KSZTAŁTOWANIE
RÓWNOWAGI STATYCZNEJ I
DYNAMICZNEJ
Agata Piekarska
Agnieszka Wilczyńska
WSEIT, grupa IV(studnia niestacjonarne)
-Definicje równowagi
- Rodzaje równowagi
- Podział równowagi
Definicja
równowagi
Równowaga to umiejętność utrzymania pozycji ciała
w różnych i zróżnicowanych warunkach
wykonywania różnorodnych ruchów lub utrzymania
pozycji statycznej.
Równowaga jest jednym ze zmysłów człowieka obok
zmysłów- wzroku, słuchu węchu, smaku i dotyku -
spełnia ważne funkcje w życiu codziennym.
Definicja równowagi, cdn.
Równowaga człowieka jest złożoną
reakcją odruchów sterowanych przez
centralny system nerwowy.
Równowaga, stan w którym wszystkie
punkty ciała sztywnego znajdują się w
spoczynku względem rozpatrywanego
układu odniesienia. Człowiek utrzymujący
równowagę w pozycji stojącej upodabnia
swoje ciało do bryły sztywnej.
Rozróżnia się trzy stany
równowagi u człowieka:
1.
STAŁY
2.
OBOJĘTNY
3.
CHWIEJNY
równowaga stała (stabilna)
Stan, gdy po wytrąceniu
ze stanu równowagi
ciało po pewnym
czasie powróci do
położenia
wyjściowego
równowaga chwiejna
stan, w którym
środek ciężkości
ciała zmienia swe
położenie, a
wychylenie
wywołują
przemieszczanie
się całego ciała
równowaga obojętna
stan, gdy po
wytrąceniu ciała ze
stanu równowagi
zmieni ono swe
połżenie i znajdzie
się w stanie
równowagi, lecz w
innym punkcie.
Podział równowagi
Równowagę dzielimy na:
a) równowagę statyczną -utrzymanie
ciała w miejscu- postawa zasadnicza, stanie
jednonóż, waga przodem, stanie na rękach,
stanie na głowie itp.
b) równowagę dynamiczną -występuje w
trakcie wykonywania różnorodnych
ćwiczeń, gdy ciało znajduje się w ruchu -
marsze, biegi, skoki, rzuty, wahania,
ćwiczenia na przyrządach, ćwiczenia wolne
itp.
Rodzaje przejawiania się zdolności
zachowania równowagi w
ćwiczeniach sportowych
Zdolność
zachowania
równowagi
Zdolność
zachowania
równowagi
Równowaga
dynamiczna
Równowaga
dynamiczna
Ruchy na małej
powierzchni
podparcia
Ruchy na małej
powierzchni
podparcia
Ruchy na małej i
przemieszczającej
się powierzchni
podparcia
Ruchy na małej i
przemieszczającej
się powierzchni
podparcia
Ruch z obrotami
wokół podłóżnej
osi ciała (bez
podparcia
Ruch z obrotami
wokół podłóżnej
osi ciała (bez
podparcia
Ruch ze zmianą
szybkości kierunku
Ruch ze zmianą
szybkości kierunku
Ruch bez
powierzchni
podparcia
Ruch bez
powierzchni
podparcia
Skoki bez sprzętu
sportowego (np.
do wody)
Skoki bez sprzętu
sportowego (np.
do wody)
Skoki ze sprzętem
sportowym (np. na
nartach)
Skoki ze sprzętem
sportowym (np. na
nartach)
Równowaga
statyczna
Równowaga
statyczna
Statyczne
ćwiczenia
sportowe
Statyczne
ćwiczenia
sportowe
Równowaga...
Fizjologiczne podstawy
równowagi
Organizacja zmysłowa i
biomechanika
układu równowagi
Mechanizmy odpowiedzialne za
zachowanie
równowagi ciała kontrolowane są przez
wiele
narządów o złożonej anatomii i fizjologii.
Fizjologiczne podstawy
równowagi
Układ równowagi przyjmuje bodźce z
otaczającego środowiska poprzez receptory
w narządzie przedsionkowym,
proprioreceptory oraz narząd wzroku.
Uzyskane informacje są przekazywane i
modulowane przez ośrodkowy układ
nerwowy. Następnie impulsy nerwowe
docierają do narządów efektorowych,
tzn. mięśni tułowia i kończyn oraz gałek
ocznych, wywołując ich odruchowe reakcje
koordynujące postawę ciała.
