Przyczyny

Przyczyny

agresji

agresji

i przemocy

i przemocy

wśród

wśród

dzieci i

dzieci i

młodzieży

młodzieży

Definicja

Definicja



Agresja, to „wroga, napastliwa

Agresja, to „wroga, napastliwa

postawa lub zachowanie się

postawa lub zachowanie się

względem kogoś lub czegoś”

względem kogoś lub czegoś”

Formy agresji

Formy agresji

Agresja słowna

Agresja słowna

, np.

, np.



atak na charakter osoby

atak na charakter osoby



atak na kompetencje („Jak możesz być tak

atak na kompetencje („Jak możesz być tak

głupi?”)

głupi?”)



atak na pochodzenie („Jesteś taką samą ofiarą

atak na pochodzenie („Jesteś taką samą ofiarą

życiową jak twój ojciec”)

życiową jak twój ojciec”)



atak na wygląd fizyczny („Czy zawsze musisz

atak na wygląd fizyczny („Czy zawsze musisz

wyglądać jak niechluj?”)

wyglądać jak niechluj?”)



oszczercze porównanie („Z ciebie nigdy nic nie

oszczercze porównanie („Z ciebie nigdy nic nie

będzie”)

będzie”)



dokuczanie

dokuczanie



ubliżanie i przeklinanie

ubliżanie i przeklinanie

Formy agresji

Formy agresji

Agresja fizyczna

Agresja fizyczna

może mieć charakter

może mieć charakter

instrumentalny i emocjonalny.

instrumentalny i emocjonalny.



Z agresją instrumentalną mamy do czynienia

Z agresją instrumentalną mamy do czynienia

wtedy, gdy agresor chce zdobyć lub osiągnąć

wtedy, gdy agresor chce zdobyć lub osiągnąć

jakiś cel.

jakiś cel.



Agresja emocjonalna występuje wówczas, gdy

Agresja emocjonalna występuje wówczas, gdy

dziecko przeżywa lęk lub złość.

dziecko przeżywa lęk lub złość.

Trzy główne teorie

Trzy główne teorie

pochodzenia ludzkiej

pochodzenia ludzkiej

agresji

agresji

1.

1.

teoria instynktów

teoria instynktów

, która mówi, że agresja

, która mówi, że agresja

jest instynktem wrodzonym i że człowiek z

jest instynktem wrodzonym i że człowiek z

natury zachowuje się agresywnie i stosuje

natury zachowuje się agresywnie i stosuje

przemoc

przemoc

Trzy główne teorie

Trzy główne teorie

pochodzenia ludzkiej

pochodzenia ludzkiej

agresji

agresji

2.

2.

teoria frustracji

teoria frustracji

, według której przyczyną

, według której przyczyną

zachowań agresywnych jest przeżywana

zachowań agresywnych jest przeżywana

frustracja, będąca wynikiem zablokowania

frustracja, będąca wynikiem zablokowania

zaspokojenia potrzeb

zaspokojenia potrzeb

Trzy główne teorie

Trzy główne teorie

pochodzenia ludzkiej

pochodzenia ludzkiej

agresji

agresji

3.

3.

teoria społecznego uczenia się

teoria społecznego uczenia się

, która

, która

mówi, że ludzie uczą się zachowań

mówi, że ludzie uczą się zachowań

agresywnych bądź przez własne, bezpośrednie

agresywnych bądź przez własne, bezpośrednie

doświadczenie, bądź przez naśladownictwo.

doświadczenie, bądź przez naśladownictwo.

Przyczyny agresji

Przyczyny agresji

wśród dzieci i młodzieży

wśród dzieci i młodzieży

Studia nad agresją i przemocą wśród dzieci

Studia nad agresją i przemocą wśród dzieci

wskazują na to, jak ważny jest

wskazują na to, jak ważny jest

wpływ

wpływ

otoczenia

otoczenia

na powstawanie zachowań

na powstawanie zachowań

agresywnych.

agresywnych.

