ELEKTRONICZNE

ŹRÓDŁA

INFORMACJI Z

ZAKRESU NAUK

HUMANISTYCZNYC

H

Anna Myczewska gr.

B

GŁÓWNY CEL:

• Zaprezentowanie i zgromadzenie w

jednym miejscu źródeł które mają

wpływ na szybkie wyszukiwanie i

łatwy dostęp do informacji

ELEKTRONICZNE KATALOGI BIBLIOTECZNE

ALEPH

•system biblioteczny firmy Ex Libris oparty na silniku Oracle

umożliwiający automatyzację obsługi i integrację sieci
katalogów bibliotecznych. System Aleph wspiera Unicode,
wykorzystuje XML. Ponad 2200 instalacji systemu Aleph
funkcjonuje obecnie w bibliotekach i konsorcjach ponad 60
krajów na świecie.

•Biblioteki mogą współpracować ze sobą na poziomie

centralnego katalogu (kontrola dubletów, wspólne kartoteki
haseł wzorcowych), jak i wypożyczalni przy różnych
zasadach udostępniania zbiorów (rejestracja czytelników na
dwóch poziomach - globalnym i lokalnym).

•System posiada polską wersję językową interfejsu i

dokumentacji. Działa polski ośrodek wdrożeniowy systemu.

BIBLIOTEKA NARODOWA

• Centralna biblioteka polska podległa Ministerstwu Kultury i

Dziedzictwa Narodowego.

• Gromadzi książki, periodyki, publikacje elektroniczne i

audiowizualne wydawane na terenie RP oraz polonika
zagraniczne. Jest najważniejszą biblioteką naukową o profilu
humanistycznym, głównym archiwum piśmiennictwa
narodowego i krajowym ośrodkiem informacji bibliograficznej
o książce, placówką naukową, a także ważnym ośrodkiem
metodycznym dla innych bibliotek w Polsce.

• Ma prawo do otrzymywania egzemplarza obowiązkowego.
• Status biblioteki narodowej, jako jedyna w kraju prócz

biblioteki warszawskiej, posiada również Biblioteka
Jagiellońska w Krakowie

POLANKA

• pomaga lokalizować w zbiorach polskich bibliotek

anglistycznych publikacje dotyczące Wielkiej Brytanii, USA i
innych krajów anglojęzycznych - ich języka, historii, literatury
(teksty i opracowania krytyczne), kultury, sztuki i problemów
życia społecznego.

• została utworzona w latach 90-tych jako wspólny katalog

bibliotek anglistycznych na polskich uniwersytetach. Do
współpracy przystąpiły biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego
(Instytut Anglistyki, Ośrodek Studiów Brytyjskich,
Uniwersyteckie Kolegium Kształcenia Nauczycieli Języka
Angielskiego, Ośrodek Studiów Amerykańskich) oraz biblioteki
anglistyczne uniwersytetów z Katowic, Krakowa, Lublina, Opola,
Poznania i Torunia. Przydatność tego zasobu jest oceniana
pozytywnie, choć aktualizacja nie zawsze przebiegała sprawnie.

BIBLIOTEKA KONGRESU

•

Library of Congress, Biblioteka Kongresu Stanów

Zjednoczonych (ang.: Library of Congress) – największa

biblioteka świata. Posiada ponad 130 mln różnego rodzaju

dokumentów, ponad 29 mln książek, 58 mln rękopisów, 4,8 mln

map i atlasów, 12 mln fotografii, 6 mln mikrofilmów, 3,5 mln

dokumentów muzycznych, 500.000 filmów; wszystko w ponad

460 językach. 7 % zbiorów to dokumenty w językach

słowiańskich, w tym największy w USA zbiór polskich książek.

Całość zajmuje 856 km półek. Biblioteka dysponuje (w 3

budynkach) 22 czytelniami ogólnymi, 3 wydzielonymi czytelniami

dla kongresmanów oraz biblioteką sztuki (John F. Kennedy

Center). Zatrudnia 5 tysięcy pracowników. Wyposażona jest w

system komputerowy o pojemności 13 mln rekordów oraz w 3000

terminali. Pełni funkcję biblioteki narodowej.

WORLDCAT

• katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze

112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online
Computer Library Center. Katalog jest tworzony i
prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim
ujęte.

• Zawiera ponad 150 milionów, różnych rekordów

odnoszących się do ponad 1,4 miliarda zasobów
fizycznych i cyfrowych w ponad 470 językach. Jest to
największa na świecie bibliograficzna baza danych.
OCLC udostępnia WorldCat wszystkim bibliotekom za
darmo, katalog jest jednak podstawą też innych usług -
płatnych - takich jak współdzielenie zasobów i
zarządzanie zbiorami.

