ZARZĄDZANIE RYZYKIEM
W KREDYT BANKU S.A.
Krótko o Banku
Kredyt Bank należy do belgijskiej bankowo-ubezpieczeniowej Grupy KBC, która ma
obecnie 80,00 proc. udział w kapitale akcyjnym banku.
Grupa KBC jest jedną z wiodących instytucji finansowych w Europie, zatrudniajacą 51
tys. pracowników i świadczącą usługi 11 mln klientom o kapitalizacji rynkowej
wynoszącej ok. 25 mld EUR.
Ten uniwersalny podmiot bankowo-ubezpieczeniowy oferuje swoje usługi klientom
detalicznym, klientom private banking oraz małym i średnim przedsiębiorstwom.
Aktywnie działa także w obszarze asset management, obsłudze klientów
korporacyjnych oraz private equity.
Grupa KBC zajmuje znaczącą pozycję na swoich podstawowych rynkach tj. w Belgii i
Europie Centralnej (Polsce, Czechach, Węgrzech, Słowacji i Słowenii) oraz ma rozległą
sieć private banking działającą w ramach European Private Bankers (Francja i Monako,
Niemcy, Irlandia, Włochy, Luxemburg, Holandia, Hiszpania, Szwajcaria i Wielka
Brytania). Grupa KBC obecna jest także w wielu innych krajach na całym świecie.
W obecnej strukturze Grupa KBC funkcjonuje od 2005 r. tj. od połączenia KBC Bank and
Insurance Holding Company z firmą Almanij. Notowana jest na giełdzie Euronext w
Brukseli.
Proces zarządzania ryzykiem
W procesie zarządzania ryzykiem najważniejszą rolę pełnią
naczelne organy Banku, czyli Zarząd Banku i Rada
Nadzorcza.
Bank poprzez określone komitety zarządza ryzykiem.
Podstawę stanowią 3 komitety:
-Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami –
odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem w portfelu
bankowym oraz zarządzanie strukturalną płynnością
Banku,
− Komitet Ryzyka Operacyjnego – nadzorujący proces
zarządzania ryzykiem operacyjnym,
− Komitet Ryzyka Kredytowego – sprawujący nadzór nad
procesem zarządzania ryzykiem
kredytowym
Proces zarządzania ryzykiem cd.
W okresie ostatniego roku główne cele, polityka i procesy zarządzania
ryzykiem nie uległy zmianie.
Nie nastąpiła również zmiana w stopniu narażenia Banku na ryzyko
kredytowe, rynkowe i operacyjne.
Konsekwentnie realizowane są nadrzędne cele polityki zarządzania
ryzykiem dotyczące przede
wszystkim przestrzegania zewnętrznych i wewnętrznych limitów oraz
optymalizowania i mitygowania
ryzyka w postaci procesu ciągłego monitorowania. Proces zarządzania
ryzykiem jest ściśle powiązany
z procesem zarządzania kapitałem. Najważniejszym celem zarządzania
kapitałem w Banku jest jego
optymalizacja, oczywiście przy równoczesnym spełnieniu zewnętrznych
wymogów kapitałowych.
Osiągnięciu tego celu służy wdrażany w 2007 roku proces ICAAP
(Proces Oceny Adekwatności Kapitału Wewnętrznego)
ROK 2003
Księgi
W celu podniesienia jakości zarządzania w
2002 roku działalność Kredyt Banku
podzielono na dwie części: Księgę
Handlową i Księgę Bankową.
Księga Handlowa – dochody uzyskiwane z
krótkoterminowych zmian cen stóp
procentowych, kursów walut bądź innych
parametrów rynkowych.
Ryzyko stopy Procentowej w
księdze handlowej
Podstawową miarą ryzyka jest wartość
zagrożona (value at risk (Var)) wyliczana
w horyzoncie czasowym 10 dni przy
poziomie ufności 99% uwzględniając przy
tych wyliczeniach dane rynkowe z
ostatnich 250 dni.