Schemat działania ruchowego
Schemat trzech
głównych narządów
układu równowagi
1. Narządu przedsionkowego,
inaczej błędnikowego,
zlokalizowanego w uchu
wewnętrznym,
2. Narządu wzroku,
3. Zmysłu czucia głębokiego,
którego receptory wrażliwe
na ucisk, rozciąganie,
napięcie znajduje się w
mięśniach, ścięgnach,
torebkach stawowych,
naczyniach i narządach
wewnętrznych.
Odpowiedzialność za
kontrolę nad równowagą
stanowią dwa odrębne, lecz
uzależnionych od siebie
układów:
1.) Układ
stabilizujący
spojrzenie, który
kontroluje
kierunek i ostrość
widzenia podczas
ruchów głowy i
całego ciała
2.) Układ
stabilizujący
postawę który jest
odpowiedzialny za
utrzymywanie
ciała w
równowadze w
spoczynku oraz w
ruchu
Schemat połączeń
narządu
przedsionkowego
Powyższe układy (stabilizujące
spojrzenie i postawę ciała) różnią się
źródłem informacji receptorowych,
informacji o reakcjach ruchowych różnych
części ciała oraz wykorzystywaniem
różnych szlaków w ośrodkowym układzie
nerwowym.
Ściśle przy tym ze sobą współpracują,
ponieważ stabilizowanie spojrzenia nie jest
możliwe dopóki głowa i gałki oczne także
nie są stabilne. Jednak że prawidłowe
widzenie, które zależy od stabilnego
spojrzenia, jest podstawowym zmysłem
kontrolującym i stabilizującym postawę.
Koordynacja ruchowa a
zdolności zachowania
równowagi
Koordynacja ruchowa
KLASYFIKACJA KOORDYNACJI
Ze względu na różnorodność form
ruchowych koordynację dzielimy na ogólną i
specjalną.
Koordynacja ogólna, umożliwia
racjonalne wykonanie różnych działań
motorycznych, niezależnie od specjalizacji
sportowej. Każdy zawodnik dążący do
wszechstronnego rozwoju powinien
pracować nad koordynacją. Ze względu na
to, że ów rozwój musi wyprzedzać
rywalizację sportową ogólna koordynacja
powinna być wypracowana wcześniej.
Koordynacja specjalna jest
zdolnością, która umożliwia wykonanie
różnych złożonych ruchów w wybranej
dyscyplinie szybko, płynnie, precyzyjnie.
Stąd koordynacja ta jest blisko
powiązana ze specyficznymi
uzdolnieniami motorycznymi, dając
zawodnikowi możliwość podniesienia
efektywności treningu.
Zadaniem układu równowagi
jest:
1. Dostarczenie aktualnych danych o pozycji
ciała w przestrzeni, o kierunku i prędkości jego
ruchu;
2. Szybką, zapobiegającą upadkowi reakcję,
korygującą każde odchylenie środka ciężkości ciała
od pozycji równowagi w obrębie pola podstawy;
3. Kontrolę ruchu gałek ocznych w celu
utrzymania prawidłowego obrazu otaczającej
przestrzeni, podczas ruchu danej osoby, jej
otoczenia
lub obu jednocześnie
Zdolność zachowania
równowagi:
Przejawiają się zawsze równocześnie z
inntmi zdolnościami koordynacynymi:
Orientacją przestrzenną
Różnicowaniem ruchu
Szybkością reakcji
Znaczenie zachowania
równowagi uzależnione
jest od:
WIELKOŚCI PŁASZCZYZNY PODPARCIA
Im nmiejsza płaszczyzna, tym bardziej
złożone staje się zachowanie równowagi
( np. łyżwiarstwo- wykonywanie piruetów)
CHWIEJNOŚCI PŁASZCZYZNY PODPARCIA
oraz PRZEMIESZCZANIE SIĘ
(jazda na deskorolce, wrotkach,
żeglarstwie deskowym (surfing)
Zdolność zachowania
równowagi występuje:
W ćwiczeniach wykonywanych w różnych
kierunkach (w przód, tył, prawo, lewo)
Wokół rozmaitych osi ciała ( podłużnej,
poprzecznej, mieszanej)
Największy poziom tej zdolności występuje w
ćwiczeniach sportowych wykonywanych z obrotami
wokół różnych osi.
