Zakażenie szpitalne

– to

zakażenie

,

związane z pobytem w

szpitalu

. Dotyczy

zarówno pacjenta, jak i

personelu.

Najczęściej uznaje się

zakażenie za szpitalne

, jeśli

wystąpiło 48 - 72 godzin od

przyjęcia lub wypisania ze

szpitala. Dla zakażenia o

długim okresie wylęgania (

HBV

,

HCV

, HIV,

Gruźlica

)

przyjmuje się okres od 2

tygodni do wielu lat.

W niektórych

przypadkach

definicja

zakażenia

szpitalnego jest

nieco inna.

U noworodków za

zakażenie szpitalne

przyjmuje

się

zakażenie

,

które wystąpiło po

upływie 48 godzin od

porodu

, a przed porodem

u matki nie istniało

zakażenie.

W przypadku zakażenia miejsca

operowanego

(d. zakażenie rany

operacyjnej) u pacjenta

niezakażonego przed zabiegiem

za zakażenie uznaje się

zakażenie, które wystąpiło w

ciągu miesiąca od zabiegu, a jeśli

pacjent ma wszczepione ciała

obce (np.

implanty

ortopedyczne),

w ciągu roku od zabiegu.

Wyróżnia się

zakażenia

szpitalne:

• endogenne

– (samoinfekcje lub autoinfekcje)

spowodowane przez własną,

naturalną florę

pacjenta, np.. z powodu obniżonej

odporności

.

• egzogenne

– (krzyżowe) spowodowane przez

drobnoustroje

dominujące w środowisku

szpitalnym

; przeniesione z chorego na innego

chorego, lub na chorego z personelu.

Źródłem zakażeń mogą być:

•Hospitalizowani chorzy z

infekcjami,

•Personel, w tym nosiciele

chorób,

•Środowisko patogenne

szpitala (narzędzia, sprzęt,
powietrze),

•Osoby odwiedzające.

Drogi szerzenia się

zakażeń:

•Kontaktowa, naruszenie

ciągłości tkanek, rany,

•Droga krwi
•Powietrzna,
•Pokarmowa.

Droga kontaktowa:

• Personel medyczny,
• Pacjenci, ich odzież, rzeczy osobiste, ręce,
• Insekty (muchy, mrówki faraona, prusaki),
• Sprzęt medyczny, słuchawki lekarskie,
• Sprzęt higieniczny,
• Narzędzia i aparatura medyczna,
• Mydło w kostce i ręczniki wielorazowego

użytku.

Droga krwi:

•Zakażony materiał

biologiczny,

•Krew i jej preparaty, zakażone

płyny infuzyjne i leki
dotkankowe, niesterylne
narzędzia chirurgiczne,

Droga pokarmowa:

•Naczynia stołowe,

sztućce, zakażona woda,
pokarm zakażony florą
bakteryjną przewodu
pokarmowego.

Droga

powietrzna:

•Kurz, kropelki wydzielin

z dróg oddechowych
pacjenta, zakażone
powietrze.

Zapobiega

nie

zakażenio

m:

Droga pokarmowa;

(zapobieganie)

• higiena przygotowywania posiłków,
• przechowywanie produktów

żywnościowych zgodnie z zasadami i
wytycznymi epidemiologicznymi,

• mycie i dezynfekcja naczyń i

pomieszczeń kuchennych,

• izolacja pacjentów z biegunkami.

Droga powietrzna

(zapobieganie):

• Eksploatacja aparatury, urządzeń

medycznych, diagnostycznych i myjących
(dezynfekcja, mycie, sterylizacja, wymiana)
zgodnie z przyjętymi procedurami,

• Izolacja pacjentów zakażonych (kichanie,

kaszel), izolatki powinny zawierać śluzę,
zmiana odzieży ochronnej, dezynfekcja rąk,

• Dbałość o higienę jamy ustnej pacjenta,
• Higiena rąk personelu,
• Stosowanie masek ochronnych.

Naruszenie ciągłości tkanki

(zapobieganie):

• Przygotowanie pola operacyjnego zgodnie z

procedurami,

• Sterylizacja narzędzi,
• Profilaktyka anybiotykowa przedoperacyjna i

okołooperacyjna,

• Przygotowanie bloku opercayjnego według

przyjętych standardów,

• Pielęgnacja ran pooperacyjnych z zachowaniem

zasad aseptyki i antyseptyki,

• W przypadku zakładania wkłuć do naczyń

stosować zasady aseptyki i antyseptyki.

Ryzyko zakażeń

szpitalnych wzrasta

wraz ze wzrostem

specjalizacji

zabiegów

diagnostycznych i

leczniczych.

Zabiegi te ratują

zdrowie i życie chorym
ale stwarzają ogromne

ryzyko zakażeń

szpitalnych.

W warunkach szpitalnych

istnieje zjawisko "otwarcia

nowych

wrót zakażeń

", np..

poprzez

:

• zabiegi

endoskopowe

,

• zabiegi chirurgiczne,
• zabiegi chirurgiczne w stomatologii,
• wszelkiego rodzaju

implanty

,

• dializoterapia,
• wkłucia dożylne i dotętnicze.

W zwalczaniu i profilaktyce

zakażeń wewnątrzszpitalnych

najważniejszą zasadą jest

bezwzględne stosowanie higieny

przez wszystkie grupy zawodowe,

a głównie przez lekarzy i

pielęgniarki, którzy wykonują

badania i zabiegi, bezpośrednio

stykając się z pacjentem i

materiałem zakaźnym

.

Uznaną metodą poprawy

jakości świadczeń

zdrowotnych w zakresie

skutecznych metod

zapobiegających

występowaniu i

rozprzestrzenianiu się

zakażeń jest

edukacja

personelu medycznego.

Systematyczne kontrole,

w

tym mycia i dezynfekcji rąk

przez personel medyczny,

wprowadzane coraz bardziej

skuteczne metody

dezynfekcji i sterylizacji

(wyjaławiania) to

główne

sposoby ograniczenia

częstości występowania

zakażeń szpitalnych.

Kontrola wszystkich

zakażeń

szpitalnych

obejmuje system ich

rejestracji oraz

weryfikację

epidemiologiczną i

laboratoryjną.

Od 01.01.2004 r. zgodnie z

Ustawą o chorobach

zakaźnych i zakażeniach

nakłada się obowiązek

powołania zespołów kontroli

zakażeń wewnątrzszpitalnych

i utworzenie stanowiska

pielęgniarki

epidemiologicznej.