Prawo celne w Polsce –
żywność

Jakub Pasterz

Prawo celne

Prawo celne – dziedzina prawa regulująca
zasady i tryb przywozu towarów na dany
obszar celny oraz wywozu towarów z
obszaru celnego oraz związane z tym prawa
i obowiązki osób oraz uprawnienia i
obowiązki organów celnych.

Prawo celne w Polsce

Polskie

prawo

celne

uległo

bardzo

znaczącym zmianom w chwili wstąpienia
Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.,
co związane jest z przystąpieniem Polski do
Unii Celnej tworzonej przez państwa
członkowskie UE. Obowiązujący do tej pory
Kodeks

celny

oraz

wszystkie

rozporządzenia wykonawcze wydane na
jego podstawie przestały obowiązywać.

Z dniem wejścia Polski do UE zaczęło w
Polsce obowiązywać prawo wspólnotowe,
regulujące zagadnienia celne.
Podstawowymi aktami prawnymi z zakresu
prawa celnego są Wspólnotowy Kodeks
Celny oraz Przepisy Wykonawcze do
Wspólnotowego Kodeksu Celnego.
Oba

akty

mają

rangę

rozporządzeń

wspólnotowych.

Na

poziomie

krajowym

przepisy

wspólnotowe

uzupełniane

są

przez

regulacje zawarte w ustawie z 19 marca
2004 r. Prawo celne.

Prawo celne- żywność

Zasady postępowania z towarami objętymi
Wspólną Polityką Rolną reguluje art. 96
ustawy Prawo celne.

Art. 96, ust. 1

W zakresie przewidzianym dla organów celnych postępowanie z towarami
objętymi Wspólną Polityką Rolną obejmuje czynności związane z przywozem
towarów na obszar celny Wspólnoty i wywozem towarów z tego obszaru oraz:

•

sprawdzanie i potwierdzanie pozwoleń na przywóz lub wywóz oraz
certyfikatów przywozowych;

•

przyjmowanie, sprawdzanie i potwierdzanie wniosków o refundację;

•

pobór i badania laboratoryjne próbek towarów;

•

zatwierdzanie magazynów żywnościowych;

•

zatwierdzanie miejsc, w których towary mogą być przetwarzane lub
składowane w ramach prefinansowania;

•

kontrolę zakładów produkcyjnych w zakresie dostosowania możliwości
wytwórczych producenta do zgłoszonej i zarejestrowanej receptury,
spełnienia parametrów wytwarzanego towaru, wynikających z receptury
oraz weryfikacja receptur;

•

inne czynności wynikające z przepisów wspólnotowych regulujących
Wspólną Politykę Rolną.

Art. 96, ust. 3

Czynności w ramach postępowania z
towarami objętymi Wspólną Polityką Rolną w
zakresie przewidzianym dla organów celnych
są realizowane we współpracy z właściwą
agencją płatniczą, ustanowioną zgodnie z
art. 3 ustawy z dnia 30 lipca 2003 r. o
uruchamianiu środków pochodzących z
Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu
Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 166,
poz. 1611 oraz z 2004 r. Nr 42, poz. 386).

Wprowadzanie żywności
na rynek Polski

Skąd

Artykuły rolno-spożywcze przywożone z państw
niebędących członkami Unii Europejskiej, z
wyłączeniem

państw

członkowskich

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, mogą być dopuszczone do
obrotu w rozumieniu przepisów prawa celnego,
pod warunkiem przeprowadzenia kontroli
jakości handlowej przez organ Inspekcji Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Badania

W przypadku konieczności wykonania badań
laboratoryjnych artykuły, o których mowa w ust. 1,
mogą być za zgodą organu celnego:

▫ składowane w miejscu i na warunkach określonych

przez organ Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych, do czasu uzyskania wyników
badań pobranych przez ten organ próbek, albo

▫ skierowane do miejsca przeznaczenia i poddane

badaniom

laboratoryjnym

przez

właściwy

miejscowo organ Inspekcji Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych.

Zakaz wprowadzenia

W

przypadku

wydania

przez

organ

Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów
Rolno- Spożywczych decyzji o zakazie
wprowadzenia

artykułu

rolno-

spożywczego do obrotu, organ celny
odmawia przyjęcia zgłoszenia celnego,
chyba że przepisy odrębne stanowią
inaczej.