Im więcej obrotów zawiera ćwiczenie, tym wyższy
stopień jego złożoności (tzw. współczynnik trudności i
znaczniejsze zakłócenie czynności zmysłu równowagi
( akrobatyka, skoki do wody, łyżwiarstwo figurowe)
Elementarne zdolności
koordynacyjne
Zdolności łączenia ruchów – związana jest z
integracją przestrzenną, czasową i dynamiczną ruchów,
w których zaangażowane są odrębne części ciała,
Zdolności różnicowania ruchów – istota sprawdza
się do tego, aby dla najkorzystniejszego rozwiązania
zadania ruchowego precyzyjnie rozdzielić poszczególne
elementy faz całego cyklu ruchowego i umiejętnie
różnicować stan napięcia zaangażowanych mięśni,
prędkość ruchu i kątowe pozycje w poszczególnych
stawach,
Zdolności poczucia równowagi – znaczenie tej
zdolności jest szczególne w warunkach częstych
zakłóceń pozycji ciała, w przypadku małych płaszczyzn
podparcia lub też chwiejnego podłoża
Zmienność
koordynacyjnych zdolności
motorycznych
w
ontogenezie
Raczek, Mynarski, Ljach (1998) wskazują, że w trakcie
pobytu dziecka w szkole niektóre wskaźniki
koordynacyjnych zdolności motorycznych wzrastają o 20-
30% ale inne nawet o 600%.
Obserwacje te dowodzą, że na podstawie ograniczonej
listy tych zdolności nie można wnioskować o przebiegu
wielokierunkowo i w różnym tempie zachodzących zmian
w całokształcie poszczególnych właściwości.
Z kolei Hirtz(1978) dowodził, że uogólniając, 25%
ogólnego przyrostu koordynacyjnych zdolności
motorycznych dziewczęta i chłopcy osiągają w wieku od
7,7 do 10,8 lat, 50% w wieku od 8,8 do 12,2 lat, 75%
osiągają od 10,3 do 13,3 lat, a pełny rozwój właściwości
przypada między 14,5 a 17 rokiem życia
Struktura zdolności
koordynacyjnych wg.
Raczek, Mynarski, Ljach
(1998)
1.
Kinestetycznego różnicowania
2.
Orientacji czasowo-przestrzennej
3.
Zachowania równowagi
4.
Rytmizacji
5.
Szybkiej reakcji
6.
Łączenia ruchów
7.
Dostosowania (przebudowy) działania
8.
Wysokiej częstotliwości
Orientacyjna klasfikacja wybranych
dyscyplin sportu według ich stopnia
trudności – poziomów koordynacji
ruchowej (W. Farfel)
Umo
wny
stopi
eń
trudn
ości
dyscy
pliny
sport
owej
12
III POZIOM
Przestrzenna dokładnośc ruchów
wykonywanych w minimalnych
jednostkach czasu i w zmieniających się
warunkach)
1.
HOKEJ NA ŁYŻWACH I NA
WROTKACH
2.
PIŁKA RĘCZNA, KOSZYKÓWKA
3.
PIŁKA NOŻNA
4.
PIŁKA SIATKOWA
5.
JUDO- ZAPASY STYL WOLNY
6.
ZAPASY- STYL WOLNY
7.
SZERMIERKA
8.
TENIS STOŁOWY
9.
TENIS- BADMINTON
10. KAJAKARSTWO- NARCIARSTWO
ZJAZDOWE
11. KOLARSTWO SZOSOWE
12. SKOKI NARCIARSKIE
11
10
9
8
7
II POZIOM
Przestrzenna dokładność ruchów
wykonywanych w minimalnych
jednostkach czasu ( w warunkach prawie
standardowych
)
13. ŁYŻWIARSTWO I WROTKARSTWO
FIGUROWE
14. GIMNASTYKA SPORTOWA
15. AKROBATYKA
16. SKOKI DO WODY
17. GIMNASTYKA ARTYSTYCZNA
18. KOLARSTWO TOROWE
19. ŁYŻWIARSTWO SZYBKIE
20. PODNOSZENIE CIĄŻARÓW
21. FIGURY OBOWIĄZKOWE-
ŁYŻWIARSTWO I WROTKARSTWO
FIGUROWE
6
5
4
3
2
I POZIOM
Przestrzenna dokładność ruchów
wykonywanych
wg. wzorca
22. ŁUCZNICTWO
23. STRZELANIE Z PISTOLETU
24. ŁYŻWIARSTWO PODSTAWOWE
25. WROTKARSTWO PODSTAWOWE
1
Testowanie i badanie
równowagi:
a) równowaga statyczna
b)równowaga dynamiczna
c) badanie
posturograficzne
TESTY
1. Równowaga statyczna
stanie na równoważni Fleishmana:
Sprzęt i pomoce: deska w kształcie prostokąta 30 x 60 cm, z podłużną
listwą na środku o szerokości 2 cm, wysokości 4 cm, czasomierz.
