Św. Kazimierz

03 X 1458 – 04 iii 1484

Patron

naszej

szkoły

Urodził się 3
października 1458
roku w Krakowie. Był
jednym z
trzynaściorga dzieci
króla Kazimierza III
Jagiellończyka i
królowej Elżbiety
Rakuszanki, zwanej
"matką królów". Para
królewska była bardzo
pobożna - codziennie
słuchała Mszy Świętej,
pielgrzymowała do
Częstochowy,
ufundowała liczne
kościoły i klasztory.
Mały książę został
ochrzczony w drugą
niedzielę po
Wszystkich Świętych.

Zamek królewski
na Wawelu w Krakowie

Do dziewiątego roku życia św.
Kazimierza wychowywała matka,
w 1467 roku jego nauczycielem
został kanonik krakowski Jan
Długosz, który wraz
z królewskimi synami przebywał na
zamku
w Starym Sączu. W czasie gdy król
Kazimierz III przebywał w Wilnie,
królewski nauczyciel zabierał
swoich wychowanków do zamku
w Miednikach, leżącego niecałe
4km
od Wilna.

Długosz uczący królewicza
polskiego

W roku 1475, kiedy Kazimierz miał 17 lat, do grona nauczycieli
i wychowawców synów królewskich doszedł znany humanista
Kallimach (Filip Buonacorsi). Król chciał, aby jego synowie
otrzymali wszechstronne wykształcenie. Ochmistrz królewski
zaprawiał ich również w sztuce wojennej.
O św. Kazimierzu Jan Długosz napisał: "Był młodzieńcem
szlachetnym, rzadkich zdolności i godnego pamięci
rozumu".

Nie tylko był
pilnym
uczniem i lubił
się uczyć. Był
również
człowiekiem
o wielkim
sercu. Często
pomagał
biednym
i
potrzebującym
.

Król Kazimierz Jagiellończyk
przeznaczył św. Kazimierza
na tron węgierski.
Kiedy w 1471 r na
Węgrzech wybuchł bunt
przeciwko królowi Maciejowi
Korwinowi, zaproszono na
tron św. Kazimierza
Jagiellończyka. Król chętnie
zgodził się, by jego syn
panował na Węgrzech. Na
czele 12000 żołnierzy
wyruszył św. Kazimierz, by
poprzeć zbuntowanych
i niezadowolonych
magnatów. Ci jednak w
większości nie przystąpili
do akcji. Kazimierz
wprawdzie dotarł do
Budapesztu, ale był
zmuszony wrócić z niczym
do Polski. Pierwszy ten
zawód dał świętemu
młodzieniaszkowi wiele do
myślenia, jak złudne są
miraże ziemskie.

Dnia 5 lipca 1472 roku
wraz
z Kazimierzem III udał
się do Krakowa na
spotkanie
z legatem papieskim
Marco Borbo, do którego
wygłosił mowę
powitalną w języku
łacińskim, a jego
mądrość
i skromność wywarła na
posłańcu wielkie
wrażenie .

Częstochowa, Jasna Góra
Komunia Jagiellonów

W tym samym roku
razem
z ojcem udał się na
pielgrzymkę do
Częstochowy, gdzie
dom królewski
przystąpił do
konfraterni
paulińskiej.

Konfraternia
paulińska,
nieformalne
stowarzyszenie
dobrodziejów i
przyjaciół Zakonu

Królewicz od
dzieciństwa odznaczał
się nadzwyczajną
pobożnością, spędzając
wiele godzin na
modlitwie.
Złożył ślub czystości,
umartwiał swe ciało
postami, noszeniem
włosiennicy i spaniem
na gołej ziemi.

Żywił szczególne nabożeństwo do
Najświętszego Sakramentu i Matki
Bożej. Jeśli w nocy zastawał kościół
zamknięty, modlił się przed jego
drzwiami. Gdy lekarze radzili mu, aby
do zachowania zdrowia porzucił ślub
czystości i wstąpił w stan małżeński
odpowiedział, że woli umrzeć niż
cnotę Bogu poślubioną stracić.

