Wywiad i techniki

ankietowe

Przegląd dwóch wybranych

metod badawczych

Wywiad a sondaż ankietowy

• Wywiad i ankieta są tymi metodami badań, które dla

gromadzenia danych używają kwestionariuszy.

Jednak typy kwestionariuszy stosowanych w tych
badaniach różnią się do siebie.

• Wynika to z dwóch cech tych badań:

– rodzaju kontaktu pomiędzy

badaczem i badanym,

– stopnia wystandaryzowania

kwestionariuszy.

WYWIAD

• Wywiad - to metoda badań oparta o

bezpośredni kontakt pomiędzy
badanym i badaczem (ankieterem).
Ma charakter bez pośredniej
rozmowy, kierowanej przez badacza
(ankietera). Dlatego kwestionariusz
wywiadu ma być jedynie pomocnym
na rzędziem w gromadzeniu
informacji.

WYWIAD - rodzaje

• wywiad swobodny

, gdzie najwięcej zależy

od inwencji badacza, a kwestionariusz
jest listą zagadnień, które w trakcie
rozmowy z badanym należy poruszyć.
Badacz decyduje kiedy, w jakiej
kolejności (najczęściej zależnej od toku
rozmowy)
i przy pomocy jakich pytań uzyskiwać
informacje od badanego.

WYWIAD - rodzaje

• Obecnie na fali powrotu do

jakościowych metod badań wywiad
swobodny przeżywa swój renesans
pod postacią tzw.

wywiadu

pogłębionego

. Zapis takiego wywiadu

powinien być możliwie najpełniejszy,
tzn. dokładnym zapisem rozmowy.

WYWIAD - rodzaje

• odmianą wywiady pogłębionego jest

tzw.

wywiad narracyjny

, w którym

badany relacjonuje pewien etap swego
życia. Jego podstawą jest założenie, że
badany sam będzie dokonywał wyboru
i oceny poszczególnych zdarzeń, w
których uczestniczył. Dlatego
konieczne jest, aby sam badany
strukturalizował swoją wypowiedź.

WYWIAD - rodzaje

• wywiad kwestionariuszowy

, w którym badacz

dysponuje wcześniej przygotowanym

kwestionariuszem (zestawem pytań ułożonych

w odpowiedniej kolejności i podporządkowanych

problemowi badań.

Tutaj inwencja badacza jest już ograniczona

ponieważ chodzi o uzyskanie informacji

przynajmniej częściowo

wystandaryzowanych

.

Dlatego też badanym zadaje się te same pytania,

działa na nich takimi samymi bodźcami

(pytaniami, listami itp.). Jednak i w tym wypadku

możliwa i konieczna jest aktywna postawa

ankietera:

wywiad

• We wszystkich typach wywiadu mamy do

czynienia z sytuacją społecznej interakcji
czyli wzajemnego oddziaływania na
siebie badanego i badacza.
Oznacza to, że oddziaływują oni na
siebie, reagują na działania partnera, a
także na gesty, mimikę, ton głosu,
komentarze.

• (UWAGA! Warunki wywiadu mają wpływ na wyniki

badania)

ANKIETA

• Ankieta to metoda badań oparta o pośredni

kontakt pomiędzy badaczem i badanym.

Rolę środka komunikacji między nimi pełni

kwestionariusz, z reguły wystandaryzowany,

a więc taki, który jest

standardowym

(podobnym lub identycznym) bodźcem w

stosunku do badanego

. W rezultacie takiego

zabiegu otrzymuje się również

wystandaryzowane (ujednolicone)

odpowiedzi. Dzieje się to dzięki zastosowaniu

w kwestionariuszu pytań zamkniętych

(wszystkich lub większości).

Ankieta - rodzaje

• ankieta pilotowana

, gdy ankieter ma

indywidualny kontakt z badaczem -
przypomina najbardziej wywiad,

• ankieta audytoryjna

, gdy grupa pod

nadzorem ankietera wypełnia
kwestionariusze.

Ankieta - rodzaje

• techniki ankiet

samozwrotnych

,

gdzie badany otrzymuje
kwestionariusz, który ma po
wypełnieniu sam zwrócić.

– pocztowe
– prasowe, radiowe, telewizyjne
– dodawane do produktów
– rozdawane przy jakichś okazjach

.

Ankieta/wywiad

• Pojawia się nowy typ badań będący

skrzyżowaniem wywiadu i ankiety –
„

ankieta telefoniczna

”. Jej istotą jest

krótki wywiad, prowadzony przy
pomocy maksymalnie
wystandaryzowanego, z reguły
krótkiego, kwestionariusza. W
badaniach typu sondażowego daje
dobre rezultaty.