Limit i wykorzystanie Var na dzień
31/12/2003
Limit: 2.000 tys EUR
31/12/2003: 963,7 tys. EUR
Ryzyko walutowe
Miarą ryzyka jest również wartość
zagrożona (Var)
Limit: 1.000 tys EUR
31/12/2003: 78,21 tys. EUR
Metoda wartości zagrożonej jest
uzupełniona przez metodologię stress-
testingu tzw. „ryzyka w warunkach
skrajnych” – kwoty określającej ryzyko
Kredyt Banku w sytuacjach bardzo
niekorzystnych, lecz prawdopodobnych
zmian kursów
Ryzyko stopy procentowej w
księdze bankowej
Księga Bankowa to pozostała część portfela
banku obejmująca operacje nie zaliczone
do portfela handlowego. Instrumenty
oparte o wrażliwość stopy procentowej
stanowią 54,1% pozycji bilansu.
PLN
EUR
USD
CHF
Aktywa oparte o
stopę zmienną
7276,74
724,46
435,92
415,34
Aktywa razem
15959,95
1069,38
549,76
521,86
Pasywa oparte o
stopę zmienną
3421,54
890,15
130,22
501,16
Depozyty
a’vista
2936,12
60,15
110,78
5,85
Pasywa razem
16058,47
1094,01
541,10
529,46
Ryzyko stopy procentowej cd.
Na dzień 31 grudnia 2003 w Księdze
Bankowej znajdowały się obligacje
perpetualne o nominale 330 mln PLN
oparte o 6M Wibor z opcją wykupu na 23
grudnia 2013.
Ryzyko płynności
Decyzję w zakresie zarządzania ryzykiem w skali
całego Kredyt Banku podejmuje Komitet
Zarządzania Aktywami i Pasywami.
KZAP podejmuje decyzje dotyczące kształtowania
struktury aktywów i pasywów w celu
ograniczenia ryzyka płynności w zakresie:
Alokacji kapitału w poszczególne formy
działalności
Udziału poszczególnych pozycji aktywów i
pasywów w strukturze bilansowej
Wysokości limitów na wielkość aktywów płynnych
Kształtowanie struktury terminowej aktywów i
pasywów
Ryzyko kredytowe
Przeprowadzone w 1,2,3 kwartale 2003 regularne przeglądy portfela
kredytowego wskazywały na dalszy wzrost ryzyka kredytowego a
w rezultacie wzrost znaczenia wartości zabezpieczeń w wyliczaniu
rezerw celowych na należności. W celu ograniczenia ryzyka
podjęto nast. Decyzje:
Przeprowadzenie dodatkowego przeglądu w okresie od 1
października do 15 grudnia 2003.
Powołanie specjalnego komitetu kredytowego w celu realizacji
przeglądu kredytów powyżej 5 mln PLN.
Zastosowanie szacunków wartości zabezpieczeń według wartości
windykacyjnej.
W konsekwencji przeprowadzonych prac wynikły obszary w których
nastąpiło dalsze pogorszenie sytuacji finansowej i ekonomicznej
kredytobiorców w wybranych branżach. W szczególności dotyczyło
to sektora budowlanego i developerskiego, przemysłu metalowego
i stoczniowego oraz energetycznego.
Miary ryzyka kredytowego na
dzień 31/12/2003
Typ instrumentu
Wartość bilansowa
(w tys. zł )
Wartość wyrażona
ryzykiem (w tys. zł)
Kasa
423 099
Należności
17 019 580
9 388 332
Dłużne papiery wart.
3 658 479
Pozostałe papiery
wart, udziały
539 156
539 156
Aktywa trwałe
601 188
601 188
Wart. niemat. I
prawne
86 181
86 181
Pozostałe
639 492
281 793
Razem portfel
bankowy
22 967 175
10 896 650
Portfel handlowy
556 169
18 372
Ogółem
instrumenty
bilansowe
23 523 344
10 915 022
wszystkie
instrumenty
narażone na ryzyko
Wart. Waż.
