Elementy noża
tokarskiego

Część chwytowa

Przeznaczon
a jest do
ustalenia
położenia i
zamocowania
noża.

Część robocza

Kształtuje
obrabiany
materiał.

Powierzchnia natarcia.

Jest to
powierzchnia
po której
spływa wiór
w czasie
skrawania.

Powierzchnia przyłożenia

główna

Jest to
powierzchni
a stykająca
się w czasie
pracy z
powierzchni
ą skrawną.

Powierzchnia przyłożenia

pomocnicza

Jest to
powierzchnia
zwrócona w
czasie
obróbki w
stronę
powierzchni
obrobionej.

Krawędź skrawająca

główna

Linia
przecięcia
powierzchn
i natarcia z
powierzchn
ią
przyłożenia
tworzy tzw.
główną
krawędź
skrawającą
.

Krawędź skrawająca

pomocnicza

Linia
przecięcia
powierzchn
i natarcia z
pomocnicz
ą
powierzchn
ią
przyłożenia
tworzy
pomocnicz
ą krawędź
skrawającą
.

Naroże

Miejsce

geometryczn

e przecięcia

się trzech

powierzchni

(natarcia,

przyłożenia

oraz

pomocniczej

powierzchni

przyłożenia)

tworzy

naroże

(wierzchołek

) ostrza.

Wprowadzenie

W celu określenia geometrii ostrza przyjmuje się układ odniesienia nazywany układem

narzędzia, w którym wyróżnia się kilka charakterystycznych płaszczyzn odniesienia:
Płaszczyzna podstawowa Pr,
Płaszczyzna krawędzi skrawającej Ps,
Płaszczyzna przekroju głównego Po,
Płaszczyzna normalna Pn,
Płaszczyzna boczna (posuwowa) Pf,
Płaszczyzna tylna (przekroju poprzecznego) Pp.

W płaszczyźnie przekroju głównego Po, normalnej Pn, bocznej Pf i tylnej Pp rozpatrywane

są charakterystyczne kąty wyznaczające wzajemne położenie powierzchni ostrza:
Kąt natarcia ,
Kąt ostrza ,
Kąt przyłożenia ,

W płaszczyźnie przekroju głównego Po kąty  nazywamy kątami głównymi i

oznaczamy indeksem o. Podobnie postępujemy przy opisywaniu kątów w płaszczyźnie

normalnej, bocznej i tylnej oznaczając je odpowiednio indeksem n, f, p.

W płaszczyźnie podstawowej Pr wyznaczamy kąt przystawienia



r,

kąt odchylenia

krawędzi skrawającej 

r

a w płaszczyźnie stycznej Ps kąt pochylenia krawędzi skrawającej



s

.

Przestrzenny układ

płaszczyzn 1

1- Założony kierunek
ruchu głównego,
2- Założony kierunek
ruchu posuwowego,
3- Rozpatrywany punkt
krawędzi skrawającej.

Pr

- Płaszczyzna

podstawowa,

Pp

-Płaszczyzna tylna

(przekroju
poprzecznego),

Pf

- Płaszczyzna boczna

(posuwowa).

Przejdź do

geometrii ostrza

w

układzie narzędzia
Przejdź do
przestrzennego układu
płaszczyzn

(widok 2)

Przejdź do

płaskiego układu płaszc
zyzn
Koniec

Przestrzenny układ

płaszczyzn 2

1- Założony kierunek

ruchu głównego,
2- Założony kierunek

ruchu posuwowego,
3- Rozpatrywany punkt

krawędzi skrawającej.

Pr

- Płaszczyzna

podstawowa,

P

n-Płaszczyzna

normalna,

P

o- Płaszczyzna

przekroju głównego,

Ps

- Płaszczyzna krawędzi

skrawającej.

Przejdź do

geometrii ostrza

w

układzie narzędzia
Przejdź do

przestrzennego układu

płaszczyzn

(widok 1)

Przejdź do

płaskiego układu płaszcz

yzn

Koniec

Geometria ostrza w

układzie narzędzia

r-kąt przystawienia
r-kąt odchylenia krawędzi skrawającej
s-kąt pochylenia krawędzi skrawającej
o-kąt natarcia główny
o-kąt ostrza główny
o-kąt przyłożenia główny
n-kąt natarcia normalny
n-kąt ostrza normalny
n-kąt przyłożenia normalny
f-kąt natarcia boczny
f-kąt ostrza boczny
f-kąt przyłożenia boczny
p-kąt natarcia tylny
p-kąt ostrza tylny
p-kąt przyłożenia tylny

Pr-Płaszczyzna podstawowa
Ps-Płaszczyzna krawędzi skrawającej
Po-Płaszczyzna przekroju głównego
Pn-Płaszczyzna normalna
Pf-Płaszczyzna boczna
Pp-Płaszczyzna tylna

Przejdź do przestrzennego układu

płaszczyzn (

widok 1

,

widok 2

)

Przejdź do

płaskiego układu płaszczyzn

Koniec

Wykonali: (dla 

r

=60º)

Stanisław Szulc
Paweł Lichocki