TEMAT –

NAWOŻENIE

CHEMICZNE -

BHP

NAWOZY MINERALNE (ZWANE
NAWOZAMI SZTUCZNYMI), TO



Związki chemicznie, wzbogacające
glebę w składniki mineralne,
poprawiające strukturę gleby lub
zmieniające jej kwasowość.

ZASADY BHP PODCZAS
STOSOWANIA NAWOZÓW

Nawozy są: toksyczne, parzące, żrące



Nawozy przechowujemy w suchych,
szczelnych pomieszczeniach razem z
apteczką i gaśnicą



Nawozy w workach foliowych można
przez pewien czas przechowywać na
powietrzu



Nawożenia nie mogą wykonywać osoby < 18
roku życia, kobiety, osoby chore



Nawożenie wykonujemy w odzieży ochronnej



Podczas nawożenia nie wolno spożywać
posiłków



Nie wolno palić



Po nawożeniu zachowujemy zasady higieny:
myjemy ręce,



Stosowanie wapna palonego i nawozów
pylistych nie może być wykonywane przy
prędkości wiatru większej niż 3 m/s (10,8
km/s).



Przed rozpoczęciem prac z nawozami
pylistymi ręce i twarz należy
nasmarować kremem ochronnym; po
wykonaniu zabiegu niezwłocznie umyć
się w ciepłej wodzie z mydłem.



Nawozy mineralne okresowo mogą być
składowane na utwardzonym podłożu
zapewniającym odpływ wód opadowych.



Nawozy potasowe mogą być składowane w
pryzmach o wysokości nie większej niż 1,5 m
przykrytych materiałem wodoodpornym.



Składowane nawozy powinny być oddzielone od
siebie – dotyczy to w szczególności saletry
amonowej, której nie można składować w bliskiej
odległości z innymi nawozami, zwłaszcza z
mocznikiem.



Zbrylonej saletry amonowej nie wolno rozbijać
młotkiem i innymi narzędziami ze względu na
możliwość wybuchu.



Przy magazynowaniu saletry amonowej obowiązują
dodatkowe środki ostrożności: odległość składowanej
saletry od urządzeń grzejnych nie powinna być
mniejsza niż 0,8 m; w magazynie gdzie jest
składowana, nie wolno używać otwartego ognia.
Składowany nawóz należy chronić przed
nasłonecznieniem i nagrzewaniem powyżej 30 stopni
C.



Zasada jest, aby saletrę amonową wysiać jak
najszybciej, unikając długiego składowania większych
jej ilości.



Do prac związanych z nawożeniem mineralnym nie
wolno zatrudniać kobiet i pracowników młodocianych.

PODZIAŁ NAWOZÓW
MINERALNYCH

1. Ze względu na ilość składników



Jednoskładnikowe



Wieloskładnikowe

2. Ze względu na rodzaj składnika



Azotowe



Potasowe



Magnezowe



Wapniowe

NAWOZY AZOTOWE

Nawozy azotowe mają największe

znaczenie, gdyż najbardziej wpływają
na plonowanie roślin.

PODZIAŁ NAWOZÓW AZOTOWYCH
ZE WZGLĘDU NA POSTAĆ AZOTU

1.

Nawozy azotowe saletrzane

Zawierają N w postaci NO₃⁻



Saletra wapniowa

- Bezbarwne, krystaliczne granulki
- Dobrze rozpuszcza się w
- Jest silnie higroskopijny
- Fizjologicznie zasadowy (działa

odkwaszająco)



Saletra sodowa



biała lub bezbarwna substancja



Dobrze rozpuszcza się w wodzie

- Jest higroskopijna, powinna być

przechowywana w szczelnych pojemnikach



Saletra potasowa

- Nie powoduje zasolenia

2. Nawozy azotowe amonowe
Zawierają N w postaci amonowej NH₄⁺:



Siarczan amonowy (NH

4

)

2

SO

4



Barwa biało-różowa



Dobrze rozpuszcza się w wodzie



Nawóz fizjologicznie kwaśny



Woda amoniakalna



Posiada charakterystyczny ostry, amoniakalny
zapach



ma odczyn zasadowy

3. Nawozy azoto we saletrzano-amonowe
Zawierają N w postaci saletrzanej i amonowej



Saletra amonowa:



Silnie higroskopijna łatwo rozpuszczalna w
wodzie



jednym z najlepszych nawozów mineralnych
(zawiera ok. 34% azotu)



Nawóz uniwersalny stosowany na wszystkie
gleby i dla wszystkich roślin



Związek wybuchowy



Saletrzak



nawóz uniwersalny - dla wszystkich roślin, na wszystkie
gleby



Nie zakwasza gleby. Zawiera N o szybkim działaniu
(azotanowy 13,5%) i powolnym (amonowy 13,5%).



Z powodu dużej higroskopijności produkowany w
granulkach.

3. Nawozy azotowe amidowe:



Mocznik

- Biały granulat



Zawiera 46% Ncałkowitego w formie amidowej



Uniwersalny (nadaje się na wszystkie gleby)



Charakteryzuje się dobrą rozpuszczalnością i jest szybko
przyswajalny przez rośliny. 

NAWOZY FOSFOROWE



rzadko stosowane



Pobierane przez rośliny w niewielkich
ilościach

PODZIAŁ NAWOZÓW
FOSFOROWYCH

1. Rozpuszczalne w wodzie - Superfosfaty
2. Rozpuszczalne w słabych kwasach

organicznych

1. SUPERFOSFATY



Superfosfat pojedynczy pylisty



Szary proszek



Nawóz przedsiewny



Polecany na gleby obojętne i kwaśne



Superfosfat pojedynczy granulowany



Skuteczniejszy w działaniu



Stosowany przedsiewnie



Superfosfat potrójny granulowany



Ciemnoszare granulki



Nawóz uniwersalny (wszystkie gatunki roślin
i każdy rodzaj gleby)

2. NAWOZY FOSFOROWE
ROZPUSZCZALNE W KWASACH
ORGANICZNYCH



Mączka fosforytowa



Nawóz niehigroskopijny



Słabo rozpuszczalny w wodzie



Stosowany przedsiewnie



Polecana na gleby kwaśne



Mączka kostna



nawóz przedsiewny



Wolnodziałający



Polecany na gleby kwaśne

NAWOZY POTASOWE

Nawozy łatwo rozpuszczalne w wodzie
Nawozy potasowe dzielimy na chlorkowe

i siarczanowe

1.

Nawozy potasowe chlorkowe



Kainit



Nie przydatne w uprawach ogrodniczych



Sole potasowe

-

Tabela mieszania ważniejszych nawozów mineralnych

Nawozy

saletra

amonowa

saletrzak

siarczan

amonu

mocznik

fosforan

amonu

super-

fosfaty

mączka

fosforyto

wa

sól

potasowa

siarczan

potasu

saletra

amonowa

X

o

o

-

o

o

o

o

o

saletrzak

o

X

o

-

o

-

-

o

o

siarczan

amonu

o

o

X

o

+

+

-

+

+

mocznik

-

-

o

X

o

o

o

o

+

fosforan

amonu

o

o

+

o

X

+

-

+

+

superfosf

aty

o

-

+

o

+

X

-

+

+

mączka

fosforyto

wa

o

-

-

o

-

-

X

o

o

sól

potasowa

o

o

+

o

o

+

o

X

+

siarczan

potasu

o

o

+

+

+

+

o

+

X

gdzie: "-" nie można mieszać,
         "o" można mieszać bezpośrednio przed siewem,
         "+" można mieszać w dowolnym czasie.