Diphyllobothrium latum
Bruzdogłowiec szeroki
Występowanie
•
Tasiemiec pasożytujący w jelicie cienkim człowieka i ponad 30 gatunków ssaków
(niedźwiedź, foka, lis, pies, świnia), które mogą odżywiać się surowymi rybami,
głównie w regionach podbiegunowych oraz krajach regionu umiarkowanego.
•
Występowanie ma charakter ogniskowy - koncentruje się wokół niektórych
większych zbiorników wodnych. Spotykany w Europie, Azji i Ameryce Północnej.
W Polsce spotykany rzadko.
Budowa i rozwój
Bruzdogłowiec szeroki jest jednym z
największych tasiemców
pasożytujących u człowieka,
sięgającym nawet 20 m długości
•
Skoleks spłaszczony grzbietowo- brzusznie, zaopatrzone w
bruzdy przyssawkowe (bothria)
•
Za skoleksem znajduje się rozciągliwa cienka szyjka
wytwarzająca proglotydy, których w dobrze wykształconej
strobili może byś 3-4 tys.
•
Około 20% pierwszych członów jest jałowych, męskich i
hermafrodytycznych. Dalsze 80% jest dojrzałych, w których
znajduje się macica zawierająca jaja.
Skoleks
Proglotyd
Człony
Cykl rozwojowy
•
I żywiciel pośredni- skorupiak z rzędu widłonogów
•
II żywiciel pośredni- ryba kostnoszkieletowa (szczupak, okoń,
jazgarz, pstrąg, łosoś)
•
Żywiciel ostateczny- ssak, człowiek
Oczlik – przedstawiciel widłonogów
•
Wydalenie członu wypełnionego jajami przez żywiciela
ostatecznego- człowieka, psa, niedźwiedzia, fokę do wody (rozwój
zygoty jest możliwy w środowisku wodnym)
•
Po 2 tygodniach w temp. 28ºC powstaje urzęsione
koracidium
•
Zjedzenie koracidium przez żywiciela pośredniego-
skorupiaka
planktonowego z rodziny widłonogów
•
W jelicie oczlika koracidium przedostaje się do jamy ciała
•
Larwa przekształca się w procerkoid
•
Połknięcie zarażonego oczlika przez rybę słodkowodną
•
Przybranie postaci plerocerkoidu - stadium inwazyjne bruzdogłowca
•
Ludzie i ssaki mięsożerne zarażają się jedząc niedogotowane i
niedowędzone mięso ryby zawierające plerocerkoidy
•
W przewodzie pokarmowym żywiciela ostatecznego przekształcają
się w postać dorosłą tasiemca
Jaja posiadają na jednym biegunie wieczko, na drugim- mały
guziczek o kształcie owalnym
Chorobotwórczość
Difylobotrioza
może przebiegać z okresową niedrożnością jelit,
biegunkami, wymiotami, zgagą, wilczym głodem lub brakiem
łaknienia, rozszerzeniem źrenic, wychudzeniem, bólami
brzucha oraz niedokrwistością megaloblastyczną (złośliwą ),
wywołana niedoborem witaminy B12, zwłaszcza przy
osiedlaniu się tasiemców w pobliżu żołądka, który wytwarza
czynnik wewnątrzpochodny ułatwiający wchłanianie tej
witaminy, także pobieranej przez tasiemca.
Wykrywanie
•
Diagnoza w kale charakterystycznych
jaj lub proglotydów.
•
Poza niedokrwistością we krwi
obwodowej stwierdza się zwiększenie
liczby krwinek białych i odsetka
komórek kwasochłonnych.
Profilaktyka
•
nie spożywanie surowych, półsurowych ryb, a
także uniemożliwienie kontaktu zbiorników
wodnych z odchodami
•
Niszczenie larw pasożyta poprzez gotowanie,
mrożenie, solenie, a także marynowanie
•
Wędzenie ryb nie niszczy plerocerkoidów !
Leczenie
•
Lekiem z wyboru jest prazykwantel w jednorazowej dawce
5–10 mg/kg masy ciała p.o.
•
Niklozamid jednorazowo 2 g p.o. w dwóch dawkach w
odstępie godzinnym
•
Domięśniowo witamina B12. Ponadto pełna
witaminoterapia.
•
Skuteczność leczenia ocenia się w 1 i 3 mies. po
zakończeniu terapii.