TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
WYKŁAD 3
OPROGRAMOWANIE
KOMPUTERÓW

Dr Kornelia Batko

AGENDA

1.

Oprogramowanie a program

2.

Rodzaje oprogramowania

3.

Oprogramowanie systemowe

4.

Oprogramowanie użytkowe

5.

Licencjonowanie oprogramowania

OPROGRAMOWANIE A
PROGRAM

OPROGRAMOWANIE

Oprogramowanie (ang.

software) to:

Oprogramowanie (ang.

software) to:

• element systemu

komputerowego, który umożliwia

bądź ułatwia eksploatację

komputera, a także pozwala na

wykonywanie za jego pomocą

różnych zadań.

Oprogramowanie to także

dział informatyki.

Oprogramowanie to także

dział informatyki.

Program

komputer

owy

całość informacji w postaci zestawu instrukcji,

zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych

danych przeznaczonych dla komputera do realizacji

wyznaczonych celów. Celem oprogramowania jest

przetwarzanie danych w określonym przez twórcę

zakresie.

zbiór instrukcji sterujących działaniem komputera,

opracowany w celu realizacji określonego zadania

algorytmem postępowania, który opisuje jakie

operacje, w jakiej kolejności i na jakich danych muszą

zostać wykonane, aby rozwiązać określony problem

różne programy komputerowe przypisywane są do

określonych grup tematy cznych oprogramowania,

które określają kategorie zastosowań aplikacji kom

puterowych

PAKIETY PROGRAMÓW

Pakiety

program

ów to:

• zestawy programów

powiązanych funkcjonalnie

i informacyjnie

• zestawy programów

powiązanych funkcjonalnie

i informacyjnie

CECHY WSPÓŁCZESNYCH
PROGRAMÓW:

„przyjazność

” dla

użytkownika

„przyjazność

” dla

użytkownika

multimedial

ność

multimedial

ność

obiektowość

obiektowość

bezpieczeńs

two

bezpieczeńs

two

„PRZYJAZNOŚĆ” DLA
UŻYTKOWNIKA

stosowanie metod i technik

komunikacji, które ułatwiają

pracę użytkownika

współpraca programów z

użytkownikiem w trakcie

realizacji poszczególnych zadań

wyeliminowanie nadmiaru

informacji i zbytniej złożoności

oprogramowania

ujednolicony interfejs i sposób

obsługi w całym obszarze

działania systemu

Oprogramowanie „user friendly”- cechy
programów przyjaznych dla użytkownika

MULTIMEDIALNOŚĆ

• możliwość połączenia

różnych sposobów

przekazywania informacji w

jednym przekazie

• wykorzystanie

zaawansowanej i

rozbudowanej grafiki,

animacji, dźwięku do

prezentowania informacji i

komunikowania się z

użytkownikiem

• multimedia nawiązują do

tradycyjnych sposobów

komunikacji między ludźmi

mowa, obraz

Cechy

programów

multimedial

nych:

Cechy

programów

multimedial

nych:

GRAFICZNY INTERFEJS UŻYTKOWNIKA

Interfejs to:

ta część programu, która odpowiada
za komunikację z użytkownikiem
przyjmując jego polecenia i
odpowiadając na nie wyświetlaniem
odpowiednich komunikatów

Rodzaje

interfejs

u:

• interfejs tekstowy

• interfejs graficzny GUI

(Graphical User Interface)

OPROGRAMOWANIE OBIEKTOWE

Cechy programów obiektowych:

Cechy programów obiektowych:

• architektura programu

komputerowego,

w której dane podlegające

przetworzeniu są obiektami

należącymi do określonej klasy (np. w

programie graficznym może

występować obiekt rysunek, który

składa się z obiektów linie)