Sposób wykonania: na sygnał badany wchodzi na równoważnię, stawiając
stopy w osi podłużnej tak, żeby palce jednej dotykały pięty drugiej. W tej
pozycji testowany stara się przy pomocy ruchów kompensacyjnych
wytrzymać jak najdłużej. Oderwanie stopy od teownika traktuje się jako utratę
równowagi.
Wynik: czas stania na równoważni, mierzony z dokładnością co do 0,1 sek.
Próbę powtarza się 2x, lepszy czas to wynik końcowy.
wspięcie na palcach obunóż
Sprzęt: czasomierz
Sposób wykonania: badany z rękami na biodrach i zasłoniętymi oczami na
sygnał staje we wspięciu na palcach i stara się wytrzymać w tej pozycji jak
najdłużej.
Wynik: czas stania w wymaganej pozycji. Z dwóch prób zapisać lepszy wynik.
TESTY
2. Równowaga dynamiczna
marsz po rozecie Mekoty:
Sposób wykonania: próba rozpoczyna się w momencie postawienia
stopy na jednym z boków rozety, badany z ramionami na biodrach chodzi
po sześciokącie, stawiając jeden krok na jednym boku. Próba trwa do
momentu utraty równowagi przez dotknięcie stopą podłoża lub
oderwanie ręki od biodra.
Wynik: liczba prawidłowo wykonanych kroków po bokach sześciokąta.
obroty w miejscu (Kocjasza)
Sprzęt i pomoce: okrągła podstawa o średnicy 50 cm i wysokości 10
cm, pionowy stojak o wysokości 180 cm oddalony od krawędzi podstawy
o 50 cm, pałeczka lekko-atletyczna (30 cm), opaska na oczy.
Sposób wykonania: Badany w ręce trzyma pałeczkę. Na sygnał
wykonuje obroty w tempie co najmniej 4-5 obrotów na 10 sek. Za każdym
razem dotykając pałeczką stojaka.
Wynik: ilość prawidłowo wykonanych obrotów. W prawidłowym obrocie
badany dotyka pałeczką stojaka, jako utratę równowagi traktuje się
wyjście poza koło więcej niż połowę stopy.
System Komputerowej Posturografii Dynamicznej (CDP)
EQUITEST pozwala na uzupełnienie
diagnostyki otoneurologicznej o szereg
testów rehabilitacyjnych.
Podstawowym testem jest SOT, test
oceny organizacji nerwowej układu
równowagi w warunkach tzw. konfliktu
sensorycznego, składający się z 6 części:
Dynamiczna Posturografia
Komputerowa EQUITEST
Badanie posturograficzne z zastosowaniem
konfliktów sensorycznych
1. badanie na platformie
nieruchomej przy oczach
otwartych,
2. badanie na platformie
nieruchomej przy oczach
zamkniętych,
3. badanie na platformie
nieruchomej przy oczach
otwartych, ale poruszającym się
otoczeniu,
4. badanie na platformie ruchomej,
a nieruchomym otoczeniu, przy
oczach otwartych,
5. badanie na platformie ruchomej z
oczami zamkniętymi,
6. badanie przy oczach otwartych,
ale przy ruszającej się
platformie i ruszającym się
otoczeniu.
Metodyka kształtowania
równowagi ciała
Metodyczne środki doskonalenia
koordynacji ruchowej
Metodyczne środki doskonalenia koordynacji ruchowej
ogólny schemat
doskonalenia
koordynacji ruchowej
wg. Farfela
I dokładność ruchów .
