Profilaktyka

uzależnień

Papierosy

Zawarta w dymie tytoniowym
nikotyna jest substancja
psychoaktywną tzn. oddziałuje na
ośrodkowy układ nerwowy podobnie
jak heroina czy kokaina. Światowa
Organizacja Zdrowia (WHO) oficjalnie
uznała jako jednostkę chorobową
zespół uzależnienia od nikotyny.
Równocześnie WHO jako uzależnienie
uznaje stan charakteryzujący się:
- Silną potrzebą przyjmowania danej
substancji
- Trudnościami w kontrolowaniu tego
zachowania
- Uporczywym używaniem danej
substancji / środka pomimo
świadomości szkodliwych następstw
jego używania
- Przekładaniem przyjmowania danej
substancji ponad inne zajęcia
- Zwiększoną tolerancją (konieczność
dostarczania większej ilości środka dla
osiągnięcia tego samego efektu)
- Występowaniem zespołu
odstawiennego w przypadku
niedostarczenia substancji do
organizmu.

Specjaliści

wyróżniają trzy

kategorie

uzależnienia od

papierosów:

Specjaliści

wyróżniają trzy

kategorie

uzależnienia od

papierosów:

Uzależnienie psychiczne

Czyli trudności w utrzymywaniu kontroli nad używaniem
danego środka. Jeśli w określonych sytuacjach (np. w
sytuacji stresowej, lub pijąc kawę) odczuwasz przymus,
ogromną ochotę zapalenia papierosa i dominuje ona nad
innymi Twoimi odczuciami, oznacza to, że jesteś
uzależniony psychicznie. Nie jest to jeszcze powodem do
paniki. Po prostu odkąd regularnie palisz nabrałeś nawyku
zapalania papierosa w pewnych sytuacjach, pewnych
miejscach, czy w towarzystwie pewnych osób. Niektórym
wypalanym przez Ciebie papierosom towarzyszy też
swoisty rytuał. Nauczyłeś się, reagować na wiele różnych
sytuacji w ten jeden sposób – zapalając papierosa.
Rzucając palenie musisz zmienić ten odruch i nauczyć się
 innego sposobu zachowania się w tych wszystkich
codziennych sytuacjach, w których dotąd zapalałeś.
Najlepiej będzie, jeśli nad zmianą nawyków zaczniesz
pracować jeszcze zanim ostatecznie odstawisz papierosy.

Uzależnienie fizyczne

Określane jako specyficzny stan adaptacyjny organizmu. Nikotyna
zawarta w dymie tytoniowym oddziałuje na systemy nagradzania w
mózgu związane z odczuwaniem przyjemności. Nikotyna powoduje
zwiększenie wydzielania ilości dopaminy dającej poczucie przyjemności
po zapaleniu papierosa co utrwala chęć palenia oraz oddziałuje na
noradrenalinę, substancję wpływającą na pobudzenie organizmu.
Zapalenie papierosa poprawia wiec nastrój i działa pobudzająco. Niestety
jest to stan krótkotrwały. W niedługim czasie organizm traci naturalną
zdolność regulowania tych stanów i do utrzymania dobrego nastroju i
normalnej aktywności potrzebna staje się nikotyna. Tak więc palacz
początkowo pali by odczuwać pozytywne efekty działania nikotyny, a po
jakimś czasie pali by nie odczuwać przykrych stanów związanych z jej
brakiem. Efektem braku nikotyny (nie zapalenia papierosa) jest
wystąpienie zespołu abstynencyjnego, który przejawia się gwałtownymi
zaburzeniami fizjologicznymi i psychicznymi. Krótko mówiąc, jeśli osoba
uzależniona od nikotyny nie zapali, odczuwa różne przykre objawy (np.
rozdrażnienie, zawroty głowy, senność lub bezsenność, obniżony nastrój
itp.) Jeśli więc musisz zapalić by czuć się dobrze oznacza to, że jesteś
fizycznie uzależniony od nikotyny.

Uzależnienie społeczne

Związane jest z przynależnością do grupy, w której
normą towarzyską jest palenie papierosów. Palenie
papierosów jest elementem spotkań towarzyskich,
rozmów, pretekstem do przerwy w pracy itp. Często
osobie palącej towarzyszy strach przed rzuceniem
palenia bo abstynencję papierosową utożsamia z
utraceniem swojej grupy znajomych, pustką społeczną. 

JAK ZAPOBIEGAĆ PALENIU PAPIEROSÓW?

Decyzje o tym, że przerywa się palenie podejmuje się pod wpływem chwili lub
po długotrwałym namyśle. Zaprzestanie palenia to niezwykła próba dla osoby
palącej.

