
Materiały Badawcze IMGW seria: Hydrologia i Oceanologia

nr 29

Warszawa 2003

Sposób prowadzenia zajęć i wymagania odnośnie zaliczenia przedmiotu.
Zalecana literatura.

HYDROLOGIA

Zalecana literatura uzupełniająca

Metody hydrometrii rzecznej
Z. Pasławski
WKiŁ, Warszawa 1973

Metoda wyznaczania krzywej natężenia przepływu
J. Szkutnicki, A. Kadłubowski, Ł. Chudy
Materiały Badawcze IMGW seria: Hydrologia i Oceanologia nr 33, Warszawa 2007

Określanie przepływów maksymalnych w przypadku krótkich ciągów pomiarowych
B. Ozga-Zieliński
Gospodarka Wodna nr 11, 1995

Uzyskiwanie informacji hydrologicznej w sytuacji braku ciągów pomiarowych
przepływów
M. Ozga-Zielińska, B. Ozga-Zieliński
Gospodarka Wodna nr 5, 1996

Zasady obliczania przepływów rocznych o określonym prawdopodobieństwie
przewyższenia
M. Ozga-Zielińska, J. Brzeziński, B. Ozga-Zieliński
Materiały Badawcze IMGW seria: Hydrologia i Oceanologia nr 27, Warszawa 1999

ĆWICZENIA AUDYTORYJNE:

TEMAT :

Podstawowe zadania hydrologii inżynierskiej.
Źródła informacji hydrologicznej.

HYDROLOGIA

HYDROLOGIA INŻYNIERSKA

• Systematyczne pomiary hydrologiczne - hydrometria
IMGW

• Opracowanie surowych wyników pomiarów i gromadzenie
w Centralnej Bazie Danych Historycznych – hydrologia historyczna
IMGW

• Opracowanie prognoz hydrologicznych - hydrologia operacyjna
IMGW

• Opracowanie analiz, opinii, ekspertyz i dokumentacji hydrologicznej,
udostępnianie danych pomiarowo-obserwacyjnych
IMGW - uprawniony hydrolog

• Rozwijanie metod badawczych
IMGW, uczelnie wyższe, różne instytucje badawczo-rozwojowe polskie
i zagraniczne

Hydrologiczno-Meteorologiczny System
Pomiarowo-Obserwacyjny:

-Sieć stacji hydrologicznych i meteorologicznych

-Sieć radarów meteorologicznych

-Sieć wykrywania i lokalizacji wyładowań atmosferycznych

Biura Prognoz Meteorologicznych

Mezoskalowe Modele Numeryczne

Międzynarodowa

Wymiana Danych

System Hydrologii i Operacyjna Baza Danych

Centrum Nadzoru Operacyjnego

Biura Prognoz Hydrologicznych

Matematyczne Modele Hydrologiczne

prognozy, ostrzeżenia, biuletyny

informacje i ekspertyzy

Dystrybucja Informacji Hydrologicznej – System Obsługi Klienta

Użytkownicy

Zarząd

IMGW

Administracja

centralna

Centra

Zarządzania

Kryzysowego

Media

Oddziały i

Stacje

IMGW

RZGW

Ośrodki

Koordynacyjno

-Informacyjne

Służba Prognoz Hydrologicznych

HYDROLOGIA

Baza Danych
Historycznych

Podstawowe zadania hydrologii inżynierskiej.
Źródła informacji hydrologicznej.

HYDROLOGIA

PAŃSTWOWA SŁUŻBA HYDROLOGICZNO-METEOROLOGICZNA IMGW

Systematyczne

pomiary

hydrologiczne - Hydrometria

Podstawowe zadania hydrologii inżynierskiej.
Źródła informacji hydrologicznej.

HYDROLOGIA

Wykonywane pomiary w 902 przekrojach rzek na obszarze Polski

Systematyczne

pomiary

hydrologiczne - Hydrometria

• pomiar stanu wody

• pomiar natężenia przepływu

• pomiar temperatury wody

• pomiar rumowiska unoszonego

• pomiar rumowiska wleczonego

• geodezyjny pomiar przekroju poprzecznego koryta rzecznego

• geodezyjny pomiar profilu podłużnego koryta rzecznego

• geodezyjny pomiar spadku zwierciadła wody

Hydrologiczno-Meteorologiczna Służba Pomiarowo-Obserwacyjna IMGW

HYDROLOGIA

Lp.

Podstawowa sieć pomiarowo-

obserwacyjna IMGW

Liczb

Stacje synoptyczne (I i II rzędu)

Stacje klimatologiczne (III i IV rzędu)

211

Stacje opadowe (V rzędu)

1 017

Stacje wodowskazowe

902

Stacje wód podziemnych

100

Sieć stacji aerologicznych

Sieć radarów meteorologicznych POLRAD

Sieć wykrywania i lokalizacji wyładowań
atmosferycznych PERUN

R A Z E M

2 311

HYDROLOGIA

Hydrologiczno-Meteorologiczna Służba Pomiarowo-Obserwacyjna IMGW

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej

wykonuje corocznie na podstawowej sieci

pomiarowo-obserwacyjno

Państwowej Służby Hydrologiczno-

Meteorologicznej

ponad

7 000 000 000

pomiarów i obserwacji

Podstawowe zadania hydrologii inżynierskiej.
Źródła informacji hydrologicznej.

HYDROLOGIA

Dokumentacja hydrologiczna

Dokumentacja hydrologiczna stanowi opracowanie
zawierające obliczenia charakterystyk hydrologicznych
wykonane na podstawie dostępnych wieloletnich
obserwacji i pomiarów hydrologicznych,
meteorologicznych oraz pomiarów terenowych (w
korycie cieku i na obszarze zlewni). Zakres
dokumentacji hydrologicznej zależy od rodzaju
inwestycji i potrzeb projektowych.

Podstawowe zadania hydrologii inżynierskiej.
Źródła informacji hydrologicznej.

HYDROLOGIA

Dokumentację hydrologiczną sporządza się do celów

 projektowania urządzeń wodnych i opracowania instrukcji gospodarowania
wodą,

 opracowań planistycznych (programu wodno-środowiskowego, planu
gospodarowania wodami, planu ochrony przeciwpowodziowej i przeciwdziałania
skutkom suszy, warunków korzystania z wód i in.),

 studium ochrony przeciwpowodziowej,

 opracowań stanowiących podstawę do wydania decyzji administracyjnych
(pozwolenia wodnoprawnego, ustalenia linii brzegu i in.),

 ustalenia strefy ochronnej ujęcia wód powierzchniowych oraz obszaru
ochronnego zbiorników wód śródlądowych.