Krew i preparaty

krwiopochodne

2

Rola krwi

•

Transport tlenu i dwutlenku węgla substancji odżywczych, hormonów,
produktów przemiany materii

•

Regulacja temperatury ciała ciśnienia we wszystkich narządach

•

Homeostaza wewnątrzustrojowa (gospodarka białkami, elektrolitami,
lipidami)

•

Regulacja pH.

•

Udział w procesach obronnych organizmu

•

Hemostaza (białka osocza + płytki )

4

TBW – 60% masy ciała (600 ml/kg)

Objętość krwi: 60 ml/kg m.c.

osocze (40 ml/kg) - 60%

elementy morfotyczne (20 ml/kg) - 40%

Osocze

• 90% woda
• Białka: albuminy, globuliny, fibrynogen
• Substancje odżywcze: glukoza,

aminokwasy, lipidy

• Produkty przemiany materii: kwas

mlekowy, mocznik, kreatynina, kwas
moczowy

• Gazy oddechowe: tlen i dwutlenek

węgla

• Elektrolity: K, Na, Ca, Mg, Fe, Cl, J,

itd..

• Osocze krwi pozbawione fibrynogenu

nazywa się surowicą krwi.

6

Wskaźniki: układ

czerwonokrwinkowy

RBC

liczba krwinek czerwonych

HCT (Ht, PCV)

hematokryt

HGB

stężenie hemoglobiny we krwi

MCV

średnia objętość krwinki czerwonej

MCH

średnia masa hemoglobiny w krwince

czerwonej

MCHC

średnie stężenie hemoglobiny w krwince

czerwonej

RDW

miara zróżnicowania wielkości erytrocytów

R

retykulocyty

7

Wskaźniki: układ

białokrwinkowy

WBC

leukocyty

LY, LYM, LYMP, LYMPH

limfocyty

NE, NEU, NEUT, GRAN

neutrocyty

Mo, MONO

monocyty

Eo, Eos

eozynocyty

Ba, BASO

bazocyty

MXD, MID

średnie i duże krwinki białe :

eozynocyty,

bazocyty, monocyty, blasty, itd.

LUC

duże komórki nie zawierające peroksydazy:

erytroblasty, pobudzone limfocyty, plazmocyty,

limfoblasty, mieloblasty peroksydazoujemne

8

Wskaźniki: płytki

PLT

liczba płytek krwi

MPV

średnia objętość płytki krwi

18.12.2021

9

UKŁAD

CZERWONOKRWINKOWY

 W warunkach prawidłowych w

organizmie człowieka powstaje około 2,5
x 10

11

erytrocytów na dobę

 Czas życia erytrocytów wynosi około 120

dni

 Erytrocyt jest bezjądrową komórką,

kształtu dwuwklęsłej soczewki (dyskocyt)

 Głównym składnikiem erytrocytów jest

hemoglobina

HCT

 Hematokryt stanowi frakcję

objętościową

erytrocytów w pełnej krwi i zależy

od ich

ilości i objętości


NORMA

♀ 37- 47%

♂ 40- 54%

OSOCZE

LEUKOCYTY

ERYTROCYTY

50%

5%
45%

18.12.2021

11

UKŁAD

BIAŁOKRWINKOWY

 Krwinki białe są bezbarwnymi, jądrzastymi komórkami
 Krwinki białe produkowane są w szpiku kostnym i

tkance limfatycznej

 Podstawową funkcją krwinek białych jest obrona

ustroju przed mikroorganizmami

 W warunkach prawidłowych rozróżniamy 5 rodzajów

krwinek białych ( leukocytów)

 Ich liczba waha się 4-10 tys./mm3 (zależy to od czynników

fizjologicznych jak i chorobowych)

• Zwiększenie ilości białych krwinek

nazywa się hiperleukocytozą (często,

ale nie zawsze powoduje białaczkę), a

niedobór leukopenią.

18.12.2021

12

RODZAJE KRWINEK

BIAŁYCH

 Granulocyty obojętnochłonne-

neutrofile

 Granulocyty kwasochłonne-

eozynofile

 Granulocyty zasadochłonne-

bazofile

 Monocyty
 Limfocyty

18.12.2021

13

UKŁAD HEMOSTAZY

 Płytki krwi są bezjądrzastymi

komórkami o średnicy 2- 4 mm,
zbudowane są z lipidów i białek

w 1 ml

krwi znajduje się 250 tys. płytek.
Ich czas „przeżycia” wynosi 8- 10
dni

• Niedobór płytek krwi to

trombocytopenia, a ich nadmiar to
trombocytoza

Autotransfuzja

Transfuzja autologiczna

Przetoczenie każdego preparatu krwiopochodnego,

którego biorcą jest dawca tego preparatu.

Podział:

Przedoperacyjne pobieranie krwi własnej chorego

Hemodilucja śródoperacyjna

Przetoczenie krwi wynaczynionej

śródoperacyjnie(z

pola operacyjnego) lub pooperacyjnie (z
drenażu)

Wskazania

• Zabezpieczenie krwi dla chorych z

tzw. rzadkimi grupami krwi

• Zapobieganie chorobom

przenoszonym drogą transfuzji
krwi homologicznej (AIDS, wzw,
kiła, CMV)

• Zmniejszenie objętości krwi

homologicznej przetaczanej
podczas zabiegu operacyjnego

Przeciwskazania

•

Osoby z dodatnimi wynikami

•

badań w kierunku kiły lub
chorób

•

wirusowych (HBs Ag,anty-HCV,

•

anty-HIV).

•

Aktywne zakażenia bakteryjne.

•

5.Osoby z chorobami układu
krążenia :

•

•ciężkie zwężenie aorty,

•

•niestabilna choroba
wieńcowa,

•

•ostatnio przebyty zawał serca,

• •wady serca przebiegające

z sinicą,

• •ciężkie postacie

nadciśnienia tętniczego,

• •niewydolność krążenia

mózgowego.

• 6.Osoby z chorobami

układu nerwowego:

padaczka,
guzy mózgu.

Powikłania

• Niedokrwistość (należy pamiętać o stosowaniu

preparatów żelaza w okresie pobierania krwi
autologicznej ),

• •Hipowolemia,

• •Możliwość błędów w: dokumentacji, identyfikacji

„dawcy”, oznakowaniu preparatu.

KRYTERIA KWAIFIKACJI CHORYCH DO

PRZEDOPERACYJNEGO DEPOZYTU

KRWI



WYDOLNY UKŁAD KRĄŻENIA



BRAK CZYNNEJ INFEKCJI



HEMATOKRYT POWINIEN WYNOSIĆ 30%, A
STĘŻENIE HEMOGLOBINY > 11g/dL PRZED
KAŻDYM POBOREM



NIE MA LIMITU WIEKU



WAŻNA JEST ŁATWOŚĆ DOSTĘPU DO ŻYŁY

Jednorazowo pobiera się maksymalnie 2 jednostki krwi, co

stanowi ~ 10% całkowitej objętości krwi krążącej. Zazwyczaj

pobiera się 1 jednostkę/tydzień, na 2-4 tygodni przed operacją.