Ryzykiem
11 949 158
Wymóg kapitałowy
955 933
ROK 2004
Ryzyko stopy procentowej i
ryzyko walutowe
Podobnie jak w roku 2003 sposób obliczenia
zagrożenia pozycji finansowej banku nie
zmienił się, jednak w roku 2004 nastąpiło
znaczne mniejsze jej wykorzystanie:
Limit: 2.000 tys. EUR
Wykorzystanie na 31/12/2004: 392,4 tys. EUR
Analogicznie co do roku 2003 w roku 2004 także
nastąpiło wykorzystanie limitu ryzyka
walutowego
Limit: 1.000 tys. EUR
Wykorzystanie na 31/12/2004: 195,80 tys. EUR
Ryzyko kredytowe
W roku 2004 został wdrożony nowy system do
pomiaru ryzyka kredytowego w ramach
wymogów Nowej Umowy Kapitałowej – Bazylea
2. Planowane jest wprowadzenie wariantu
polegającego na sukcesywnym przechodzeniu
od podejść mniej zaawansowanych oferowanych
przez umowę (metoda standardowa) do bardziej
zaawansowanych (metoda ratingów
wewnętrznych podstawowa i zaawansowana)
Wprowadzono również Program Ilościowej Oceny
Ryzyka Kredytowego – Program QCR którego
realizacja umożliwia m. in.:
Ryzyko kredytowe cd.
- Opracowanie i wdrożenie modeli do pomiaru
ryzyka kredytowego
Reorganizację procesu kredytowego z
uwzględnieniem wyznaczonego poziomu ryzyka.
Opracowanie i wdrożenie w banku koncepcji
RAROC
Zakładane jest że realizacja tych działań wpłynie
na poprawę wskaźnika zwrotu kapitału poprzez
optymalne dopasowanie w zakresie wymogów
kapitałowych, wzrost efektywności
realizowanego w Banku procesu kredytowego.
Miary ryzyka kredytowego na
dzień 31/12/2004
Typ instrumentu
Wartość bilansowa (w
tys. zł)
Wartość ważona
ryzykiem (w tys. zł)
Kasa
487 626
0
Należności
15 480 641
10 577 040
Dłużne papiery wart.
3 645 664
0
Aktywa trwałe
377 166
377 166
Wart. Niemat. I Prawne
3 248
3 248
Pozostałe papiery wart. ,
udziały
387 693
387 693
Pozostałe
921 264
77 146
Razem portfel
bankowy
21 303 302
11 422 563
Portfel handlowy
504 558
696
Ogółem instrumenty
bilansowe
21 807 860
11 423 259
wszystkie
instrumenty narażone
na ryzyko
13 449 497 - Wartość
ważona ryzykiem
1 075 960 – Wymóg
kapitałowy
ROK 2005
Ryzyko stopy procentowej i
ryzyko walutowe
Podobnie jak w roku 2003 i 2004 sposób
obliczenia zagrożenia pozycji finansowej banku
nie zmienił się, jednak w roku 2005 nastąpiło
znaczne mniejsze jej wykorzystanie:
Limit: 2.000 tys. EUR
Wykorzystanie na 31/12/2005: 257,96 tys. EUR
Analogicznie co do roku 2003 w roku 2004 także
nastąpiło wykorzystanie limitu ryzyka
walutowego
Limit: 1.000 tys. EUR
Wykorzystanie na 31/12/2005: 147,31 tys. EUR
Transakcje pochodnymi
instrumentami finansowymi
W ciągu 2005 Bank zawierał transakcje typu:
Swap walutowy (currency swap)
Swap stopy procentowej (interest rate swap)
Swap procentowo – walutowy (CCIRS)
Transakcje terminowe typu forward
Transakcje terminowej stopy procentowej
Transakcje opcyjne
Wszystkie powyższe transakcje zostały zawarte na
rynku międzybankowym z podmiotami finansowymi.
Istnieje możliwość wcześniejszego rozliczenia
transakcji na uzgodnionych przez strony
warunkach.