BIBLIOTEKI CYFROWE

ŚLĄSKA BIBLIOTEKA

CYFROWA

• Biblioteka cyfrowa, której zasób współtworzony jest przez instytucje z terenu

historycznego Śląska, oraz obecnego województwa śląskiego. Celem powstania
Śląskiej Biblioteki Cyfrowej jest promowanie kultury i nauki oraz zapewnienie
powszechnego i swobodnego dostępu do dziedzictwa kulturowego zgromadzonego w
instytucjach kulturalnych i edukacyjnych regionu.

• Zasób publikowany w ŚBC jest dostępny wszystkim niekomercyjnym użytkownikom

nieodpłatnie w zakresie jego kopiowania, warunki komercyjnego wykorzystania
zamieszczonych w ŚBC publikacji zależą od decyzji każdego z uczestników – właściciela
cyfrowej publikacji. Każdy z nich zachowuje prawa do swojej publikacji i decyduje np. o
okresie jej udostępniania. Uczestnicy publikują cyfrowy zasób na równych prawach,
decydując autonomicznie o wyborze i liczbie umieszczonych w ŚBC publikacji.

• ŚBC jest włączona w krajowy system bibliotek cyfrowych, dzięki czemu za jej

pośrednictwem można dotrzeć bezpośrednio do publikacji umieszczonych w innych
regionalnych i instytucjonalnych bibliotekach cyfrowych.

• ŚBC ma charakter otwarty i mogą przystępować do niej instytucje sfery kultury, nauki i

edukacji, które utożsamiają się z celami jej działania. Obecnie zasób współtworzy 43
instytucje, tj. biblioteki i wydawnictwa uczelni państwowych i niepublicznych, biblioteki
publiczne, archiwum, regionalne stowarzyszenie i samorządowe instytucje kultury.

CYFROWA BIBLIOTEKA

NARODOWA POLONA

• Została uruchomiona w październiku 2006 roku. Jej twórcy starali się

uwzględnić przede wszystkim potrzeby polskich użytkowników oraz
niepowtarzalny charakter zbiorów Biblioteki Narodowej, która jest
założycielem Polony. Celem CBN jest przede wszystkim umożliwienie
czytelnikom z kraju i całego świata kontaktu z książkami,
czasopismami i innymi typami dokumentów, które składają się na
obraz polskiej kultury, a które ze względu na ich wartość, unikatowość
i często zły stan zachowania nie są udostępniane publicznie.

• CBN Polona składa się z kolekcji tematycznych. Zgodnie ze swoją

misją, Polona zawiera kolekcje prezentujące utwory największych
polskich twórców: Mickiewicza, Słowackiego, Norwida,
Kochanowskiego, pierwodruki literatury polskiej, wydawnictwa
konspiracyjne okresu II wojny światowej. Kolekcja nie jest jedynie
zbiorem publikacji elektronicznych na dany temat, jej integralną
częścią jest wprowadzenie, charakterystyka danej kategorii zbiorów i
omówienie najciekawszych pozycji.

EUROPEANA

• Biblioteka Europejska od 2006 roku przygotowywała się do zbudowania

portalu, obejmującego dokumenty cyfrowe z różnego rodzaju instytucji
kultury i dającego możliwość jednoczesnego przeszukiwania zasobów
europejskiego dziedzictwa kulturowego, dostępnego w językach krajów
Unii Europejskiej. Portal ten nazwany został Europeana.

• We wrześniu 2007 roku został uruchomiony projekt EDLnet: Thematic

Networks, którego celem jest zbudowanie portalu Europeana i
wypełnienie go zawartością cyfrową, pochodzącą z europejskich
bibliotek, archiwów i muzeów. Bieżące prace nad Europeaną są
finansowane w ramach projektu eContentPlus. Biblioteka Narodowa,
jako partner o dużym doświadczeniu w pracach digitalizacyjnych,
została zaproszona do udziału w tym projekcie. Oficjalne uruchomienie
portalu Europeana, zawierającego ponad 2 miliony obiektów cyfrowych,
nastąpiło w listopadzie 2008 r. Biblioteka Narodowa prezentuje w
Europeanie zasoby CBN Polona, pochodzące z domeny publicznej.

ZAGRANICZNE BAZY CZASOPISM NAUKOWYCH

EBSCO

• EBSCO Information Services jest czołowym dostawcą usług prenumeraty,

obejmujących czasopisma elektroniczne, drukowane, pakiety elektroniczne, 
narzędzia do zarządzania informacją elektroniczną oraz bibliograficznych i
pełnotekstowych baz danych dla wszelkiego typu bibliotek i ośrodków naukowych i
badawczych.

