Aleksandra Mazur

Yalom, Psychoterapia grupowa

Aleksandra Mazur

Yalom, Psychoterapia grupowa

Czynniki terapeutyczne

Czynniki terapeutyczne

Czynniki terapeutyczne

Czynniki terapeutyczne



Przekonująca liczba badań pokazuje

jednoznacznie, że terapia grupowa jest

bardzo skuteczną forma psychoterapii

a pod względem zdolności zapewniania

istotnych korzyści co najmniej

dorównuje psychoterapii indywidualnej.



Przekonująca liczba badań pokazuje

jednoznacznie, że terapia grupowa jest

bardzo skuteczną forma psychoterapii

a pod względem zdolności zapewniania

istotnych korzyści co najmniej

dorównuje psychoterapii indywidualnej.

Czynniki terapeutyczne



Irvin Yalom autor

Psychoterapii grupowej na
podstawie swojego
doświadczenia wyróżnia 11
czynników terapeutycznych. Proces terapii
jest nieskończenie złożony dlatego też
Yalom zdaje sobie sprawę z tego, że jego
podział nie jest ustalony raz na zawsze.



Irvin Yalom autor

Psychoterapii grupowej na
podstawie swojego
doświadczenia wyróżnia 11
czynników terapeutycznych. Proces terapii
jest nieskończenie złożony dlatego też
Yalom zdaje sobie sprawę z tego, że jego
podział nie jest ustalony raz na zawsze.

Czynniki terapeutyczne

Yalom wymienia 11 czynników terapeutycznych:

1.

Zaszczepianie nadziei

2.

Uniwersalność

3.

Udzielanie informacji

4.

Altruizm

5.

Korektywna rekapitulacja pierwotnej grupy rodzinnej

6.

Rozwój umiejętności społecznych

7.

Naśladowanie

8.

Uczenie się interpersonalne

9.

Spójność grupy

10.

Katharsis

11.

Czynniki egzystencjalne z czego w rozdziale 1, który był
przedmiotem mojej prezentacji opisuje 7.

Yalom wymienia 11 czynników terapeutycznych:

1.

Zaszczepianie nadziei

2.

Uniwersalność

3.

Udzielanie informacji

4.

Altruizm

5.

Korektywna rekapitulacja pierwotnej grupy rodzinnej

6.

Rozwój umiejętności społecznych

7.

Naśladowanie

8.

Uczenie się interpersonalne

9.

Spójność grupy

10.

Katharsis

11.

Czynniki egzystencjalne z czego w rozdziale 1, który był
przedmiotem mojej prezentacji opisuje 7.

Zaszczepienie nadziei



Zaszczepienie nadziei jest jednym z
najistotniejszych czynników leczących.
Nadzieja utrzymuje pacjenta w terapii a
także sama w sobie ma terapeutyczne
działanie. Czynnik ten pojawia się jeszcze
przed rozpoczęciem terapii kiedy terapeuta
wzmacnia pozytywne oczekiwania, koryguje
negatywne wyobrażenia i przedstawia jasne
i przekonujące wyjaśnienie uzdrawiających
właściwości grup.



Zaszczepienie nadziei jest jednym z
najistotniejszych czynników leczących.
Nadzieja utrzymuje pacjenta w terapii a
także sama w sobie ma terapeutyczne
działanie. Czynnik ten pojawia się jeszcze
przed rozpoczęciem terapii kiedy terapeuta
wzmacnia pozytywne oczekiwania, koryguje
negatywne wyobrażenia i przedstawia jasne
i przekonujące wyjaśnienie uzdrawiających
właściwości grup.

Zaszczepienie nadziei



Nadzieja rośnie kiedy pacjenci mogą
obserwować u innych członków terapii
(najczęściej podobnych do nich) poprawę.
Nadzieja jest elastyczna- określa się na nowo
i dopasowuje do aktualnych warunków,
stając się nadzieją na pocieszenie , na
odzyskanie godności, na utworzenie więzi z
innymi lub na zmniejszenie dolegliwości
fizycznych. Fundamentalne znaczenie ma
także wiara w siebie i skuteczność swojej
grupy.



Nadzieja rośnie kiedy pacjenci mogą
obserwować u innych członków terapii
(najczęściej podobnych do nich) poprawę.
Nadzieja jest elastyczna- określa się na nowo
i dopasowuje do aktualnych warunków,
stając się nadzieją na pocieszenie , na
odzyskanie godności, na utworzenie więzi z
innymi lub na zmniejszenie dolegliwości
fizycznych. Fundamentalne znaczenie ma
także wiara w siebie i skuteczność swojej
grupy.

