Zagadnienia kultury

mniejszości narodowych

i etnicznych w Polsce.

Tożsamość kulturowa

mniejszości.

Mniejszość narodowa

Grupa ludzi, zamieszkująca obszar

danego państwa, odróżniająca

się od większości społeczeństwa

językiem, kulturą, pochodzeniem

etnicznym bądź religią.

Mniejszość narodowa w

odróżnieniu od mniejszości

etnicznej posiada lub posiadała

własne państwo.

Mniejszość etniczna

Grupa etniczna, która jest

osiedlona na terytorium innej

zbiorowości i wyróżnia się od

innych odrębnym pochodzeniem

i kulturą, a często także językiem

i religią oraz stara się zachować

tę odrębność.

Mniejszość etniczna w odróżnieniu

od mniejszości narodowej nie

posiada i nigdy nie posiadała

własnego państwa.

Polskę zamieszkują
przedstawiciele
9 mniejszości narodowych:

•Białorusini

•Czesi

•Litwini

•Niemcy

•Ormianie

•Rosjanie

•Słowacy

•Ukraińcy

•Żydzi

oraz 4 mniejszości
etnicznych:

•Karaimi

•Łemkowie

•Romowie

•Tatarzy

Białorusini

Mniejszość narodowa tradycyjnie

zamieszkała na południowo-wschodnich
terenach województwa podlaskiego. Podczas
przeprowadzonego w 2002 roku Narodowego
Spisu Powszechnego narodowość białoruską
zadeklarowało 47 640 obywateli RP, w
większości zamieszkujących tereny
województwa podlaskiego (najwięcej w
Białymstoku: 7,5 tys.).

Używanie języka białoruskiego w kontaktach

domowych zadeklarowało 40,6 tys. Osób.

Czesi

Mniejszość narodowa zamieszkujących rejon

Kotliny Kłodzkiej, Lubelszczyznę i miejscowość
Zelów (koło Piotrkowa Trybunalskiego).
Przodkowie obecnej mniejszości czeskiej
przybyli do Polski między XVI a XVIII w.
Należeli do nich głównie ewangelicy, którzy
uciekali z Czech w wyniku prześladowań na tle
religijnym. Podczas Narodowego Spisu
Powszechnego jako Czesi zadeklarowało się
386 obywateli Polski.
Mieszkający w Polsce Czesi są ewangelikami.

Litwini

Mniejszość narodowa tradycyjnie

zamieszkała na północnych terenach
województwa podlaskiego. Narodowość
litewską podczas przeprowadzonego w
2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego
Ludności i Mieszkań zadeklarowało 5 639
obywateli polskich.

Zdecydowana większość przedstawicieli

mniejszości litewskiej to wierni Kościoła
Rzymskokatolickiego.

Niemcy

Według wyników spisu powszechnego w

2002 roku narodowość niemiecką
deklarowało 152 897 osób (0,4%
mieszkańców Polski). Największe skupiska
obywateli polskich narodowości niemieckiej
znajdują się w centralnych i wschodnich
powiatach województwa opolskiego.
Przedstawiciele mniejszości niemieckiej są w
większości katolikami, nieliczni deklarują
przynależność do Kościoła Ewangelicko –
Augsburskiego.

Ormianie

Mniejszość narodowa żyjąca na

terenie całego kraju, o orientalnym
rodowodzie, zaawansowanej
asymilacji oraz wielowiekowej
tradycji osadnictwa na ziemiach
Rzeczypospolitej, do której
przynależność podczas
przeprowadzonego w 2002 r.
Narodowego Spisu Powszechnego
zadeklarowało 262 obywateli
polskich.

Rosjanie

Mniejszość narodowa, do której

przynależność podczas
przeprowadzonego w 2002 r.
Narodowego Spisu Powszechnego
zadeklarowało 3244 obywateli
polskich.

Przedstawiciele społeczności

rosyjskiej należą w większości do
Polskiego Autokefalicznego Kościoła
Prawosławnego

Słowacy

Mniejszość narodowa,

zamieszkująca głównie małopolskę,
do której przynależność podczas
przeprowadzonego w 2002 r.
Narodowego Spisu Powszechnego
zadeklarowało 1 710 obywateli
polskich. Zamieszkują tradycyjnie
tereny Spisza i Orawy. Słowacy są w
większości wiernymi Kościoła
Rzymskokatolickiego.

