ISTOTA PATOLOGII

SPOŁECZNYCH

Magdalena Nowak

PATOLOGIA - DEFINICJA



Patologia – termin pochodzi od łacińskiego słowa
„pathos” - cierpienie oraz od słowa „logos” –
nauka.



Jednak w znaczeniu medycznym patologia
oznacza stan choroby organizmu.



Ten rodzaj zachowania, ten typ instytucji, ten typ
funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego,
który pozostaje w zasadniczej sprzeczności ze
światopoglądowymi wartościami, które w danej
społeczności są akceptowane.

KRYTERIA DO ZDEFINIOWANIA
PATOLOGII



Występowanie zjawiska w większej
społeczności,



Brak akceptacji społeczeństwa dla
danego rodzaju zachowań,



Konieczność wykorzystania siły całej
społeczności, aby z patologią sobie
poradzić,

RODZAJE ZJAWISK
PATOLOGICZNYCH



przestępczość nieletnich i młodocianych,



alkoholizm i nadużywanie alkoholu,



uzależnienie lekowe,



samobójstwa i zamachy samobójcze,



prostytucja nieletnich i młodocianych,



ucieczki z domów rodzinnych, zakładów
wychowawczych, zakładów poprawczych,



agresja i przemoc rówieśnicza.

WSPÓŁCZESNE ZJAWISKA
PATOLOGICZNE



Agresja i przemoc z wykorzystaniem
nowoczesnych technologii – cyberbullying,



Uzależnienie od gier komputerowych,



Brutalizacja relacji interpersonalnych w
związku z agresją i przemocą w mediach,



Używanie przez młodzież rozpowszechnianych
środków psychoaktywnych, np. dopalaczy,



Podejmowanie decyzji o rozpoczęciu
współżycia w bardzo młodym wieku.

TENDENCJE WSPÓŁCZESNYCH
PATOLOGII



Udział w patologiach dzieci z tzw.
dobrych rodzin,



Udział w patologiach kobiet,



Powiązanie patologii z przestępczością,



Obniżanie się wieku osób o
zachowaniach patologicznych.

PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIA
PATOLOGII



Konflikt z najbliższym otoczeniem, marginalizacja
społeczna,



Potrzeba usamodzielnienia występująca wśród
młodzieży,



Poszukiwanie własnej tożsamości,



Wadliwe warunki socjalizacji dzieci w rodzinach
dysfunkcjonalnych, rozbitych, niepełnych,



Doświadczanie zjawisk patologicznych w rodzinie
lub obserwowanie ich w najbliższym otoczeniu,



Wzrost napięcia między aspiracjami i potrzebami a
możliwościami,



Zagrożenie bezpieczeństwa jednostki.

ZAGROŻENIA



W sferze zdrowotnej:



Uszkodzenie organów wewnętrznych,



Zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym.



Śmierć.



W sferze rodzinnej:



Utrata kontaktu emocjonalnego z rodziną,



Rozpad rodziny.



W sferze kulturowej:



Dezintegracja społeczna,



Degradacja osobowości,



W sferze ekonomicznej:



Utrata źródła utrzymania

.

DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE



Profilaktyka pierwszego stopnia, promocja
zdrowia fizycznego i psychicznego,



Profilaktyka drugiego stopnia, określanie
postępowania, zmierzającego do
ujawniania i eliminowania zaburzeń
osobowości i niedostosowań,



Profilaktyka trzeciego stopnia, interwencja,
której celem jest zapobieganie przed
komplikacjami i następstwami społecznymi,
wynikającymi z wystąpienia patologii.

STRATEGIE PRZECIWDZIAŁANIA ZJAWISKOM
PATOLOGII SPOŁECZNEJ



Strategia kreatywna – nierepresyjna:



Przekonywanie,



Oddziaływanie emocjonalne.



Strategia destruktywna – represyjna:



Uniemożliwianie określonych zachowań,



Stosowanie sankcji,



Zagrażanie.

BIBLIOGRAFIA



Katarzyna Laskowska, Rola prawa karnego
w ograniczaniu patologii jako poważnego
zagrożenia dla społeczeństwa XXI wieku,
Archiwum Kryminologii, t. 31, 2009.



Adolf Dobieszewski, Przyczyny i przejawy
patologii społecznej, [w] Polityka i
społeczeństwo, 2004.



Adam Podgórecki, Zagadnienia patologii
społecznej, Warszawa 1976.