Zaszczepienie nadziei



Przykład:



Zaszczepienie nadziei może okazać się
czynnikiem leczącym np. w grupie
anonimowych alkoholików. Jeden z
pacjentów widząc, że innemu-
podobnemu do niego pod względem
sytuacji rodzinnej, finansowej czy pod
względem wieku utrzymuje abstynencję
już od 20 lat może także mieć nadzieje,
że i jemu się to uda.



Przykład:



Zaszczepienie nadziei może okazać się
czynnikiem leczącym np. w grupie
anonimowych alkoholików. Jeden z
pacjentów widząc, że innemu-
podobnemu do niego pod względem
sytuacji rodzinnej, finansowej czy pod
względem wieku utrzymuje abstynencję
już od 20 lat może także mieć nadzieje,
że i jemu się to uda.

Uniwersalność



Poczucie uniwersalności pozwala
zmniejszyć niepokój pacjentów, którzy
wstępują do grupy z myślą, ze są gorsi
od innych, że ich problemy czy myśli są
nie do zaakceptowania. Brak
wyjątkowości pacjentów sprawia im
ulgę. Spotykają się bowiem w gronie, w
którym każdy ma własne problemy
przez co zmniejsza się również poczucie
izolacji.



Poczucie uniwersalności pozwala
zmniejszyć niepokój pacjentów, którzy
wstępują do grupy z myślą, ze są gorsi
od innych, że ich problemy czy myśli są
nie do zaakceptowania. Brak
wyjątkowości pacjentów sprawia im
ulgę. Spotykają się bowiem w gronie, w
którym każdy ma własne problemy
przez co zmniejsza się również poczucie
izolacji.

Uniwersalność



Poczucie uniwersalności ma
zdecydowanie większy wpływ w
psychoterapii grupowej, gdyż w
indywidualnej terapeuci w małym
stopniu decydują się na informowanie
pacjenta o swoich własnych
doświadczeniach. Pacjenci dzięki
takiemu czynnikowi terapeutycznemu
jak uniwersalność czują się przede
wszystkim mniej osamotnieni.



Poczucie uniwersalności ma
zdecydowanie większy wpływ w
psychoterapii grupowej, gdyż w
indywidualnej terapeuci w małym
stopniu decydują się na informowanie
pacjenta o swoich własnych
doświadczeniach. Pacjenci dzięki
takiemu czynnikowi terapeutycznemu
jak uniwersalność czują się przede
wszystkim mniej osamotnieni.

Uniwersalność



Przykład:



Członkowie dla grup osób molestowanych
seksualnie mogąc podzielić się swym
doświadczeniem z innymi osobami
molestowanymi, co często robią po raz
pierwszy, mogą także podzielić się
poczuciem wstydu, złości czy żalu.
Członkowie takich grup mogą poznać
inne osoby, które przeżywają podobne
emocje związane z molestowaniem.



Przykład:



Członkowie dla grup osób molestowanych
seksualnie mogąc podzielić się swym
doświadczeniem z innymi osobami
molestowanymi, co często robią po raz
pierwszy, mogą także podzielić się
poczuciem wstydu, złości czy żalu.
Członkowie takich grup mogą poznać
inne osoby, które przeżywają podobne
emocje związane z molestowaniem.

Udzielanie informacji-
przekazywanie wiedzy



Przekazywanie wiedzy jest czynnikiem,
który często zaczyna budować więź między
pacjentami nim zaczną działać inne
czynniki. Często terapeuci stosują
psychoedukację w celu zwiększenia wiedzy
pacjentów na jakiś temat a tym samym
zmniejszenie leku związanego z nieznanym
czy zwiększenia poczucia kontroli,
zmniejszenia przygnębienia a także
zwiększyć skuteczność poznawania siebie.



Przekazywanie wiedzy jest czynnikiem,
który często zaczyna budować więź między
pacjentami nim zaczną działać inne
czynniki. Często terapeuci stosują
psychoedukację w celu zwiększenia wiedzy
pacjentów na jakiś temat a tym samym
zmniejszenie leku związanego z nieznanym
czy zwiększenia poczucia kontroli,
zmniejszenia przygnębienia a także
zwiększyć skuteczność poznawania siebie.

