FILOZOFIA

GRECKA

Jakub Matuszczak I b

ARYSTOTELES

ARYSTOTELES

PLATON

SOKRATES

FILOZOFIA GRECKA

FILOZOFIA

Filozofia dla starożytnych Greków oznaczała

poszukiwanie wiedzy wyrastające ze

zdziwienia w zetknięciu ze światem. Filozofia

odeszła od tradycyjnych mitów lub

zwyczajnego postrzegania świata.

Filozofia zrodziła się w starożytnej Grecji.

Pierwsi filozofowie interesowali się

przyrodą, pytali o zasadę, czyli o powstanie

i budowę świata otaczającego człowieka.

3

FILOZOFIA

Później zajmowali się człowiekiem i

wspólnotą ludzką (

Sokrates

)

Najlepsze systemy filozoficzne starożytności

stworzyli

Platon i Arystoteles

.

Chrześcijaństwo przejęło dorobek filozoficzny

starożytnych, wykorzystując go przy budowie

własnej koncepcji filozoficznej,

światopoglądowej i kulturowej.

Św.

Augustyn nawiązał do Platona, zaś św.

Tomasz z Akwinu - do Arystotelesa.

4

PLATON

5

PLATON

Właściwie Arystokles, przydomek "Platon"

znaczył "barczysty". Urodzony w Atenach w

rodzinie arystokratycznej; od 20 roku życia –

uczeń Sokratesa.

W gaju Akademosa w Atenach założył szkołę,

zwaną Akademią.

Pisma Platona mają formę dialogu i są czymś w

rodzaju dramatu filozoficznego.

Wyrazicielem swych myśli uczynił Platon

Sokratesa.

6

FILOZOFIA PLATONA

To idealizm tzn. teoria głosząca, że we

wszystkich dziedzinach bytu (istnienia) i

działania, obok pierwiastków realnych, które

są przemijające, istnieją pierwiastki idealne,

które są wieczne, i że pierwiastki idealne

mają przewagę nad realnymi.

TEORIA BYTU

Istnieje byt idealny, któremu

przyporządkowany jest świat rzeczywisty.

Tym bytem idealnym są idee - czyli to co

bezpośrednio, w doświadczeniu, nie jest nam

dane; możemy poznać je jedynie rozumowo

7

FILOZOFIA PLATON

PSYCHOLOGIA - istnieje nieśmiertelna dusza, a ciało jest dla niej

więzieniem. Ciało to coś niższego niż dusza

TEORIA POZNANIA - istnieje wiedza rozumowa, nie doświadczalna,

wrodzona, a wiedza zmysłowa, jako zależna i niepewna musi jej być

podporządkowana

ETYKA - właściwym celem człowieka są dobra idealne. Słynna triada

platońska: PRAWDA = PIĘKNO = DOBRO. Najważniejsza wartość :

dobro.

KONCEPCJA MIŁOŚCI -od miłości do pięknych ciał, przez miłość do

pięknych dusz, do miłości piękna wiecznego tj. idea piękna. Stąd

dziś mamy określenie "miłość platoniczna" - od imienia Platona

(miłość idealistyczna, bez elementów zmysłowych)

8

ARYSTOTELES

9

ARYSTOTELES

Filozof grecki, uczeń

Platona.Odrzucił jednak

poglądy Platona i stworzył

swój system filozoficzny.

Założył w Atenach własną

szkołę - tzw. Likejon (Liceum).

Utworzył w niej dużą

bibliotekę oraz muzeum

( zbiory zoologiczne)

10

FILOZOFIA

ARYSTOTELESA

Teoria bytu - idee wymyślone przez Platona są

fikcją. Na prawdę istnieją jedynie rzeczy - to co jest

materialne i jednostkowe. Ale istota rzeczy jest

idealna i ogólna. Świat powstał w wyniku działania

Pierwszego Poruszyciela - Boga, będącego myślą

(rozumem), idealnym wzorcem i celem dla tegoż

świata. Bóg jest przyczyną wszystkich zmian,

ruchów.

Teoria poznania - nie tylko rozum, ale i zmysły

decydują o poznaniu rzeczywistości. Wiedzę

zdobywamy w drodze doświadczalnej

(empirycznej).

11

FILOZOFIA

ARYSTOTELESA

Etyka - teoria "złotego środka"- ani hedonizm

(dążenie do maksymalnej przyjemności), ani

ascetyzm (wyrzeczenia się przyjemności, rozkoszy).

Według Arystotelesa najwyższym dobrem jest

szczęście a jego istotą - działalność godna

człowieka, cnotliwa i rozumna.

Teoria duszy -dusza jest formą, czyli energią ciała.

Dusza i ciało stanowią nierozłączną całość. Dusza

nie może istnieć bez ciała, a ciało nie może

spełniać swych funkcji bez duszy, która ożywia

ciało.

Arystoteles wyróżniał różne kategorie dusz:

a) dusza myśląca - ludzka, umie myśleć,

rozumować.

b) dusza zwierzęca - może postrzegać świat.

c) dusza roślinna - powoduje odżywianie i wzrost

roślin.

12

SOKRATES

13

SOKRATES

14

Myśliciel grecki, uważany za "ojca" filozofii

europejskiej. Nie pozostawił żadnych pism. Wiemy

o nim przede wszystkim z tekstów jego ucznia

Platona.

Syn kamieniarza. Najpierw uprawiał zawód swego

ojca, potem wyrocznia delficka Pytia oznajmiła, że

jest najmądrzejszym z ludzi. Sokrates zaczyna

rozmawiać z Ateńczykami np. o etyce. Zjednał

sobie sympatię młodzieży, ale nienawiść u

wpływowych warstw społecznych. Wytoczono mu

proces, oskarżając go o bezbożność i "psucie"

młodzieży. Skazano na śmierć. Sokrates jednak do

końca trwał przy swych poglądach. W więzieniu

wypija truciznę (cykutę) i umiera. Zginął za to w co

wierzył.

FILOZOFIA SOKRATESA

15

Człowiek jest człowiekiem, bo posiada myślącą i

nieśmiertelną duszę, która rządzi ciałem i ma w

sobie coś boskiego.

Cnota (dodatnia cecha charakteru, zaleta) jest

dobrem bezwzględnym. Człowiek powinien

doskonalić się moralnie, wtedy osiągnie szczęście.

Wiedza ma służyć poznaniu dobra i cnoty.

Poznanie prawdy następuje w czasie dyskusji.

FILOZOFIA SOKRATESA

16

Konsekwencje sokratyzmu:

szczęście = rozum = cnota

(te trzy wartości stanowią jedno).

Najprościej mówiąc: życie cnotliwe prowadzi do

szczęścia, a mądrze i cnotliwie postępujemy

wtedy, gdy kierujemy się w swoim życiu

rozumem

Powszechnie uważa się Sokratesa za

twórcę etyki, ponieważ najwyżej cenił

sobie dobra moralne.

FILOZOFIA SOKRATESA

17

Słynne stwierdzenie Sokratesa:

„Wiem, że nic nie wiem”

(ujęte w formie paradoksu)

oznaczało, że myśliciel ten

zdawał sobie sprawę z

ograniczoności własnej wiedzy,

jeśli idzie o badanie istoty życia i

śmierci.

Dziękuję

za

uwagę.!

18

Jakub Matuszczak I b