• każdy obiekt może być wyposażony w

zbiór określonych funkcji

przetwarzających ten obiekt

• dzięki obiektowości możliwe staje się

przenoszenie, edycja obiektów

pomiędzy różnymi programami oraz

integracja różnych typów danych

RODZAJE
OPROGRAMOWANIA

RODZAJE OPROGRAMOWANIA

• organizuje i ułatwia pracę z

komputerem

• nie wspomaga użytkownika w

realizacji zadań i rozwiązywaniu

jego problemów

• stanowi podstawę do działania

oprogramowania użytkowego

oprogramow

anie

systemowe

oprogramow

anie

systemowe

• zbiór programów i pakietów

programowych, których celem

jest realizowanie określonych

zadań użytkownika

oprogramow

anie

użytkowe

oprogramow

anie

użytkowe

WARSTWY OPROGRAMOWANIA

Komputer
PC

Użytkownik

Oprogramowa

nie systemowe

Oprogramowanie

użytkowe

STRUKTURA
FUNKCJONALNA
OPROGRAMOWANIA

SYSTEMY OPERACYJNE

SYSTEMY OPERACYJNE

System operacyjny to:

• Oprogramowanie odpowiedzialne za zarządzanie

zasobami komputera (sprzęt i oprogramowanie) oraz

komunikację pomiędzy użytkownikiem a komputerem

• System operacyjny, zaliczany do oprogramowania

systemowego, pełni funkcję łącznika pomiędzy sprzętem

komputerowym a oprogramowaniem użytkowym

.

• Szereg procedur i programów, które zarządzają, sterują

i kontrolują pracą podstawowych elementów komputera

(np. pamięć, procesor, urządzenia wejścia-wyjścia)

WSPÓŁCZESNE SYSTEMY OPERACYJNE SKŁADAJĄ
SIĘ Z NASTĘPUJĄCYCH TRZECH ELE MENTÓW:



jądro systemu, które rezyduje w pamięci
operacyjnej komputera,



interpretator poleceń, obecnie będący
najczęściej graficznym interfejsem użyt
kownika,



system plików, definiujący sposób zapisu
struktury danych na nośniku.

• Komunikacja użytkownika z komputerem. Tę
rolę spełnia zewnętrzna warstwa systemu,
nazywana Powłoką (ang. shell), która umożliwia
użytkownikowi uruchomienie aplikacji.

ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SYSTEM
OPERACYJNY

ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SYSTEM
OPERACYJNY C.D…

Zarządzanie plikami

• Dane w systemie operacyjnym przechowywane są w postaci plików w

urządzeniach zwanych pamięcią masową takich jak: dyski twarde, dyski

elastyczne, karty pamięci. System operacyjny umożliwia użytkownikowi

zarządzanie plikami dając mu możliwość ich tworzenia, kopiowania,

przenoszenia i usuwania.

Defragmentacja plików

• Zazwyczaj pliki są zapisywane w postaci klastrów umieszczanych w

różnych sektorach ulokowanych na różnych ścieżkach w określonej

partycji twardego dysku.

Zarządzanie zasobami maszyny

• System operacyjny obsługuje urządzenia wchodzące w skład komputera.

Podstawowe zadania w tym zakresie to:

• Obsługa wewnętrznych i zewnętrznych elementów komputera takich

jak: procesor, płyta główna, pamięć lub drukarka, skaner itp.

• Badanie stanu urządzeń oraz poprawności komunikacji.
• Udostępnianie urządzeń aplikacjom a tym samym użytkownikowi (np.

udostępnienie drukarki w edytorze tekstu, skanera w programie

graficznym, itp.),

• Chwilowe i trwałe odłączanie urządzeń od komputera.

ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ
SYSTEM OPERACYJNY C.D…

Uruchamianie aplikacji

• System operacyjny nie zawiera programów

użytkowych (np. edytorów tekstu, arkuszy

kalkulacyjnych, itp.). Każda z aplikacji jest

dołączana do systemu operacyjnego poprzez

instalację. Aplikacje będące zazwyczaj zbiorem

plików, są przez system operacyjny

przechowywane w pamięci masowej. System

operacyjny umożliwia ich uruchomienie na

żądanie użytkownika.

Komunikacja z innymi maszynami

• Dzięki modułom systemu operacyjnego

odpowiedzialnym za obsługę sieci

komputerowych możliwy jest dostęp zarówno

do sieci tzw. lokalnych (intranet) jak i

globalnych (Internet obejmujący swym

zasięgiem cały świat).

