Funkcje:

Transportuje gazy
oddechowe.
Rozprowadza produkty
trawienia, witaminy, sole
mineralne, wody.
Transportuje zbędne
produkty przemiany
materii (np. mocz do
nerek).
Transportuje hormony.
Spełnia funkcję obronną.
Utrzymuje stałą
temperaturę ciała.

Budowa układu
krążenia:

- Serce
- Naczynia krwionośne
· Tętnice – to naczynia
wyprowadzające krew z
serca.
· Żyły - to naczynia
przyprowadzające krew
do serca.
· Naczynia włosowate –
łączą tętniczki z żyłkami.

Budowa i funkcje układu krążenia

Budowa serca:

- Jest czterodziałowe: składa się z dwóch
przedsionków i dwóch komór.
- Pełni rolę pompy tłoczącej.
- Umieszczone jest w worku osierdziowym.
- Pomiędzy osierdziem a nasierdziem jest wąska
szczelina wypełniona płynem, który chroni serce
przed uszkodzeniem.

KRWAWIENIE:

Definicja: Jest to

wydobywanie się krwi poza

naczynia krwionośne.

Szybkie i masywne

krwawienie to KRWOTOK.

KRWOTOK:

Definicja: Krwotok - jest to

przerwanie ciągłości naczynia

krwionośnego i utrata krwi do

tkanek, jam ciała > (krwotok

wewnętrzny) lub na zewnątrz

organizmu > (krwotok zewnętrzny).

Utrata krwi od 1,5-2 litrów stanowi

bezpośrednie zagrożenie dla życia.

Krwotok może być:

Zewnętrzny: spowodowany

raną

otwartą i krew wydobywa się

poza organizm

Wewnętrzny: kiedy krew nie znajduje ujścia poza

organizm

Przykładem krwotoku wewnętrznego jest

wylew krwi do mózgu

. Rozróżniamy także krwotoki mieszane, kiedy źródło krwotoku
znajduje się wewnątrz organizmu, a krew wypływa na

zewnątrz, np. krwotok z nosa.

Krwotoki, które pociągają za sobą szybką utratę znacznej ilości krwi, mogą

doprowadzić do

wstrząsu

krwotocznego, a nawet śmierci

Przyczyny Krwotoku: Uszkodzenia naczyń krwionośnych wskutek różnych

czynników zewnętrznych

Objawy krwotoku ogólne
 bladość

skóry

 ogólne osłabienie



mroczki

przed oczami

 niepokój

 szum w

uszach

 zimny

pot

 w części przypadków nieraz

utrata przytomności

Krew Żylna: wydobywa się powoli i jest ciemna

Krew Tętnicza: wydobywa się bardzo szybko jest jasna

Krew Włośniczkowa: jest jasna i krwawienie jest bardzo powolne i małe

Krwotok Wewnętrzny

Tu krew nie wypływa na
zewnątrz.

Objawy:

-zmiana zabarwienia skóry
(ciemnoniebieskie-fioletowe).

-wymioty krwią

-oddawanie stolca podbarwionego
krwią

-mocz podplamiony krwią

-wykrztuszanie wydzieliny
podbarwionej krwią

-powiększenie się obwodu
brzucha, zasinienie pod którymś z
łuków żebrowych

-krwawienie towarzyszące
złamaniom wewnętrznym

Postępowanie:

-ocena stanu poszkodowanego

-wezwanie pomocy

-zbadanie poszkodowanego

– stwierdzenie krotoku -przy
krwawieniu wewnątrz kończyn

– unieruchomienie

-ułożenie poszkodowanego w
pozycji przeciwwstrząsowej (z
lekko uniesionymi kończynami
dolnymi)

-okrycie poszkodowanego

-nie należy choremu podawać
nic do ust.

Krwotok Zewnętrzny:

Objawy są takie same tylko różnica polega na postępowaniu.

Pierwsza pomoc przy krwotoku

zewnętrznym:

 poszkodowanego należy ułożyć w pozycji leżącej lub pozycji

przeciw-wstrząsowej (w przypadku dużych krwotoków),

 jeżeli krwawienie dotyczy kończyny - unosimy ją, powyżej

poziomu serca,

 stosujemy ucisk doraźny na ranę lub na najbliższą tętnicę

doprowadzającą krew do rany, zakładamy czysty opatrunek
uciskowy:



sprawdzamy

czynności życiowe poszkodowanego, A B C

 zapewniamy poszkodowanemu komfort termiczny i

psychiczny,

 w razie potrzeby

wzywamy pogotowie.

Bezpieczeństwo podczas udzielania pomocy

Po pierwsze nie szkodzić!

Nie narażaj się na ryzyko wykonując

niepewne i nieprzemyślane działania.

