GŁÓWNE PROBLEMY

BEZPIECZEŃSTWA W

REGIONIE

Co to jest bezpieczeństwo?



BEZPIECZEŃSTWO - stan, który daje poczucie pewności, i gwarancje jego

zachowania oraz szansę na doskonalenie. Jedna z podstawowych potrzeb

człowieka to sytuacja odznaczająca się brakiem ryzyka utraty czegoś co

człowiek szczególnie ceni, na przykład zdrowia, pracy, szacunku, uczuć, dóbr

materialnych. Wyróżnia się m.in. bezpieczeństwo globalne regionalne,

narodowe; bezpieczeństwo militarne, polityczne, społeczne; bezpieczeństwo

fizyczne, psychiczne, socjalne; bezpieczeństwo strukturalne i personalne.

Na podstawie: Słownika terminów z zakresu psychologii dowodzenia i

zarządzania, Warszawa 2000 – źródło



BEZPIECZEŃSTWO REGIONALNE - element szerszego pojęcia

„bezpieczeństwo międzynarodowe”, oznacza brak zagrożenia lub ochronę

przed nim w skali regionalnej jest zapewniane przez organizacje regionalne w

ramach samoobrony zbiorowej.

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa

2002 -> źródło



Aktualnie największa uwaga skoncentrowała

się na kierunku zwanym transnacjonalizmem

Trevi - nazwa powołanej przez Unię

Europejską grupy do walki z terroryzmem,

radykalizmem, zanieczyszczeniem

środowiska, kontrolowaniem migracji

ludności, zwalczaniem handlu narkotykami i

bronią, praniu brudnych pieniędzy.

Zagrożenia terrorystyczne

MSWiA wobec Zagrożeń Terrorystycznych

W systemie przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń

terrorystycznych przyjętym w Polsce wyróżnić można trzy poziomy:



strategiczny - realizowany przez Prezesa Rady Ministrów, Radę

Ministrów oraz Międzyresortowy Zespół do Spraw Zagrożeń

Terrorystycznych,



operacyjny - realizowany jest przez Centrum Antyterrorystyczne

działające w ramach Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;



taktyczny – wykonywany przez służby i instytucje w zakresie

właściwości których pozostaje antyterrorystyczna ochrona kraju

(m.in. ABW, AW, Policja, Straż Graniczna, GIIF).

Natomiast ze względu na fazy realizowanych zadań w odniesieniu do

konkretnych zagrożeń terrorystycznych można wyróżnić następujące

zasadnicze obszary zadań realizowanych przez odpowiednie służby i

podmioty:



rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom o charakterze

terrorystycznym – wiodącą służbą w tym zakresie jest Agencja

Bezpieczeństwa Wewnętrznego;



fizyczne zwalczanie terroryzmu – formacją posiadającą najbardziej

rozbudowane jednostki specjalne jest Policja;



zarządzanie kryzysowe po ataku terrorystycznym – organem wiodącym

jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, którego obsługę w tym

zakresie zapewnia Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji zarówno

bezpośrednio, jak i poprzez działanie nadzorowanych przez

siebie służb (tj. Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu

oraz Państwowej Straży Pożarnej), realizuje zadania w obszarze

przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym, a także

neutralizacji skutków ewentualnych zamachów.

Poziom taktyczny systemu przeciwdziałania i zwalczania

zagrożeń terrorystycznych realizowany jest w ramach resortu

spraw wewnętrznych i administracji przez Policję, Straż

Graniczną oraz Biuro Ochrony Rządu.

Do podstawowych zadań Policji należą kwestie związane

z ochroną życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed

bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra,

ochroną bezpieczeństwa

i porządku publicznego oraz wykrywanie przestępstw i

wykroczeń, a także ściganie ich sprawców. Właściwość ta

zobowiązuje Policję do podejmowania zadań w zakresie

przeciwdziałania i zwalczania terroryzmu (mimo braku

szczegółowego zadania ustawowego w tym obszarze).

W zakresie zwalczania terroru kryminalnego,
terroryzmu i ekstremizmu wskazać należy przede
wszystkim Wydział do Zwalczania Aktów Terroru
istniejący w ramach Centralnego Biura Śledczego
Komendy Głównej Policji, natomiast w obszarze
fizycznego zwalczania terroryzmu i prowadzenia
działań bojowych polegających na rozpoznawaniu i
likwidowaniu zamachów terrorystycznych - Biuro
Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej
Policji, które zajmuje się również nadzorowaniem
działań samodzielnych pododdziałów
antyterrorystycznych Policji i sekcji
antyterrorystycznych. BOA KGP współdziała również z
krajowymi i zagranicznymi podmiotami właściwymi w
sprawach zwalczania aktów terroru



W obszarze rozpoznawania i przeciwdziałania zagrożeniom o

charakterze terrorystycznym i ekstremistycznym Centralne Biuro

Śledcze KGP pełni funkcję koordynującą w odniesieniu do czynności

operacyjno – rozpoznawczych (pozyskiwania i weryfikacji informacji

o zdarzeniach mających związek z przedmiotowymi zagrożeniami)

Policji.



