Grzyby Niejadalne
+
przepisy na potrawy z grzybów jadalnych
• Grzyby trujące – funkcjonalna (nie będąca taksonem) grupa
grzybów, zwłaszcza kapeluszowych, zawierających substancje
trujące w ilościach toksycznych dla ludzi.
U młodych osobników niektórych gatunków grzybów, czy po
obróbce termicznej owocników zawartość czynnika toksycznego
jest na tyle niewielka, że nadają się do spożycia. Z tego względu
zwykle wyróżnia się gatunki bezwzględnie i fakultatywnie trujące.
• Grzyby śmiertelnie lub silnie trujące
-gąska tygrysowata(Tricholoma pardinum)
-muchomor czerwony (Amanita muscaria)
-muchomor jadowity (Amanita virosa)
-muchomor królewski (Amanita regalis)
-muchomor plamisty (Amanita panterina)
-muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides)
-pieczarka żółtawa (Agaricus xanthodermus)
-piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta)
-piestrzenica olbrzymia (Gyromitra gigas)
-strzępiak ceglasty (Inocybe patouillardii)
-strzępiak gwiaździstozarodnikowy (Inocybe asterospora)
-strzępiak strzępiasty (Inocybe fastigiata)
-tęgoskór brodawkowany (Scleroderma verrucosum)
-wieruszka zatokowata (Entoloma sinuatum)
-zasłonak rudy (Cortinarius orellanus)
• Grzyby średnio lub słabo trujące borowik szatański (Boletus
satanas) – bardzo rzadki w Polsce (tylko 2 stanowiska)
-borowik purpurowy (Boletus rhodoxantus)
-krowiak podwinięty (Paxillus involutus) – szkodliwy, dawniej
uważany za jadalny
-łysiczka lancetowata (Psilocybe semilanceata) – trujący, o silnych
właściwościach psychoaktywnych
-tęgoskór pospolity (Scleroderma citrinum)
• Grzyby słabiej trujące, trujące w pewnych tylko
okolicznościach lub podejrzane o trujące własności borowik
ceglastopory (Boletus erythroporus) – jadalny, ale niedogotowany
lub niedosmażony jest trujący !
-borowik grubotrzonowy (Boletus calopus)
-buławinka czerwona (Claviceps purpurea) – zarodniki trujące
-czernidłak pospolity (Coprinus atramentarius) – trujący w
połączeniu z alkoholem
-gałęziak strojny (Ramaria formosa) – trujący
-gąska oddzielona (Tricholoma sejunctum) – u niektórych ludzi
może wywołać zatrucia
-gąska rózgowata (Tricholoma virgatum) – lekko trująca
-gąska siarkowa (Tricholoma sulphureum) – lekko trująca
-gąsówka mglista (Lepista nebularis) – nietrująca, ale u niektórych
ludzi może wywołać dolegliwości żołądkowe
-gołąbek cukrówka (Russula alutacea) – jadalny, ale surowy jest
szkodliwy
-gołąbek przydrożny (Russula sardonia) – lekko trujący
-gołąbek Queleta (Russula queleti) – lekko trujący
-goryczak żółciowy (Tylopilus felleus) – niejadalny, przez
niektórych uważany za trujący
-koronica ozdobna (Sarcosphaera crassa) – trująca w stanie surowym
-kruchaweczka omszona (Psathyrella velutina) – prawdopodobnie trująca
-maślanka wiązkowa (Hypholoma fasciculare) – trująca
-muchomor cytrynowy (Amanita citrina) – lekko trujący
-muchomor narcyzowy (Amanita gemmata) – lekko trujący
-muchomor porfirowy (Amanita porphyria) – słabo trujący
-opieńka miodowa (Armillariella mellea) – doskonały grzyb jadalny, ale dla
niektórych ludzi surowe owocniki są szkodliwe (wodę po gotowaniu
należy odlać !) -pieczarka płaska (Agaricus placomyces) – trująca
-skórzak cynamonowy (Dermocybe cinnamomea) – prawdopodobnie
trujący
-skórzak krwisty (Dermocybe sanguinea) – prawdopodobnie trujący
-wieruszka pogięta (Entoloma rhodopolium) – trująca
-wilgotnica stożkowata (Hygrocybe conica) – prawdopodobnie trująca
-zasłonak brodaty (Cortinarius varius) – lekko trujący
-zasłonak odwinięty (Cortinarius armillatus) – prawdopodobnie trujący
Przykładowe zdjęcia grzybów
trujących
Przykładowe potrawy wykonane z grzybów
jadalnych
- Kotlety ze świeżych grzybów
- Rydze duszone
- Grzyby zapiekane w sosie
Kotlety ze świeżych grzybów
1 kg świeżych grzybów
2 cebule
2 jajka
4 łyżki tartej bułki
1 łyżka mąki
sól, pieprz
tłuszcz do smażenia
Rydze duszone
80 dkg rydzów
8 – 10 dkg cebuli
4 – 6 dkg tłuszczu
sól, pieprz
Wybrać młode, nierobaczywe, średniej wielości rydze. Kapelusze oddzielić od trzonków,
robaczywe odrzucić. Grzyby dokładnie opłukać, osączyć na sicie. Cebulę obrać, pokroić
w krążki, zasmażyć na tłuszczu. Włożyć rydze, dusić razem do miękkości. Gdy rydze są
miękkie, odparować, dodać sól i pieprz.
Wyłożyć na salaterkę i zaraz podawać.
Grzyby zapiekane w sosie
60 – 80 grzybów
10 dkg cebuli
3 dkg tłuszczu (smalec, margaryna)
15 dkg śmietany
1 dkg mąki
5 dkg żółtego sera
tłuszcz i tarta bułka do formy
sól, pieprz do smaku
zielona pietruszka lub koperek
Grzyby oczyścić, opłukać. Cebulę obrać, opłukać, pokroić. Oczyszczone
grzyby – małe w całości, duże pokrojone na części, udusić razem
z cebulą na tłuszczu. Dodać sól i pieprz, wymieszać, przełożyć do
wysmarowanego tłuszczem i wysypanego bułką tartą naczynia, zalać
śmietaną wymieszaną z mąką i zapiec w gorącym piekarniku.
Przed podaniem posypać tartym serem i posiekaną zieleniną.
Grzyby zapiekane można podawać na gorąco z ziemniakami, kaszą
albo kluskami, na obiad albo na kolację. Można je również podawać
jako gorącą przystawkę.
Do zapiekania nadają się najlepiej naczynia kamionkowe lub szklane,
ogniotrwałe. Jeżeli chcemy podać danie jako przystawkę, można
wykorzystać do zapiekania małe jednoporcjowe naczynia kamionkowe,
tzw. tygielki.