Niebezpieczeństwo może

stanowić np. wypadek drogowy, pożar,

tonięcie, akty agresji czy nawet obawa przed

zarażeniem się

w kontakcie z poszkodowanym. Zawsze

powinniśmy używać środków ochrony

osobistej takich jak:

rękawiczki jednorazowe, maseczka do

sztucznego oddychania czy okulary

ochronne.

Chroń siebie i poszkodowanego oraz oceń

bezpieczeństwo

Uznaj że wszystkie materiały biologiczne są

zakaźne!

Obrażenia powłok czaszki

U każdego poszkodowanego należy
podejrzewać uraz czaszkowo-mózgowy w
następujących przypadkach

 upadku z wysokości

 znalezieniu poszkodowanego, który jest

nieprzytomny

 po zadziałaniu tępego urazu

 przy skokach do wody (szczególnie płytkiej)

 przy rażeniu piorunem lub porażeniu

prądem

 przy uszkodzeniach zabezpieczeń głowy,

takich jak np. kask lub niewystarczających
zabezpieczeniach

 przy uprawianiu sportów odciążonych

wysoką urazowością.

Uszkodzenie w obrębie powłok czaszki może spowodować masywne krwawienie,
ponieważ okolica ta jest obficie unaczyniona.

Postępowanie:

Założenie opatrunku na miejsce krwawienia i jego

uciśnięcie.

Postępowanie:
1. Założenie opatrunku na miejsce uszkodzenia,

ale przy złamaniu otwartym – bez stosowania
ucisku

2. Jeśli wycieka płyn mózgowo-rdzeniowy nie

należy hamować wpływu, gdyż grozi to
wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego –
można tylko przyłożyć opatrunek chłonny

3. Jeśli u poszkodowanego stwierdza się obecność

penetrujących w głąb czaszki ciał obcych, nie
wolno ich usuwać – tylko zabezpieczyć w
miejscu, w którym się znajdują (przy użyciu
opatrunku). Ciała obce o takim umiejscowieniu
mogą być usunięte tylko w warunkach sali
operacyjnej.

Otwarte złamanie czaszki typ IIIb

KRWOTOK Z NOSA

Przyczyny krwotoku z nosa mogą być np.:


urazy mechaniczne - uderzenie;



złamania



zapalenie zatok



nadciśnienie tętnicze



miażdżyca naczyń



nadmierny wysiłku fizyczny



przyjmowanie leków zaburzających krzepniecie krwi (polopiryna, aspiryna)



Pierwsza pomoc przy krwotoku z nosa

1. Posadź ratowanego z głową lekko pochyloną do przodu. Nie odchylaj głowy do tyłu ponieważ

powoduje to spływanie krwi do tchawicy lub gardła może to spowodować np. zakrztuszenie lub
błędną interpretacje wyników przez lekarzy przy dalszym badaniu. Poza tym przy nisko
ułożonej głowie krwawienie się nasila.

2. Poinformować poszkodowanego aby oddychał ustami,

3. Połóż na karku zimy okład np. nasączony zimną wodą ręcznik lub owinięte w ściereczkę kostki

lodu. Zimno spowoduje obkurczenie się naczyń krwionośnych i zmniejszy się krwotok.

4. Daj poszkodowanemu gazik lub chusteczkę którą ma przyłożyć sobie do nosa i ucisnąć 2x10

min.

Jeżeli krwotok jest masywny, nie ustępuje po zastosowaniu wyżej wymienionych środków (trwa
dłużej niż 30 minut), i doszło do urazu głowy, szyi lub gdy u ratowanego występują zaburzenia
świadomości należy natychmiast skontaktować się z lekarzem i NIE WKŁADAC NIC DO NOSA! W
przypadku krwotoku spowodowanego nadciśnieniem NIE TAMUJEMY GO!

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ

Krwawienie do jamy opłucnej

Definicja – krwawienie do opłucnej to gromadzenie się krwi w jamie opłucnowej. Określane jest też
jako krwiak opłucnej.

Skutki:
Napływająca do opłucnej krew może pochodzić z uszkodzonych naczyń ściennych klatki piersiowej,
dużych naczyń znajdujących się w śródpiersiu oraz z płuc. Krwawienie może doprowadzić do
rozwinięcia się wstrząsu hipowolemicznego, a gromadząca się krew w opłucnej, wskutek ucisku na
płuco – do zaburzeń oddychania.

Objawy:
Przy gromadzeniu się krwi w jamie opłucnowej objawy mogą być podobne, jak w przypadku odmy
opłucnowej:


zaburzenia oddychania



nadmierne wypełnienie żył szyjnych



przy masywnym krwawieniu – objawy wstrząsu hipowolemicznego (wtedy żyły szyjne są
zapadnięte).