Minimalny czas od ostatniego pobrania do zabiegu powinien

wynosić 72 godziny.

SPOSÓB POBIERANIA KRWI

•Pobieranie krwi własnej może odbywać się co 3–7 dni (jeżeli
stężenie hemoglobiny i hematokrytu nie spada poniżej
dopuszczalnych wartości),

•Ostatnie pobranie należy przeprowadzić co najmniej 72
godziny przed planowanym zabiegiem,

•Należy pamiętać, że pobrana krew ważna jest 35 dni.

Przetaczanie krwi

autologicznej

• Stosując krew autologiczną należy

przestrzegać wszystkich zasad
obowiązujących dla krwi allogenicznej,

• •Przed przetoczeniem należy dokonać

wszystkich czynności identyfikacyjnych
(sprawdzenie tożsamości i porównanie jego
danych z informacjami umieszczonymi na
każdym pojemniku przetaczanego składnika),

• •Należy wykonać pełną próbę zgodności.

Przetaczanie krwi

autologicznej

• Niewykorzystany składnik

autologiczny nie może być użyty
do przetoczenia innemu biorcy ani
do fabrycznego frakcjonowania;
należy go zniszczyć w sposób
obowiązujący dla krwi
allogenicznej

WADY PRZEDOPERACYJNEGO

DEPOZYTU KRWI WŁASNEJ



NIE ELIMINUJE RYZYKA KONTAMINACJI BAKTERIAMI ANI
PRZECIĄŻENIA KRĄŻENIA



NIE ELIMINUJE RYZYKA BŁĘDU NATURY
ADMINISTRACYJNEJ ZWIĄZANEGO Z

NIEZGODNOŚCIĄ

GRUP ABO



KOSZT WIĘKSZY NIŻ DEPOZYTU ALLOGENICZNEGO



POBRANA KREW NIE ZAWSZE JEST PRZETACZANA



POWODUJE PRZEDOPERACYJNĄ NIEDOKRWISTOŚĆ I
STWARZA PRAWDOPODOBIEŃSTWO PRZETOCZENIA KRWI
ALLOGENICZNEJ

Hemodilucja

śródoperacyjna

HEMODILUCJA

ŚRÓDOPERACYJNA

• Krew chorego pobierana tuż przed

rozpoczęciem zabiegu operacyjnego, a
przetaczana w czasie jego trwania lub po jego
zakończeniu,

Zazwyczaj dokonuje się krwioupustu 2-3 j. krwi,

jednocześnie przetacza się odpowiednią
objętość krystaloidów lub koloidów:

• ilość krystaloidów = 3ml krystaloidów na

1ml krwi pobranej

OSTRA, NORMOWOLEMICZNA

HEMODILUCJA



POSTAĆ UMIARKOWANA

( Ht

26-30% )



POSTAĆ SKRAJNA

( Ht

15-20% )

Pobór krwi odbywa się na sali operacyjnej, a
ilość pobranej krwi wyliczana jest według
obowiązujących reguł.

MECHANIZMY KOMPENSUJĄCE

UTRZYMANIE DOWOZU TLENU DO

TKANEK

•  RZUTU SERCA
•  OBJĘTOŚCI WYRZUTOWEJ
•  PRELOAD (ZMNIEJSZENIE LEPKOŚCI KRWI)
•  AFTERLOAD

KONIECZNE UTRZYMANIE
NORMOWOLEMII

HEMODILUCJA

ŚRÓDOPERACYJNA

• Zalety
• 1.Poprawa przepływu krwi przez
• mikrokrążenie (↓opór obwodowy)
• 2. Utrata krwi o mniejszym

hematokrycie

• 3. Mniejsza częstość powikłań

zakrzepowo-zatorowych w okresie
pooperacyjnym

• 4. Spadek erytrocytów zwiększa rzut

serca, co zapobiega powikłaniom dilucji

KORZYŚCI OSTREJ

NORMOWOLEMICZNEJ HEMODILUCJI

(ONH)



NIE WYMAGA TESTÓW LABORATORYJNYCH



ZMINIMALIZOWANIE RYZYKA BŁĘDÓW LUDZKICH

(krew

pozostaje na sali operacyjnej)



BEZPIECZEŃSTWO ONH (rozpoczyna się po wprowadzeniu do
znieczulenia, utrzymywane jest więc ciągłe monitorowanie)



NIE WYMAGA OD CHOREGO DODATKOWEGO CZASU

HEMODILUCJA

ŚRÓDOPERACYJNA

• Wskazania i przeciwwskazania

(niedokrwistość, ch. serca) ustala
lekarz prowadzący w porozumieniu z
lekarzem anestezjologiem.

Lekarz szpitalnego banku krwi powinien

sprawować merytoryczny nadzór nad
przeprowadzeniem całego zabiegu.

HEMODILUCJA

ŚRÓDOPERACYJNA

1.Krew pobiera się o standardowych

pojemników do krwi,

• 2.Oznakowanie pojemnika:
• -Dane personalne chorego (imię, nazwisko,

data

• urodzenia),
• -Data i godzina pobrania krwi,
• -Podpis lekarza przeprowadzającego zabieg.
• -Adnotacja: tylko do celów autotransfuzji.
• 3. Przechowywanie:
• -pobraną krew można przechowywać w temp.
• pokojowej maksymalnie do 6 h.

4.Reinfuzja
• -zwrotne przetoczenie krwi własnej chorego
• następuje po zakończeniu zabiegu

operacyjnego,

• -przetaczać najpierw krew ostatnio pobraną

(więcej cz. krzepnięcia, więcej płytek krwi,
wyższy Ht)

• -w przypadku nadmiernego przeciążenia

układu

• krążenia i konieczności zmniejszenia objętości

krwi

• krążącej należy podać diuretyki,
• -przed przetoczeniem krwi obowiązuje

dokładna

• identyfikacja każdego przetaczanego

pojemnika,

.Zabieg hemodilucji powinien być

udokumentowany

w formie protokołu.

Przetoczenie krwi

wynaczynionej

śródoperacyjnie

Krew z antykoagulantem

odzyskiwana podczas operacji jest
filtrowana i zbierana w specjalnym
pojemniku i jest poddana
procesowi separacji, koncentracji
(zagęszczanie) i płukania
(oczyszczanie) wykonany przez
urządzenie, a w następstwie krew
jest oddana temu samemu
pacjentowi.

Haemonetics
Cell Saver 5+ Autologous Blood Recovery
System

Przetoczenie krwi

wynaczynionej

śródoperacyjnie

Redukcja zapotrzebowania na krew i odpowiednich

komponentów krwi podczas krwawienia śródoperacyjnego
oraz redukuje:

• Przenoszenie infekcji drogą krwi
• Przeciążenie cyrkulacji
• Obrzęk płuc
• Hemoliza lub wstrząs anafilaktyczny podczas transfuzji
• Wystąpienie zmian immunologicznych
• Próbę krzyżową krwi

ZAGROŻENIA

•

posocznica,

•hemoliza,

•małopłytkowość,

•DIC,

•rozsiew komórek nowotworowych.

