PRAWA
DZIECKA

PRAWO



PRAWO - w ujęciu przedmiotowym - to system norm

prawnych, czyli ogólnych, abstrakcyjnych i w przybliżeniu

jednoznacznych dyrektyw postępowania, które powstały

w związku z istnieniem i funkcjonowaniem państwa,

ustanowione lub uznane przez właściwe organy władzy

publicznej i przez te organy stosowane, w tym z

użyciem przymusu państwowego.



PRAWO - ogół przepisów i norm prawnych regulujących

stosunki między ludźmi danej społeczności



PRAWO - uprawnienia przysługujące komuś zgodnie z

obowiązującymi przepisami

KONWENCJA



KONWENCJA jako Umowa międzynarodowa jest obecnie

najważniejszym

instrumentem

regulującym

stosunki

międzynarodowe. Za umowę międzynarodową uważa się

zgodne oświadczenie woli (porozumienie) co najmniej dwóch

podmiotów prawa międzynarodowego (przede wszystkim:

państw lub organizacji międzynarodowych, ale także np. Stolicy

Apostolskiej regulowane przez prawo międzynarodowe i

wywołujące skutki w sferze prawa międzynarodowego,

niezależnie od tego, czy jest ujęte w jednym czy w większej

liczbie dokumentów, i bez względu na jego nazwę.



 



KONWENCJA - umowa międzynarodowa dotycząca

specjalnych zagadnień; wszelka umowa normująca jakieś

sprawy; umowność; utarte normy, zwyczaje, stereotypy

myślenia



KONWENCJA - normy zachowania, postępowania, przyjęte w

jakimś środowisku; umowne zachowywanie się

HISTORIA KONWENCJI O PRAWACH DZIECKA

20 listopada 1989r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych
uchwaliło jednomyślnie Konwencję o Prawach Dziecka. Weszła ona w życie
2 września 1990r. Polska była inicjatorem Konwencji i przystąpiła do niej
jako jedno z pierwszych państw, chociaż stosunkowo długi proces
ratyfikacji spowodował, że zaczęła ona obowiązywać od 7 lipca 1991r.

Konwencję nazywa się światową konstytucją praw dziecka.

Konwencja ustanawia status dziecka oparty na następujących założeniach:



dziecko jest samodzielnym podmiotem; ze względu na swoją niedojrzałość
psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej;



dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości,
godności prywatności;



rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka;



państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ja w jej funkcjach.

Tworząc system ochrony dziecka kierowano się
następującymi zasadami:



zasada dobra dziecka – oznacza, iż wszystkie działania
podejmowane są w najlepiej pojętym interesie
dziecka;



zasada równości – oznacza, że wszystkie dzieci niezależnie od ich
cech (koloru skóry, płci, narodowości itp.) mają być równe wobec
prawa;



zasada poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców za
rozwój i wychowanie dziecka – oznacza, że ochronie podlega
autonomia rodziny i prawa obojga rodziców do
decydowania o sprawach dziecka;



zasada

dotycząca

pomocy

państwa

w

zabezpieczeniu

odpowiednich warunków socjalnych i zdrowotnych rodziny.

 

Postanowienia Konwencji dotyczą dziecka urodzonego, które nie
ukończyło 18 roku życia.

Katalog praw przyznanych dziecku w Konwencji obejmuje prawa:

PRAWA I WOLNOSCI OSOBISTE



prawo do życia i rozwoju;



prawo do tożsamości i identyczności (nazwisko, imię, obywatelstwo,
wiedza o własnym pochodzeniu);



prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej;



prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania;



prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach
dziecko dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym;



prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w
przypadku rozłączenia z nimi;



prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku,
nadużyć seksualnych i wszelkiego okrucieństwa;



prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15 roku życia;



zakaz wykonywania kary śmierci lub stosowania kary dożywocia
więziennego wobec dziecka

PRAWA SOCJALNE



prawo do wypoczynku i czasu wolnego



prawo do odpowiedniego standardu
życia;



prawo do ochrony zdrowia;



prawo do zabezpieczenia socjalnego;

PRAWA KULTURALNE



prawo do nauki;



prawo do korzystania z dóbr kultury;



prawo do informacji;



prawo do znajomości swoich praw

PRAWA POLITYCZNE



prawo stowarzyszania się i zgromadzeń w celach
pokojowych,



prawo wolności wypowiedzi, swobody poszukiwania
i przekazywania informacji i idei wszelkiego
rodzaju.

Nie

przyznaje

się,

w

zasadzie,

praw

ekonomicznych wychodząc z założenia, że
dziecko winno się uczyć, a nie
pracować.

NAJWAŻNIEJSZE AKTY PRAWNE W POLSCE

ODNOSZĄCE SIĘ DO PRAW DZIECKA

I.

Konstytucja Rzeczypospolitej

Polskiej

II.

Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka

III.

Konwencja o Prawach Dziecka

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Art.72  Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

1.

Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma
prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka
przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.

2.

Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki
i pomocy władz publicznych.

3.

W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz
osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania
i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.

4.

Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika
Praw Dziecka

USTAWA O RZECZNIKU PRAW

DZIECKA

Fragm. USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka. Dz. U. Nr 6, poz. 69
Art. 1. 1. Ustanawia się Rzecznika Praw Dziecka.
2. Rzecznik Praw Dziecka, zwany dalej Rzecznikiem, stoi na straży praw dziecka

określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i
innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków
rodziców.

3. Rzecznik przy wykonywaniu swoich uprawnień kieruje się dobrem dziecka oraz bierze

pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

Art. 2. 1. W rozumieniu ustawy dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do

osiągnięcia pełnoletności.

2. Uzyskanie pełnoletności określają odrębne przepisy.
Art. 3. 1. Rzecznik, w sposób określony w niniejszej ustawie, podejmuje działania mające

na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem
jego godności i podmiotowości.

2. Rzecznik działa na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególności:

1) prawa do życia i ochrony zdrowia,
2) prawa do wychowania w rodzinie,
3) prawa do godziwych warunków socjalnych,
4) prawa do nauki.

3. Rzecznik podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą,

okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym
traktowaniem.

4. Rzecznik szczególną troską i pomocą otacza dzieci niepełnosprawne.

KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA

Fragm.. Konwencja o Prawach Dziecka
zmiany: 1999-09-02;
Dz.U.2000.2.11
KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA

przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych
dnia 20 listopada 1989 r.
W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 20 listopada 1989 r. została przyjęta przez
Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Konwencja
o prawach dziecka.

WYBRANE INSTYTUCJE I ORGANIZACJE

DZIAŁAJĄCE NA RZECZ DZIECI



Komitet Ochrony Praw Dziecka



Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży,



Towarzystwo Ochrony Praw i Godności Dziecka

WYSPA



Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii,



Ośrodek

Psychoedukacji

i

Pomocy

Psychologicznej „Nasza Szkoła”,



Poradnia Wspierania Rozwoju i Terapii

szanuj mnie, żebym szanowała innych

wybaczaj, żebym umiała wybaczać

słuchaj, żebym umiała słuchać

nie bij, żebym nie biła

nie poniżaj, żebym nie poniżała

rozmawiaj ze mną, żebym umiała rozmawiać

nie wyśmiewaj

nie obrażaj

nie lekceważ

kochaj mnie, żebym umiała kochać

uczę się życia od ciebie

Materiały z plakatu kampanii "Dzieciństwo bez przemocy"

JANUSZ KORCZAK