Udzielanie informacji-

przekazywanie wiedzy



Wiele grup kładzie nacisk na udzielanie
informacji. Proces edukacyjny
zazwyczaj nie dzieje się wprost.
Terapeuci udzielają informacji na
tematy, które właśnie dzieją się
podczas procesu grupowego. Wiedza
taka pozwala pacjentom często lepiej
samodzielnie rozpoznawać i nazywać
emocje, radzić sobie ze stresem czy
żyć z bólem.



Wiele grup kładzie nacisk na udzielanie
informacji. Proces edukacyjny
zazwyczaj nie dzieje się wprost.
Terapeuci udzielają informacji na
tematy, które właśnie dzieją się
podczas procesu grupowego. Wiedza
taka pozwala pacjentom często lepiej
samodzielnie rozpoznawać i nazywać
emocje, radzić sobie ze stresem czy
żyć z bólem.

Udzielanie informacji-
przekazywanie wiedzy



Przykład:



Podczas treningu interpersonalnego
nauczyłam się metody relaksacyjnej.
Prowadzący zastosował ją po dość
wyczerpującym ćwiczeniu, która okazuje
się bardzo przydatna w stanach
jednoczesnego zmęczenia i myślenia o
innych sprawach, które uniemożliwiają
zaśnięcie. Trening relaksacyjny okazuje
się wówczas bardzo pomocny.



Przykład:



Podczas treningu interpersonalnego
nauczyłam się metody relaksacyjnej.
Prowadzący zastosował ją po dość
wyczerpującym ćwiczeniu, która okazuje
się bardzo przydatna w stanach
jednoczesnego zmęczenia i myślenia o
innych sprawach, które uniemożliwiają
zaśnięcie. Trening relaksacyjny okazuje
się wówczas bardzo pomocny.

Udzielanie informacji-
bezpośrednie porady



Udzielanie porad jest czynnikiem
terapeutycznym, który działa w
początkowym etapie życia grupy
terapeutycznej. Wynika zazwyczaj z troski o
innego pacjenta i przekonania o słuszności
swoich rad. Bezpośrednio dawanie porad
nie ma czynnika terapeutycznego, gdyż nie
zawsze owe porady okazują się słuszne,
jednak pośrednio wzmacnia to
zainteresowanie pacjentów sobą nawzajem.



Udzielanie porad jest czynnikiem
terapeutycznym, który działa w
początkowym etapie życia grupy
terapeutycznej. Wynika zazwyczaj z troski o
innego pacjenta i przekonania o słuszności
swoich rad. Bezpośrednio dawanie porad
nie ma czynnika terapeutycznego, gdyż nie
zawsze owe porady okazują się słuszne,
jednak pośrednio wzmacnia to
zainteresowanie pacjentów sobą nawzajem.

Udzielanie informacji-

bezpośrednie porady



Najmniej skuteczną forma porady
okazuje się być bezpośrednia sugestia
a najbardziej skuteczną seria różnych
sugestii co do sposobów osiągnięcia
pożądanego celu.



Najmniej skuteczną forma porady
okazuje się być bezpośrednia sugestia
a najbardziej skuteczną seria różnych
sugestii co do sposobów osiągnięcia
pożądanego celu.

Udzielanie informacji-

bezpośrednie porady



Przykład:



Przykładem udzielania bezpośrednich porad
może być sytuacja prowadzonej na zajęciach
grupy terapeutycznej osób, których dzieci są
uzależnione od narkotyków. Uczestnicy
wysłuchując opowieści innego członka
sugerowali mu rozwiązania problemu sami
nie radząc sobie z własnym- podobnym-
problemem ale z drugiej strony okazywali
tym samym zainteresowanie i troskę o
uczestnika.



Przykład:



Przykładem udzielania bezpośrednich porad
może być sytuacja prowadzonej na zajęciach
grupy terapeutycznej osób, których dzieci są
uzależnione od narkotyków. Uczestnicy
wysłuchując opowieści innego członka
sugerowali mu rozwiązania problemu sami
nie radząc sobie z własnym- podobnym-
problemem ale z drugiej strony okazywali
tym samym zainteresowanie i troskę o
uczestnika.

Altruizm



Czynnik leczący jakim jest altruizm
odbywa się tylko w terapii grupowej.
Członkowie terapii staja się wówczas
zarówno odbiorcami jak i dawcami.
Uczestnicy zyskują poprzez dawanie-
nie tylko otrzymują pomoc w
podobnych sytuacjach ale także
odkrywają najważniejsze zasady
kryjące się w samym akcie dawania.