Zwykle milczący i nieśmiały, gdy szło o cześć Królowej Niebieskiej
wybuchał świętym zapałem, trafiał do serc najzimniejszych i w
sposób uderzający i poruszający drugich wyrażał te uczucia, jakimi
był dla Niej przejęty. Pozostawił tego wiekopomny dowód w
przepięknym hymnie, zwróconym do Najświętszej Maryi Panny, który
sam ułożył i codziennie odmawiał, a który po dziś dzień zachwyca
wszystkich wielbicieli Matki Bożej. Jest on złożony z sześćdziesięciu
zwrotek, a brzmi następująco:
..
Dnia każdego, Boga mego
Matkę, duszo wysławiaj,
Jej dni święte, sprawy wzięte,
Z nabożeństwem odprawiaj.

Przypatruj się, a dziwuj się
Jej wysokiej zacności;
Zwij Ją wielką Rodzicielką,
Błogą Panną w czystości.

Czyń uczciwość, by grzech i złość
Z ciężarem ich znieść chciała,
Weźmij Onę za obronę,
By cię z grzechów wyrwała. ……………

Kazimierz był prawą ręką swojego ojca.
Kiedy Kazimierz Jagiellończyk udał się na
Litwę, przez dwa lata św. Kazimierz
sprawował bezpośrednio rządy,
administrację i namiestnictwo w Królestwie
Polskim. W roku 1483 wezwał ojciec syna
do Wilna. Już wtedy jednak królewicza
męczyła gruźlica. Na wiadomość o
nagłym pogorszeniu się zdrowia syna król
przybył do Grodna, gdzie właśnie
Kazimierz umierał.

Zmarł w niedzielę przed wschodem słońca, 4 marca 1484 roku w
Grodnie, na gruźlicę. Został pochowany w grobie pod kaplicą
Bogurodzicy w katedrze wileńskiej, tam gdzie za życia najczęściej się
modlił.

Kiedy z okazji kanonizacji otwarto grób św. królewicza
(1602), pomimo bardzo wielkiej wilgotności grobowca, tak iż
cegły były zupełnie przemokłe, po 118 latach ciało świętego
znaleziono nienaruszone. Przy głowie królewicza znaleziono
pergamin z wypisanym jego ulubionym hymnem ku czci
Najśw. Maryi Panny: Dnia każdego sław Maryję.

Cud przy trumnie św. Kazimierza,

Katedra wileńska - kaplica św. Kazimierza

Dwukrotnie stamtąd były
wywożone w obawie przed
nieprzyjacielem: w 1659 roku,
wróciły do kaplicy po ośmiu
latach i po raz kolejny przed
wkroczeniem wojsk Karola XII na
Litwę w 1702 roku, zostały
przewiezione w tajemnicy na
Jasną Górę. Powróciły rok później.
Sowieci w 1953 roku przekształcili
katedrę najpierw w magazyn,
wysadzając figury św. Stanisława
i św. Kazimierza ze szczytu
fasady, a później w salę
koncertową i galerię obrazów.
Srebrny sarkofag z relikwiami św.
Kazimierza przeniesiono do
kościoła p.w. św. Piotra i Pawła na
Anatokolu. Nabożeństwa w
katedrze zaczęto ponownie
odprawiać w 1985 roku, choć
dopiero w 1989 została
rekonsekrowana i odnowiona. Św.
Kazimierz do katedralnej kaplicy
powrócił dopiero w 1991 roku.

Wnętrze kaplicy św. Kazimierza

Sarkofag św. Kazimierza
Kaplica św. Kazimierza w
katedrze wileńskiej

Na ołtarzu przed trumną w kaplicy
św. Kazimierza w wileńskiej
katedrze znajdował się mały obrazek
pochodzący z około 1520 roku,
przedstawiający Świętego z trzema
rękami. Legenda mówi, że ręka
zamalowywana kilkakrotnie przez
malarza, za każdym razem wyłaniała
się spod farby, co uznano za znak
Boży i pozostawiono w takim stanie.

W 1518 roku Zygmunt I Stary
wystąpił do Rzymu z prośbą o
kanonizację brata. Wysłano
legata papieskiego Zachariasza
Ferreri, aby zbadał kult. W 1521
roku papież Leon X kanonizował
św. Kazimierza, wysyłając z bullą
kanonizacyjną biskupa Erazma
Ciołka. Niestety biskup zmarł w
drodze, a wszystkie
dokumenty zaginęły. Jako, że
nie tylko dla papiestwa nastały
bardzo burzliwe czasy, dopiero w
1602 roku papież Klemens VIII
wydał nową bullę na postawie
dokumentów z
watykańskiego archiwum, dwa
lata później miała miejsce
uroczysta kanonizacja
w katedrze wileńskiej. Papież
Urban VIII pozwolił 14 lutego
1636 roku, aby uroczystość
św. Kazimierza jako głównego
patrona Litwy obchodzona była w
tym kraju z oktawą.

