ŚWIERK POSPOLITY

Picea Abies

ZASIĘG PÓŁNOCNY I POŁUDNIOWY



Mała ilość drzewostanów z udziałem Św.



Dwa zasięgi:

- PÓŁNOCNY (nordycko-bałtycki / niżowy)

- POŁUDNIOWO-ZACHODNI (alpejko-bałtycki i hercyńsko-sudecki-

karpacki)

1.Zasięg i występowanie



Występuje w domieszce lub w drugim piętrze.



Wczesne zakończenie okresu wegetacyjnego



Odporny na późne przymrozki



Podatny na mokry śnieg i choroby powodowane przez

grzyby.



Charakteryzuje się przyrostem powyżej średniego

PÓŁNOCNY – RASA BAŁTYCKA :



W reglu górnym tworzy lite d-stany, a w reglu dolnym d-stany

mieszane z Jd i Bk .



Rasa beskidzka(Polska, Czechy, Słowacja) należą do najcenniejszego

gatunku.



Region Karpat Wschodnich i Południowych:

szybki przyrost, znaczna odporność na przymrozki, podatny na

wczesne przymrozki i choroby grzybowe.



Region Karpat Zachodnich:

szybki wzrost, wytwarzanie pędów świętojańskich, średnio podatny

na wczesne i późne przymrozki, odporny na susze i choroby

grzybowe, średnio odporny na śniegołomy.

POŁUDNIOWY



Gatunek kontynentalny w Środkowej Europie , gatunek drzew

górskich (górna granica występowania

w

Polsce wynosi 1550 m.n.p.m)



Okres wegetacyjny: przynajmniej 60 dni



Okres spoczynku zimowego: ujemna temperatura powietrza

w ciągu 120 dni

2. Wymagania siedliskowe



Okres wegetacyjny: przynajmniej 60 dni



Okres spoczynku zimowego: przejawia się ujemną temperaturą

powietrza w ciągu 120 dni



Świerk dobrze czuje się w klimacie chłodnym dostatecznie

wilgotnym oraz klimacie

kontynentalnym gdzie jest dużo

opadów śnieżnych

(wystarczającym i

zasobnym źródłem wilgoci w ciągu

okresu wegetacyjnego)



Do wzrostu potrzebna mała ilość ciepła

3. Klimat



Świerk wykazuje szeroką amplitudę pod względem wymagań

świetlnych. W optymalnych warunkach gatunek cienioznośny.



Znosi ocienienie do kilkunastu lat.



Przy niższych temperaturach i gorszych warunkach troficznych

Świerk staje się światłożądny.



Z wiekiem zapotrzebowanie na światło staje się większe.



Dobrze przyrasta przy pełnym dostępnie do światła.

4. Światło



Wystarczy Świerkowi mała ilość ciepła, krótki okres wegetacyjny



Odporny na niskie i wysokie temperatury



Nie znosi suchy atmosferycznej i glebowej



Wrażliwy na późne przymrozki wiosenne

(gdy rośnie w zamkniętych kotlinach)

5. Temperatura



w trakcie całego życia potrzebna jest odpowiednia wilgotność

powietrza i gleby



Dobrze może rosnąc na terenach o niższych opadach

atmosferycznych

np. w Puszczy Białowieskiej –

opady ok:585mm na glebie glejowej wyrasta

na wysokość 50 m.



Świerk wybiera lokalne obniżenia terenu i stanowiska przy ciekach

wodnych

6. Wilgotność



Świerk potrzebuje umiarkowanych wymagań pod względem

żyzności

gdy wilgotność gleby jest dość wysoka



Występuje też na glebach wapiennych i wapno ubogich



Optymalne warunki znajduje na glebach świeżych z glin

spiaszczonych, głębokich, średnio zasobnych,

niezbyt kwaśnych pH 5,3-6,0, z głębokim

poziomem ruchomym wód gruntowych

7. Gleba



Świerka spotykamy na siedliskach:

- Boru wysokogórskiego

- Boru górskiego

- Boru wilgotnego

- Boru mieszanego

- Lasów mieszanych (świeżego, wilgotnego, górskiego)



Jako gatunek główny występuje z So, Jd, Db, Gr, Bk



Jako domieszka produkcyjna występuje w różnych typach d-

stanów (Bsw, Bb, BMb, LMwyż, Lasu łęgowego górskiego)

8. Siedliskowe typy lasu



Dwa zasięgi:

- północny Karpaty i Alpy

- południowy Fennoskandia i Centralna Rosja



Działalność człowieka doprowadziła do powstania na Niżu Polskimi

w pasie Beskidów PASA BEZŚWIERKOWEGO



PAS BEZŚWIERKOWY: oddziela dwa zasięgi Świerka od siebie oraz

utrudnia określenie miejsca w którym dwie

pule genowe spotkały się

w okresie migracji polodowcowej

Różnice Świerka
pospolitego



Badania dotyczyły zmienności genetycznej polskich populacji

Świerka. Nie dały jednak ostatecznej odpowiedzi na różnice pul

genowych obu zasięgów Świerka



Badania były prowadzone na podstawie markerów DNA jądrowego

(RPAD)



Użycie markerów mitochondrialnych umożliwiło szczegółowe

prześledzenie pokrewieństwa u obu zasięgów Świerka.



Użyto w tym celu20 d-stanów w średnim wieku (79-166 lat) a

następnie w nich wytypowano 15-20 drzew

Badania



Wysokie zróżnicowanie haplotypów genu nad1



Duża zmienność genetyczna występuje w populacji

położonej w pasie bezświerkowym (Karnieszewice,

Piwniczna i Płońsk). Świadczy to o wymieszaniu się pul

genowych



Małe zróżnicowanie występuje w populacji północnego

wschodu zasięgu



Najmniejsze różnice występują w populacji południowej.

Cechy:

Praca oparta na :
-HODOWLA LASU –podręcznik dla

techników leśnych cz.III ; E. Murat
-HODOWLA LASU –podręcznik dla

techników leśnych cz.V ; E. Murat
-Notatnik Naukowy Instytutu Badań

Leśnych 2(76)2007(XV)