Dylematy etyczne w

pracy pielęgniarki

STUDIA NIESTACJONARNE- POMOSTOWE

ROK I SEMESTR II POZIOM C

W CIECHANOWIE

Najogólniej można określić, że jest to:



problem tak trudny, że nie można go rozwiązać
w sposób zadawalający,



sytuacja, w której zachodzi konieczność wyboru
pomiędzy

dwoma

niezadowalającymi

alternatywami.

Dylemat

etyczny

to

sytuacja

sprzecznych

moralnych żądań, wymagających ustosunkowania
się do nich i wyboru. Podejmując działania
zgodnie z jedną zasadą naruszamy drugą.

Czym jest dylemat etyczny?

Jak pisze Wrońska (2004), powstawanie dylematów
etycznych wiąże się z trudnością jednoczesnego
ustalenia

hierarchii

trzech

podstawowych

powinności moralnych pracowników służby zdrowia
czyli:



czynienia tego, co najlepsze dla danego pacjenta;



uwzględniania potrzeb pozostałych pacjentów;



poszanowania autonomii – które mogą wchodzić w

konflikt.

Czym jest dylemat
etyczny?

W codziennym życiu zawodowym pielęgniarek

pojawiają się niejednokrotnie różne problemy i

dylematy natury poznawczej lub praktycznej,

których sposób rozwiązania nasuwa określone

zastrzeżenia i wątpliwości natury moralnej.

Czym jest dylemat
etyczny?

Dylematy

etyczne

pielęgniarek

mogą

powstawać na podłożu określonych sytuacji

właściwych dla:



specjalności pielęgniarskich, tj.

◦

pielęgniarstwo kliniczne,

◦

społeczne,

◦

pediatryczne,

◦

psychiatryczne;

Etyczny dylemat



zajmowanego stanowiska w strukturze

organizacyjnej pielęgniarstwa np.

◦

pielęgniarki odcinkowej,

◦

oddziałowej,

◦

naczelnej:



atmosfery pracy panującej w określonej

jednostce organizacyjnej służby zdrowia.

Etyczny dylemat

W celu rozstrzygnięcia określonego dylematu wskazane jest

postawienie następujących pytań, charakterystycznych dla

procesu podejmowania decyzji:



Czy mam dostateczną ilość informacji?



Kto powinien brać udział w procesie rozwiązywania dylematu?



Kto powinien podjąć ostateczną decyzję?



Kogo ta decyzja będzie dotyczyła? Czy mnie samego, czy

innych osób?

Etyczny dylemat



Jakie kryteria należy brać pod uwagę? Czy tylko stan zdrowia

pacjenta i związane z tym jego potrzeby, czy również warunki

ekonomiczne, prawne, społeczne i rodzinne?



Jaki zakres zgody (pozwolenia) będzie można uzyskać od

pacjenta (podopiecznego)?



Jakie zasady (wartości) moralne zostaną uwzględnione bądź

zanegowane w proponowanych działaniach, np. życzliwości,

prawdomówności, poufności, sprawiedliwości, poszanowania

życia ludzkiego.

Etyczny dylemat

Podejmowanie etycznie słusznych wyborów

jest dodatkowo utrudnione ze względu na

obciążenie

tego

procesu

silnymi

niejednokrotnie emocjami, takimi jak obawa

bądź gniew.

Etyczny dylemat

Dylematy etyczne pielęgniarek to szczególnie

złożone problemy w działalności zawodowej,

wymagające właściwego wyboru w świetle

uznawanych

wartości

i

powinności

moralnych.

Etyczny dylemat

Wybór między dwiema wartościami lub

normami moralnymi, uznanymi za równie

cenne, a których nie można zrealizować

jednocześnie, więc często wybór jednej z nich

musi dokonać się kosztem drugiej.

Etyczny dylemat

Dylematy powstają w zasadzie na podłożu

konfliktów moralnych między powinnościami

lekarzy bądź pielęgniarek, a prawami

pacjentów.

Etyczny dylemat

Są to między innymi prawa do:



Bycia poinformowanym o procesie leczenia i opieki np. czy

powiedzieć o złym rokowaniu;



Odmowy poddania się zabiegom diagnostyczno- leczniczym

mającym

również

charakter

badań

eksperymentalno-

naukowych np. pacjent z nowotworem kości odmawia

zabiegów pielęgnacyjnych ze względu na ból;



Właściwego dla danej sytuacji zdrowotnej procesu leczenia i

pielęgnowania np. brak miejsca w salach chorych,

konieczność położenia pacjenta na korytarzu.

Etyczny dylemat

Prawa pacjentów do uzyskania odpowiednich
informacji nie są jednak prawami absolutnymi.
Może bowiem wystąpić sytuacja, gdy na
przykład do pielęgniarki zwraca się pacjent z
prośbą o ujawnienie mu jego stanu zdrowia
(stan ten jest krytyczny w opinii lekarza). W tej
sytuacji powstaje dylemat, czy powiedzieć
pacjentowi prawdę (będę zgodna z zasadą
prawdomówności), czy udzielić odpowiedzi
wymijającej (będę zgodna z zasadą poufności, a
także lojalności wobec lekarza).

Etyczny dylemat

W

znakomitej

większości

przypadków

pielęgniarki taktownie wyjaśniają, że nie

mogą udzielić odpowiedzi, ponieważ ocena

rezultatów leczenia należy do kompetencji

lekarza.

Etyczny dylemat