OSOBY FIZYCZNE W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM
„Jednostka” oznacza osobę fizyczną! (nie prawną)- taka pomoc na egzamin
KRÓTKI ZARYS HISTORYCZNY
Przez długi czas prawo międzynarodowe nie próbowało regulować sytuacji prawnej jednostek. Jedynym przejawem pewnego odniesienia prawnego do jednostek była i jest instytucja OPIEKI DYPLOMATYCZNEJ – polegająca na tym, że państwo ma obowiązek zapewnić tą opiekę dyplomatyczną a jednostka ma ekspektatywę wykonania tej opieki.
OPIEKA DYPLOMATYCZNA- jeżeli obywatel państwa A popadnie w spór z państwem B będąc pod jego jurysdykcją, to państwo A odpowiedzialne za swojego obywatela, wstępuje w zaistniały spór, który od tego momentu przekształca się w spór międzypaństwowy.
Pierwsze dostrzeżenie jednostki przez pryzmat prawa międzynarodowego dotyczą ochrony mniejszości regiligijnych. W związku z pokojem Augsburskim zawarto postanowienie, że jednostka ma prawo do wyznawania swojej religii niezależnie od tego, jaka religią jest reprezentowana przez władcę tego państwa (odejście , lekkie, od zasady czyje państwo tego religia).
Od tego momentu XVII-XVIII w zaczęto zauważać stopniowo potrzebę regulacji sytuacji jednostek w prawie międzynarodowym.
PIERWSZE REGULACJE
Międzynarodowa Organizacja Pracy – dwudziestolecie międzywojenne – wymuszenie pewnych rozwiązań w relacjach pracowniczych itp.
dostrzeżenie podmiotowe w pełnej rozciągłości nastąpiło wraz z powstaniem Karty Narodów Zjednoczonych. Sama karta niby nie poświęca prawom człowieka zbyt wiele uwagi. Generalnie chodzi o pewną ideę dostrzeżenia kwestii sytuacji prawnej jednostki
Obecnie osoby fizyczne mają również obowiązki wynikające z prawa międzynarodowego, z czego podstawowym obowiązkiem jest przestrzeganie tych norm praw międzynarodowych, których są adresatem.
Ze sfery prawno międzynarodowej wynikają dla jednostek zarówno prawa zaliczane do grupy praw człowieka jak również te, które wiążą się z odpowiedzialnością jednostek za naruszenia prawne.
Część doktryny prawa międzynarodowego odmawia zaakceptowania faktu, że osoba fizyczna jest podmiotem prawa międzynarodowego ale dominujące jednak cześć skłania się ku przeciwnemu twierdzeniu, ale osoba fizyczna posiada podmiotowość specyficzną, odbiegającą od podmiotowości państwa, organizacji międzynarodowych i innych podmiotów prawa międzynarodowego .
specyficzna podmiotowość jednostki (osoby fizycznej):
jest mocno ograniczona przedmiotowo
prawie w ogóle nie ma zdolności do czynności prawnej, tzn.
nie ma prawa do udziału w tworzeniu prawa międzynarodowego
nie ma prawa legacji (ani biernego ani czynnego) – ludzkość jako taka nie ma swoich reprezentantów, przedstawicieli.
często nie ma legitymacji procesowej biernej lub czynnej w trybach procesowych międzynarodowym.
to czy my jesteśmy w praktyce podmiotem prawa międzynarodowego, tzn. czy mamy prawa i czy możemy je dochodzić, nie jest zależne od nas lecz od państw. Oznacza to, że jednostki są „zakładnikami państw” i posiadają pochodną podmiotowość.
podmiotowość osób fizycznych nie jest zawsze taka sama. Najlepiej wyposażony jest Europejczyk bo w naszym systemie europejskim upodmiotowienie jednostek ma szerszy zakres.
zakres podmiotowości oprócz tego, że jest różny, to jest również płynny – tzn. nasz zakres podmiotowości jest bezpośrednio zależny od tego, pod jurysdykcją jakiego państwa się znajdujemy, co oznacza że jadąc np. do Tajlandii nasz zakres podmiotowości zmaleje.
PRAWA CZŁOWIEKA JAKO INSTRUMENT PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO
Zbiór praw człowieka zyskuje coraz większą dozę autonomii w ramach prawa międzynarodowego, bo dysponuje swoimi organami wymiaru sprawiedliwości, swoimi źródłami prawa
! w prawach człowieka nie obowiązuje zasada wzajemności, jeżeli jedno państwo A nie respektuje praw człowieka jednostek innego państwa B , to państwo B nie może w odwecie zacząć również nie respektować praw człowieka wobec jednostek państwa A !
W prawie międzynarodowym są takie umowy dotyczące praw człowieka, gdzie państwa nie zobowiązują się do przestrzegania tego, co jest zawarte w ich treści, zobowiązując się do podjęcia wszelkich dostępnych środków, by kiedyś w przeszłości móc ją zrealizować – zagwarantować te prawa.
Do praw człowieka często sądy stosują wykładnię rozszerzającą.
Prawa człowieka to systemu regionalne. Na poziomie uniwersalnych co prawda mamy jakieś pewne gwarancje ale główny ciężar spoczywa jednak na regionalnych systemach prawnych.
PRAWA CZŁOWIEKA
brak jest definicji legalnej praw człowieka , co prawda można w przenośni powiedzieć, że każda umowa międzynarodowa dotycząca praw człowieka daje nam możliwość wyinterpretowania znaczenia „praw człowieka”
człowiek to istota, której przysługuje godność i dlatego ma on swoje prawa.