Dzieje się tak wówczas, gdy:

Dzieje się tak wówczas, gdy:



dzieci szczególnie często mają do czynienia

dzieci szczególnie często mają do czynienia

z agresją i przemocą w rodzinie

z agresją i przemocą w rodzinie



w rodzinie panuje chaos, a role matki i ojca

w rodzinie panuje chaos, a role matki i ojca

nie są w pełni realizowane

nie są w pełni realizowane



w rodzinie często używa się w stosunku do

w rodzinie często używa się w stosunku do

dzieci agresji i przemocy

dzieci agresji i przemocy

Przyczyny agresji

Przyczyny agresji

wśród dzieci i

wśród dzieci i

młodzieży

młodzieży

Może się to, między innymi, wyrażać przez:

Może się to, między innymi, wyrażać przez:



negatywny lub chłodny stosunek emocjonalny

negatywny lub chłodny stosunek emocjonalny

rodziców do dziecka, przede wszystkim w

rodziców do dziecka, przede wszystkim w

pierwszych latach jego życia

pierwszych latach jego życia



brak wyznaczonych granic, których dziecku nie

brak wyznaczonych granic, których dziecku nie

wolno przekraczać w zachowaniu wobec

wolno przekraczać w zachowaniu wobec

rodziców, rodzeństwa innych dorosłych

rodziców, rodzeństwa innych dorosłych

i rówieśników

i rówieśników



brak relacji ze strony rodziców w rozpoznawaniu

brak relacji ze strony rodziców w rozpoznawaniu

i akceptowaniu dziecięcych zachowań

i akceptowaniu dziecięcych zachowań

Przyczyny agresji

Przyczyny agresji

wśród dzieci i

wśród dzieci i

młodzieży

młodzieży



mało rozwinięta samokontrola swoich emocji

mało rozwinięta samokontrola swoich emocji

-

dzieci mają wówczas ogromne kłopoty w

dzieci mają wówczas ogromne kłopoty w

radzeniu sobie ze strachem, lękiem czy

radzeniu sobie ze strachem, lękiem czy

poczuciem krzywdy lub winy. Nie są w stanie

poczuciem krzywdy lub winy. Nie są w stanie

przewidzieć swoich relacji emocjonalnych i

przewidzieć swoich relacji emocjonalnych i

nie kontrolują swoich zachowań

nie kontrolują swoich zachowań

Przyczyny agresji

Przyczyny agresji

wśród dzieci i

wśród dzieci i

młodzieży

młodzieży



ustabilizowane wzory zachowań agresywnych

ustabilizowane wzory zachowań agresywnych

i stosowania przemocy

i stosowania przemocy

-

zapewniają one odnoszenie sukcesów i są

zapewniają one odnoszenie sukcesów i są

nagradzające

nagradzające



używanie alkoholu i narkotyków

używanie alkoholu i narkotyków

Przyczyny agresji

Przyczyny agresji

wśród dzieci i

wśród dzieci i

młodzieży

młodzieży



pokazywana w telewizji przemoc w

pokazywana w telewizji przemoc w

poważnym stopniu wpływa na uczenie się jej

poważnym stopniu wpływa na uczenie się jej

przez dzieci i młodzież

przez dzieci i młodzież

Badania pokazują, że przemoc w telewizji

Badania pokazują, że przemoc w telewizji

może wpływać na agresywne zachowania,

może wpływać na agresywne zachowania,

tłumić wrażliwość w odbiorze realnego życia i

tłumić wrażliwość w odbiorze realnego życia i

uczyć nierealistycznych zachowań.

uczyć nierealistycznych zachowań.

Przyczyny agresji

Przyczyny agresji

wśród dzieci i

wśród dzieci i

młodzieży

młodzieży



usposobienie dziecka

usposobienie dziecka

Istnieje większe prawdopodobieństwo, że

Istnieje większe prawdopodobieństwo, że

agresja rozwinie się u dziecka aktywnego, o

agresja rozwinie się u dziecka aktywnego, o

większym temperamencie, niż u dziecka o

większym temperamencie, niż u dziecka o

temperamencie łagodniejszym.

temperamencie łagodniejszym.