ZASTOSOWANIE SYSTEMÓW
OPERACYJNYCH

Systemy do

domu

• To takie systemy, na których będą działać gry i

najbardziej podstawowe narzędzia -

przeglądarki internetowe, procesory tekstu,

oprogramowanie do korespondencji lub

internetowych pogawędek itp. Systemy tej klasy

powinny umożliwiać wyświetlanie

trójwymiarowej i szybkiej grafiki, obsługiwać

dźwięk, być łatwe w użytkowaniu i instalacji.

• To takie systemy, na których będą działać gry i

najbardziej podstawowe narzędzia -

przeglądarki internetowe, procesory tekstu,

oprogramowanie do korespondencji lub

internetowych pogawędek itp. Systemy tej klasy

powinny umożliwiać wyświetlanie

trójwymiarowej i szybkiej grafiki, obsługiwać

dźwięk, być łatwe w użytkowaniu i instalacji.

Systemy do

pracy

• Wykorzystywane w biurze, zarówno w małych,

jak i dużych firmach. W środowisku biurowym

taki system operacyjny musi zapewnić

odpowiedni poziom bezpieczeństwa i stabilności.

Powinien też być łatwy w administracji i

zarządzaniu (szczególnie w dużych firmach,

gdzie koszty zarządzania wieloma stanowiskami

komputerowymi są znaczące).

• Wykorzystywane w biurze, zarówno w małych,

jak i dużych firmach. W środowisku biurowym

taki system operacyjny musi zapewnić

odpowiedni poziom bezpieczeństwa i stabilności.

Powinien też być łatwy w administracji i

zarządzaniu (szczególnie w dużych firmach,

gdzie koszty zarządzania wieloma stanowiskami

komputerowymi są znaczące).

Systemy

serwerowe

• Są to systemy dedykowane dla komputerów

pełniących funkcję serwerów sieciowych.

Główne cechy to wysoka stabilność ciągłej pracy

oraz duża wydajność. Takie systemy posiadają

rozbudowane narzędzia administracyjne oraz

kontrolno-diagnostyczne i zabezpieczające.

• Są to systemy dedykowane dla komputerów

pełniących funkcję serwerów sieciowych.

Główne cechy to wysoka stabilność ciągłej pracy

oraz duża wydajność. Takie systemy posiadają

rozbudowane narzędzia administracyjne oraz

kontrolno-diagnostyczne i zabezpieczające.

POŻĄDANE CECHY SYSTEMU OPERACYJNEGO

Współbieżność – istnienie kilku czynności wykonywanych

jednocześnie lub działań przebiegających równolegle
Wspólne korzystanie z zasobów (zarówno sprzętowych,

programowych jak i informacji)
Pamięć długookresowa – pamięć przechowująca

informacje dłużej niż w czasie jednej sesji pracy

komputera

Niedeterminizm – reagowanie na zdarzenia występujące

w nieprzewidywalnym porządku
Wydajność (najczęściej dotyczy szybkości

przeprowadzania działań i operacji przez system)
Niezawodność – bezbłędne obsługiwanie jak największej

liczby zdarzeń
Elastyczność – możliwość rozszerzania systemu i

usuwania z niego błędów
Względnie mały rozmiar

PROGRAMY I SYSTEMY
DIAGNOSTYKI
SPRZĘTU

PROGRAMY I SYSTEMY DIAGNOSTYKI SPRZĘTU

Programy i systemy diagnostyki

sprzętu:

• gotowe procedury służące do kontroli

sprawności techniczno-

eksploatacyjnej poszczególnych

urządzeń składających się na zestaw

komputerowy

testy sprawności działania poszczególnych

elementów zestawu komputerowego
testy diagnostyczne, wykrywanie uszkodzeń

usuwanie i omijanie awarii (w tym również

rekonfigurację sprzętu)

SYSTEMY (JĘZYKI)
PROGRAMOWANIA

SYSTEMY (JĘZYKI) PROGRAMOWANIA

Systemy (języki) programowania:

• pozwalają użytkownikom na tworzenie własnych

programów

• Język programowania to język <> składni i semantyce

zrozumiałej dla pewnego swemu komputerowego.