Wykonywanie ćwiczeń wg
wzorca
II dokładność i szybkośc
ruchów wg wzorca
III dokładność i szybkość
ruchów. Szybkie
wykonanie dokładnych
ruchów w zmiennych
warunkach
zmiana sposobu
wykonywania
ruchu
1. kierunek ruchu
2. Udziału (wkładu)
siły
3. Tempa ruchów
4. Zakresu
(amplitudy) ruchów
5. Rytmu ruchów
6. Pozycji
wyjściowej i
końcowej
7. Lustrzane
wykonanie
ćwiczenia dla
,,odświeżenia”
wrażeń
kinestetycznych
8. Symetryzacja
ruchów (proces
wyrównania
sprawności stron
ciała
9. Płaszczyzny
podparcia
zmiana warunków wykonywania
ruchów
1. Ciągła zmiana warunków
a) wprowadzenie warunków
ułatwiających wykonanie ruchów ( np.
imitacja fragmentu skoku
narciarskiego na Sali
b) wprowadzenie warunków
utrudniających wykonanie ruchów ( np.
przy niedostatecznym oświetleniu
obiektu sportowego
2. Ciągła zmiana ćwiczeń
3. Dotychczasowego obciążenia
4. Dotychczasowego pobudzenia
aparatu ruchowego
5. Stosowanie dodatkowych zadań
podczas wykonywania ćwiczeń
6. Kombinowanie z innymi
ćwiczeniami
7. Dotychczasowego udziału
zmysłów
a) zmiana wiodących zmysłó (np.
zastąpienie wzroku wrażeniami
kinestetycznymi)
b) Ograniczenie wiodących zmysłów
(np. czucia piłki poprzez nałożenie
rękawiczek
c) Eliminację wiodących zmysłów (np
Środki metodyczne rozwijania
koordynacji ruchowej w grach
sportowych
Srodki metodyczne
zmiana sposobu wykonywania ćwiczenia
rodzaju przemieszczania się
kierunku ruchów
udziału (wkładu siły)
tempa ruchów
lustrzane wykonanie ruchów
(np. rzuty na bramkę
niewiodącą ręką
zróżnicowanie wyjściowe położenia
ciała, z których rozpocznie się
wykonanie ćwiczenia (np. podanie
piłki z pozycji siedzącej, leżącej lub
klęczącej)
zmiana zewnątrznych warunków
wykonania ćwiczeń
wykorzystanie piłek o różnej wielkości,
ciężarze, koloże itp., podczas wykonania
podań, strzałów na bramkę, dryblingu itp
wykonanie ćwiczeń z ciągłą zmianą
partnerów
wykonanie znanych ćwiczeń w warunkach
zmiany rozmiarów pola gry i jej przepisów
wykonanie ćwiczeń w różnych warunkach
pogodowych halowych
uwzględnienie dodatkowych przyborów przy
wykonywaniu ćwiczeń (np. rzutów podczas
skoków z odskoczni)
poprzez wprowadzenie ćwiczeń z kilkoma
piłkami
Etapy doskonalenia
techniki sportowej
Dyferencjacja
(różnicowanie
z ,, grubsza”)
konkretyzacja
(różnicowanie
szczegółowe)
analiza
syntez
I
II
III
IV
TECHNIKI
ELEMENTARNE(PO
DSTAWOWA
STRUKTURA
RUCHU)
TECHNIKA STANDARDOWA
(WYPASKOWA LUB ŚREDNIA
WIELU OSOBNIKÓW
TECHNIKA
INDYWIDUALNA
(ADEKWATNA DO
KONKRETNEGO
ZAWODNIKA)
TECHNIKA
MISTRZOWSKA
TECHNIKA
OPTYMALNA
(MODEL)
(t)
V (Q)
stopnie (etapy) jakościowego
doskonalenia techniki
Metodyka kształtowania
koordynacji.
W doskonaleniu koordynacji stosuje się następujące grupy
ćwiczeń:
1. Ćwiczenia stereotypowe
2. Ćwiczenia doskonalące zachowanie równowagi w miejscu i
w ruchu
3. Ćwiczenia kształtujące umiejętności wykonania szybkich
obrotów, zwrotów padów, przewrotów itp.
4. Ćwiczenia asymetryczne i lustrzane
5. Ćwiczenia z zastosowaniem nietypowych pozycji
wyjściowych
6. Ćwiczenia z wprowadzeniem nietypowych ruchów do
zasadniczej ich formy
7. Ćwiczenia z zastosowaniem nietypowych warunków, np.
inny teren, cięższy, lżejszy przeciwnik, mniejsze boisko itp.)