Minimalne ilości żywności podlegającej
kontroli jakości handlowej

•

Mięso z bydła, świeże lub schłodzone – 1t

•

Jaja ptactwa z gatunku Gallus domesticus
w skorupkach, świeże (wyłącznie do
spożycia przez ludzi) – 10 tys. sztuk

•

Miód naturalny – 0,5t

•

Jabłka suszone – 0,5t

•

Żyto (wyłącznie do celów spożywczych) –
15t

•

Mąka pszenna z pszenicy durum – 5t

Kontrola sanitarna

Graniczne

kontrole

sanitarne

obejmują

żywność

pochodzenia niezwierzęcego oraz materiały lub wyroby
przeznaczone do kontaktu z żywnością, przywożone z
państw trzecich.
Graniczne kontrole sanitarne obejmują również żywność
pochodzenia niezwierzęcego oraz materiały lub wyroby
przeznaczone do kontaktu z żywnością, wprowadzone na
terytorium Unii Europejskiej przez przejście graniczne
leżące na terytorium innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej i niepoddane w tym państwie granicznej
kontroli

sanitarnej,

obejmowane

na

terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej procedurą celną, z którą wiąże
się dopuszczenie do obrotu.

Przez kogo?

•

Graniczne kontrole sanitarne są przeprowadzane, z
uwzględnieniem wymagań określonych w art. 16
rozporządzenia nr 882/2004:

▫ przez

państwowych

granicznych

inspektorów

sanitarnych – na przejściach granicznych

▫ przez

państwowych

powiatowych

inspektorów

sanitarnych

lub

państwowych

granicznych

inspektorów sanitarnych właściwych ze względu na
miejsce przeznaczenia towarów, siedzibę importera albo
odbiorcy towarów, zgodnie z danymi wskazanymi we
wniosku o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej lub
określonych

w

dokumentach

przewozowych

towarzyszących towarom

Towary podlegające kontroli sanitarnej

•

Pomidory, świeże lub schłodzone

•

Winogrona, świeże lub suszone

•

Przetwory spożywcze otrzymane przez spęcznianie
lub prażenie zbóż lub produktów zbożowych (na
przykład płatki kukurydziane); zboża (inne niż
kukurydza) w postaci ziarna lub w postaci płatków,
lub inaczej przetworzonego ziarna (z wyjątkiem
mąki, kasz i mączki), wstępnie obgotowane lub
inaczej przygotowane)

•

Wermut i pozostałe wina ze świeżych winogron
aromatyzowane

roślinami

lub

substancjami

aromatycznymi

Kontrola weterynaryjna

Produkty w punkcie kontroli granicznej
podlega kontroli: dokumentów, tożsamości i
fizycznej.
Jeżeli kontrole wykażą, że wymagania
wspólnotowe zostały spełnione, urzędowy
lekarz

weterynarii

w

granicznym

posterunku kontroli wystawi świadectwo
weterynaryjne

wraz

z

dokumentami

celnymi.

Szczególnym kontrolom podlegają produkty
roślinne które ze względu na ich dalsze
miejsce przeznaczenia, mogą spowodować
zagrożenie

rozprzestrzenienia

się

zwierzęcych

chorób

zakaźnych

lub

zaraźliwych

Punkty kontroli weterynaryjnej

•

Kontrole weterynaryjne przesyłek zwierząt i produktów
wprowadzanych na obszar Wspólnoty z krajów trzecich
powinny być przeprowadzane w punktach kontroli granicznej

•

Bezledy

•

Dorohusk

•

Gdańsk

•

Gdynia

•

Hrebenne

•

Korczowa

•

Kukuryki–Koroszczyn

•

Kuźnica Białostocka

•

Świnoujście

•

Szczecin

•

Terespol–Kobylany

•

Warszawa Okęcie

Polskie jednostki systemu
TRACES

„TRACES”

oznacza

zintegrowany

skomputeryzowany

system

weterynaryjny

•

Jednostka

centralna:

PL00000

GŁÓWNY

INSPEKTORAT

WETERYNARII

•

Jednostki regionalne i lokalne: PL28000 WARMIŃSKO-
MAZURSKIE

•

PL28010 BARTOSZYCE

•

PL28020 BRANIEWO

•

PL28030 DZIAŁDOWO

•

PL28040 ELBLĄG

•

PL28050 EŁK

•

PL28060 GIŻYCKO

•

PL28070 IŁAWA

•

PL28080 KĘTRZYN

•

PL28090 LIDZBARK WARMIŃSKI

•

PL28100 MRĄGOWO

•

PL28110 NIDZICA

•

PL28120 NOWE MIASTO LUBAWSKIE

•

PL28130 OLECKO

•

PL28001 OLSZTYN-WIW

•

PL28140 OLSZTYN

•

PL28150 OSTRÓDA

•

PL28160 PISZ

•

PL28170 SZCZYTNO

•

PL28180 GOŁDAP

•

PL28190 WĘGORZEWO

Taryfa celna

Taryfa Celna Wspólnot Europejskich obejmuje:
a) towarową Nomenklaturę Scaloną;
b) każdą inną nomenklaturę, która jest całkowicie lub
częściowo oparta na Nomenklaturze Scalonej lub która
dodaje do niej dalsze działy i która została ustanowiona
odrębnymi przepisami Wspólnoty w celu zastosowania w
wymianie towarowej środków taryfowych;
c) stawki i inne elementy opłat normalnie stosowane do
towarów objętych Nomenklaturą Scaloną odnośnie do:
— ceł, oraz
— opłat przywozowych ustanowionych w ramach wspólnej
polityki rolnej lub na podstawie odrębnych przepisów
mających zastosowanie do niektórych towarów uzyskiwanych
w wyniku przetworzenia produktów rolnych;

d) preferencyjne środki taryfowe określone w
umowach zawartych przez Wspólnotę z niektórymi
krajami lub grupami państw, w których przewidziane
jest stosowanie preferencji taryfowych;
e)

preferencyjne

środki

taryfowe

przyjęte

jednostronnie przez Wspólnotę wobec niektórych
państw, grup państw lub terytoriów;
f) autonomiczne zawieszenia przewidujące obniżenie
należności celnych przywozowych lub zwolnienia z
należności celnych przywozowych za niektóre towary;
g) inne środki taryfowe przewidziane innymi
przepisami wspólnotowymi.

Przykładowa wysokość cła
przywozowego

•

1801 00 00 - Ziarna kakao, całe lub łamane,
surowe lub palone - bez cła

•

1905 20 10 – Piernik z dodatkiem imbiru –
Zawierający mniej niż 30 % masy sacharozy
(włącznie z cukrem inwertowanym wyrażonym
jako sacharoza) - 9,4 + 18,3 €/100 kg/net

•

2003 90 10 – Trufle - 14,4 %

•

2105 00 10 – Lody Niezawierające tłuszczu
mleka lub zawierające mniej niż 3 % masy takich
tłuszczów - 8,6 + 20,2€/100 kg/net

MAX19,4 + 9,4 €/100 kg/net

Zwolnienia przywozowe

•

Zwolnione z należności celnych przywozowych są
produkty rolne, hodowlane, pszczelarskie, ogrodnicze
i leśne pochodzące z gospodarstw znajdujących się w
państwie trzecim położonych w bezpośrednim
sąsiedztwie obszaru celnego Wspólnoty, przez
producentów rolnych, posiadających swoje główne
przedsiębiorstwo znajduje się na tym obszarze celnym
w bezpośrednim sąsiedztwie tego państwa trzeciego.

•

W

celu

stosowania

powyższych

postanowień,

produkty hodowlane muszą pochodzić ze zwierząt,
pochodzących z obszaru Wspólnoty lub zostały tam
wprowadzone do swobodnego obrotu.

•

Zwolnienie

ograniczone

jest

do

produktów, które nie zostały poddane
procesom innym niż te, które następują
zwykle po ich zbiorze lub produkcji.

•

Zwolnienie stosuje się tylko do produktów
wprowadzonych

na

obszar

celny

Wspólnoty przez producenta rolnego lub
w jego imieniu.