PRZECIWWSKAZANIA

•

zakażenia bakteryjne rany operacyjnej,

•choroby nowotworowe,

•urazy wielonarządowe.

ODZYSKIWANIE ELEMENTÓW

KOMÓRKOWYCH KRWI

•

ZABURZENIA METABOLICZNE



KWASICA METABOLICZNA



OBNIŻENIE STĘŻENIA WAPNIA,

MAGNEZU



WZROST STĘŻENIA CHLORKÓW

•

KOAGULOPATIA Z ROZCIEŃCZENIA

•

HEMOLIZA

•

ZATOR POWIETRZNY

POWIKŁANIA

Wskazania do

przetoczenia krwi i

preparatów

krwiopochodnych

Ilość i częstość

przetaczania

• Ilość przetaczanego składnika krwi

zależy od natężenia jego niedoboru u
chorego oraz od szybkości narastania
niedoboru.

• Częstość przetaczania zależy od czasu

przeżycia lub czasu półtrwania danego
składnika. Krwinki czerwone można
przetaczać nawet raz na miesiąc i
rzadziej, krwinki płytkowe 2 razy w
tygodniu lub częściej. Granulocyty
codziennie.

• Niedobór objętości krwi
• Stany niedoboru osocza i jego

składników białkowych

• Niedobór erytrocytów i

hemoglobiny

• Stany niedoboru płytek krwi i

leukocytów

• Stany wymagające transfuzji

wymiennej krwi

• Stany prowadzące do

przewlekłych niedokrwistości

• Zastosowanie cpb

Preparaty komórkowe

Płyny konserwujące

• 63-70 ml. płynu konserwującego w pojemniku do

pobierania krwi

• Zapobieganie szybkiej utracie wartości biologicznej –

co najmniej 70% krwinek konserwowanych musi

przeżyć u biorcy 24 godziny!

• Sposoby przedłużenia:
- Ochłodzenie do temperatury +2 - +6 stopni
- Dodanie stabilizatorów
ACD – kwas cytrynowy, cytrynian sodu, dekstroza – czas

przechowywania 21 dni, nadmiar cytrynianu!

CPD – dodatkowo z dwuwodorofosforanem sodowym,

który podtrzymuje glikolizę, wydłuża do 28 dni

przeżycie, ale dopuszcza się przechowanie do 21 dni

CPD-1-adeninowy – wydłużenie do 35 dni
ZAWSZE dodaje się także glukozę!
• Stabilizatory służą jedynie krwinkom czerwonym – brak

wpływu na płytki i leukocyty

Koncentrat krwinek

czerwonych

• Nieuszkodzone, żywotne

erytrocyty, pozostałe składniki-
osocze, leukocyty, płytki, płyn
konserwujący

• Wymaga próby zgodności

TERMINY PRZECHOWYWANIA

• Roztwór CPDA krew pełna i KKCz 35 dni
• Roztwór CPD krew pełna i KKCz 21 dni
• Roztwór ACD krew pełna i KKCz 21dni

(obecnie używany w preparatyce plazmaferezy
manualnej i automatycznej)

• Roztwory wzbogacające (uzupełniające):

ADSOL, AS-2, SAGM (zawieraja chlorek
sodowy, adeninę, glukozę, mannitol lub
cytrynian trójsodowy mannitol,
dwuwodorofosfonian sodowy lub guanozynę),
objętość tych roztworów waha się od 80
do 110 ml.

Umożliwia to przechowywanie KKCz do 42

dni.

OZNAKOWANIE PREPARATU

(etykieta umieszczana na

pojemniku)

•

Nazwa placówki, w której otrzymano preparat;

• Nazwa preparatu np..” Koncentrat Krwinek Czerwonych lub

skrót KKCz”

• Grupa układu ABO i Rh (słownie ”Rh dodatni” lub „Rh

ujemny”); w Polsce dodatkowo kod kolorowy – A – niebieski, B
– czerwony, AB – żółty, 0 – biały w ramce.

• Inne oznaczone antygeny krwinek czerwonych i innych;
• Nr preparatu (odpowiadający numerowi donacji)
• Ilość preparatu;
• Rodzaj płynu konserwującego;
• Data pobrania ;
• Data ważności;
• Informacje ,dotyczące wyników badań w kierunku

nosicielstwa kiły i chorób wirusowych(umieszcza się dopiero
po wykonaniu testów);

• Wskazówki (np. toczyć natychmiast)

Preparaty krwiopochodne

• Krew pełna konserwowana (KPK)
• Koncentrat krwinek czerwonych (KKCz)
• Koncentrat krwinek czerwonych z roztworem

wzbogacającym (KKCz/RW)

• Koncentrat krwinek czerwonych z roztworem

wzbogacającym, pozbawiony kożuszka leukocytarno-
płytkowego (KKCz/RW-bez. Koż. L. pł.)

• Koncentrat krwinek czerwonych - otrzymany metodą aferezy

(automatyczną) (KKCz-Af.)

• Przemywany koncentrat krwinek czerwonych (PKKCz)
• Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek czerwonych (UKKCz)
• Mrożony koncentrat krwinek czerwonych (MKKCz)
• Napromieniony koncentrat krwinek czerwonych (NKKCz)

• preparaty na zamówienie np. krew uniwersalna (krwinki O

Rh( -) w osoczu AB

)

• Każda jednostka przetoczonego

KKCz podnosi poziom
hemoglobiny o 1 do 1,5g/dl, a
hematokryt o 3 do 5 procent u
pacjenta o przeciętnej wadze.

• Najczęstszą przyczyną krwawień po

masywnych przetoczeniach krwi
konserwowanej jest niedobór płytek
krwi

Wskazania

• Leczenie niedokrwistości u chorych

normowolemicznych, u których konieczne jest jedynie
zwiększenie zdolności przenoszenia tlenu oraz
zwiększenie liczby krwinek czerwonych

• KKcz może być stosowany do transfuzji wymiennych u

noworodków

• Podczas przetaczania krwi konserwowanej może

wystąpić zatrucie cytrynianem polegające na spadku
poziomu wapnia zjonizowanego w surowicy krwi

• Po przetoczeniu choremu każdych 5 jednostek krwi

konserwowanej należy rutynowo:skontrolować stężenie
potasu i wapnia;
4) wykonać badanie gazometryczne;
5) skontrolować poziom hemoglobiny i hematokryt

KONCENTRAT

GRANULOCYTARNY

(KG)

• Zadaniem granulocytów jest fagocytoza
• Zawiera zawieszone w osoczu granulocyty otrzymane przy

użyciu separatorów komórkowych od jednego dawcy (po
stymulacji czynnikiem wzrostu) w ilości ≥3-7 x10

10

zanieczyszczone leukocytami, krwinkami czerwonymi oraz
3-7 x 10

11

krwinek płytkowych.

