Europejska

Konwencja

Bioetyczna

Anna Biela

Anna Grzesiuła

Gr. F2

Czym jest
„Konwencja…”?



Konwencja Bioetyczna ma w rzeczywistości dłuższą nazwę:
"Konwencja o ochronie praw człowieka i godności jednostki
ludzkiej w dziedzinie zastosowania biologii i medycyny:
Konwencja o Prawach Człowieka i Biomedycynie". Ten zbyt
długi tytuł powoduje, że najczęściej używa się określenia
Konwencja o Prawach Człowieka i Biomedycynie. Konwencja
to inaczej umowa międzynarodowa, która określa stosunek państw
do danych zagadnień, w tym przypadku biomedycznych.
Konwencja została opracowana przez Radę Europy -
międzyrządową organizację skupiającą państwa Europy, powołaną
w 1949 r. w celu ochrony praw człowieka, demokracji oraz w celu
współpracy państw członkowskich w dziedzinie kultury. Jej siedzibą
jest Strasburg i nie jest ona instytucją Unii Europejskiej. Należy do
niej 47 państw, w tym takie jak Rosja, Turcja, Ukraina,
Azerbejdżan, Armenia, Gruzja.

Konwencja o Prawach Człowieka

i Biomedycynie została zawarta 4 kwietnia
1997 r. w hiszpańskim mieście Oviedo.
Dlatego bywa także nazywana Konwencją z
Oviedo. Zawiera jedynie podstawowe normy
etyczne dotyczące wyrażania zgody na
interwencję we własne zdrowie, ochrony życia
prywatnego oraz prawa do bycia
informowanym o stanie zdrowia.

Podstawowe trzy zasady
wymienione w Konwencji to:



Zasada ochrony godności i tożsamości

wszystkich ludzi, gwarantująca każdemu
człowiekowi - bez dyskryminacji -
poszanowanie jego integralności oraz innych
praw i podstawowych wolności wobec
zastosowań biologii i medycyny,



Zasada prymatu jednostki ludzkiej nad

wyłącznym interesem społeczeństwa lub
nauki



Zasada sprawiedliwego dostępu do opieki

zdrowotnej o odpowiedniej jakości (przy
uwzględnieniu potrzeb zdrowotnych i
dostępnych środków).



Rozdział pierwszy Konwencji nakłada

obowiązek realizacji opieki zdrowotnej, a także
badań naukowych zgodnie z zasadami
postępowania zawodowego (standardami
zawodowymi).



Rozdział drugi poświęcony jest kwestii uzyskania
zgody na każdą interwencję medyczną, której udzielenie
musi być poprzedzone odpowiednią informacją o celu,
naturze oraz ryzyku i skutkach takiej interwencji. Osoba
wyrażająca zgodę ma także prawo do wycofania jej w
dowolnym momencie. Ponieważ nie wszyscy ludzie
mogą samodzielnie wyrazić zgodę na interwencję
medyczną (np. osoby małoletnie, ubezwłasnowolnione
czy nieprzytomne), Konwencja określa zasady
postępowania w takich sytuacjach. Konwencja zaleca
także branie pod uwagę wcześniej wyrażonych życzeń
pacjenta odnośnie zgody na interwencję medyczną w
przypadku, gdy pacjent nie jest w stanie wyrazić swojej
woli bezpośrednio przed taką interwencją.



Rozdział trzeci zapewnia prawo do

poszanowania życia prywatnego w zakresie
informacji dotyczących zdrowia, jak również
prawo do uzyskania wszelkich informacji
dotyczących zdrowia jednostki. Konwencja
zaleca także, aby respektować życzenia osób,
które nie chcą być informowane o swoim
stanie zdrowia.



Rozdział czwarty dotyczy genomu ludzkiego.

Konwencja zakazuje dyskryminacji osób ze
względu na dziedzictwo genetyczne,
dokonywania wyboru płci u potomstwa (w
przypadku wspomaganej prokreacji) z
wyjątkiem sytuacji, w których dziedziczna
choroba zależna jest od płci, czy też
prowadzenia interwencji genetycznych w celu
wywołania zmian dziedzicznych u potomstwa.
Określa także zasady stosowania testów
genetycznych przydatnych w rozpoznawaniu
chorób, których powstanie spowodowane jest
anomalią genetyczną.



Rozdział piąty dotyczy reguł prowadzenia badań
naukowych w dziedzinie biologii i medycyny. Artykuł 16
określa niezbędne warunki dopuszczające prowadzenie
badania. Są nimi:

1. brak alternatywnej metody badawczej o porównywalnej

skuteczności (zamiast badania na człowieku),

2. ryzyko dla uczestnika badania musi być proporcjonalne do

potencjalnych korzyści płynących z tego badania,

3. projekt badania musi być zatwierdzony przez właściwą

instytucję (komisję bioetyczną), która oceniła go co do
wartości naukowej oraz dopuszczalności pod względem
etycznym,

4. uczestnik badania musi być poinformowany o swoich

prawach

5. i wyrazić zgodę na udział w badaniu w sposób jednoznaczny

(zgoda winna być udokumentowana), a uczestnik ma
zapewnione prawo do jej swobodnego wycofania.



Artykuł 17 określa zasady prowadzenia

badania wśród osób niezdolnych do wyrażenia
zgody na udział w badaniu, a artykuł 18
dotyczy badań na embrionach in vitro. Kolejne
artykuły określają zasady pobierania
narządów i tkanek od żyjących dawców dla
celów transplantacji oraz zakazują osiągania
zysku lub wykorzystywania części ciała
ludzkiego.

Konwencja nie została

ratyfikowana przez Polskę, a
także: Francję, Niemcy, Włochy,
Szwajcarię, Szwecję, Wlk.
Brytanię oraz dziewiętnaście
innych krajów.

Osoby zainteresowane pełnym tekstem

Konwencji (w tłumaczeniu na język polski)
znajdą go na stronie internetowej:
coe.org.pl/files/286115680/file/ets_164.p
df.

Tekst Konwencji nie jest długi i zapoznanie się

z nim nie zajmie dużo czasu.