Ryzyko płynności w 2005
Właśnie w 2005 roku Kredyt Bank wprowadził do
celów monitorowania ryzyka płynności ,
następujące limity płynności:
Wskaźnik płynności – Stock Liquidity Ratio (SLR)
Wskaźnik płynności – Coerage Ratio (CR)
Analiza sytuacji płynności, dokonywana jest głównie
na podstawie raportu luki płynności oraz oceny
stabilności bazy depozytowej. Stabilna baza
depozytowa jest podstawowym źródłem
finansowania banku, a jej dywersyfikacja sprawia
że bank nie jest uzależniony od jednego
określonego podmiotu bądź segmentu rynku.
Ryzyko kredytowe
Ocena ryzyka kredytowego opiera się tak
jak w poprzednim roku na Ilościowej
Ocenie Ryzyka Kredytowego – Program
QCR.
Miary ryzyka
Łącznie narażenie na ryzyko kredytowe
portfela bankowego wynosiło:
Wartość ważona ryzykiem: 12 102 726 tys.
zł
Wymóg kapitałowy: 968 218 tys. zł
ROK 2006
Ryzyko Kredytowe
W celu pełniejszej analizy ryzyka kredytowego od 2006 roku Kredyt Bank wprowadził analizę z
podziałem na poszczególne branże w które jest zaangażowany( w roku 2006 nie nastąpiło
przekroczenie limitów koncentracji):
Działalność produkcyjna – 29,8
Handel hurtowy i detaliczny – 20,6
Obsługa nieruchomości – 14,2
Pośrednictwo finansowe , administracja publiczna i obrona narodowa – 7
Budownictwo – 4,3
Zaopatrzenie w wodę, gaz i energię – 4,1
Transport – 3,6
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo – 2
Hotele i restauracje – 1,3
Działalność usługowa – 1,1
Ochrona zdrowia – 1
Edukacja – 0,5
Górnictwo i kopalnictwo – 0,1
Pozostałe – 0
Jak wynika z powyższych danych Kredyt Bank bardzo dokładnie zaczął traktować taki podział ze
względu na jego przejrzystość i możność przeciwdziałania utraty kontroli ulokowanych
środków.
*dane w procentach
Miary ryzyka
Łącznie narażenie na ryzyko kredytowe
portfela bankowego wynosiło:
Wartość ważona ryzykiem: 14 284 388
Wymóg kapitałowy: 1 142 751
Ryzyko operacyjne
W roku 2006 Kredyt Bank opracował politykę zarządzania
ryzykiem operacyjnym określającą standardy
identyfikacji, oceny oraz monitorowania poziomu i
profilu ryzyka, zgodnie z wymogami metody
standardowej dla wyznaczenia wymogów kapitałowych.
Metodologia obejmuje, oprócz określenia profilu ryzyka
operacyjnego w oparciu o dane historyczne nt.
ujawnianych zdarzeń, identyfikację aktualnych i
potencjalnych zagrożeń w wyniku przeprowadzanych
cyklicznie procesów samoocen. Bank przyjął do
stosowania standardy grupy dotyczące: outsourcingu,
rozwoju nowych produktów treasury, uprawnienia
dostępu do sysytemów IT, kontroli księgowych,
gromadzenia i archiwizacji informacji.
ROK 2007
Ogólnie o roku 2007
Rok 2007 nie przyniósł żadnych nowych
rozwiązań zarządzania ryzykiem. Jedynym
ważnym wydarzeniem w roku 2007 było
rozszerzenie akcji kredytowej w stosunku do
małych i średnich firm, a także dla klientów
indywidualnych. Bank nie stosuje żadnych
dodatkowych zabezpieczeń w celu ochrony
kredytu. Jednak bardzo dokładnie monitoruje
finansowane inwestycje na podstawie
dokumentów składanych przez kredytobiorców
oraz wewnętrznych baz danych.
Podsumowanie
Kredyt Bank S.A. jest bankiem który związał
zarządzanie ryzykiem z nowymi
technologiami oraz szczegółowo
opracowanymi planami. Bardzo starannie
dywersyfikuje swój portfel ryzyka w celu
ograniczenia go do minimum. Dzięki
podziałowi wprowadzonemu w 2006 roku
na poszczególne branże może
szczegółowo analizować stopień ryzyka i
niwelować je do minimum.
BRAWO
MACIEK