8. ćwiczenia z innych dyscyplin sportu oraz gry zespołowe.
Ćwiczenia doskonalące zachowanie równowagi w miejscu i
ruchu:
- bieg, na sygnał zmiana kierunku ruchu
- bieg, na sygnał pełny obrót i dalszy bieg w
tym samym kierunku
- w lekkim biegu pochylenie tułowia w przód
i mocne przyspieszenie
- szybki bieg po kole o małym promieniu
- pokonywanie różnych torów przeszkód
- bieg w urozmaiconym terenie (przez rowy,
krzaki, pagórki)
Ćwiczenia kształtujące umiejętności wykonywania
szybkich obrotów, zwrotów, przewrotów:
- przewrót w przód z miejsca
- wielokrotny przewrót w przód
- wychwyt z karku
- przerzut w przód z odbicia jednonóż
- salto w przód
- przewroty w tył z postawy stojącej
- przewrót w tył do stania na rękach
- salto w tył
Ćwiczenia asymetryczne
i lustrzane:
- krążenia prostych ramion – prawe w tył, lewe w
przód
- ramiona, skurcz przed sobą – krążenie lewym
przedramieniem od siebie, prawym do siebie
- lewe ramię skurcz, prawe ramię wyprost w górę
- lewe ramię wyprost w górę, prawe ramię skurcz
- podskoki na prawej nodze z akcentowanym
wysuwaniem lewej nogi wprzód, bok, tył, to samo
na lewej z wysunięciem prawej
- bieg przez płotki z atakowaniem ich przeciwną niż
zazwyczaj nogą
- niski start z przeciwnego ustawienia bloku
Ćwiczenia z zastosowaniem nietypowych
pozycji wyjściowych:
- w marszu na sygnał w tył zwrot i ostry
start
- skok w dal z miejsca stojąc tyłem do
kierunku skoku
- starty z różnych pozycji np. leżenia
przodem...
- wyskok dosiężny z siadu klęcznego
Ćwiczenia z zastosowaniem nietypowych
warunków:
- bieg przez płotki przy nierównych
odległościach między płotkami
- bieg przez płotki przy skróconych
odległościach między płotkami
- skok wzwyż wykonany bez zmiennego
rozbiegu
- rzut oszczepem z ograniczonego rozbiegu
Ćwiczenia z wprowadzeniem dodatkowych
ruchów do zasadniczej ich formy:
- w czasie wykonywania salta w przód,
objąć rękoma nogi i przyciągamy do
klatki piersiowej
- w czasie skoku w dal, dosięgnąć ręką do
piłki zawieszonej wysoko nad skocznią
Metodyka kształtowania
zdolności koordynacyjnych
1. Zmiana wykonania ćwiczenia (np. kierunku, tempa
ćwiczenia, pozycji wyjściowych);
2. W tych dyscyplinach sportu, w których zachodzi
konieczność opanowania złożonych czynności
ruchowych, bezwzględną koniecznością jest
kształtowanie specjalnych koordynacyjnych zdolności
motorycznych od najwcześniejszych lat.
3. Zmiana wielkości obciążenia w wykonanej czynności
ruchowej (np. skoki przez przeszkody różnej wysokości,
rzuty z niepełnych lub przedłużonych obrotów, skoki z
różnej długości rozbiegów);
4. Zmiana zewnętrznych warunków wykonania ćwiczenia
(np. urządzeń, podłoża, partnera, wielkości pola gry);
Metodyka kształtowania
zdolności koordynacyjnych,
cdn.
5. Kombinacja różnych form ruchowych (np. bieg –
skok – rzut)
6. Wykonywanie ćwiczeń w warunkach czasowego
ograniczenia (np. ćwiczenia reakcji, pokonywanie
przeszkód ,,na czas”);
7. Stosowanie zmiennych sygnałów informacyjnych
(np. optycznych, akustycznych, kinestetycznych);
8. Wykonywanie ćwiczeń po uprzednim obciążeniu (np.
ćwiczenia równoważne po serii przewrotów,
wykonywanie złożonych czynności w końcowej
części jednostki treningowej).
Trening koordynacji
Powinien być realizowany metodą
powtórzeniową z dostatecznie długimi
przerwami wypoczynkowymi.
