Czynniki fizyczne a stan
zdrowia jamy ustnej
ZMIANY CIŚNIENIA
ATMOSFERYCZNEGO
Aerodontalgia - ból
zębów pojawiający się u
pasażerów podczas lotu
samolotem, bez
odczuwania
jakichkolwiek
dolegliwości przed
startem. Cechą
charakterystyczną tego
bólu jest jego nasilanie
się w miarę wzrostu
wysokości lotu
.
Przyczyny:
• ubytki próchnicowe
• nieprawidłowe wypełnienia
• stan zapalny miazgi (nerwu zęba)
wywołany przez bakterie
• niecałkowicie wypełnione kanały zębów
• czynniki zewnętrzne doprowadzające do
podrażnienia lub uszkodzenia miazgi
• ekspansja gazów w komorze miazgi na
skutek zmiany ciśnienia
• resorpcja grubej warstwy wodorotlenku
wapnia
W kanałach zębów
wypełnionych
nieprawidłowo może dojść
do uwięzienia pęcherzyków
powietrza, które w
warunkach gwałtownej
zmiany ciśnienia powodują
rozpieranie tkanek około
wierzchołkowych i
wyzwalają ból. To samo
może dotyczyć osób
nurkujących na dużych
głębokościach (z butlami).
Ból w zębach “aerodontalgicznych” może
wiązać się ze zwiększoną
przepuszczalnością naczyń włosowatych
(krwionośnych), uwolnieniem i wzrostem
ciśnienia pęcherzyków azotu w miazdze i
zatkaniem przez nie naczyń. To z kolei
przenosi ciśnienia gazu na ozębną –
tkankę łączną otaczającą korzeń zęba i
łączącą go ze ściana zębodołu (zawiera
naczynia krwionośne, limfatyczne i
nerwowe).
Aerodontalgii sprzyja również założenie zbyt
grubego podkładu pod plombę (z wodorotlenku
wapnia), co doprowadza do powstania pod nią
pęcherzyków powietrza. Wypełnienia z takimi
przestrzeniami w normalnych warunkach nie
wykazują nieszczelności, nie dają żadnych
dolegliwości bólowych. Jednak w przypadku
gwałtownej zmiany ciśnienia, powstałe
szczeliny mogą wykazywać działanie tłoczni i
wyzwalać ból. Wtedy najlepiej przyjść do
stomatologa, który zdiagnozuje problem i
ewentualnie zleci wymianę wypełnienia zęba
PROMIENIOWANIE
JONIZUJĄCE
Promieniowanie jonizujące może być
pochodzenia:
• naturalnego, to promieniowanie
kosmiczne i promieniowanie radionuklidów
naturalnych obecnych w środowisku
• sztucznego, to promieniowanie stosowane
w diagnostyce medycznej oraz
promieniowane wywołane próbnymi
wybuchami jądrowymi i awariami
obiektów techniki jądrowej
Stopień powikłań radioterapii
zależy od:
• Rodzaju radioterapii
• Dziennej dawki naświetlania
• Wielkości pola naświetlania
• Stanu chorego
Radioterapia w
rejonie głowy i
szyi wywiera
poważne
działania
jatrogenne
wywołując liczne
powikłania ze
strony jamy
ustnej.
Do najczęstszych z
nich należą:
• Zapalenie błony
śluzowej jamy
ustnej
• Kserostomia
• Próchnica
popromienna
• Popromienna
martwica kości
• Zaburzenia
smaku
• Szczękościsk
• Obrzęk
Zapalenie błony śluzowej jamy
ustnej
Następuje zniszczenie warstwy
komórek podstawnych. Na miejscu
złuszczających się komórek nie
pojawiają się nowe. Powstaje
zaczerwienienie, obrzęk i nadżerki na
błonie śluzowej. Następnie zapalenie
obejmuje wargi kąty ust i dziąsła, na
których pojawia się owrzodzenie.
Kserostomia
Występuje po napromieniowaniu
gruczołów ślinowych, w wyniku
degeneracji komórek surowiczych.
Polega na:
• Spadku ilości wytwarzanej śliny
• Wzrostu jej lepkości i gęstości
• Spadku pH
• Obniżeniu poziomu
immunoglobulin
Próchnica popromienna
Jest wynikiem kserostomii
(niedostatetcznie samooczyszczanie
zębów przez zminioną ślinę).
Powstaje ona w nietypowych
miejscach: okolice szyjek zębów,
brzegi sieczne zębów przednich.
Zęby są kruche, łatwo się ścieraja i
szybko ulegają procesom
demineralizacji.
Popromienna martwica kości
Jest wynikiem obliteracji naczyń
krwionośnych. Predysponowana do zmian
jest żuchwa, gdyż ma znacznie bardziej
ubogą sieć połączeń naczyniowych niż
szczęki. Proces ten może być:
• Odgraniczony – powstaje martwak, który z
ropą usuwany jest przez przetokę
• Postępujący – odczyny ze strony tkanek są
zbyt słabe aby ograniczyć ognisko
martwicy, prowadzi to do destrukcji kości.
WIBRACJE
Wibracje wpływają na stan
zdrowia jamy ustnej w sposób
pośredni jako wynik chorób
wibracyjnych np. zespołu
Raynauda.
Zespół ten oprócz
podstawowych objawów jakimi
są blednięcie palców powoduje
także suchość w jamie ustnej.
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ!
Dominika Strzelczyk
Monika Turek