Wydatki budżetu

państwa

Sylwia Bocian

Marta Lewandowska

Anna Skowron

1

Budżet Państwa

Środki pieniężne przekazywane z
budżetu państwa na finansowanie
zadań państwa, jednostek
samorządu terytorialnego lub innych
związków publicznoprawnych.

Wydatki budżetowe

Roczny plan dochodów i wydatków
oraz przychodów i rozchodów,
przygotowany przez władzę
wykonawczą i przedstawiany
parlamentowi.

2

Wydatki budżetu państwa są
przeznaczone w szczególności na:



funkcjonowanie organów władzy publicznej,



realizację zadań administracji rządowej,



subwencje ogólne i dotacje dla jednostek samorządu
terytorialnego,



wpłaty do budżetu Unii Europejskiej,



subwencje dla partii politycznych,



obsługę długu publicznego,



współfinansowanie programów realizowanych ze środków
pochodzących ze źródeł zagranicznych, np. Unii
Europejskiej

3

Wydatki budżetu państwa
w latach 2009 – 2013
oraz planowane wydatki na rok 2014 i
2015

2009

2010

2011

2012

2013

w mln zł

298 028,5 294 893,9 302 681,6 318 001,9 321 345,3

W %

PKB

22,2

20,8

19,8

19,9

19,6

2014

2015

w mln

zł

325 287,4

343 332,9

4

Wydatki budżetu państwa w latach 2009 – 2013
z uwzględnieniem planowanych wydatków na
rok 2014 i 2015

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

1 800

298,00294,90302,70318,00321,30325,30343,30

1 344,5

1 416,6

1 528,1

1 596,4

1 635,7

wydatki budżetu
państwa w latach
2009 - 2015 (w
mld zł)
PKB w mld zł

5

Wydatki budżetu państwa dzielą się
na następujące grupy wydatków:



Dotacje i subwencje



Świadczenia na rzecz osób fizycznych



Wydatki bieżące jednostek budżetowych



Wydatki majątkowe



Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa



Środki własne Unii Europejskiej



Wydatki na realizację programów finansowanych z
udziałem środków Unii Europejskiej

6

Wydatki budżetu państwa według
grup ekonomicznych w latach 2009 –
2013

(w mln zł)

2009

2010

2011

2012

2013

Dotacje i subwencje

133 949,8 145 244,7 148 461,3 155 355,6 155 203,3

Świadczenia na rzecz osób fizycznych

20 114,4

20 891,8

21 877,3

22 996,3

23 954,5

Wydatki bieżące jednostek budżetowych

51 232,6

53 906,9

55 339,4

57 228,3

58 421,3

Wydatki majątkowe

14 654,1

15 438,7

14 915,1

13 569,5

12 876,9

Obsługa Długu Publicznego

32 227,8

34 143,0

35 956,2

42 108,8

42 460,1

Środki własne Unii Europejskiej

13 417,9

14 345,4

14 731,1

15 942,5

18 129,2

Współfinansowanie projektów z udziałem
środków Unii Europejskiej

32 431,9

10 923,4

11 401,2

10 800,8

10 299,8

7

Wydatki budżetu państwa według
grup ekonomicznych w roku 2013

Dotacje i subwencje; 48,30%

Świadczenia na rzecz osób fizycznych; 7,45%

Wydatki bieżące jednostek budżetowych; 18,18%

Wydatki majątkowe; 4,01%

Obsługa Długu Publicznego; 13,21%

Środki własne Unii Europejskiej; 5,64%

Współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej; 3,21%

8

Planowane wydatki budżetu państwa według
grup ekonomicznych na lata 2014 i 2015

2014

2015

Dotacje i subwencje

153 487,4

168 520,9

Świadczenia na rzecz osób

fizycznych

25 077,8

25 317,4

Wydatki bieżące jednostek

budżetowych

65 553,7

66 999,8

Wydatki majątkowe

14 934,6

20 178,9

Obsługa Długu Publicznego

36 169,9

32 249,9

Środki własne Unii Europejskiej

17 765,2

18 164,5

Współfinansowanie projektów z

udziałem środków Unii

Europejskiej

12 298,8

11 901,5

9

Planowane wydatki budżetu państwa według
grup ekonomicznych na lata 2014 i 2015

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

180 000

153 487,4

25 077,8

65 553,7

14 934,6

36 169,9

17 765,2

12 298,8

168 520,9

25 317,4

66 999,8

20 178,9

32 249,9

18 164,5

11 901,5

2014
2015

10

W polskim systemie budżetowym
wyróżnia się:



Wydatki bieżące

•

Subwencje dla JST

•

Dotacje

•

Wynagrodzenia

•

Wydatki na zakup towarów i usług



Wydatki majątkowe

•

Wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa
handlowego

•

Wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych

•

Dotacje celowe



Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa

11

Wydatki budżetowe dzielimy
również na:



Elastyczne i sztywne ( prawnie
zdeterminowane)