Po to by zwiększyć szanse na pokonanie nałogu należy podejść
do niego w sposób kompleksowy. Od palenia musi się odzwyczaić
nie tylko całe ciało, ale również:
1. Dusza
2. Umysł
3. Myśli
4. Uczucia Każda osoba, która pali ma inne przyzwyczajenia,
jakie są związane z paleniem.
Aby skutecznie rzucić palenie należy się lepiej przyjrzeć swoim
nawykom, jakie są związane z paleniem. Ważne jest rozpoznać,
kiedy sięgamy po papierosa:
1. Czy rano?
2. Czy przy kawie?
3. Podczas spotkania ze znajomymi?
4. W stresie?

Istotne jest, to, kiedy i z kim palimy papierosa?
To jest podstawowe pytanie. Przede wszystkim,
więc należy pokonać rutynowe zachowania,
jakie automatycznie prowadzą do sięgnięcia po
papierosa. Czynności będą się jeszcze kojarzyć z
papierosem jednak ważne jest to by myśleć o
nich w sposób negatywny beż sentymentu i
tęsknoty. Należy przenieść pozytywne emocje z
procesu palenia na zapoczątkowany już proces
rzucania tego palenia. Ważna jest wizualizacja:
1. Wyobrażanie sobie siebie w roli osoby
szczęśliwej ex-palacza
2. Osobę silną psychicznie
3. Osobę niezależną
4. Osobę wolną od nałogów
W pierwszych dniach rzucania palenia należy
zorganizować sobie różne zajęcia w przy i w
domu. Jeśli się zajmie w sposób intensywny
swoje myśli to zejdą one na drugi plan, gdy
chodzi o temat papierosów. Znalezienie sobie
zajęcia zastępczego ma istotny wpływ na cały
proces rzucania papierosów. Można spróbować:
1. Medytacji
2. Jogi
3. Wyciszających i relaksujących zajęć

Spowoduje to odciągniecie od myśli od palenia i
pozwoli się skupić na wnętrzu. Warto zwrócić
uwagę na reakcje całego ciał podczas rzucania
palenia:
1. Pojawi się osłabienie koncentracji
2. Bezsenność
3. Rozdrażnienie i podenerwowanie
4. Niepokój
Objawy te będą powodowały, że trudno będzie
się powstrzymać od rzucenia palenia. Objawy
te można zmniejszyć poprzez nikotynowa
terapię zastępczą(NTZ),gumy nikotynowe,
plastry i tabletki. Terapia nikotynowa w stopniu
znacznym powoduje redukcję tych objawów. Po
odstawieniu papierosów można obserwować u
siebie wzmożenie apetytu. To również może
spowodować rozdrażnienie, jakie występuje,
gdy myślimy, że staniemy się ludźmi otyłymi.
Po pierwszym jednak szoku, jaki pojawią się po
odstawieniu papierosów wraca waga do normy.
Nieprawdą jest, że na skutek rzucenia palenia:
1. Dochodzi do 'rewolucji w naszym organizmie'
2. Masa ciała gwałtownie wzrasta

Przed podjęciem decyzji o rzuceniu palenia należy pamiętać o tym, że:
1. Nie powinno się zakładać, ze można rzucić palenie, kiedy się tylko zechce
2. Najlepiej jest mieć świadomość, że nie jest to łatwe
3. Przed nadejściem dnia, w którym będziesz rzucał palenie postaraj się w sposób
wnikliwy popatrzyć na swój organizm, pozwoli to ocenić, kiedy po papieros sięgasz
oraz jak się czujesz, gdy go palisz, czy tuż przed paleniem, co cię zajmuje w
danym momencie
4. Po takim rozważaniu posumuj swoje refleksje i oceń, kiedy to stepuje oceń, jak
zaspokoić swoje potrzeby
5. Określ powody decyzji, dla których rzucasz palenie. Ważna jest świadomość
rzucania palenia
6. Weź pod uwagę swoją rodzinę, i jej zdrowie oraz swoje zdrowie, koszty
ekonomiczne palenia, przemyśl czy paląc tytoń nie jesteś uciążliwy dla osób ci
najbliższych- masz pożółkłe palce, ubrania są przesiąknięte dymem
7. Nie wysypuj popielniczek z papierosów, zawartość popielniczki uświadomi ci ile
papierosów wypalasz codziennie. Zdasz sobie sprawę jak jest to nieprzyjemny
widok
8. Nie gromadź paczek papierosów. Kolejną paczkę papierosów kupuj dopiero, gdy
nie będziesz miał, co palić. Nigdy nie kupuj dużych ilości papierosów –w kartonach.

W jakim stopniu szkodliwe

jest bierne palenie?

8% wszystkich zgonów związanych z paleniem
papierosów jest wynikiem biernej ekspozycji na dym
tytoniowy.

Jak dowiedziono bierne palenie, czyli przebywanie w
środowisku, w którym inne osoby palą papierosy
zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej serca oraz
zgonu z jej powodu o około 20%.

Nawet okresowe narażenie na dym tytoniowy
zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej serca.

Janek Wanek II TP