CBŚ KGP współpracuje ze służbami policyjnymi innych krajów, w

szczególności w zakresie wymiany informacji na temat osób i

zdarzeń. Platformę współpracy w tym zakresie stanowi grupa Police

Working Group on Terrorism (PWGT), a także kanały wymiany

informacji Europolu, Interpolu oraz oficerowie łącznikowi.



Wyznaczeni policjanci CBŚ KGP, jako przedstawiciele Policji,

uczestniczą bezpośrednio w pracach Centrum Antyterrorystycznego

ABW.

W przypadku wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego

lub zakłócenia porządku publicznego, zwłaszcza poprzez sprowadzenie

zagrożenia przestępstwem o charakterze terrorystycznym, bądź jego

dokonania w stosunku do obiektów mających szczególne znaczenie dla

bezpieczeństwa lub obronności państwa lub mogącym skutkować

niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego, Prezes Rady Ministrów może

zarządzić użycie uzbrojonych oddziałów lub pododdziałów Policji (na

wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych). Zgodnie z ustawą

o Policji w razie zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego, jeśli

siły Policji są niewystarczające do wykonania ich zadana w zakresie

ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, Prezes Rady Ministrów,

na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych uzgodniony z

Ministrem Obrony Narodowej, może zarządzić użycie wybranych

jednostek wojskowych do udzielenia pomocy Policji. Policjanci mogą

zostać również delegowani do pełnienia służby poza granicami państwa w

celu realizacji zadań w kontyngencie policyjnym wydzielonym między

innymi do udziału w akcji zapobiegania aktom terroryzmu lub ich skutkom.

Straż Graniczna

Straż Graniczna posiada szczegółowe ustawowe zadanie

prowadzenia czynności w celu rozpoznawania i przeciwdziałania

zagrożeniom terroryzmem. Zadanie to jest realizowane w

szczególności przez Zarząd Operacyjno – Śledczy Komendy

Głównej Straży Granicznej. Za istotne z perspektywy

przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń o charakterze

terrorystycznym uznać należy zadania Straży Granicznej

wykonywane w zakresie przeprowadzania kontroli

bezpieczeństwa w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego

oraz w środkach transportu w komunikacji międzynarodowej,

zapewnienie bezpieczeństwa na pokładzie statków powietrznych

wykonujących przewóz lotniczy pasażerów, a także ochrony

szlaków komunikacyjnych o szczególnym znaczeniu

międzynarodowym przed przestępczością, której zwalczanie

należy do właściwości Straży Granicznej.



Straż Graniczna ma również za zadanie zapobieganie

transportowaniu bez zezwolenia przez granicę państwową

odpadów, szkodliwych substancji chemicznych oraz materiałów

jądrowych i promieniotwórczych, a także niezgodnemu z prawem

przemieszczaniu przez granicę państwową środków odurzających i

substancji psychotropowych oraz broni, amunicji i materiałów

wybuchowych.



W ramach Straży Granicznej do realizacji zadań poza granicami

państwa może zostać wydzielony specjalny kontyngent mający na

celu rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom terroryzmem.

Handel ludźmi

Zespół do Spraw Zwalczania i Zapobiegania Handlowi Ludźmi został
utworzony na mocy Zarządzenia nr 23 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5
marca 2004 roku jako organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady
Ministrów.
Przewodniczącym Zespołu jest Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw
Wewnętrznych i Administracji.

W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele:



ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania,



ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego,



Ministra Sprawiedliwości,



Prokuratora Krajowego,



ministra właściwego do spraw zagranicznych,



ministra właściwego do spraw zdrowia,



ministra właściwego do spraw wewnętrznych,



Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej,



Pełnomocnika Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn,



Prezesa Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców,



Komendanta Głównego Policji,



Komendanta Głównego Straży Granicznej.



W pracach Zespołu biorą udział również przedstawiciele instytucji

zaproszonych tj.: Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Głównego

Inspektoratu Pracy, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Biura

Rzecznika Praw Dziecka, a także organizacji pozarządowych: Fundacji

przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu La Strada, Fundacji Dzieci

Niczyje, ITAKI - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych, Centrum

Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć, Caritas Polska.



Do zadań Zespołu należy:



ocena realizacji Krajowego Planu Działań przeciwko Handlowi Ludźmi,



proponowanie oraz opiniowanie podejmowanych działań zmierzających

do skutecznego zwalczania i zapobiegania handlowi ludźmi,



współpraca z organami administracji rządowej, samorządu terytorialnego

oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie zwalczania i zapobiegania

handlowi ludźmi.