Ukraińcy

Mniejszość narodowa, do której

przynależność podczas przeprowadzonego w
2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego
zadeklarowało 27 172 obywateli polskich.
Największe skupiska mniejszości ukraińskiej
znajdują się obecnie na terenach województw:
warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego i
zachodniopomorskiego. Ukraińcy w Polsce
należą w większości do dwóch kościołów:
Kościoła Katolickiego Obrządku Bizantyńsko-
Ukraińskiego i Polskiego Autokefalicznego
Kościoła Prawosławnego.

Żydzi

Mniejszość narodowa, do której

przynależność podczas
przeprowadzonego w 2002 r.
Narodowego Spisu Powszechnego
zadeklarowało 1 055 obywateli
polskich. Żydzi mieszkają w
rozproszeniu, przede wszystkim w
dużych miastach. Żydzi to wyznawcy
religii mojżeszowej.

Karaimi

Najmniejsza mniejszość narodowa

zamieszkująca w Polsce. Wyznawcy
religii karaimskiej, etnicznie są
pochodzenia tureckiego. Język
karaimski należy do gałęzi języków
tureckich. Choć Karaimi osiedlili się w
Środkowej Europie ponad 600 lat
temu, ich kultura nadal wykazuje
wiele orientalnych cech.

Karaimski Zespół Folklorystyczny Dostłar

Zespół kultywuje tradycje folkloru karaimskiego,
tańcem, śpiewem oraz ruchem scenicznym
prezentując kulturę i język przodków.

"Niewielu nas

jest, ale staram

y

się pieczołowic

ie chronić

dziedzictwo pr

zodków i

pielęgnować r

eligię, język or

az

kulturę. Poszu

kujemy nowyc

h

dróg i form, al

e też korzysta

my z

dawnych wzor

ców. Zmieniam

y

się, bo świat w

okół nas się

zmienia, ale za

chowujemy to

, co

dla nas najcen

niejsze."

Karaimi

Łemkowie

Wg ostatniego spisu powszechnego

z 2002 r. w Polsce żyje ok. 6 tysięcy
Łemków, z czego około dziesięciu
procent mieszka na
Łemkowszczyźnie. Do Polski
przyjeżdżają Łemkowie z wielu
krajów na różnego rodzaju festiwale,
gdyż mają silne poczucie odrębności.
Sami Łemkowie szacują swoją liczbę
na dziesięciokrotnie większą niż w
spisie, czyli około 60 tys.

Typowa cerkiew łemkowska

Typowa ikona
łemkowska

Łemkowska
chyża

Romowie

Według Narodowego Spisu

Powszechnego z 2002 roku stanowiło
ją 12 855 obywateli. Natomiast
według Ethnologue[1] w Polsce
językiem romskim posługuje się
ponad 35 000 osób. Romowie w
Polsce należą do czterech grup
etnicznych: Polska Roma, Romowie
Karpaccy (Bergitka Roma),
Kełderasze i Lowarzy.

Występ nowotarskiego zespołu
„Szatra Roma”

Tatarzy

Mniejszość etniczna, do której

przynależność podczas
przeprowadzonego w 2002 r.
Narodowego Spisu Powszechnego
zadeklarowało 447 obywateli
polskich.

Polscy
Tatarzy

Polacy mają bardzo ambiwalentne odczucia

związane z mniejszościami zamieszkującymi nasz
kraj. Czynników na nie wpływających jest wiele,
najbardziej jednak silne wpływy mają aspekty
historyczne, które z reguły przyczyniają się do
negatywnego odbioru innych narodowości. Osoby,
którym niebywale ciężko jest zmienić zdanie na
temat cudzoziemców, to najczęściej ludzi starsi,
którzy przez lata wypracowali sobie pewne poglądy.
Nierzadko przekonania te oparte są na własnych
doświadczeniach, jednak w większości kierują nimi
stereotypy. Aby nie dopuścić do powielania błędnych
szablonów, młodzi ludzie powinni jak najwięcej
kontaktować się z mniejszościami zamieszkującymi
nasz kraj, wspólnie uczyć się, bawić i pracować.
Tylko w ten sposób Polska postrzegana będzie jako
kraj przyjazny, otwarty i pełen chęci do współpracy.