W jednostkach treningowych ćwiczenia
koordynacyjne powinny występować w
pierwszej części kiedy zawodnik jest wypoczęty.
Treningi te lepiej przeprowadzić rano niż
wieczorem, jak również przed treningami siły i
wytrzymałości.
Wśród motorycznych zdolności człowieka zdolności
koordynacyjne stanowią jeden z podstawowych
warunków do wysokich osiągnięć sportowca.
Wymienia się 7 uzdolnień
koordynacyjnych ważnych w sporcie
wyczynowym:
1. Zdolność kojarzenia
Jest to zdolność celowego
koordynowania ruchów części ciała oraz
pojedynczych ruchów i faz między nimi.
Dominuje ona w trudnych zadaniach
koordynacyjnych, występujących np. w
gimnastyce akrobatycznej i sportowej,
grach zespołowych.
2. Zdolność orientacji
Jest to zdolność określania i zmiany
położenia w odniesieniu do konkretnego
pola działania, np. boisko, plansza lub
poruszający się obiekt(partner,
przeciwnik, piłka itp.)
3. Zdolność różnicowania ruchu
Polega ona na świadomym
,precyzyjnym określeniu parametrów siły,
czasu i przestrzeni aktualnie
wykonywanego ruchu ,porównaniu z
istniejącym w wyobraźni jego
przebiegiem. Zdolność tę nazywa się
często czuciem ruchu, czasu ,tępa czy też
wyczuciem wody ,piłki ,śniegu itp.
4. Zdolność do
zachowania równowagi
Umożliwia utrzymanie pozycji ciała w
równowadze (równowaga statyczna)oraz
zachowanie lub odzyskanie tego stanu
(równowaga dynamiczna) w czasie czynności
ruchowej albo po jej wykonaniu. Zachowanie
równowagi jest podstawowym założeniem
każdego cyklu ruchowego. Szczególne
wymagania co do poziomu tej zdolności
stawiają wszystkie dyscypliny techniczne:
łyżwiarstwo, gimnastyka, sporty walki.
5. Zdolność szybkiej reakcji
Zdolność szybkiego rozpoczęcia i
wykonania celowych ,krótkotrwałych
motorycznych akcji na podany sygnał. Przy
czym reakcja następować winna w
najstosowniejszym momencie i z
szybkością adekwatną do zadania.
Zdolność do szybkiej reakcji ma
szczególne znaczenie w grach ,sportach
walki ,biegach lekkoatletycznych i
łyżwiarskich , wioślarstwie, pływaniu, żużlu
i innych.
6. Zdolność przestawiania się
Pozwala na wdrożenie optymalnego programu
działań oraz jego zmienianie i przestawianie w
przypadku dostrzeżenia lub przewidywania
zmiany sytuacji.
Zmiany te mogą być bardziej lub mniej
oczekiwane (np. w sportach walki lub grach
zespołowych)lub też mogą wystąpić nagle i
zupełnie nieoczekiwanie (np. zjazd na nartach
,sporty motorowe).
Zdolność ta występuje w ścisłym powiązaniu ze
zdolnościami orientacji i reakcji.
7. Zdolność rytmizacji ruchów
Zdolność przyjęcia rytmu podanego z zewnątrz
oraz wewnętrznego ,występującego we własnej
wyobraźni i realizowanie obu motorycznie.
Zdolność ta ma duże znaczenie w techniczno-
kompozycyjnych dyscyplinach sportu
wykorzystujących podkład
muzyczny(gimnastyka artystyczna
,akrobatyka ,łyżwiarstwo figurowe).
Jest ona jednak równie ważna dla szybkiego i
właściwego wyuczenia umiejętności we
wszystkich dziedzinach sportu (głównie sporty
cykliczne)
Bibliografia.
Starosta W. ,,Motoryczne zdolności koordynacyjne”
Instytut Sportu w Warszawie 2003
Zaciorski W. „Kształtowanie cech motorycznych
sportowca” Sport i Turystyka Warszawa 1970
Konturek S. ,, Fizjologia człowieka”, tom IV
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1998
Szopa J. ,, Podstawy antropomotoryki”
Wydawnictwo PWN,Warszawa-Kraków 1996
dr med. Marta Held-Ziółkowska ,,RÓWNOWAGA
STATYCZNA I DYNAMICZNA CIAłA”, kwartalnik
otorynolaryngologiczny, kwiecień- czerwiec 2006.