Dwa elementy systemów programowania:

• język programowania - zbiór symboli oraz reguł

syntaktycznych i semantycznych stosowanych do

definiowania sposobu przetwarzania określonego

zadania

• translator (program tłumaczący) - przekształca

program zapisany w języku programowania na kod

maszynowy zrozumiały dla procesora komputera

• translator – interpreter i kompilator

Perl PHP Python

Interpreter analizuje każdą instrukcję

programu zapisanego w języku

programowania i tłumaczy ją

na kod zrozumiały dla komputera za

każdym

razem, gdy instrukcja ta jest

wykonywana

Java, C, C++, C#, Visual Basic

Kompilator analizuje i tłumaczy

programu zapisany w języku

programowania na kod zrozumiały dla

komputera oraz zapisuje go w nowym

pliku, który można wielokrotnie

uruchamiać

GENERACJE JĘZYKÓW PROGRAMOWANIA

I generacja

I generacja

• kodowanie funkcji procesora za pomocą

kodu maszynowego (ciąg zer i jedynek)

II generacja (asemblery)

II generacja (asemblery)

• kodowanie funkcji procesora za pomocą

mnemoników (proste i zwięzłe komendy

stanowiące odpowiedniki poleceń, które

może wykonać procesor)

GENERACJE JĘZYKÓW
PROGRAMOWANIA

III generacja - najliczniejsza

grupa języków programowania

III generacja - najliczniejsza

grupa języków programowania

Cechy:

Cechy:

• proceduralność (możliwość

jednokrotnego zaprogramowania

określonego algorytmu postępowania,

a następnie wielokrotnego

odwoływania się do niego)

• prostota oraz podobieństwo języka

programowania do języka naturalnego

• popularne języki programowania:

Pascal,

• C, C++, Delphi, Visual Basic

GENERACJE JĘZYKÓW PROGRAMOWANIA

IV generacja - zaawansowane

języki programowania

IV generacja - zaawansowane

języki programowania

Cechy:

Cechy:

• znaczne zbliżenie i podobieństwo do

języka naturalnego

• opisywanie zadania w sposób

uogólniony bez wchodzenia w

szczegóły komputerowej realizacji

• na szybkie tworzenie i modyfikowanie

aplikacji z wykorzystaniem systemów

RAD (Rapid Application Development)

PROGRAMY OBSŁUGI WIELODOSTĘPU

I SIECI KOMPUTEROWYCH

PROGRAMY OBSŁUGI WIELODOSTĘPU
I SIECI KOMPUTEROWYCH

Programy obsługi wielodostępu i sieci

komputerowych - umożliwiają i

synchronizują równoległą pracę wielu

użytkowników

Programy obsługi wielodostępu i sieci

komputerowych - umożliwiają i

synchronizują równoległą pracę wielu

użytkowników

Zadania:

Zadania:

• zdalna praca
• szybki i bezpieczny transfer plików w sieci
• zdalne uruchamianie i wykonywanie zadań
• obsługa uniwersalnej poczty elektronicznej
• obsługa list dyskusyjnych
• sprawne i szybkie przeszukiwanie sieci w

poszukiwaniu określonej informacji

• tworzenie i publikowanie serwisów

informacyjnych w sieci

OPROGRAMOWANIE

POMOCNICZE

Oprogramowanie

pomocnicze:

• nie służy bezpośrednio do

realizacji zadań użytkownika,

ale wspiera pracę innych

programów

OPROGRAMOWANIE POMOCNICZE

nakładki

na

systemy

operacyjne

• usprawniają i ułatwiają pracę z

wybranym systemem

operacyjnym (Total

Commander)

• usprawniają i ułatwiają pracę z

wybranym systemem

operacyjnym (Total

Commander)

programy

antywirus

owe

• służą do zabezpieczenia

systemów komputerowych, a

także do wykrywania i usuwania

wirusów komputerowych

(Norton AntiVirus, Kaspersky

AntyVirus, NOD 32, Mks_Vir,

McAfee, Avira)

