JAK ANGLIA, A

POTEM STANY

ZJEDNOCZONE

STAŁY SIĘ

HEGEMONAMI

Praktyki merkantylistyczne

Model merkantylistyczny i jego

kwestionowanie

William
Petty:
*pieniądz a
bogactwo

Inne koncepcje

• Ekonomia klasyczna
• Stałe dążenie niektórych krajów do

dominacji

• Nierównowaga

Jak Anglia doszła do

hegemonii?

• Holandia
• Francja:

– Błędy Ludwika XIV
– Wsparcie rewolucji amerykańskiej
– Strategia Napoleona

Złoty wiek imperium

brytyjskiego (1815 –

1918)

Nadwyżki handlowe

imperium brytyjskiego

• protekcjonizm (w relacjach z Indiami)

• wolna wymiana ( w relacjach ze Stanami

Zjednoczonymi i Chinami)

Zarządzanie rolnictwem

Rozwój importu zbóż czy protekcjonizm
względem sektora rolniczego?

Wyroby tekstylne i stosunki

z Indiami

• Surowy zakaz importu wyrobów z Indii Zachodnich

• Protekcjonizm względem angielskich fabryk

tekstyliów + postęp technologiczny -> Ułatwiona
liberalizacja handlu w końcu XIX w.

Stosunki z republiką

amerykańską

Stany północne:

• Protekcjonizm wobec

imperium brytyjskiego

Stany południowe:

• Preferowały wolną

wymianę

WOJNA SECESYJNA

„Wolność handlu” i wojny

opiumowe

Indie

Chiny

opium

herbata
jedwab
bawełn
a

Wzrost importu opium przez Chiny-> Rosnący deficyt
handlowy -> Ograniczony obieg pieniądza -> Recesja i
kryzys budżetowy

Niepokoje społeczne -> Chiny zaczynają egzekwować zakaz
importu opium -> Pierwsza wojna opiumowa

Druga wojna opiumowa: rozwój „wolnego” handlu
(ingerencje przedsiębiorstw zagranicznych)

Umacnianie się

pretendentów: Niemiec

i Stanów

Zjednoczonych

Niemcy

1834 r. – Związek Celny

1900 r.- dominacja przemysłu niemieckiego –
obejmował obszar zamieszkany przez 120 mln. Ludzi

XIX/XX w. – Niemcy zaczynają być rywalem Wielkiej
Brytanii

W przededniu pierwszej wojny

światowej także

merkantylistyczna Ameryka

była wielkim mocarstwem

gospodarczym

Bogactwo
naturalne

Intensywny napływ
czynników produkcji w
Europy

Rozwój gospodarki USA

• Produkt narodowy na mieszkańca

dwukrotnie wyższy niż w Europie
Zachodniej

• Największy na Świecie producent

wyrobów przetworzonych

• Spadek kosztów transportu morskiego

-> ewolucja eksportu z USA

• Ciągle poszukiwanie nowych rynków

zbytu (Teksas, Kalifornia, Japonia,
Chiny)

IMPERIALIZM

KOLONIALIZM

MERKANTYLIZM

POWSTANIE POTĘGI USA
PRZEZ KRYZYSY

P. Kennedy

• „Koniec ery Vasco da Gamy”

Wilhelm II

I Wojna Światowa

USA a I Wojna Światowa

• Dwa aspekty

– Militarny
– Ekonomiczny

Zadłużenie po wojnie

• Alianci >> Anglia i Francja
• Anglia i Francja >> Stany

Zjednoczone

Krach 1929

Stany Zjednoczone

• Ultraprotekcjonizm
• Silna dewaluacja dolara – pogrążenie

Wielkiej Brytanii

PRZED II WOJNĄ
ŚWIATOWĄ

Niemcy

• Polityka zadłużania się
• Hitler doszedł do władzy

Piramida finansowa Niemiec

PLAGA MERKANTYLIZMU

Zawsze istnieje hegemon

1. Portugalia
2. Hiszpania
3. Niderlandy
4. Anglia
5. USA
6. Chiny?

Kto zagraża pozycji USA

• Rosja
• Japonia
• Niemcy
• Anglia
• CHINY

Merkantylizm

• Sposób na dojście do pozycji

hegemona

• Stałe utrzymywanie nadwyżek

handlowych

• Niemcy i Japonia nie mogły

prowadzić takiej polityki dlatego
zwróciły się ku rozwiązaniom
militarnym

Kryzysy

• Powodują zwroty w stosunkach

między mocarstwami

• Powodują zamęt

CHINY

• Chiny robią to samo co USA w

stosunku do WB po IWŚ

• Posiadają już 4 biliony ( 4 000 000

000 000 ) dolarów rezerw
walutowych

• Dalej prowadzą politykę

niedoszacowanej waluty

• Przy wysokim tempie wzrostu

gospodarczego na drodze do
hegemonii