Handel narkotykami

Przestępczość narkotykowa stwarza zagrożenie nie tylko dla pojedynczych

osób, ale ma także bardzo negatywny wpływ na funkcjonowanie struktur

państwowych i gospodarczych. Wśród głównych konsekwencji należy

wymienić:



Tworzenie i rozwój rozległych zorganizowanych grup i sieci przestępczych o

zasięgu międzynarodowym.



Korumpowanie służb granicznych oraz organów ścigania.



Legalizowanie dochodów uzyskanych z biznesu narkotykowego.



ABW uprawniona jest do zwalczania nielegalnego międzynarodowego obrotu

środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi. Największym

zainteresowaniem wśród polskich grup przestępczych cieszy się:



amfetamina, heroina oraz kokaina

Pranie brudnych pieniędzy

Pranie brudnych pieniędzy” jest procedurą

legalizowania dochodów osiągniętych

niezgodnie z prawem.



Typowy schemat „prania brudnych pieniędzy”

można podzielić na:

Etap 1: lokowanie

Etap 2: maskowanie

Etap 3: integracja

Etap 1: lokowanie

Nielegalnie uzyskane pieniądze są

wprowadzone do systemu finansowego.

Najczęściej gotówka jest wywożona za

granicę. Tam zostaje wpłacona do banku

lub przeznaczona na założenie legalnego

przedsiębiorstwa.

Etap 2: maskowanie

Powiązanie pieniędzy z ich przestępczym pochodzeniem

zostaje ukryte. W praktyce odbywa się to poprzez

wielokrotne transfery pieniężne pomiędzy kilkoma

kontami bankowymi w wielu krajach. Celowo gmatwa

się historię przepływu gotówki. Wykorzystuje się do

tego m.in. następujące metody: przelewy do innych

banków krajowych lub zagranicznych, wpłacenie

gotówki na lokaty, zamianę lokat na zakup akcji, itd.

Etap 3: integracja

Stwarza się wiarygodną historię pochodzenia

pieniędzy, aby ponownie wprowadzić je do

legalnego użycia. Odbywa się to np.: poprzez

fikcyjną sprzedaż nieruchomości zakupionych

na etapie maskowania albo zawyżanie faktur

za legalne towary z importu czy eksportu.

Bezpieczeństwo energetyczne



Polska gospodarka większość swojego zapotrzebowania

na gaz i ropę musi zaspakajać poprzez import.



Z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego ważne jest,

aby zdywersyfikować źródła pozyskania tych surowców przy

akceptowalnym poziomie ich cen. Daje to możliwość zmiany

kierunku dostaw na wypadek jakichkolwiek problemów

któregoś z eksporterów. Należy także zwiększać poziom

rezerw, które będzie można uruchomić w razie kryzysu.

Wymaga to zbudowania dobrze rozwiniętej infrastruktury do

odbioru i przerobu surowców energetycznych.



Istotnym elementem bezpieczeństwa energetycznego RP jest

współpraca z innymi państwami Unii Europejskiej. Wypracowanie

wspólnej polityki w tej sferze korzystnie wpłynęłoby na sytuację

naszego kraju.



Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego dąży do rozpoznawania

negatywnych zjawisk wpływających na funkcjonowanie krajowego

sektora energetycznego. Dotyczy to zwłaszcza wszelkich zagrożeń i

nieprawidłowości występujących w sferze międzynarodowego lub

krajowego obrotu surowcami energetycznymi oraz ich wydobywania i

przetwarzania. ABW uczestniczy też w opiniowaniu aktów prawnych,

które dotyczą regulacji międzynarodowych, a mogą podnieść poziom

bezpieczeństwa energetycznego Polski.

Handel bronią

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zajmuje się

rozpoznawaniem i zwalczaniem przestępstw związanych z

niezgodną z prawem produkcją oraz międzynarodowym

obrotem sprzętem wojskowym i uzbrojeniem.



Nasze działania mają na celu eliminację możliwości

pozyskiwania na terenie Polski broni przez państwa objęte

embargiem, międzynarodowe grupy przestępcze oraz

organizacje terrorystyczne. Aspekt kryminalny (np. nielegalny

handel pojedynczymi egzemplarzami broni) pozostaje w

zakresie kompetencji innych służb, przede wszystkim Policji.