Reasumując

Reasumując

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE

POWSTAWANIU AGRESJI

POWSTAWANIU AGRESJI

Czynniki

Czynniki

instytucjonalno-

instytucjonalno-

organizacyjne

organizacyjne



zbyt liczne klasy

zbyt liczne klasy



zbyt dużo czasu spędzanego w sposób

zbyt dużo czasu spędzanego w sposób

ukierunkowany

ukierunkowany



za mało możliwości wycofania się z pracy

za mało możliwości wycofania się z pracy

grupowej oraz zbyt mało możliwości tworzenia

grupowej oraz zbyt mało możliwości tworzenia



ograniczona ruchliwość (za dużo siedzenia przy

ograniczona ruchliwość (za dużo siedzenia przy

stołach, za mało przestrzeni i okazji do ruchu)

stołach, za mało przestrzeni i okazji do ruchu)



struktura organizacyjna szkoły (nauka zmianowa,

struktura organizacyjna szkoły (nauka zmianowa,

„okienka”, klasy łączone, zmiana nauczycieli)

„okienka”, klasy łączone, zmiana nauczycieli)



ogólny standard budynku i otoczenia, oświetlenie,

ogólny standard budynku i otoczenia, oświetlenie,

poziom hałasu, temperatura i wystrój pomieszczeń

poziom hałasu, temperatura i wystrój pomieszczeń

(zbyt dużo lub mało bodźców sprzyja agresji).

(zbyt dużo lub mało bodźców sprzyja agresji).

Czynniki

Czynniki

psychologiczne

psychologiczne



frustracja wynikająca z braku dobrego kontaktu z

frustracja wynikająca z braku dobrego kontaktu z

dorosłymi lub agresja z ich strony

dorosłymi lub agresja z ich strony



niskie poczucie własnej wartości, połączone z dużą

niskie poczucie własnej wartości, połączone z dużą

ilością negatywnych komunikatów od dorosłych

ilością negatywnych komunikatów od dorosłych



modelowanie zachowań agresywnych w mediach,

modelowanie zachowań agresywnych w mediach,

subkulturach, rodzinach

subkulturach, rodzinach



brak jasnych i przestrzeganych reguł życia

brak jasnych i przestrzeganych reguł życia

szkolnego

szkolnego



mała umiejętność radzenia sobie z przeżywaniem

mała umiejętność radzenia sobie z przeżywaniem

silnych i negatywnych uczuć, a zwłaszcza złości

silnych i negatywnych uczuć, a zwłaszcza złości



brak umiejętności konstruktywnego rozwiązania

brak umiejętności konstruktywnego rozwiązania

sytuacji konfliktowych

sytuacji konfliktowych



frustracja spowodowana brakiem perspektyw

frustracja spowodowana brakiem perspektyw

życiowych

życiowych

Przyczyny

Przyczyny

pedagogiczne

pedagogiczne



zbyt rzadko wykorzystywane umiejętności

zbyt rzadko wykorzystywane umiejętności

konstruktywnego rozwiązywania sytuacji

konstruktywnego rozwiązywania sytuacji

konfliktowych przez rodziców i nauczycieli

konfliktowych przez rodziców i nauczycieli



niewłaściwe sposoby komunikowania się z

niewłaściwe sposoby komunikowania się z

dziećmi, powodujące ich agresję (poniżanie,

dziećmi, powodujące ich agresję (poniżanie,

krytykowanie, wyśmiewanie lub niezauważanie

krytykowanie, wyśmiewanie lub niezauważanie

osiągnięć)

osiągnięć)



nieumiejętność radzenia sobie z przeżywaniem

nieumiejętność radzenia sobie z przeżywaniem

silnych i trudnych uczuć

silnych i trudnych uczuć



nieskuteczne rozładowywanie napięć podczas

nieskuteczne rozładowywanie napięć podczas

lekcji (nastawienie na szybki skutek, bez

lekcji (nastawienie na szybki skutek, bez

uwzględnienia przyczyn i warunków)

uwzględnienia przyczyn i warunków)

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