• służą do zabezpieczenia

systemów komputerowych, a

także do wykrywania i usuwania

wirusów komputerowych

(Norton AntiVirus, Kaspersky

AntyVirus, NOD 32, Mks_Vir,

McAfee, Avira)

archiwizer

y

• zmniejszają objętość wybranych

plików łącząc je w większe

zbiory zwane archiwami

(WinZip, WinRar, 7zip)

• zmniejszają objętość wybranych

plików łącząc je w większe

zbiory zwane archiwami

(WinZip, WinRar, 7zip)

nie służy bezpośrednio do realizacji zadań użytkownika, ale

wspiera pracę innych programów

OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE

OPROGRANOWANIE
UŻYTKOWE

OPROGRAMOWANIE POWIELARNE

oprogramowa

nie

zorientowane

na metody

• pakiety programów, w których

zastosowano pewną klasę algorytmów

lub metod rozwiązywania problemów

(metoda PERT, pakiety do analizy

statystycznej i matematycznej)

• pakiety programów, w których

zastosowano pewną klasę algorytmów

lub metod rozwiązywania problemów

(metoda PERT, pakiety do analizy

statystycznej i matematycznej)

Oprogramow

anie

zorientowane

na problemy

• pakiety programów, które wspomagają

użytkowników w rozwiązywaniu

szczegółowych problemów i zagadnień

ze ściśle określonej klasy (wspomaganie

planowania produkcji, ewidencji

zasobów)

• pakiety programów, które wspomagają

użytkowników w rozwiązywaniu

szczegółowych problemów i zagadnień

ze ściśle określonej klasy (wspomaganie

planowania produkcji, ewidencji

zasobów)

Programy powielarne (standardowe, uniwersalne)
wspomagają rozwiązywanie typowych problemów
biznesowych, a w procesie wdrożenia są
dostosowywane do potrzeb użytkowników

INDYWIDUALNE SYSTEMY I PROGRAMY
UŻYTKOWE

Indywidualne systemy i programy

użytkowe (oprogramowanie dedykowane) -

programy tworzone przez programistów

lub samych użytkowników w celu

rozwiązania bądź wspomagania

nietypowych problemów

Cechy:

możliwość zastosowanie niestandardowych

algorytmów

dopasowanie do potrzeb końcowego

użytkownika

czasochłonność wykonania

wyższa cena w porównaniu z oprogramowaniem

standardowym

PAKIETY NARZĘDZIOWE

Pakiety narzędziowe to:

Pakiety narzędziowe to:

• wyspecjalizowane funkcjonalnie

systemy (programy) powszechnego

użytku, które umożliwiają realizację

różnorodnych zadań

Grupy
pakietów
narzędziowy

ch:

edytory tekstów
arkusze elektroniczne
systemy zarządzania bazą

danych

pakiety graficzne
pakiety zintegrowane
pakiety organizacji prac

biurowych

EDYTORY TEKSTU

Edytory tekstu:

Edytory tekstu:

• służą one do tworzenia i edycji

dokumentów tekstowych

• pracują w trybie WYSIWYG

(What You See Is What You

Get)

• umożliwiają interaktywne

tworzenie tekstu

ARKUSZE ELEKTRONICZNE

• umożliwiają

przetwarzanie dużych

zestawów danych

zorganizowanych w

formę tabeli

• wspomagają prace

związane z

przeprowadzaniem

skomplikowanych

obliczeń, planowaniem i

analizą “co jeśli”

Arkusze

kalkulacy

jne:

Arkusze

kalkulacy

jne:

SYSTEMY ZARZĄDZANIA BAZĄ
DANYCH

Systemy zarządzania bazą danych:

Systemy zarządzania bazą danych:

• pozwalają na przechowywanie w

uporządkowany sposób dużej ilości

zróżnicowanych danych

• umożliwiają tworzenie i wykonywanie

operacji na zbiorach danych

• pozwalają tworzyć aplikacje użytkowe

PAKIETY GRAFICZNE

Pakiety graficzne:

Pakiety graficzne:

• służą do tworzenia, obróbki i

prezentowania grafiki

Grupy

pakietów

graficzny

ch:

