Rola konglomeratów
finansowych we
współczesnym kryzysie
finansowym
Damian Ptaszyński
Część pierwsza:
WPŁYW KONGLOMERATÓW
FINANSOWYCH NA
POWSTANIE I ROZWÓJ
WSPÓŁCZESNEGO KRYZYSU
FINANSOWEGO NA ŚWIECIE
„New Deal” 1933-1939
Glass-Steagall Act
zakaz łączenia bankowości inwestycyjnej z
depozytowo-kredytową
Federal National Mortgage Association
czyli Fannie Mae, zapewnienie płynności na
rynku kredytów hipotecznych oraz
realizacja
misji rządów w ramach
mieszkalnictwa, kredyty hipoteczne na 30
lat, stała stopa
procentowa, niski udział
własny
Punkty zwrotne w
nadmuchiwaniu balonu
Community Reinvestment Act (1977r.)
zmuszenie banków do udzielania kredytów
w rejonach charakteryzujących się niskimi
dochodami
Gramm-Leach-Bliley Act (1999r.)
zniesienie ustawy Glass-Steagall Act z
1933 roku, możliwość łączenia bankowości
inwestycyjnej z depozytowo-kredytową i
tworzenia holdingów finansowych
(wymuszona przez fuzję CitiCorp i Travelers)
System BASEL i
współczynnik kapitałowy
Współczynnik kapitałowy = kapitał banku
/ aktywa ważone ryzykiem
Wg BASEL przynajmniej 8%
Przykład:
kapitał banku = 100zł
100/1250 = 8%
aktywa ważone ryzykiem = max. 1250
kredyty hipoteczne = 1250zł (waga 100%)
depozyty = 500zł (waga 0%)
akt. ważone ryzykiem = 1250x100% + 500x0%
Spółki specjalnego
przeznaczenia (SPV, SPC,
SIV)
Finansowanie kredytów hipotecznych przez ich
sekurytyzację
Jeszcze rating i kredyty
zaczynają się kręcić
Im wyższy rating, tym droższy
Mechanizm działania:
bank udziela kredytów >>
kredyty umieszczane są na SPV >>
otrzymują wysoki rating >>
są skupywane na całym świecie…
… i to wszystko ubezpieczają potężne
instytucje ubezpieczeniowe
Wzrost ceny domów w USA
Główna stopa procentowa w
USA
Zaczyna się kryzys
Rosną stopy procentowe >> rosną
odsetki >> ludzie nie spłacają
kredytów >> banki wystawiają
nieruchomości na sprzedaż >> zbyt
duża podaż nieruchomości w stosunku
do zerowego popytu powoduje
drastyczny spadek cen >> obligacje
subprime okazują się papierami bez
pokrycia >> powstają ogromne straty i
zadłużenia
Część druga:
SKUTKI KRYZYSU NA
KONGLOMERATACH
FINANSOWYCH
Upadki Bear Stearns i
Lehman Brothers
16 marca 2008. Początek serii bankowych
bankructw. Przez nadmiar inwestycji w hipoteczne
obligacje pada bank Bear Stearns. Za symboliczne
dwa dolary za akcję przejmuje go JPMorgan Case.
Fed ubezpiecza transakcję kwotą 30 mld dol.
7-18 września 2008. Bankowa zapaść. Największe
instytucje rynku hipotecznego USA - Fannie Mae
oraz Freddie Mac - zostają przejęte przez rząd
federalny. Do inwestorów zaczyna docierać skala
problemu: Fannie i Freddie mają w portfelu 5 bln
dol. w długach i obligacjach hipotecznych.
Bankrutuje istniejący od 158 lat bank inwestycyjny
Lehman Brothers.
RBS
Strata za 2008 rok wyniosła 28 mld
funtów
Zwolnionych zostało 30 tys.
pracowników
Bank otrzymał 20 mld funtów
wsparcia
Rząd Wielkiej Brytanii przejął 70%
akcjonariatu banku
Wycofanie się z rynku chińskiego
Citigroup Inc
Zwolnienie 50 tys. pracowników na
świecie
Posiada 300 mld $ toksycznych
aktywów
Planowany podział na Citicorp i Citi
Holdings
25 mld $ pomocy
Państwo planuje przejąć 40% udziałów
Plan partnerstwa publiczno-
prywatnego pana Geithnera
(przykład)
1 bln$ toksycznych aktywów banku >>
bank zakłada SPV i wkłada w nią 30
mld$ >> skarb państwa daje spółce
150 mld$ (plan Paulsona) >> FDIC
daje spółce pożyczkę 820 mld$ >>
spółka mając 1 bln$ wykupuje
śmieciowe aktywa banku >> bank jest
oczyszczony, a spółka rozpływa się w
powietrzu, zaś jej straty przechodzą na
podatnika
Bibliografia
Fundacja Instytut Ludwiga von Misesa
praca zbiorowa „Kryzysy bankowe”
BFG i PWE Warszawa 2002
PROF. DR HAB. BAZYLI SAMOJLIK
Raport „Kryzys finansowy: źródła,
skutki, kierunki naprawy” Warszawa
2008
R. Walkiewicz „Bankowość
Inwestycyjna” Warszawa 2001
www.money.pl