Postępowanie:

1. Wezwanie pomocy

2. Udrożnienie dróg oddechowych

3. Gdy poszkodowany jest przytomny – pozycja siedząca lub półsiedząca; poprawia to oddychanie.

Jeśli stwierdza się objawy wstrząsu hipowolemicznego – pozycja przeciwwstrząsowa

W przypadku stwierdzenia obecności penetrującego ciała obcego w klatce piersiowej, np. pręta,
noża należy je ustabilizować poprzez przyłożenie opatrunku. Takiego ciała obcego nie wolno
usuwać na miejscu zdarzenia! Grozi to powstaniem otwartej rany klatki piersiowej, odmy
opłucnowej oraz masywnym krwiakiem!

Urazy brzucha mogą spowodować uszkodzenia powłok jamy brzusznej oraz
narządów wewnętrznych. Skutkiem urazów wątroby i śledziony może być
krwawienie Są to stany bezpośredniego zagrożenia życia.

Objawy:


rana powłok brzusznych – mogą być widoczne jelita



zamiana zabarwienia skóry powłok brzusznych



ból brzucha



przy badaniu dotykiem – brzuch bolesny na ucisk, stwierdzane wzmożone napięcie powłok
brzusznych tzw. obrona mięśniowa



powiększający się obwód brzucha – często sugeruje masywny krwotok wewnętrzny



objawy

wstrząsu



spłycenie oddechu – dla zmniejszenia bólu.

Postępowanie:
1. Wezwanie pomocy

2. Jeśli nie stwierdza się objawów wstrząsu – ułożenie poszkodowanego w pozycji półleżącej ze

zgiętymi kończynami dolnymi

3. W przypadku wstrząsu – ułożenie w tzw. pozycji przeciwwstrząsowej – z uniesionymi kończynami

dolnymi o 30st.

4. W razie potrzeby udrożnienie dróg oddechowych oraz kontrola oddechu i tętna

5. Jeśli ma miejsce wytrzewienie, tzn. narządy wydostają się na zewnątrz jamy brzusznej – często są

to jelita – należy pokryć je wilgotnym, jałowym opatrunkiem. Nie wolno wprowadzać ich do jamy
brzusznej!

6. Jeśli widoczne są tkwiące w powłokach jamy brzusznej ciała obce – nie wolno ich usuwać, należy

zabezpieczyć je opatrunkiem! I ułożenie w pozycji ze zgiętymi kończynami dolnymi w stawie
biodrowym i kolanowym

Amputacja Urazowa

Definicja: Amputacja urazowa to ubytek tkanki
na skutek urazu. Urazy te najczęściej powstają
w wyniku zdarzeń komunikacyjnych, wypadków
w rolnictwie i przemyśle.

PIERWSZA POMOC

 założyć jałowy opatrunek na kikut;

 zatamować krwawienie, w razie potrzeby założyć

powyżej miejsca amputacji opaskę uciskową;

 opatrzoną kończynę ułożyć nieco wyżej nad

poziom serca;

 zabezpieczyć amputowaną cześć: owinąć jałową

gazą (opatrunkiem) i włożyć do worka, ten
następnie włożyć do worka z zimną wodą i lodem,
jeżeli nie mamy takich możliwości, to amputowaną
część wystarczy owinąć jałową gazą lub
opatrunkiem;

 w przypadku, gdy amputacja nie jest całkowita,

zastosować unieruchomienie;

 jak najszybciej zapewnić poszkodowanemu

fachową pomoc medyczną.

Zmiażdżenie:

ZMIAŻDŻENIA

Są one następstwem wypadków drogowych,

wypadków na budowach, katastrof kolejowych, eksplozji i wielu
innych czynników. Miejscowe uszkodzenia mogą wystąpić z
towarzyszącymi złamaniami, krwawieniem wewnętrznym,
powstaniem pęcherzy i obrzękiem. Czynniki miażdżące mogą osłabić
krążenie powodując drętwienie w miejscu uszkodzenia lub poniżej. W
zmiażdżonej kończynie tętno może być niewyczuwalne. Jeśli
poszkodowany jest uwięziony przez pewien czas, występuje stan
zagrożenia poważnymi komplikacjami:

Po pierwsze

- u osoby uwięzionej ze zmiażdżonymi częściami ciała

występują rozległe uszkodzenia tkanek, szczególnie mięśni.
Bezpośrednio po usunięciu czynnika miażdżącego może rozwinąć się
wstrząs pourazowy po przedostaniu się płynu tkankowego do
uszkodzonego miejsca.

Po drugie

- bardziej niebezpieczne!!! Substancje toksyczne powstałe

w mięśniach na skutek ich uszkodzenia przenikają do krwi i mogą
spowodować uszkodzenie nerek. Może to doprowadzić do śmierci
poszkodowanego !!!