• pakiety do obróbki obrazów

rastrowych, które

zapisywane są w postaci

mapy bitowej

• pakiety do obróbki obrazów

wektorowych, które składają

się z listy elementów i

procedur

• pakiety do obróbki obrazów

rastrowych, które

zapisywane są w postaci

mapy bitowej

• pakiety do obróbki obrazów

wektorowych, które składają

się z listy elementów i

procedur

PAKIETY ZINTEGROWANE

Pakiety

zintegrow

ane:

• realizują określoną grupę

funkcji

• zazwyczaj łączą w sobie funkcje

edytora tekstu, arkusza

kalkulacyjnego, bazy danych,

pakietów graficznych

• pracują z jednym zestawem

danych bez konieczności

uciążliwego przenoszenia ich

pomiędzy aplikacjami

• posiadają ujednolicony interfejs

użytkownika

• Microsoft Works

• realizują określoną grupę

funkcji

• zazwyczaj łączą w sobie funkcje

edytora tekstu, arkusza

kalkulacyjnego, bazy danych,

pakietów graficznych

• pracują z jednym zestawem

danych bez konieczności

uciążliwego przenoszenia ich

pomiędzy aplikacjami

• posiadają ujednolicony interfejs

użytkownika

• Microsoft Works

PAKIETY ORGANIZACJI PRAC
BIUROWYCH

P

a

k

ie

ty

o

rg

a

n

iz

a

c

ji

p

ra

c

b

iu

ro

w

yc

h

:

• ułatwiają i usprawniają pracę typowego biura

• zarządzają czasem i organizują działalność

biura

• pozwalają prowadzić harmonogram zajęć dla

każdego dnia

• sygnalizują zbliżające się terminy spotkań

• pozwalają przygotować dokumenty oraz

przyjmować je z zewnątrz

• umożliwiają zdalną pracę i dostęp do zasobów

zgromadzonych w miejscu pracy

• Microsoft Office, Lotus Organizer, Open Office

• ułatwiają i usprawniają pracę typowego biura

• zarządzają czasem i organizują działalność

biura

• pozwalają prowadzić harmonogram zajęć dla

każdego dnia

• sygnalizują zbliżające się terminy spotkań

• pozwalają przygotować dokumenty oraz

przyjmować je z zewnątrz

• umożliwiają zdalną pracę i dostęp do zasobów

zgromadzonych w miejscu pracy

• Microsoft Office, Lotus Organizer, Open Office

LICENCJONOWANIE
OPROGRAMOWANIA

LICENCJA

Licencja określa zestaw praw

obowiązujących podczas posiadania

oraz użytkowania oprogramowania,

najczęściej dotyczących zasad

rozpowszechniania oraz modyfikacji

przypisanej do danej licencji aplikacji.

Licencja jest to umowa na korzystanie

z aplikacji komputerowej, zawierana

pomiędzy podmiotem mającym

majątkowe prawa autorskie do aplikacji

a jej użytkownikiem.

OPROGRAMOWANIE MOŻE BYĆ DOSTARCZONE
W RAMACH NASTĘPUJĄCYCH LICENCJI:



komercyjnej, co oznacza, że wraz z zakupem
użytkownik nabywa prawo do użytkowania programu,
ale najczęściej nie może go samodzielnie modyfikować;



shareware, gdy oferowany program jest
rozpowszechniany za darmo z pewnym ograniczeniem,
najczęściej czasowym lub funkcjonalnym; po upływie
okreś lonego w licencji czasu należy program wykupić
lub zaprzestać używania (ewentualnie program trzeba
wykupić w celu zwiększenia jego funkcjonalności);



freeware, kiedy programy oferowane są za darmo, ale
użytkownik nie może ich modyfikować;



open source, inaczej oprogramowanie wolne, co daje
możliwość nie tylko korzystania z oprogramowania,
lecz także jego modyfikacji.