Czynnik leczący jakim jest altruizm
odbywa się tylko w terapii grupowej.
Członkowie terapii staja się wówczas
zarówno odbiorcami jak i dawcami.
Uczestnicy zyskują poprzez dawanie-
nie tylko otrzymują pomoc w
podobnych sytuacjach ale także
odkrywają najważniejsze zasady
kryjące się w samym akcie dawania.

Altruizm



Dzięki altruizmowi uczestnicy uczą się, że
jeśli chcą otrzymać pomoc muszą sami ją
dawać. Pacjenci w procesie grupowym
udzielają sobie wsparcia, dzielą się ze
sobą podobnymi problemami. Często
członkowie grupy łatwiej przyjmują uwagi
od innych niż od terapeuty dlatego, że to
właśnie inni członkowie reprezentują
rzeczywisty świat. Ludzie chcą czuć, że
są potrzebni i użyteczni.



Dzięki altruizmowi uczestnicy uczą się, że
jeśli chcą otrzymać pomoc muszą sami ją
dawać. Pacjenci w procesie grupowym
udzielają sobie wsparcia, dzielą się ze
sobą podobnymi problemami. Często
członkowie grupy łatwiej przyjmują uwagi
od innych niż od terapeuty dlatego, że to
właśnie inni członkowie reprezentują
rzeczywisty świat. Ludzie chcą czuć, że
są potrzebni i użyteczni.

Altruizm



Przykład:



Przykładem altruizmu może być chęć
pomocy Soni- pacjentce z anoreksją
przez innych pacjentów podczas
ambulatoryjnej terapii prowadzonej
przez Yaloma



http://www.youtube.com/watch?
v=05Elmr65RDg&playnext=1&list=PL6
3AFB3E5E3E65263



Przykład:



Przykładem altruizmu może być chęć
pomocy Soni- pacjentce z anoreksją
przez innych pacjentów podczas
ambulatoryjnej terapii prowadzonej
przez Yaloma



http://www.youtube.com/watch?
v=05Elmr65RDg&playnext=1&list=PL6
3AFB3E5E3E65263

Korektywna rekapitulacja
pierwotnej grupy rodzinnej



Grupa terapeutyczna często
przypomina pacjentowi rodzinę. W jej
członkach widzi swojego ojca, matkę
czy rodzeństwo. Pacjenci często mają
niesatysfakcjonujące relacje rodzinne.
Przenoszą wówczas interakcje jakie
zachodziły z członkami rodziny na
interakcje z członkami grupy.



Grupa terapeutyczna często
przypomina pacjentowi rodzinę. W jej
członkach widzi swojego ojca, matkę
czy rodzeństwo. Pacjenci często mają
niesatysfakcjonujące relacje rodzinne.
Przenoszą wówczas interakcje jakie
zachodziły z członkami rodziny na
interakcje z członkami grupy.

Korektywna rekapitulacja

pierwotnej grupy rodzinnej



Ważne jest natomiast to, żeby wczesne
konflikty rodzinne ujawnione przez
pacjenta były także korektywne tzn.
takie, które będą naprawcze oraz
pozwolą ustalić nowe zasady
postępowania. Proces ten polega na
przepracowywaniu z terapeutą

wielu niedokończonych spraw z
okresu wczesnego dzieciństwa.



Ważne jest natomiast to, żeby wczesne
konflikty rodzinne ujawnione przez
pacjenta były także korektywne tzn.
takie, które będą naprawcze oraz
pozwolą ustalić nowe zasady
postępowania. Proces ten polega na
przepracowywaniu z terapeutą

wielu niedokończonych spraw z
okresu wczesnego dzieciństwa.

Korektywna rekapitulacja

pierwotnej grupy rodzinnej



Przykład:



Pacjent w osobie terapeuty może
widzieć własnego ojca. Na niego
wówczas przerzucać swój emocjonalny
stosunek, który niegdyś żywił do
rodzica.



Przykład:



Pacjent w osobie terapeuty może
widzieć własnego ojca. Na niego
wówczas przerzucać swój emocjonalny
stosunek, który niegdyś żywił do
rodzica.