Zwolnienia wywozowe

•

Zwolnione z należności celnych wywozowych są
produkty rolne lub hodowlane uzyskane na gruntach na
obszarze

celnym

Wspólnoty

w

bezpośrednim

sąsiedztwie państwa trzeciego, stanowiących własność
lub

wydzierżawionych

przez

osoby,

których

przedsiębiorstwo gospodarstwa znajduje się w państwie
trzecim w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru celnego
Wspólnoty.

•

W celu stosowania powyższych postanowień, produkty
uzyskane ze zwierząt domowych muszą pochodzić ze
zwierząt pochodzących z danego państwa trzeciego lub
spełniać tamtejsze wymogi dopuszczenia do obrotu.

•

Zwolnienie,

ograniczone

jest

do

produktów, które nie zostały poddane
innym zabiegom niż te, które dokonywane
są

zwykle

po

ich

zebraniu

lub

wytworzeniu.

•

Zwolnienie stosuje się tylko do produktów
wprowadzonych do danego państwa
trzeciego przez producenta rolnego lub na
jego rzecz.

Dokumenty stosowane w obrocie
towarami objętymi wspólną polityką
rolną

Wniosek o refundację wywozową, o którym
mowa w art. 5 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr
612/2009, zwany „wnioskiem o refundację”,
sporządzany na formularzu WPR 1.

•

Wniosek o refundację należy złożyć wraz ze
zgłoszeniem celnym o objęcie procedurą
celną towarów, które mają podlegać
refundacjom.

•

Wniosek o refundację stanowi załącznik do
zgłoszenia celnego.

Deklarację

wyrażającą

chęć

objęcia

kontrolą celną mięsa, o której mowa w art.
3 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr
1731/2006 z dnia 23 listopada 2006 r. w
sprawie szczególnych zasad stosowania
refundacji wywozowych w odniesieniu do
niektórych konserw z wołowiny i cielęciny
(Dz. Urz. UE L 325 z 24.11.2006, str. 12),
należy sporządzić na formularzu WPR 5.

•

Oba formularze wypełniane są na
formularzu SAD. Dostępnym na stronie
Ministerstwa Finansów pod adresem

https

://www.google.com/url?q=http://
www.mf.gov.pl/documents/766655/1192018/SAD%2Bprzyw%25C3%25B3
z%2Bopis&sa=U&ei=h5KKUfvII422hAe68oDIDA&ved=0CAcQFjAA&client
=internal-uds-cse&usg=AFQjCNGmv0L6nsadzl2EzWZsT21ThEY19g

Bibliografia

•

Dz.U. 2006 nr 171 poz. 1225 - Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

•

Dz.U. 2001 nr 5 poz. 44 - Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

•

Dz.U. 2004 nr 68 poz. 622 - Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne

•

ROZPORZĄDZENIE RADY (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy
Kodeks Celny

•

Dz.U. 2011 nr 272 poz. 1612 - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie wykazu
towarów, które podlegają granicznej kontroli sanitarnej

•

Dz.U. z 2013 r., poz. 174 – ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 18 stycznia
2013 r. w sprawie wykazu artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy oraz ich minimalnych ilości
podlegających kontroli jakości handlowej

•

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 136/2004 z dnia 22 stycznia 2004 r. ustanawiające procedurę kontroli
weterynaryjnej we wspólnotowych punktach kontroli granicznej dotyczącą produktów przywożonych z państw
trzecich

•

DYREKTYWA RADY 97/78/WE z dnia 18 grudnia 1997 r. ustanawiająca zasady regulujące organizację kontroli
weterynaryjnej produktów wprowadzanych do Wspólnoty z państw trzecich

•

Dz.U. 2010 nr 73 poz. 469 - Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie
dokumentów stosowanych w obrocie towarami objętymi Wspólną Polityką Rolną oraz szczegółowych warunków
i trybu postępowania z tymi towarami, w zakresie przewidzianym dla organów celnych

•

ROZPORZĄDZENIE RADY (EWG) NR 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiające wspólnotowy system
zwolnień celnych

•

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) NR 927/2012 z dnia 9 października 2012 r. zmieniające
załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w
sprawie Wspólnej Taryfy Celnej

Dziękuję za uwagę