• ERIC - Educational Resource Information Center

Baza dziedzinowo obejmuje nauki edukacyjne i pedagogiczne. Aktualnie zawiera
ponad 1.194.000 rekordów oraz linki do ponad 100.000 dokumentów
pełnotekstowych. Dokumenty źródłowe to: czasopisma, raporty, przewodniki,
książki, materiały historyczne, materiały audiowizualne, testy, fotografie.

• Academic Search Complete

Wielodziedzinowa baza obejmująca ponad 5.500 tytułów czasopism
pełnotekstowych, w tym 4.600 czasopism recenzowanych oraz ponad 9.500
tytułów czasopism indeksowanych i abstraktowanych oraz około 10.000 monografii,
raportów, materiałów konferencyjnych i in. Zawiera ponad 1.250 czasopism,
monografii i innych publikacji pełnotekstowych, które są dostępne tylko w tej bazie.
Obejmuje wiele dyscyplin z zakresu nauk społecznych, humanistycznych, ścisłych,
technicznych, informatyki, sztuki, literatury. Archiwa sięgają niekiedy do 1865 roku.

ProQuest Science Journals

• Baza ProQuest Science Journals to bezpośredni

dostęp do potrzebnej informacji niezależnie od
tego, czy dotyczy ona globalnego ocieplenia
czy też skandalu dotyczącego genetycznie
modyfikowanej żywności.

• Baza ProQuest Science Journals to stale

rosnąca kolekcja pełnotekstowych czasopism
naukowych połączona z doskonałymi indeksami
i abstraktami, oferująca natychmiastowy
dostęp do najnowszych informacji, badań i
trendów w wielu gałęziach nauk ścisłych.

SAGE

• SAGE JOURNALS Online - pełnotekstowa, wielodziedzinowa

baza magazynów naukowych wydawnictwa SAGE. Baza
gromadzi pełne teksty czasopism naukowych wydawanych
przez SAGE Publications. Udostępnia około 450
magazynów naukowych. Posiada szeroki zakres
tematyczny. Zawiera następujące kolekcje: komunikacja
społeczna i środki masowego przekazu (Communication
Studies), kryminologia i sądownictwo (Criminology), edukacja
i szkolnictwo (Education), zarządzanie, biznes i organizacja
(Management & Organization Studies), materiałoznawstwo
(Materials Science), nauki polityczne (Political Science),
psychologia (Psychology), socjologia (Sociology), urbanistyka
i planowanie (Urban Studies & Planning).

SCIENCE DIRECT

• Baza zawiera opisy bibliograficzne,

spisy treści i abstrakty artykułów z
czasopism publikowanych przez
Elsevier. W przypadku czasopism
otrzymywanych przez polskie
biblioteki w formie prenumeraty -
dostępne są także pełne wersje
artykułów.
Poprzez bazę Elsevier można
korzystać także z bazy Springer
poprzez Bibliotekę Wirtualnej Nauki.

BAZY KSIĄŻEK ELEKTRONICZNYCH

E-BRARY

• Oferuje najbardziej elastyczne możliwości zamawiania

elektronicznych książek i innych renomowanych
publikacji czołowych światowych wydawnictw. Biblioteki
mogą zaprenumerować przygotowane w e-brary zestawy
tytułów lub stworzyć własne kolekcje, zakupić
poszczególne publikacje lub połączyć obie formy.

• Wszystkie dokumenty dostępne na platformie e-brary są

zintegrowane ze sobą i mogą być dodatkowo powiązane z
własnymi zbiorami biblioteki, jak również z zasobami
internetu.

• Platforma może być wykorzystywana do archiwizacji i

udostępniania online własnych tekstów elektronicznych w
postaci plików PDF.

POLSKIE KSIĄŻKI

ELEKTRONICZNE

IBUK

• płatna czytelnia online uruchomiona przez Wydawnictwo

Naukowe PWN, oparta na oryginalnym oprogramowaniu
firmy Itelix Investment. Użytkownik zakłada konto w
czytelni, a następnie wybiera publikację (format PDF) i
zamawia dostęp w wybranej wersji, np. 24-godzinny
dostęp z opcją wydruku. Aby skorzystać z wykupionego
dostępu, należy pobrać bezpłatny czytnik Itelix i Library
Reader.

• W perspektywie czytelnia ma zawierać tysiące tytułów,

szczególnie zdigitalizowanych publikacji akademickich z
całego kraju, które będą dostępne online.

• Książki te można czytać bezpłatnie w sieci uczelnianej.

Questia Online Library

• biblioteka cyfrowa, która sama

określa się jako największy na
świecie zbiór książek i czasopism z
dziedzin humanistycznych i nauk
społecznych: 72 000
pełnotekstowych książek, 2 miliony
artykułów z całkowitymi
odniesieniami do słowników i
encyklopedii.