Obraz z kościoła św. Kazimierza w
Krakowie

Patron:

Polski, Litwy; metropolii
wileńskiej, grodzieńskiej,
białostockiej i
krakowskiej; młodzieży,
Radomia (od 1983r.),
poznańskiej Śródki,
Palermo, belgijskiej
Sodalicji Mariańskiej,
litewskiego harcerstwa
i oczywiście naszej
Szkoły Podstawowej

Rzeźba
ludowa
na wsi
litewskiej

W Wilnie w dzień
św. Kazimierza od
czterystu lat
urządzany jest
jarmark odpustowy
tzw. Kaziuki. Z
inicjatywy
mieszkańców Wilna
i ich potomków
podobne jarmarki
urządzane są w
Gdańsku,
Szczecinie i
Poznaniu.
Zaczynają się Mszą
Świętą, potem
przez ulice miast
idą barwne
korowody
królewskie.
Litewskie
przysmaki można
nabyć na
kaziukowych
kiermaszach.

Kaziuki w Poznaniu

Patronem naszej Szkoły, od 1938
roku, jest św. Kazimierz. Co roku
04 marca z tej to okazji
świętujemy.
Od 2007 roku został
wprowadzony zwyczaj
nagradzania KAZIUKAMI różne
osoby. KAZIUKA otrzymuje ten kto
ma „wielkie serce” i „świeci
dobrym przykładem”

Przysłowia:
Na św. Kazimierza wyjdzie skowronek spod
perza.
Na św. Kazimierza czajka przybieża.
Na święty Kazimierz dzień z nocą zmierz.
Na święty Kazimierz już nie zmarzniesz.
Jeśli w św. Kazimierz pogoda, to na
kartofle uroda.
Na św. Kazimierza zima do morza zmierza.
Na św. Kazimierza pokój dla łowców i
zwierza.

Święty Kazimierz a czajki
(Legenda)

Święty Kazimierz, ów anioł dobroci,
Który od dziecka już kochał biedaków,
I często od ust ujmował łakoci,
By niemi obdarzyć ubogich żaków, -
Spotkał raz wiosną wiejskiego chłopaka;
Ten za pazuchą pięknego niósł ptaka.
Była to czajka, kwiląca żałośnie,
Że jeno wróciwszy o nowej wiośnie
Z za mórz dalekich do polskiej krainy,
Aby zamieszkać gościnne niziny,
Już w sidłach złapana, wpadła w niewole..
Święty zagadnął ciekawie pachole,
Coby zacz czynić chciał z ową ptaszyną.
- Na rynku ją sprzedam, łaskawy panie,
Bo czajki tak łatwo nikt nie dostanie,
A rzadki to okaz, z trudem schwycony.
Zapewne nabywców znajdzie się wielu.
- Kupię to ptaszę, - rzekł święty wzruszony.
Wdając się w targi z otwartym chłopczyną,
- Zapłatę otrzymasz tam, na Wawelu.
Lubił Kazimierz obcować z ptakami,
Głaskał więc piórka czułemi palcami;

Skoro zaś ręka podgardle musnęła,
Dziobek się otwarł, a czajka pisnęła:
- Puść mnie, ach puść mnie, dobroci wcielona,
Której nie minie niebieska korona,
Puść mnie czemprędzej, bo mię tu wystali
Bracia skrzydlaci, bym wróciła z oddali,
Im zwiastowała, gdy wiosna nastanie.
Więc puść mnie, ach, puść mnie, święty młodzianie!
Otwarła się ręka; ptaszę wesoło
Wzbiło się w górę, by krążyć wokoło
Głowy świętego, ćwierkając radośnie
O słodkiej wolności i pięknej wiośnie.
Poczem, zanosząc do braci nowinę,
Hen odleciało w daleką krainę.
Święty królewicz do końca żywota
Swojego pamiętał o tej ptaszynie.
A skoro już w śmierci wstępował wrota,
Aby odpocząć na niebios wyżynie,
Czekał, aż czajki z zamorskiej krainy
Wróciły zdrowo na polskie niziny.
I odtąd co roku, na Kazimierza,
Kiedy już zima swą grozę uśmierza,
Wracają czajki, przez swoje piosenki
Zwiastując powrót niechybny wiosenki.

czajka

Św.
Kazimierzu,
patronie
nasz, módl
się
za nami.