• Obecnie stosowany jedynie wyjątkowo jednocześnie z

antybiotykami w zakażeniach w przebiegu leukopenii.
Może wywoływać szybką alloimmunizację.

• Zawsze wymaga napromienienia i przetoczenia jak

najszybciej

• Preparat sporządza się na indywidualne zapotrzebowanie

• Przetaczać po wykonaniu próby zgodności z krwinkami

dawcy KG.

• Przechowywać w temp. 20

o

-24

o

C, trwałość 24 h od chwili

pobrania

Koncentrat krwinek

płytkowych

KONCENTRATY KRWINEK

PŁYTKOWYCH

• Koncentrat krwinek płytkowych(KKP) -

otrzymany metodą manualną,

• Zlewany koncentrat krwinek płytkowych

(Zl.KKP),

• Koncentrat krwinek płytkowych- otrzymywany

metodą aferezy (automatyczną) (KKP-Af.)

• Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek

płytkowych (UKKCz)

• Mrożony koncentrat krwinek płytkowych

(MKKP),

• Uniwersalny koncentrat krwinek płytkowych

(Uniw.KKP),

• Przemywany koncentrat krwinek płytkowych

(PKKP),

• Napromieniany koncentrat krwinek

płytkowych (NKKP)

KONCENTRATY KRWINEK

PŁYTKOWYCH

Metoda manualna- odwirowanie krwi dawcy z osocza

bogato płytkowego

1j.KKP stanowią krwinki płytkowe uzyskane przez

odwirowanie 1j. krwi pełnej, a następnie połączone w
jeden preparat bezpośrednio przed wydaniem
najczęściej złożony z 4-6 j.

KKP uzyskany tą metodą zawiera jednak znaczne

zanieczyszczenia leukocytarne

KONCENTRATY

KRWINEK

PŁYTKOWYCH

Afereza- separator komórkowy automatyczne lub

półautomatyczne zlanie wypreparowanych z krwi pełnej
kożuszków leukocytarno-płytkowych + 1j. FFP
→preparat 5-cio jednostkowy.

Preparat podlega równocześnie na etapie zlewania

procesowi filtracji pozbawiony jest leukocytów < 1x106
–(preparat ubogolekocytarny )

KKP - Terminy ważności:

w temp 20-24°C w mieszadle

•

KKP w pojemnikach zwykłych - do 3 dni;

•

KKP w pojemnikach „oddychających”- do 5 dni;

•

Preparaty krwinek płytkowych zlewane przechowywane w temp 20

-24 °C otrzymywane:

•

- met. zamkniętą 5 dni (dzień pobrania najstarszej jednostki liczy się

jako dzień 0);

- metodą otwartą 6 godzin od zakończenia preparatyki.

Metodą aferezy (automatyczną, z separatora)

– met. otwartą przez 24 godziny;

- zamkniętą, w pojemniku „oddychającym” – 5 dni.

Przemywany KKP – 2 godziny od zakończenia preparatyki1 jednostka-

ilość płytek z odwirowania 1 jednostki krwi pełnej 1 jednostka
zawiera 45-95 x 10

9

zawieszonego w 50 ml osocza

KONCENTRATY KRWINEK

PŁYTKOWYCH

• Przetaczane płytki krwi powinny być zgodne w

układzie ABO. Przetoczenia RhD dodatnich
KKP pacjentom RhD ujemnym- w wyjątkowych
sytuacjach, a pisemne polecenie dokonania
takiej transfuzji musi wydać lekarz

• Jednorazowo przetacza się 4-6 j. KKP
• Przetoczenie 6-8 jednostek standardowego

koncentratu krwinek płytkowych prowadzi do
wzrostu liczby płytek we krwi biorcy o około
50 000/mikrolitr

Koncentrat krwinek

płytkowych

• Małopłytkowość poniżej 10 tyś

spowodowana niedostatecznym
wytwarzaniem płytek krwi

• Małopłytkowość z rozcieńczenia
• Nieprawidłowości płytek krwi

Preparaty osocza

PREPARATY OSOCZOWE

• Osocze świeżo

mrożone (FFP),

• Osocze mrożone,
• Osocze pozbawione

czynnika VIII
(osocze bez cz.VIII),

• Krioprecypitat,
• Koncentraty

czynnika VII

• Koncentraty

czynników zespołu
protrombiny

• Albuminy,
• Fibrynogen
• Immunoglobu

liny

• Antytrombina III
• Trombina
• Gastrotrombina
• Fibryna

• zawiera w swoim składzie labilne i stabilne osoczowe czynniki

układu krzepnięcia, w tym czynnik VIII, albumina, globuliny i
inne białka osocza

Wskazania:

• Zaburzenia układu krzepnięcia
DIC
niedobór antytrombiny III
zaburzenia krzepnięcia po masywnej transfuzji
zakrzepowa plamica małopłytkowa (TTP),
plazmafereza lecznicza
odwrócenie efektu działania pochodnych kumaryny, jeżeli

konieczne jest szybkie uzyskanie hemostazy
(krwawienie, zabieg operacyjny ze wskazań życiowych).

wrodzonym izolowanym niedoborze czynników

krzepnięcia –gdy brak jest odpowiednich koncentratów.

• należy przetaczać FFP zgodne w zakresie grup układu AB0 z

biorcą

• Karencja: Jednostki przeznaczone do użytku klinicznego

powinny być uprzednio poddane
co najmniej 16- tygodniowej karencji. Karencjonowanie
polega na przechowywaniu składnika krwi przez co najmniej
16 tygodni i sprawdzeniu po tym czasie wyników oznaczeń
markerów wirusów u dawcy, z którego krwi uzyskano dany
składnik.

• Za karencjonowany uznaje się składnik krwi pochodzący z

krwi dawcy, dla którego, w co najmniej dwóch badaniach
uzyskano ujemne wyniki oznaczeń markerów HIV, zapalenia
wątroby typu B i C oraz kiły. Pierwsze badanie, jest to badanie
wykonane w dniu karencjonowanej donacji, zaś ostatnie
(drugie) badanie musi być przeprowadzone z próbek
pobranych po upływie, co najmniej 16 tygodni. Karencja ma
na celu eliminację „okienka serologicznego” u dawcy, czyli
wczesnego okresu zakażenia.

Krioprecypitat

Frakcja globulin uzyskane z 1 jednostki osocza , metodą kontrolowango

rozmrażania, zagęszczone do objętości 25 ml.

Zawiera większość czynnika VIII, IX, XIII z osocza
Przechowywany przez 1 rok  zamrożony a w temp. < -25°C dwa lata.

Wskazania :
- hemofilia A i choroba von Willebranda, niedobór cz.XIII
- niedobór i zmiany jakościowe fibrynogenu, DIC.
Przetoczenie jednej jednostki krioprecypitatu na 7-10 kg mc prowadzi do

zwiększenia stężenie fibrynogenu w osoczu u chorego bez masywnego

krwawienia o około 70 mg%

Dawkowanie: - średnio 1-2 op. / 10 kg mc

Albuminy

• Albumina jest głównym białkiem osocza krwi – stanowi 60%

wszystkich zawartych w nim białek, produkowana jest przez
wątrobę.

