Rozwiązywanie

dylematów etycznych

Normy, kodeksy –

rozwiązywanie dylematów

Rodzaje norm

• Normy prawne - bezwzględne
• Normy moralne – w zależności od

przyjętego systemu

• Normy społeczne – nabywane w

trakcie socjalizacji, zdeterminowane
kulturowo

Kary za nieprzestrzeganie

norm

• Prawnych – określane przez kodeks

karny

• Moralnych – sumienie ?
• Społecznych – ostracyzm społeczny ?

• Różnica między etyką a etosem

Dylemat etyczny

• Dylemat etyczny to sytuacja wyboru

pomiędzy dwoma ważnymi
wartościami, w której wybór jednej z
nich zagraża drugiej.

• Wybór pomiędzy złym a złym

rozwiązaniem

• Rozwiązanie – wybór najlepszej opcji

z możliwych.

Struktura dylematów

moralnych

• Fakty – osoby - wartości
• (pozostające we wzajemnych

zależnościach)

• Osądy moralne nie są oczywiste !

Modele rozwiązywania

dylematów etycznych

• 1. Teoria – reguła – przypadek

• 2. reguła (konkretny przypadek) –

uogólnienie – zasada (czy powinna
obowiązywać)

• Etyka stosowana to analiza

przypadków

Etapy rozwiązywania

problemów etycznych

• 1. Identyfikacja problemu

(zagrożonych wartości)

• 2. Możliwe wybory i ich konsekwencje

(natychmiastowe i i odległe)

• 3. Wybór sposobu postępowania

(wzięcie na siebie odpowiedzialności)

• 4. Ocena i korekta

Przyczyny zachowań

nieetycznych

• Poznawcze:
• - nie widzę problemu, nie zdaję sobie

sprawy z konsekwencji

• Emocjonalne:
• - nie chcę brać na siebie

odpowiedzialności, mechanizmy obronne

• Osobowościowe:
• - wiem lepiej, zawsze tak robiłem (rutyna)

Normy zawarte w

kodeksach

• Normy o charakterze zakazowym – bezwzględne –

czego nie wolno robić (np. art.19)

• Normy nakazowe – co koniecznie trzeba

zrobić(np. 18)

• Normy profesjonalne – perfekcjonistyczne (np.

art.4)

• Normy pokazujące odstępstwa od norm ogólnych

(np. art. 21)

• Normy o charakterze doradczym (np. 12 )

Standardy wykonywania

zawodu

• Zasady dotyczące czynności

zawodowych – znajomość
standardów i ich przestrzeganie :

• - zabezpiecza przed powstawaniem

sytuacji niejednoznacznych etycznie

• - pomaga w rozwiązywaniu

niektórych dylematów

Przykład dziedzin objętych

standardami

• Standardy dotyczące diagnozy

psychologicznej;

• - warunki;
• - metody;
• - zakończenie diagnozy
• Standardy dotyczące tworzenia i

przechowywania dokumentacji
psychologicznej