Rozwój umiejętności
społecznych



Czynnik umiejętności społecznych
działa we wszystkich grupach
terapeutycznych. Jawny nacisk na tę
umiejętności może być kładziony np. w
grupach przygotowujących
hospitalizowanych pacjentów do
wypisania ze szpitala. Członkowie
grupy są wówczas proszeni o
odgrywanie roli osoby np. starającej się
o pracę.



Czynnik umiejętności społecznych
działa we wszystkich grupach
terapeutycznych. Jawny nacisk na tę
umiejętności może być kładziony np. w
grupach przygotowujących
hospitalizowanych pacjentów do
wypisania ze szpitala. Członkowie
grupy są wówczas proszeni o
odgrywanie roli osoby np. starającej się
o pracę.

Rozwój umiejętności

społecznych



W innych grupach dochodzi do rozwoju
tych umiejętności w sposób bardziej
pośredni. Pacjent wówczas może
dowiedzieć się, ze jego styl wypowiedzi
może być odpychający bądź poprzez
sposób siedzenia chce wyrazić swa
wyższość. Terapia grupowa pozwala
osobie dostrzec poprzez informacje
zwrotne od innych uczestników o tym
jakich umiejętnosci im jeszcze brakuje.



W innych grupach dochodzi do rozwoju
tych umiejętności w sposób bardziej
pośredni. Pacjent wówczas może
dowiedzieć się, ze jego styl wypowiedzi
może być odpychający bądź poprzez
sposób siedzenia chce wyrazić swa
wyższość. Terapia grupowa pozwala
osobie dostrzec poprzez informacje
zwrotne od innych uczestników o tym
jakich umiejętnosci im jeszcze brakuje.

Rozwój umiejętności

społecznych



Przykład:



Osoba, która ma problem z
zapraszaniem na randkę interesującej
ja osoby może być poproszona o
zaimprowizowanie takiej scenki.
Otrzymane informacje zwrotne od
grupy wpływają wówczas na rozwój
umiejętności społecznych.



Przykład:



Osoba, która ma problem z
zapraszaniem na randkę interesującej
ja osoby może być poproszona o
zaimprowizowanie takiej scenki.
Otrzymane informacje zwrotne od
grupy wpływają wówczas na rozwój
umiejętności społecznych.

Naśladowanie



Czynnik ten jest najbardziej znaczący w
początkowym etapie rozwoju grupy.
Wówczas uczestnicy identyfikują się ze
starszymi członkami grupy lub z
terapeutą. Wpływa to na możliwości
eksperymentowania z zachowaniem
jednostki i z jego otwartością. Proces ten
może mieć trwały wpływ terapeutyczny,
dowiedzenie się kim nie jesteśmy stoi na
drodze do dowiedzenia się jacy jesteśmy.



Czynnik ten jest najbardziej znaczący w
początkowym etapie rozwoju grupy.
Wówczas uczestnicy identyfikują się ze
starszymi członkami grupy lub z
terapeutą. Wpływa to na możliwości
eksperymentowania z zachowaniem
jednostki i z jego otwartością. Proces ten
może mieć trwały wpływ terapeutyczny,
dowiedzenie się kim nie jesteśmy stoi na
drodze do dowiedzenia się jacy jesteśmy.

Naśladowanie



Na zasadzie modelowania mogą być
nabywane także bardziej złożone
zachowania takie jak począwszy od
tonu głosu podobnego do tonu głosu
terapeuty aż po wydawanie podobnych
sądów i opinii. Naśladowanie odgrywa
istotna rolę w terapii widza, która
polega na poprawie dzięki obserwacji
pacjenta mającego podobne problemy.



Na zasadzie modelowania mogą być
nabywane także bardziej złożone
zachowania takie jak począwszy od
tonu głosu podobnego do tonu głosu
terapeuty aż po wydawanie podobnych
sądów i opinii. Naśladowanie odgrywa
istotna rolę w terapii widza, która
polega na poprawie dzięki obserwacji
pacjenta mającego podobne problemy.

Naśladowanie



Przykład:



Poprzez obserwacje i modelowanie
pacjent widząc sukcesy z radzeniem
sobie w stresujących sytuacjach w
pracy tez zaczyna stosować podobne
techniki we własnej pracy podczas
trudnych sytuacji.



Przykład:



Poprzez obserwacje i modelowanie
pacjent widząc sukcesy z radzeniem
sobie w stresujących sytuacjach w
pracy tez zaczyna stosować podobne
techniki we własnej pracy podczas
trudnych sytuacji.