• Prawidłowy poziom albuminy we krwi ludzkiej wynosi od 3,5

do 5,0g / dl.

• Pełni ona kluczową rolę w utrzymaniu ciśnienia

onkotycznego, niezbędnego do zachowania prawidłowej
proporcji, między ilością wody zawartą we krwi a ilością wody
w płynach tkankowych.

• Transportuje niektóre hormony, leki i kwasy tłuszczowe i ma

działanie buforujące pH

• Przetoczenie 100 ml 25% roztworu albumin powoduje

powiększenie objętości osocza u dorosłego o 500 ml

• Albumina jest produkowana ze osocza ludzkiego

metodą frakcjonowania.

• Ciśnienie onkotyczne 20% roztworu albumin wynosi 80

mmHg

• Roztwór wolny jest od drobnoustrojów i wirusów,

nie zawiera substancji pyrogennych i toksycznych,
nie powinien zawierać żadnych zanieczyszczeń ani
wykazywać zmętnienia.

Wskazania:
stany hipowolemii i niedobiałczenia (wstrząs

krwotoczny lub septyczny)

plazmafereza lecznicza
hipoalbuminemia (niewydolność wątroby),

oparzenia.

leczenie obrzęków opornych na leczenie diuretykami

w stanach niedobiałczenia .

Przeciwwskazania :
uczulenie na białka osocza

Koncentrat cz. VIII

Czynnik antyhemofilowy lub czynnik VIII otrzymuje się przez

frakcjonowanie puli osocza ludzkiego (FFP).

Wskazania
- profilaktycznie lub leczniczo w celu zapobiegania lub
- zahamowania krwotoku u chorych na hemofilię A.

DAWKOWANIE:
Indywidualne

Gammaglobulina

•

Liofilizowana ludzka
immunoglobulina
poliwalentna, o szerokim
zakresie przeciwciał
przeciwko bakteriom,
wirusom i innym czynnikom
patogennym,
wyprodukowana z puli
osocza.

Preparat zawiera

immunoglobuliny (96%
białka całkowitego) głównie
klasy IgG oraz IgA i IgM w
ilościach śladowych i ok. 3%
albuminy.

Podanie Sandoglobuliny

powoduje uzupełnienie
niedoboru przeciwciał IgG,
zmniejszając ryzyko
zakażenia

Wskazania:
- profilaktyka i leczenie

zakażeń chorych z
pierwotnymi i wtórnymi
zespołami niedoboru
odporności,

- leczenie samoistnej plamicy

małopłytkowej i zespołu
Kawasaki,

- leczenie ciężkich zakażeń

bakteryjnych i wirusowych,

- profilaktyka zakażeń u

wcześniaków,

- zapobieganie nawracającemu

poronieniu

NovoSeven

REKOMBINOWANY CZYNNIK VIIa

W zatrzymywaniu krwawień i zapobieganiu nadmiernemu

krwawieniu podczas operacji i innych inwazyjnych zabiegów u
pacjentów:

z hemofilią wrodzoną, z hemofilią nabytą, z niedoborem czynnika

VII

Pacjenci z obrażeniami ciała po urazach, niekontrolowany

krwotok zagrażający życiu, gdy standardowe postępowanie
chirurgiczne i uzupełniające w celu uzyskania hemostazy jest
nieskuteczne.

Pacjenci w okresie okołooperacyjnym , kiedy kontynuacja, lub

zakończenie zabiegu operacyjnego jest niemożliwe z powodu
niekontrolowanego krwawienia z przyczyn niechirurgicznych.

Pacjenci w okresie przedoperacyjnym, kiedy rozpoczęcie zabiegu

operacyjnego jest niemożliwe z powodu masywnych zaburzeń
krzepnięcia. Istnieje ryzyko krwotoku śródoperacyjnego, a
stan kliniczny nie pozwala na zapewnienie odpowiedniego
czasu i/lub warunków do przygotowania chorego do operacji.

Zalecana dawka - 90-120μg/kg
Droga podania - iniekcja dożylna w ciągu 2-5 min.
Częstość stosowania - co 2-3 godz. do uzyskania poprawy, potem

co 4-12 godz

Antytrombina III

• Fizjologiczny inhibitor układu

krzepnięcia, hamuje trombinę oraz
aktywowane czynniki IX, X, XI, XII

• Zapobieganie i leczenie zaburzeń

zakrzepowych i zakrzepowo-
zatorowych, przy wrodzonym lub
nabytym braku antytrombiny III

Zasady przetaczania krwi i

preparatów

krwiopochodnych

Rozporządzenie określa sposób i

organizację leczenia krwią w

zakładach opieki zdrowotnej w

tym: obowiązki pielęgniarek,

położnych i ratowników

.

Określa odpowiedzialność

personelu:

Lekarzy za:
• Ustalenie wskazań do przetoczenia
• Uzyskania ustnej zgody pacjenta na przetoczenie krwi lub jej

składników

• Uzyskanie pisemnego oświadczenia od pacjenta o odmowie

przetoczenia krwi lub jej składników

• Wypełnienie i złożenie zamówienia na krew lub jej składniki
• Poinformowanie pacjenta o ryzyku i korzyściach wynikających

z przetoczenia

identyfikację biorcy i kontrolę dokumentacji przed

przetoczeniem

• Makroskopową ocenę pojemnika z zawartym w nim

składnikiem krwi pod kątem uszkodzeń pojemnika, obecności
skrzepów, strątów, zmętnienia, hemolizy

• Prawidłowe udokumentowanie zabiegu przetoczenia- w

historii choroby, książce transfuzyjnej oraz karcie
informacyjnej pacjenta

• Sporządzenie raportów o wszelkich nieprzewidzianych

zdarzeniach, a w szczególności o błędach i wypadkach
związanych z przetoczeniem

Pielęgniarki za:

• Czynności związane z pobraniem próbek krwi od

pacjentów

• Identyfikację biorcy i kontrolę dokumentacji przed

przetoczeniem

• Prawidłowe przygotowanie sprzętu do przetaczania

krwi i jej składników

• Prawidłowe przygotowanie pacjenta
• Zapewnienie bezpieczeństwa pacjentowi i personelowi
• Informowanie lekarza o objawach występujących w

trakcie i po przetoczeniu, mogących świadczyć o
powikłaniach poprzetoczeniowych

• Prawidłowe udokumentowanie zabiegu przetaczania w

książce raportów pielęgniarskich i historii
pielęgnowania

• Pielęgniarka oddziałowa jest odpowiedzialna za:
- prowadzenie ewidencji osób uprawnionych do

przetaczania krwi i jej składników

- zapewnienie na każdym dyżurze co najmniej 1 osoby

posiadającej uprawnienia do przetaczania krwi i jej
składników

Próba zgodności

serologicznej

• Wykonywana przed transfuzją wybranych składników

krwi, w celu wykazania zgodności serologicznej między
krwią dawcy i biorcy. Próbę zgodności serologicznej
ocenia się jako zgodną, jeżeli nie wystąpiła aglutynacja
lub hemoliza krwinek w reakcji między krwinkami
dawcy a surowicą/ osoczem biorcy