Finalne i Redystrybucyjne
(transferowe),

12

Wydatki sztywne i wydatki
elastyczne:

•

Subwencje dla JST

•

Finansowanie dróg

•

Koszty obsługi długu
publicznego

•

Dotacje dla FUS I KRUS

•

Dotacje dla Funduszu Pracy

•

Wydatki sądów
powszechnych

•

Wydatki urzędów naczelnych
organów władzy państwowej,
kontroli i ochrony prawa
oraz sądownictwa

•

Wynagrodzenia i wydatki
bieżące jednostek
budżetowych

•

Dotacje dla JST

•

Dotacje dla jednostek
zaliczanych do sektora
finansów publicznych

•

Dotacje dla podmiotów
gospodarczych

•

Wydatki majątkowe

13

Wykonanie wydatków budżetu
państwa w 2013 roku według
działów:

lp.Wyszczególnienie

Wykonanie

2012

Plan na 2013

(po zmianach)

Wykonanie

2013

1Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne

75 958,9

75 320,1

74 792,9

2Różne rozliczenia

68 418,8

74 071,9

71 164,9

3Obsługa długu publicznego

42 108,8

42 704,9

42 460,1

4Obrona narodowa

20 085,9

20 204,0

20 136,9

5Pomoc społeczna

13 926,8

14 607,4

14 250,9

6

Bezpieczeństwo publiczne i ochrona

przeciwpożarowa

13 079,6

13 590,9

13 560,6

7Szkolnictwo wyższe

12 402,0

13 274,5

13 203,4

8Administracja publiczna

12 378,7

13 102,9

12 737,1

9Wymiar sprawiedzliwości

10 133,5

10 534,9

10 471,1

1

0Rolnictwo i łowiectwo

10 438,1

10 403,3

10 013,9

   

 

 

 

 

Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię

elektryczną, gaz i wodę

1,4

1,4

1,4

14

Udział wydatków w poszczególnych działów
w wydatkach budżetu państwa w 2013 roku:

23,32%

22,12%

13,21%

6,31%

4,40%

4,20%

4,20%

4,10%

4,00%

3,30%

3,10%

2,80% 2,30%

1,50%

1,10%

Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne

Różne rozliczenia

Obsługa długu publicznego

Obrona narodowa

Pomoc społeczna

Bezpieczeństwo publiczne i ochrona
przeciwpożarowa

Pozostałe działy

Szkolnictwo wyższe

Administracja publiczna

Wymiar sprawiedzliwości

Rolnictwo i łowiectwo

Transport i łączność

Ochrona zdrowia

Nauka

Pozostałe zadania w zakresie polityki
społecznej

15

Wydatki budżetu państwa na rok 2014 i
2015

lp

. Wyszczególnienie

2014

2015

1Różne rozliczenia

90 577,0

92 792,4

2Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne

71 634,6

82 828,7

3Obsługa długu publicznego

36 170,0

32 250,0

4Obrona narodowa

23 465,5

30 201,2

5Szkolnictwo wyższe

13 355,9

14 396,8

6Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa

13 281,0

13 440,7

7Pomoc społeczna

12 424,7

12 416,3

8Administracja publiczna

12 379,5

12 658,2

9Wymiar sprawiedliwości

10 799,4

11 080,1

10Transport i łączność

7 362,8

8 474,3

Leśnictwo

5,6

7,8

16

Wydatki budżetu państwa na rok 2014 i
2015

Ró

żn

e r

oz

lic

ze

ni

a

Ob

ow

ią

zk

ow

e u

be

zp

. s

po

łe

cz

ne

Ob

słu

ga

d

łu

gu

p

ub

lic

zn

eg

o

Ob

ro

na

n

ar

od

ow

a

Sz

ko

ln

ict

wo

w

yż

sz

e

Be

zp

iec

ze

ńs

tw

o

pu

bl

. i

o

ch

ro

na

p

rz

ec

iw

po

ża

ro

w

a

Po

m

oc

sp

oł

ec

zn

a

Ad

m

in

ist

ra

cja

p

ub

lic

zn

a

W

ym

ia

r s

pr

aw

ied

liw

oś

ci

Tr

an

sp

or

t i

łą

cz

no

ść

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

70 000

80 000

90 000

100 000

90 577,00

71 634,60

36 170,00

23 465,50

13 355,90

13 281,00

12 424,70

12 379,50

10 799,40

7 362,80

92 792,4

82 828,7

32 250,0

30 201,2

14 396,8

13 440,7

12 416,3

12 658,2

11 080,1

8 474,3

2014
2015

17

Bibliografia



Ustawa o Finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 roku



Analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej



Ustawy budżetowe



Owsiak S.; Finanse publiczne: teoria i praktyka, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2006.



Pietrzak B., Polański Z., Woźniak B., System finansowy w Polsce 2,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.



Ziółkowska W., Finanse Publiczne: Teoria i zastosowanie,
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2005.

18