Piotr I Aleksiejewicz Wielki

Car Rosji w latach 1689-1721.
Cesarz Rosji w latach 1721-1725.



Reformy w zakresie

wojskowym.



Większość historyków zgodnie przypisuje
Piotrowi I decydującą rolę w organizacji w
Rosji nowoczesnej armii na wzór zachodni.
Piotr I zaprowadził w Rosji pobór
powszechny i bardziej zdecydowanie
egzekwował istniejący już obowiązek
służby wojskowej szlachty. Ponadto
przedstawiciele szlachty mieli być
dożywotnio przypisani do określonych
pułków; zasada ta nie obowiązywała
jedynie tych, którzy zostali włączeni do
służby cywilnej oraz niezdolnych do służby
wojskowej.

Reformy administracyjne.



Piotr I, chociaż szanował prawo, nie widział potrzeby sprawowania władzy
przy pomocy tradycyjnych organów przedstawicielskich (np. soboru
ziemskiego).W 1711 utworzył zamiast nich Senat Rządzący - instytucję,
która miała za zadanie nadzorować wszelkie zagadnienia związane z
administracją, sądownictwem i finansami pod nieobecność cara w stolicy, a
następnie na stałe. W skład senatu powołano początkowo dziewięć, a
następnie dziesięć osób. Między senatem a carem pośredniczył
oberprokurator.



W 1699 car przystąpił do reformy organizacji miast, by zmaksymalizować
dochody państwa z podatków, a zarazem ułatwić ich pobieranie. Nowym
systemem podatkowym zawiadywali kupcy, co było wzorowane na
instytucjach działających w dawnej Moskwie, nie zaś na instytucjach
zachodnich.

Gmach Senatu i

Synodu w

Petersburgu.

Reforma cerkiewna.



Odrębne działania Piotra I dotyczyły organizacji

Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po śmierci

patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Adriana w

1700 car nie pozwolił na wybór jego następcy, a

jedynie wyznaczył metropolitę riazańskiego

Stefana na locum tenens Patriarchatu.







Locum tenens (łac. dosł. trzymający miejsce) – w

niektórych Kościołach chrześcijańskich (w

szczególności w Kościołach prawosławnych)

tymczasowy administrator Kościoła.

Reformy gospodarcze.



Piotr Wielki dążył do rozwoju gospodarki

rosyjskiej. Początkowo interesował się

głównie tymi jej gałęziami, których

sprawne funkcjonowanie miało

bezpośredni wpływ na siłę militarną Rosji, z

czasem jednak zainteresował się także

rosyjskim eksportem i starał się ożywić

przedsiębiorczość. Państwo także miało

stymulować gospodarkę w myśl koncepcji

merkantylizmu. W czasach panowania

Piotra I znacznie rozwinęły się metalurgia i

górnictwo Rosji, od podstaw stworzony

został przemysł tekstylny. Powstały

pierwsze fabryki porcelany i szkła. Różne

relacje wskazują, iż do śmierci cara w Rosji
powstało od 200 do 250 nowych zakładów.

Reformy podatkowe.



Finanse Rosji miały zasadniczy wpływ na poczynania

Piotra I. Brak funduszy sprawił, że car kilkakrotnie

podnosił podatki, wprowadzając nowe opłaty i

poszerzając monopol państwa na wytwarzanie

określonych towarów (m.in. papieru tłoczonego czy

trumien dębowych). W 1718 Piotr Wielki zastąpił

podymne i poradlne podatkiem pogłównym. W

porównaniu ze starszymi obciążeniami nowa forma

opodatkowania okazała się znacznie poważniejsza dla

uboższej ludności Rosji. Stawkę podatku ustalono na 70-

80 kopiejek od chłopa pańszczyźnianego oraz 1 rubel 20

kopiejek od chłopa państwowego lub mieszczanina. W

celu jednoznacznego opracowania rejestru osób objętych

podatkiem w latach 1718-1722 w Rosji odbył się niepełny

spis ludności.

Fryderyk Wilhelm I

Hohenzollern



Król Prus w latach 1713-1740.

