Wpływ emocji na zdrowie jamy ustnej okiem stomatologa

Nasze emocje nie pozostają bez wpływu na zdrowie naszego uzębienia i struktur z nim związanych, a więc stawów skroniowo-żuchwowych czy śluzówki jamy ustnej. Dzieje się tak, ponieważ wszystko, co odczuwamy, manifestuje się w obszarze jamy ustnej, na przykład w postaci szczerego, pięknego uśmiechu (tzw. od ucha do ucha), bezwiednego czasem zaciskania zębów lub zgrzytania nimi, wpychania języka między zęby czy przygryzania wewnętrznej strony policzków.

Zazwyczaj nie zastanawiamy się nad tym, jak emocje mogą kształtować zdrowie jamy ustnej. A szkoda, ponieważ wpływ tego, co odczuwamy, może mieć dalekosiężne skutki również dla innych rejonów ciała – bo, jak można przeczytać w innych artykułach w naszym portalu, zdrowie jamy ustnej wpływa na całokształt kondycji organizmu: od głowy (w której rodzą się emocje), aż do stóp (które z powodu wpływu emocji na zęby mogą chorować).

Oto, jak różne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie jamy ustnej i powiązanych z nią struktur.

Emocja	Charakterystyka emocji	Emocje o zbliżonym charakterze	Reakcje ze strony jamy ustnej i powiązanych z nią obszarów oraz konsekwencje
Złość	Emocja wybitnie negatywna, często destrukcyjna, gwałtowna, angażująca wiele struktur organizmu.	Frustracja, furia, wściekłość, gniew, rozdrażnienie, zniecierpliwienie, uraza, niechęć, desperacja.	Zaciskanie szczęk, zgrzytanie zębami – to objawy bruksizmu. Schorzenie może skutkować uszkodzeniami szkliwa, rozchwianiem zębów i ich wykoślawieniem, pojawieniem się stanów zapalnych dziąseł i przyzębia, szczękościskiem, a w dalszej konsekwencji – złym funkcjonowaniem kręgosłupa szyjnego, co przekłada się na pogorszenie działania całego układu ruchu. Silny nacisk na stawy skroniowo-żuchwowe – prowadzi do ich przeciążenia, a z czasem może skutkować powstaniem stanów zwyrodnieniowych, pogorszenia ich działania, bólów – w tym promieniujących w kierunku głowy, szyi czy obręczy barkowej. Wciąganie wewnętrznej strony policzków między zęby – skutkuje uszkodzeniami śluzówki jamy ustnej. W skrajnym przypadku konsekwencją stałego podrażniania określonego obszaru wnętrza jamy ustnej mogą być zmiany o charakterze przednowotworowym (włókniaki). Wypychanie zębów językiem – może przerodzić się w nawyk, który doprowadzi do powstania wady zgryzu.
Radość	Emocja wybitnie pozytywna, często silna, pozytywnie wpływająca na cały organizm, angażująca szereg struktur ustroju.	Śmiech, zadowolenie, odprężenie, entuzjazm, wdzięczność, satysfakcja, czułość, beztroska, przyjemność.	Uaktywnienie się mięśni – mięśnie twarzy stają się bardziej elastyczne, skóra – również oraz ulega pojędrnieniu. Uśmiech to najlepszy naturalny masaż dla całej jamy ustnej. Niewskazany jedynie podczas leczenia opryszczki – kiedy zasychająca zmiana chorobowa ma tendencje do pękania i krwawień podczas ruchu ust. Otwieranie jamy ustnej podczas śmiechu – gimnastyka dla stawów skroniowo-żuchwowych, uelastycznienie skóry i mięśni, lepsze dotlenienie organizmu i poprawa krążenia. Poprawa krążenia – przyspieszenie metabolizmu i regeneracji tkanek, sprawniejsze usuwanie toksyn i leczenie stanów zapalnych, bardziej efektywna praca układu immunologicznego i związana z tym mniejsza podatność na infekcje. Wyrzut endorfin do krwi – hormony szczęścia wydzielane podczas odczuwania przyjemnych przeżyć powodują wszystkie opisane wyżej skutki pozytywnych emocji, a dodatkowo działają kojąco i przeciwbólowo.
Smutek	Emocja o charakterze umiarkowanie negatywnym lub destrukcyjnym.	Zawód, gorycz, depresja, przybicie, apatia, żałoba, ból, zranienie.	Zaciskanie zębów i szczęk – skutkuje uszkodzeniami szkliwa (pęknięcia), rozchwianiem zębów – co w efekcie może prowadzić do wady zgryzu, przeciążeniem stawów skroniowo-żuchwowych, którego rezultatem mogą być zaburzenia ich funkcjonowania oraz bóle głowy, szumy uszne i bóle szyi. Pochylenie głowy – deformuje kręgosłup szyjny i prowadzi do zaburzeń zgryzowych oraz napięć w tkance mięśniowej twarzoczaszki. Ograniczenie mimiki twarzy – mięśnie stają się mało elastyczne, krążenie spowalnia – przez co skóra robi się mało jędrna, a śluzówka jamy ustnej gorzej ukrwiona i dotleniona. Z tego powodu jest bardziej podatna na infekcje i słabiej się regeneruje.
Strach	Emocja negatywna, a jeśli wymknie się spod kontroli – również destrukcyjna o charakterze fobii. Czasem motywująca do zmiany zachowań i podejmowania działań służących poprawie jakości życia.	Lęk, obawa, panika, trwoga, nieśmiałość, podejrzliwość, zagubienie, wahanie.	Szczękościsk – skutek silnego stresu, który niektórzy mogą odczuwać podczas spotkania z dentystą. Choroby zębów i jamy ustnej – próchnica czy paradontoza spowodowane są unikaniem dentysty lub nawet dentofobią. Choroby układowe wynikające z nieleczonych schorzeń jamy ustnej, np. miażdżyca, choroba odogniskowa nerek z ogniskiem pierwotnym w zębie z ropniem. Zakażenia ogólnoustrojowe Ból – odczuwany silniej przez osoby zestresowane. Gorszy przebieg procesu leczenia zębów lub protezowania. Zaburzenia krążenia – gorsze dotlenienie tkanek i ich słabsze regenerowanie się. Uszkodzenia śluzówki, zębów i języka – mechaniczne lub chemiczne (spowodowane przez cofającą się w wyniku refluksu treść żołądkową. Refluks może pojawiać się w odpowiedzi na stres.).