MIĘDZY WOLNYM

HANDLEM A

PROTEKCJONIZMEM W

XIX i XX w.

Prezentacja obejmuje:

•

Znaczenie Handlu Zagranicznego

•

Modele Polityki Handlowej

•

Współczesny Handel Światowy i Jego Problemy

•

Kryzys Paliwowy w 1973 r.

•

Porozumienia Międzynarodowe Dotyczące

Handlu

Znaczenie Handlu Zagranicznego



W XIX w. Handel zagraniczny był znaczącym

czynnikiem rozwojowym, gdyż przez procesy
industrializacji oraz urbanizacji w Europie i Stanach
Zjednoczonych szybko wzrastało zapotrzebowanie
na żywność i surowce.



Jego rozkwit przypada na okres ekspansji

kolonialnej mocarstw europejskich.



Odegrał istotną rolę w ukształtowaniu się świata na

kraje uprzemysłowione oraz obszary stanowiące ich
bazę surowcową i żywnościową który w dużej
mierze utrzymuje się do dziś.



Mieszkańcy poszczególnych kontynentów uzyskali

dzięki niemu dostęp do produktów pochodzących z
innych części globu.

Modele Polityki
Handlowej



Dwa wyróżniające się modele w tym okresie to liberalizm
gospodarczy i protekcjonizm.



Zgodnie z liberalizmem gospodarczym organy państwa nie
powinny ingerować w stosunki ekonomiczne.



Idee wolnego handlu cenili sobie brytyjczycy. W XIX w
zrezygnowano z wielu ceł i przepisów ograniczających swobodny
przepływ towarów, a także zlikwidowano m.in. Kompanię
Wschodnioindyjską. Ich działania i promowany liberalizm sprzyjał
ich slinej gospodarce i wypieranie z rynku słabszej konkurencji.



Protekcjonizm pojawił się w XIX w. I miał chronić krajowe
rolnictwo i przemysł przed zagraniczną konkurencją poprzez
wysokie stawki celne.



Oba modele było można prowadzić równocześnie. Tego
przykładem jest Niemiecki Związek Celny gdzie pomiędzy
państwammi członkowskimi zniesiono wszelkie bariery celne, a
jedocześnie cła były nałożone na towary sprowadzane z państw
nie należących do związku.

Współczesny Handel Światowy i
Jego Problemy



I wojna światowa przyczyniła się do osłabienie lub nawet rozpadu
wielu ukształtowanych wcześniej powiązań ekonomicznych.



Doszło do wielkiego kryzysu gospodarczego, by mu przedziwdziałąć
ustanowiono wysokie cła na towary sprowadzane z poza kraju i
starano się wspierać wytwórczość krajową.



II wojna światowa zmieniła struktury międzynarodowej wymiany
handlowej. Wykorzystały to Stany Zjednoczone by wzmocnić swoje
powiązania z w krajach europejskich.



Doszło do wielustronnych układów handlowych oraz inwestycji
kapitału amerykańskiego dzięki którym odbudowano i wzmocniono
gospodarki krajów zachodnioeuropejskich oraz Japonii.



Powstał układ sił gospodarczych zwany triadą w jej skład weszły:
Stany Zjednoczone, Europa i Japonia.

Kryzys paliwowy w 1973r i jego
skutki



Został on spowodowany wprowadzeniem embarga na dostawy
ropy do państw, które popierały bliskowschdnią politykę
Izraelczyków w 1973 r. Przez rządy krajów arabskich.



Doprowadziło to do kilkukrotnego wzrostu ceny ropy

(z około 2-3

dolarów za baryłke cena wzrosłą prawię do 13 dolarów),

a także wywołało

w świecie zachodnim długotrwały kryzys ekonomiczny.



Porzucono kurs ku liberalizacji na rzecz wzmocnienia ochrony
gospodarek narodowych, lecz nakładanie ceł i ograniczanie
swobody handlu nie przynoisły oczekiwanych rezultatów.



Wytworzonie silnych powiązań ekonomicznych dzięki Stanom
Zjednoczonym które zapoczątkowały proces uwalniania handlu
międzynaradowego.



Obecnie największe potęgi ekonomiczne świata podejmują
działania typowe dla protekcjonizmu.

Porozumienia Międzynarodowe
Dotyczące Handlu



Pierwszą próbą porozumień była konferencja w Bretton Woods w lipcu 1944 r. Gdzie miała
zostać utworzona międzynarodowa organizacja handlowa koordynująca działania na rzecz
liberalizacja wymiany handlowej. Z powodu wielu sprzeciwów nie doszła do skutku.



3 lata później przedstawiciele 20 państw zawarli układ ogólny w sprawie taryf
celnych i handlu którego założeniem stały się reguły wolnego handlu międzynarodowego
mającą u podstaw zasady konkurencji i nieskrępowanie ograniczeniami celnymi.



W 1994 r. Układ Ogólny w sprawie taryf celnych i handlu zastąpiono Organizacją Handlu
która nadal miaja czuwać nad liberalizacją handlu, ale także rozstrzyganie sporów
pomiędzy państwami członwkoskimi oraz regulowanie wzajemniej wymiany handlowej.



Integracja europejska zaczeła się od utworzenia w 1957 r. Europejskiej Wspólnoty
Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atmowej. Ten proces integracji ekonomicznej
i politycznej ostatecznie doprowadził do powstania w 1993 r. Unii europejskiej.



Przez pewien czas działąło Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, lecz zaczeło tracić
na znaczeniu kiedy jego członkowie zaczeli przechodzić do konkurencyjnego
stowarzyszenia.



Na cały świecie były tworzone podobne twory.