• Wynik próby zgodności krwi jest ważny 48 godz. Od

momentu pobrania próbki krwi od pacjenta. Po upływie
tego czasu, badanie należy wykonać powtórnie z nowej
próbki krwi

Przygotowanie sprzętu

Do pobrania na oznaczenie grupy krwi i na próbę

zgodności krwi

• Skierowanie na badanie grupy krwi - badanie

wykonuje się w przypadku braku wyniku
określającego grupę krwi

• Skierowanie na wykonanie próby zgodności
• Zamówienie na krew i jej składniki
• Zestaw do pobrania krwi
• Probówka:
- Na krew z antykoagulantem o pojemności 3-5 ml

lub

- - na skrzep- do pobrania krwi od noworodka

Przygotowanie sprzętu

Do przetoczenia krwi lub jej

składników

Krew lub składnik krwi
Zestaw do przetaczania krwi i jej składników
Preparat do dezynfekcji skóry
Zestaw do założenia kaniuli obwodowej
Strzykawka 5- 10 ml z 0.9% NaCl
Rękawice jednorazowego użytku

Przygotowanie pacjenta

• Zapewnienie pacjentowi wygodnej pozycji w czasie pobierania

krwi, zakładania kaniuli do żyły obwodowej i w czasie
przetaczania krwi lub jej składników

• Informuje pacjenta o:
- celu i istocie wykonywanych zabiegów, w tym przetaczania krwi

i jej składników

- konieczności zgłaszania wszystkich niepokojących objawów, np.

niepokój, dreszcze, świąd, wysypka, duszność, zaczerwienienie
skóry wokół wkłucia, mdłości, wymioty, ból- brzucha, kończyn,
ok. lędźwiowej, w klatce piersiowej.

 Przed przetoczeniem krwi lub jej składnika, po 15 minutach, po

zakończeniu, 2 godz. po przetoczeniu każdej jednostki-
dokonuje pomiaru parametrów: RR, HR, temperatury ciała

Pobranie krwi na oznaczenie grupy

krwi, czynnika Rh oraz na próbę

zgodności

• Dokument stwierdzający grupę krwi pacjenta, to wynik

wpisany w karcie identyfikacyjnej grupy krwi, legitymacji
honorowego dawcy lub wynik z pracowni serologii
transfuzjologicznej; niewiarygodnym wynikiem jest zapis w
karcie informacyjnej z pobytu w szpitalu

• Gdy brak grupy krwi i „krzyżówki”
• - krew jest pobierana z zachowaniem odstępu czasowego, z

dwóch niezależnych wkłuć, najpierw na grupę krwi, a
następnie na próbę zgodności

• - aby wyeliminować błąd związany z nieprawidłową

identyfikacją biorcy, wskazane jest aby krew pobierały dwie
osoby (1 na grupę, druga na krzyżówkę)

• - w obecności pacjenta- na podstawie danych uzyskanych od

pacjenta, a jeżeli to niemożliwe danych z karty gorączkowej
lub historii choroby) wpisuje na etykiecie probówki: nazwisko,
imię, datę urodzenia chorego lub jego pesel, datę i godz,
pobrania krwi)

Pobranie krwi na oznaczenie grupy

krwi, czynnika Rh oraz na próbę

zgodności

- gdy brak danych- symbol NN, oraz numer

księgi głównej i numer księgo oddziałowej

• Po pobraniu krwi pielęgniarka:
- sprawdza zgodność danych na skierowaniach z

danymi na etykietach probówek

- na skierowaniach odnotowuje datę i godzinę

pobrania oraz składa czytelny podpis

- przekazuje niezwłocznie do Pracowni

Transfuzjologii próbki z krwią i skierowania
oraz pisemne zamówienie na krew i jej
składniki

Przetaczanie krwi lub jej

składników

• Lekarz/ pielęgniarka:
Dokonuje kontroli każdej otrzymanej jednostki krwi lub jej

składnika, polegającej na:

- identyfikacji pacjenta- porównanie jego imienia i

nazwiska, daty urodzenia lun numeru pesel i grupy
krwi z danymi określonymi na formularzu zawierającym
wynik próby zgodności

- porównaniu wyników grupy krwi na formularzu

zawierającym wynik próby zgodności krwi z grupą krwi
na etykiecie pojemnika

- porównaniu numeru donacji na etykiecie pojemnika

krwi lub jej składnika z numerem donacji na formularzu
zawierającym wynik próby zgodności krwi

- Sprawdzeniu, czy jednostka krwi lub jej składnik został

przygotowany zgodnie ze specjalnymi zaleceniami
zawartymi w zapotrzebowaniu

- Sprawdzeniu daty ważności krwi lub jej składnika
- Lekarz dokonujący oceny składa czytelny podpis na

formularzu wyniku próby zgodności krwi, kwalifikując
krew do jej transfuzji

Przetaczanie krwi lub jej

składników

Pielęgniarka
Dezynfekuje ręce
Zakłada rękawice
Przygotowuje preparat do przetoczenia, ponownie sprawdza

dane pacjenta- pyta o nazwisko, ewentualnie sprawdza kartę
gorączkową

Dokonuje pomiaru parametrów, dokumentuje je( przed

rozpoczęciem, po 15 minutach, po zakończeniu, po 2 godz.)

Przepłukuje kaniulę dożylną NaCl 0.9%- sprawdzenie drozności
Podłącza przygotowany preparat
Po zakończeniu, kaniulę należy przepłukać 1-2 ml NaCl 0.9%
Dokumentuje w książce raportów i w historii pielęgnowania

Uwaga

• Aby wykonać próbę zgodności krwi noworodka, należy do Pracowni

Transfuzjologii dostarczyć próbkę krwi dziecka i próbkę krwi matki

• Przez 1 zestaw można przetoczyć do 4 jednostek krwi pełnej lub KKcz

pod warunkiem, że przetaczanie krwi nie będzie trwało dłużej niż 4
godziny

• Nie wolno podawać żadnych leków do przetaczanej krwi lub jej

składnika

• Po przetoczeniu worki wkładamy do czerwonego worka i

przechowywać przez 5 dni w temp. 2-6 C, w lodówce specjalnie do tego
przeznaczonej Pojemniki są odpowiednio zabezpieczane przed
zakażeniem wtórnym (szczelne zamknięcie drenu zestawu poprzez
zacisk lub węzeł) i opisane (imię, nazwisko, data urodzenia pacjenta,
data i godzina rozpoczęcia i zakończenia przetoczenia preparatu).

• Lekarz odpowiedzialny za przetoczenie powinien być obecny podczas

rozpoczęcia przetoczenia zawartości każdego pojemnika z krwią lub jej
składnikiem

• Pacjent, któremu przetoczono krew w warunkach ambulatoryjnych,

może być zwolniony do domu po okresie krótszym niż 12 godzin na
podstawie wpisu lekarza w książce transfuzyjnej.