Jest on nazywany „królem – sierżantem”, ze względu na swoje

zamiłowanie do armii i wojskowego drylu. Naczelną cechą jego polityki

było wzmacnianie armii, kosztem innych wydatków państwowych, a

nawet własnego komfortu. Fryderyk Wilhelm starał się znajdować

oszczędności wszędzie, ograniczył m.in. wydatki dworu królewskiego

do minimum. Większą część budżetu państwa pochłaniała armia.

Wprowadzony w 1721 roku obowiązek odbycia służby wojskowej

pozwolił na znaczne zwiększenie możliwości mobilizacyjnych armii.

Całe państwo zostało podzielone na kantony, z których to dokonywano

poboru. Szlachta pruska była, podobnie jak w Rosji Piotra Wielkiego,

zobowiązana do służby wojskowej. Większość urzędników

państwowych musiało albo należeć czynnie, albo być weteranami

armijnymi. Stąd też mówi się często, że za panowania Fryderyka

Wilhelma I Prusy były państwem przypisanym do armii, a nie na

odwrót. Mimo to w czasie swojego panowania Fryderyk Wilhelm nie

toczył prawie wojen, poszerzając swoje tereny tylko o Szczecin i

Pomorze Zachodnie, zdobyte na Szwedach w końcowym etapie

Wielkiej Wojny Północnej

.

Fryderyk Wilhelm a wojsko.

Oprócz swoich militarnych zapędów Fryderyk Wilhelm był

również dobrym administratorem. Utworzył on w 1723

Generalny Dyrektoriat sprawujący funkcję zarządcy

terytorium królestwa. Utworzono także w 1728 roku

Ministerstwo Gabinetowe - organ odpowiedzialny za

politykę zagraniczną i Ministerstwo Sprawiedliwości. W

wyniku reformy administracyjnej kraj podzielono na okręgi,

zarządzane przez Kamery Wojny i Domen. Król aktywnie

popierał również rozwój manufaktur i handlu, jednakże nie

cenił sobie nauki ani sztuki. Był człowiekiem na wskroś

praktycznym.

Mapy Prus w

oficynach

europejskich w XVII-

XVIII wieku.

Fryderyk II Wielki



Król Prus w latach 1740-1786.

Fryderyk Wilhelm I od początku panowania postawił na wszechstronną

ingerencję państwa w życie społeczne i gospodarcze swoich

poddanych. Za pomocą swoich urzędników kontrolował rynek pracy,

ceny dla towarów i usług, kierunki handlu czy politykę celną. Jego

państwo wspomagało rozwój gospodarczej infrastruktury oraz

wzmacniało aktywność administracji. Nowe zadania otrzymały policja

porządkowa i urbanistyczna. Narodziła się publiczna służba zdrowia.

Najwięcej uwagi jednak poświęcał nowy król armii. Wraz z księciem

Leopoldem von Anhalt-Dessau stworzył osławiony "pruski dryl",

żelazną dyscyplinę, czyli te cechy, które przeszły do historii pod nazwą

pruskiego militaryzmu.

Leopold von Anhalt-

Dessau

Armia za czasów Fryderyka

II Wielkiego.

Zasadnicze zmiany w armii objęły całe spektrum spraw. Nastąpiło

przejście od armii siedemnastowiecznej opartej głównie na

formacjach zaciężnych do nowoczesnej armii doskonale

wyszkolonej i poddanej surowej dyscyplinie. Fryderyk Wilhelm

zmienił zasady rekrutacji. Każdy pułk jazdy i regiment piechoty

otrzymały w kraju swój okręg. To z niego prowadziły rekrutacje.

Stworzył nowy, zawodowy korpus oficerów i korpus podoficerów.

Wprowadził nowy program szkolenia, uzbrojenia i

umundurowania żołnierzy.

Król Fryderyk II

odbierający paradę

wojsk został

przedstawiony przez

Daniela

Chodowieckiego na

rysunku z 1777r.

Dziękuje za uwagę!



Daniel Kłys III A