WŚRÓD LICENCJI WOLNEGO OPROGRAMOWANIA
WYRÓŻNIA SIĘ NASTĘPUJĄCE, ZASAD NICZE
RODZAJE (1)



GNU GPL (General Public License), licencja sformułowana
przez Free Software Foundation, nakładająca na autora
oprogramowania obowiązek publikacji kodu źródłowego;



GNU LPGL (Lesser General Public License), pozwalająca
na łączenie licencji GPL z innego rodzaju, bardziej
liberalnymi licencjami, najczęściej BSD lub Xl 1;



Xli (często nieprecyzyjnie nazywana MIT), jedna z
najbardziej liberalnych licencji typu open source, pozwala
na nieograniczone prawo do użytkowania, modyfikowania
oraz darmowego lub odpłatnego rozpowszechniania
zmienionego programu, przy zachowaniu warunków
licencyjnych oraz informacji o autorze;



BSD (Berkeley Software Distribution), bardzo liberalna
licencja pozwalająca m.in. na modyfikację i rozprowadzanie
oprogramowania bez konieczności udostępniania kodu
źródłowego;

WŚRÓD LICENCJI WOLNEGO OPROGRAMOWANIA
WYRÓŻNIA SIĘ NASTĘPUJĄCE, ZASAD NICZE
RODZAJE (2)



Public Domain, dotyczy zarówno programów, jak i innych
form autorskich, do których autorzy zrzekli się wszelkich
praw; tym samym istnieje możliwość pełnego
wykorzystywania i modyfikowania tego typu programów;



CeCILL (CEA CNRS INRIA Logiciel Librę), której celem
jest utworzenie licencji zgodnej z GNU GPL, a zarazem
dostosowanej do obowiązującego francuskiego oraz
międzynarodowego prawa;



MPL (Mozilla Public License), utworzona przez firmę Mozilla
Foundation na potrzeby oprogramowania dostarczanego
przez tego producenta;



licencja artystyczna (ang. Artistic License), używana
głównie w ramach języka programowania Perl; m.in. nakłada
na osoby modyfikujące kod źródłowy obowiązek
udostępnienia go autorowi lub zmianę nazwy
modyfikowanego programu, aby nie wchodził w konflikt z
poprzednimi wersjami.

LICENCJA GNU GPL



Została opublikowana w 1989 roku przez Richarda
Stallmana oraz Ebena Moglena, w związku z
koniecznością opracowania zasad licencjonowania dla
projektu systemu operacyjnego GNU. Obecnie
obowiązuje wersja 3 licencji, która została wydana w
roku 2007.



Główne zasady i reguły zawarte w dokumencie
pozwalają na [GNU GPL, 2007]:



używanie programu w dowolnym celu,



analizowanie działania programu oraz modyfikację kodu
źródłowego w celu dostosowania do własnych potrzeb,



nieograniczone rozpowszechnianie oryginalnej wersji
aplikacji,



publiczne udostępnianie własnych modyfikacji programu.

LICENCJA XLI



Licencja Xli jest jedną z najbardziej liberalnych
licencji wolnego oprog ramowania. Oprogramowanie
rozpowszechniane na zasadach Xli pozwala na
nieodpłatne prawa dla każdego użytkownika,
dotyczące zarówno samej aplikacji, jak i plików
dokumentacji. Kopie oprogramowania można bez
żadnych ograni czeń:



wykorzystywać w niemal dowolnym celu, zarówno
komercyjnym, jak i niekomer cyjnym,



kopiować, również na użytek innych osób,



modyfikować i publikować swoje zmiany,



scalać z innymi programami,



publikować i rozpowszechniać poprzez udostępnianie
pozostałym osobom,



wykorzystywać w innych aplikacjach, tworząc sublicencje,



sprzedawać.

LITERATURA:

1.

Adamczewski P. (2005), Słownik informatyczny,
Helion, Gliwice.

2.

Informatyka w zarządzaniu. red. C.M. Olszak i H.
Sroka, AE, Katowice 2003

3.

Informatyka ekonomiczna, red. S. Wrycza, Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2010

4.

License, 1996,
www.xfree86.org/3.3.6/COPYRIGHT2.html#3. Van Roy
P., Haridi S. (2004).

5.

GNU General Public License (GNU GPL), Version 3,
29 June 2007, www.gnu.org/licenses/gpl.html GNU
Lesser General Public License (GNU LPGL), Version 3,
29 June 2007, www.gnu.org//licenses/lgpl.html ICTSG
(2007).

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