• Nie można przetaczać jednej jednostki krwi pełnej lub KKCz dłużej niż

4 godziny, a jednej jednostki KKP lub osocza - dłużej niż 30 minut.

Uwaga

• Ogrzewanie krwi można przeprowadzać wyłącznie w

specjalistycznym urządzeniu zaopatrzonym w termometr i

system alarmowy. Zaleca się ogrzewanie krwi w przypadku:

•   dorosłych - jeżeli szybkość przetoczenia przekracza 50

ml/min;

•   dzieci - jeżeli szybkość przetoczenia przekracza 15 ml/min;

•   noworodków - w przypadku przetoczenia wymiennego;

•  biorcy z klinicznie znaczącymi przeciwciałami typu zimnego.
• Przetoczenie krwi lub jej składnika, z wyjątkiem KKP i osocza,

pobranych z banku krwi lub centrum należy rozpocząć nie
później niż w ciągu 30 minut od ich dostarczenia.

• Z banku krwi należy sukcesywnie pobierać pojedyncze

jednostki krwi.

Uwaga

• W wyjątkowych przypadkach, jeżeli przewiduje się dłuższy

czas do rozpoczęcia transfuzji, krew należy przechowywać w
zwalidowanej przeznaczonej wyłącznie do tego celu lodówce,
w temperaturze od 2 °C do 6°C. Temperaturę w lodówce
należy sprawdzać i zapisywać co 8 godzin.

• Przetoczenie KKP i rozmrożonego osocza należy rozpocząć

niezwłocznie po ich otrzymaniu

• Po zakończeniu przetaczania należy pacjenta obserwować

przez 12 godzin

• Ukończenie szkolenia w zakresie przetaczania krwi i jej

składników daje uprawnienia pielęgniarce do wykonywania
przetoczeń przez okres 4 lat. po tym okresie należy odbyć
szkolenie uzupełniające

Zasady przetaczania krwi przed

wykonaniem próby zgodności

krwi

• -

w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia

• - wydanie KKCz grupy 0Rh (-) ujemny, z dołączonym

formularzem skierowania na krew do pilnej transfuzji.
Oryginał dokumentu zostaje w historii choroby a kopia trafia
do Pracowni Transfuzjologii

• Osoba odbierająca krew do pilnej transfuzji, jednocześnie

dostarcza próbki krwi pacjenta do wykonania próby
krzyżowej dla wydanych jednostek.wynik próby zgodności
dołącza się do dokumentacji z adnotacją ” krew przetoczono
przed wykonaniem próby zgodności krwi”

Powikłania

poprzetoczeniowe

• Następstwo błędów

administracyjnych

- źle opisana próbka krwi
- źle zidentyfikowany

pacjent

- błędnie oznaczona grupa

krwi

Wczesne powikłania

poprzetoczeniowe

• Reakcje hemolityczne
• Zakażenia bakteryjne
• Odczyn anafilaktyczny
• Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc- TRALI
• Duszność poprzetoczeniową
• Nie hemolityczne reakcje gorączkowe
• Wysypkę – pokrzywka
• Nie immunologiczne- zakażenie bakteryjne, zatory,

zatrucie cytrynianem, zastoinową niewydolność
krążenia

Opóźnione powikłania

poprzetoczeniowe

• Reakcje hemolityczne
• Poprzetoczeniową skazę

małopłytkową

• Poprzetoczeniową chorobę

przeszczep przeciw biorcy

• Przeniesienie zakażeń
• Przeładowanie Fe

• Objawy kliniczne po 2-3 dniach lub tygodniach

Ostry poprzetoczeniowy

odczyn hemolityczny

• Najbardziej dramatyczne powikłanie poprzetoczeniowe
• Wstrząs, DIC, ostra niewydolność nerek
• Transfuzja krwi niezgodnej układowo AB0, w wyniku

błędu identyfikacyjnego, lub u biorcy z wytworzonymi
przeciwciałami wskutek wcześniejszych transfuzji lub
ciąż

• Gorączka z dreszczami, niepokój, bóle lędźwiowe,

zaczerwieniony mocz, hipotensja, nudności, duszność,
zaczerwienienie, wstrząs, DIC

• U biorców nieprzytomnych- krwawienie w polu

operacyjnym, hipotensja, hemoglobinuria

leczenie przeciwwstrząsowe- aktywne leczenie hipotensji,

zapewnienie wystarczającego przepływu krwi przez
nerki- ocena wadalanego moczu, leki moczopędne-
furosemid, mannitol, dopamina.

Ostry poprzetoczeniowy

odczyn hemolityczny

• Zapobieganie
• - hemoliza może wystąpić nawet przy zgodnej próbie

krzyżowej

• - momentem krytycznym jest rozpoczęcie przetoczenia,

osoba przetaczająca ma bowiem ostatnią szansę
zapobieżenia pomyłce, a jest zarazem pierwszą, która
może wykryć odczyn poprzetoczeniowy

Gorączkowy odczyn

niehemolityczny

• Przeciwciała biorcy reagują z antygenami obecnymi na

błonach komórkowych przetoczonych limfocytów i
granulocytów= obecnością przeciwciał przeciw
leukocytom krwi dawcy

• Wzrost temperatury ciała o 1 C lub więcej
• Brak objawów hemolizy
• Objawy ustępują samoistnie lub po podaniu leków

przeciwgorączkowych

Pokrzywka

• u alergików,
• Przeciwciała przeciw antygenom białek IgE
• Rumień miejscowy, swędzenie, bąble pokrzywkowe
• Przed przetoczeniem -1 godz. leki antyhistaminowe

• Zapobieganie- preparaty komórkowe płukane

Odczyn anafilaktyczny

• Reakcja alergiczna, - przeciwciała anty IgA z IgG
• Występuje już po kilku mililitrach, brak gorączki, kaszel, skurcz

oskrzeli, zaburzenia oddechowe, niestabilność układu krążenia,
nudności, kurczowe bóle brzucha, wymioty, biegunka, wstrząs,
utrata przytomności

• Autotransfuzja, składniki od wyselekcjonowanych dawców IgA

ujemnych, składniki komórkowe płukane

Związane z transfuzją ostre

uszkodzenie płuc TRALI

• Przeciwciała przeciw antygenom układu HLA, lub swoistym

antygenom granulocytarnym zawartym w osoczu dawcy lub
biorcy doprowadzające po przetoczeniu do zlepiania się
leukocytów i osadzania się tych agregatów w płucach

• Objawy przypominają ARDS – duszność, sinica, obrzęk płuc
• Zazwyczaj 6 godzin po przetoczeniu, występuje gorączka
• Zapobieganie – autotransfuzja, preparaty

ubogoleukocytarne.