Najczęściej występującymi przestępstwami w zakresie produkcji, obrotu bronią i

sprzętem wojskowym jest:



prowadzenie działalności gospodarczej bez koncesji lub niezgodnie z warunkami

określonymi w koncesji MSWiA;



obrót z zagranicą bez zezwolenia lub niezgodnie z zakresem określonym w

udzielonym zezwoleniu np.: przekazanie towaru innemu odbiorcy niż

zadeklarowany we wniosku (tzw. zmiana końcowego użytkownika) lub eksport

większych ilości uzbrojenia niż zadeklarowany w dokumentacji wywozowej;



fałszowanie dokumentacji w zakładach produkujących broń lub jej elementy w

celu ukrycia „wygospodarowanych nadwyżek";



współdziałanie polskich obywateli z międzynarodowymi handlarzami bronią w

celu pozyskania i dostarczenia sprzętu wojskowego do organizacji lub państw

objętych międzynarodowymi sankcjami;



nielegalne doradztwo lub pośrednictwo w zawieraniu umów na handel bronią i

amunicją na rynkach państw trzecich.

ABW, obok Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i

Administracji oraz Ministerstwa Gospodarki, odgrywa istotną

rolę w polskim systemie kontroli sektora przemysłu

zbrojeniowego. Agencja jest jednym z organów opiniujących

wnioski przedsiębiorców o udzielenie koncesji MSWiA, która

uprawnia do wytwarzania oraz obrotu materiałami

wybuchowymi, bronią i amunicją.

ABW zajmuje się również szeroko rozumianą ochroną

przemysłu zbrojeniowego w Polsce np. zabezpieczaniem prac

badawczo-rozwojowych, przeciwdziałaniem

nieprawidłowościom występującym w procedurach

prywatyzacyjnych lub przetargach na dostawy sprzętu

wojskowego i uzbrojenia np. korupcja urzędników

państwowych odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg tych

procesów.

Zanieczyszczenia środowiska

Najpoważniejszymi dotychczas

odczuwanymi przez nas skutkami
zanieczyszczenia środowiska są:



Efekt cieplarniany



Dziura ozonowa



Smog



Kwaśne deszcze



Efekt

cieplarniany - jest spowodowany przez

emisję do atmosfery dużych ilości tzw. gazów

cieplarnianych, tj. dwutlenku węgla, ozonu oraz

freonów. Następstwem efektu cieplarnianego jest

podwyższenie się średniej temperatury na Ziemi.

Skutkuje to topnieniem lodowców, przesuwaniem

się stref klimatycznych na północ, wymieraniem

gatunków, gwałtownymi zmianami pogody oraz

częstszym występowaniem zjawisk

ekstremalnych (huragany, gradobicia).



Dziura ozonowa - jest spowodowana głównie przez

emisję freonów oraz tlenków azotu. Powłoka ozonu w

górnych warstwach atmosfery (przy powierzchni ziemi

ozon jest szkodliwy) chroni organizmy żywe przed

szkodliwym promieniowaniem UV. Bez tej powłoki

zaistnienie życia na Ziemi byłoby niemożliwe.

Największy ubytek ozonu notowany jest nad Antarktydą.

Skutkami ubytku ozonu są: częstsze poparzenia skóry,

częstsze występowanie raka skóry, uszkodzenie wzroku

oraz niższe plony (ponieważ promieniowanie UV

uszkadza chlorofil.



Smog

- jest spowodowany przez emisję głównie spalin

i pyłów do atmosfery przez samochody oraz zakłady

przemysłowe. Tworzy się przeważnie nad dużymi

metropoliami. Smog może doprowadzić do lokalnego

opadu kwaśnego deszczu. Skutki smogu to przeważnie

niszczenie elewacji budynków, pomników itp., gorsze

samopoczucie, niższy poziom zdrowia mieszkańców,

alergia oraz astma. Miasta borykające się z problemem

smogu to np.: Tokio, Ateny, Los Angeles, Londyn



Kwaśne deszcze - są spowodowane przez

emisję do atmosfery głównie tlenków siarki i

tlenków azotu. W kontakcie z wodą tworzą silne

kwasy: kwas siarkowy oraz kwas azotowy.

Kwaśne deszcze

występują głównie w

rejonach silnie zurbanizowanych. Mają bardzo

negatywny wpływ na środowisko powodując

m.in. niszczenie budynków, niszczenie lasów

(Karkonosze) oraz zakwaszanie gleby.

Zanieczyszczenia pyłowe

Pyły stanowią odrębną, zróżnicowaną pod

względem działania na otoczenie, grupę

zanieczyszczeń. Pył tworzą cząstki (ziarna) od

0,001 do 100 um, przy czym pył o wielkości

ziaren 35-100 um opada na ziemię stosunkowo

szybko, pył o ziarnach 0,1-3,5 um dłużej

utrzymuje się w powietrzu, natomiast przy

uziarnieniu poniżej 0,1 um elektryzuje się

ujemnie, wskutek czego nie opada na ziemię.



Biologiczne oddziaływanie pyłów
na organizm człowieka uzależnione
jest przede wszystkim od wielkości
ziaren, od stężenia, składu
chemicznego, charakteru
działania, czyli wywołanych
skutków, i sposobu przenikania do
organizmu.