Poprzetoczeniowe

przeciążenie krążenia TACO

• Przeciążenie objętościowe uk. Krążenia, spowodowane

zbyt szybkim przetaczaniem lub przetoczenie zbyt
dużej objętości

• Chorzy z niewydolnością krążeniowo- oddechową,

noworodki

• Zaburzenia oddychania, ciężki ból głowy, kaszel, sinica,

wzrost ciśnienia skurczowego lub nagły wzrost RR o
ponad 50%

• Właściwa ocena stanu uk. krążenia, monitorowanie

OCŻ, podawanie leków moczopędnych przed
transfuzją, wolne przetaczanie- 1ml/kg m.c./h

Wstrząs septyczny

• Bakterie lub endotoksyny w przetaczanym preparacie-

pseudomonas, escherichia coli

• Wysoka gorączka, dreszcze, ból w okolicy lędźwiowej i

klatce piersiowej, wstrząs, hemoglobinuria, DIC

• Czas transfuzji 1 jednostki KKCz maksymalnie do 4

godzin, nie zwlekanie z transfuzją po wydaniu
preparatu na oddział, unikanie niepotrzebnego grzania
preparatów przed transfuzją, właściwy transport
preparatów

Zatrucie cytrynianem

• Cytrynian wiąże wapń doprowadzając do spadku

stężenia wapnia zjonizowanego w surowicy

• Drętwienie, mrowienie, zaburzenia rytmu serca,

zaburzenia neurologiczne, spadek RR, wzrost OCŻ, w
EKG przedłużenie QT

pomiar stężenia Ca we krwi
 leczenie – podawanie Ca (chlorek wapnia, glukonian

wapnia)

Późna hemoliza

• Po przetoczeniu krwinek z antygenem do którego

biorca wytworzył w przeszłości przeciwciała, w ciągu 3-
7 dni dochodzi do niszczenia przetoczonych krwinek

• Gorączka, spadek Hb, żółtaczka, hemoglobinuria, ONN

leczenie jak w ostrym odczynie hemolitycznym

• Zapobieganie: autotransfuzja, preparaty od

wyselekcjonowanych dawców

Małopłytkowość

poprzetoczeniowa, plamica

poprzetoczeniowa

• pojawiająca się nagle, 5–15 dni po przetoczeniu krwi.

Stanowi stan zagrożenia życia z powodu 10% ryzyka
wystąpienia krwawień do OUN.

• W przebiegu choroby może dojść do spadku poziomu

trombocytów poniżej 5 tys./mm

3

, co stanowi poważne

ryzyko krwawień (w tym

krwawień śródczaszkowych

oraz

z przewodu pokarmowego

, będących stanem

zagrożenia życia), stanowiących przeciwwskazanie do
przeprowadzania wielu zabiegów diagnostycznych i
leczniczych. Nie wiadomo dokładnie, dlaczego powstają
alloprzeciwciała przeciwko płytkom zarówno dawcy, jak
i biorcy.

• Leczenie

lewy dożylne

IgG

w dawce 1 g/kg m.c. przez

1–2 dn

Przeładowanie żelazem

• U chorych z B talasemią, w zespołach aplastycznych,

hemolitycznych, w niedokrwistości syderoblastycznej

• 1 j KKCz = 250 mg Fe związanego z hemoglobiną
• Zapobieganie desferoksyamina

Przeniesienie

drobnoustrojów

• Teoretycznie istnieje ryzyko przeniesienia każdej

infekcji

• Zapobieganie: autotransfuzja, przetaczanie

bezpieczniejszych preparatów- FFP po karencji,
albumina zamiast osocza, czynniki krzepnięcia zamiast
osocza lub płytek krwi

Potransfuzyjna choroba przeszczep

przeciw gospodarzowi TA-GvHD

• Niezdolność biorcy do odpowiedzi immunologicznej na

przetoczone limfocyty T dawcy

• Objawy
• 8- 10 dni po przetoczeniu w ciągu 3- 4 tygodni

prowadzą do zgonu chorego

• objawy skórne początkowo pojawiają się na tułowiu a

następnie na kończynach- rumień, plamisto- grudkowa
osutka

• Nudności, wymioty, wodnista biegunka, gorączka,

pancytopenia, wzrost aminotransferaz i bilirubiny

• Krwawienie i infekcja w wyniku pancytopenii są

przyczyną zgonu chorego

• Leczenie- mało skuteczne- sterydy, cyklosporyna,

immunoglobuliny, istotną rolę odgrywa profilaktyka-
napromieniowanie składników krwi

• Poddanie składników krwi działaniu promieniowania

jonizującego γ (gamma) powoduje zniszczenie
limfocytów T dawcy, których proliferacja w organizmie
biorcy jest odpowiedzialna za chorobę TA-GvHD.
Zahamowanie rozrostu limfocytów T odbywa się na
skutek uszkodzenia DNA jądra limfocytu bezpośrednio
przez promieniowanie lub pośrednio poprzez produkty
radiolizy, którymi są wolne rodniki o niszczącym
działaniu biologicznym

• skraca ich termin ważności KKCz do 28 dni od

momentu pobrania. Napromieniowaniu można
poddać tylko te KKCz, które były przechowywane
nie dłużej niż 14 dni.

Wskazania kliniczne do

stosowania produktów

napromieniowanych:

• wrodzonej lub nabytej niewydolności układu

immunologicznego

• przetoczeń u płodów i noworodków
• leczenia immunosupresyjnego
• przetaczania koncentratu granulocytarnego
• przetaczania składników dobranych w układzie HLA
• przetoczeń składników od dawców rodzinnych

(pokrewieństwo I i II stopnia). Należy pamiętać o
konieczności napromieniowania składnika nawet
wówczas, gdy układ immunologiczny biorcy jest w pełni
sprawny.

•  

Postępowanie po stwierdzonym

odczynie

potransfuzyjnym

• Przerwać przetaczanie
• Powiadomić lekarza odpowiedzialnego za przetoczenie
• Odłączyć pojemnik ze składnikiem krwi wraz zestawem do

przetaczania, podłączyć sól fizjologiczną

• Sprawdzić dane na wszystkich pojemnikach i dokumentach
• powiadomić placówkę, z której otrzymano krew,
• pobrać od chorego ok. 10 ml krwi do suchej, jałowej probówki

oraz 2-5 ml krwi do probówki z EDTA, pobrać krew na badania
mikrobiologiczne

• przekazać do RCKiK pobraną próbkę krwi chorego i wszystkie

pojemniki z resztkami preparatów krwi, które były
przetoczone; przekazać również wszystkie próbki krwi biorcy
pobrane przed transfuzją oraz przechowywane w pracowni
serologicznej próbki krwi dawców, z którymi była wykonywana
próba zgodności,

• wysłać do placówki służby krwi wypełniony formularz

zgłoszenia odczynu poprzetoczeniowego.

• Informacja o wystąpieniu odczynu umieszczana jest w karcie

informacyjnej.

Myślenie jest lepsze

niż wiedza posiadana,

lecz nie

tak dobre

jak umiejętność

postrzegania

W. Goethe

Dziękuję za uwagę