Bilans płatniczy Polski po

1989:

Wraz z końcem komunizmu w naszym
kraju pojawił się prawdziwy bilans
płatniczy, uwolniona od biurokratycznych
kajdanek i karierowiczów gospodarka
zaczęła powoli żyć własnym życiem.

Pojawiły się demokratyczne instrumenty

i coraz bardziej wykształceni i praktyczni
ludzie na odpowiednich stanowiskach.

Tadeusz Mazowiecki

Leszek Balcerowicz

Hanna Gronkiewicz-Waltz

Bilans płatniczy Polski po

1989r.

• W naszym kraju bardzo mocno zaczął

rozwijać się handel międzynarodowy,
otworzyliśmy się na zachodni kapitał,
ludzie byli spragnieni zachodniego
trybu życia.

• Ta dziedzina w znaczącym stopniu

wpłynęła na nasz bilans płatniczy

Skumulowany wzrost eksportu w

kolejnych czteroleciach 1990-2005:

Zadłużenia

• Nasz bilans po rządach Gomułki, Gierka,

Jaruzelskiego i im podobnych jest
uzależniony od zaciągniętych przez
wyżej wymienionych panów zobowiązań.

• Jeśli spojrzymy na rok 1989 mamy dług

zagraniczny wielkości 42,3 mld dolarów z
czego 40,8 to zadłużenie w walutach
państw zachodu, a 1,5 to zadłużenie w
walutach państw socjalistycznych.

Saldo rachunku obrotów

bieżących

• saldo wymiany towarów i usług z

zagranicą, nazywane bilansem handlowym
= (wartość eksportu towarów i usług)
minus (wartość importu towarów i usług),

• saldo dochodów
• saldo transferów bieżących = prywatne i

oficjalne transfery do kraju minus
prywatne i oficjalne transfery z kraju

• inne niesklasyfikowane obroty bieżące

Saldo rachunku obrotów bieżących

(w % PKB):

Kształtowanie się bilansu

płatniczego Polski po 1989:

Wzrost eksportu datuje się od 1993 roku i w 1995

r. osiągnął wartość 23 mld dolarów.

W okresie od 1989 do 1995 r. import wzrastał

znacznie szybciej, osiągając wartość 29 mld

dolarów. Stało się tak wskutek narastającej

dysproporcji pomiędzy wartością towarów

pochodzenia zagranicznego nabywanych przez

Polaków w porównaniu do wartości towarów

polskich eksportowanych na rynki świata, Polska

miała deficyt handlowy na rachunku bieżącym

sięgający w 1996 r. 10 mld dolarów. W tym

okresie import wzrósł o 26%, podczas gdy eksport

zaledwie o 8%.

Kształtowanie się bilansu

płatniczego Polski po 1989 c.d.:

W latach 90. sytuacja ekonomiczna kraju ulega

znacznej poprawie. W okresie od 1991 do 1994 r.

następuje redukcja długu, a także renegocjacja

umów z rządem i wierzycielami.
Redukcja długu spowodowała zmniejszenie

zadłużenia zagranicznego Polski niemal o połowę.

Jednym ze skutków ubocznych tego zabiegu był

dalszy wzrost deficytu na rachunku bieżącym

Polski w połowie lat 90., spowodowany nie tylko

deficytem w rozliczeniach obrotów towarów i

usług, ale także tym, że Polska rozpoczęła spłatę

odsetek od długu zagranicznego.

Bilans płatniczy po 1989

roku:

 W roku 2004 na rachunku bieżącym odnotowano:

 Deficyt towarowy w wysokości 20,8 mld złotych,

 Deficyt na saldzie dochodów-41,5 mld złotych,

 Nadwyżkę na saldzie transferów w wysokości 20,3 mld złotych;

 Deficyt na rachunku obrotów bieżących w wysokości 38,6 mld

złotych (wysokie wpływy z tytułu transferów środków unijnych).

 Saldo rachunku kapitałowego było dodatnie i wynosiło 3,6 mld

złotych.

 Rachunek finansowy obrazował dodatnie saldo inwestycji

bezpośrednich(42,8 mld złotych) i inwestycji portfelowych (35,2

mld złotych), a ujemne saldo pozostałych inwestycji (odpływ netto

kapitału o wartości 46,7 mld PLN) .

Analiza zmian importu i eksportu w

Polsce:

 Według danych GUS w roku 2006 eksport wzrósł o

23,1%, osiągając poziom niemal 88 mld EUR.

 Równocześnie odnotowano relatywnie wysokie

tempo wzrostu importu (wzrost o 24,2%), którego

wartość sięgnęła ponad 100 mld EUR.

 W wyniku aktywizacji importowej deficyt obrotów

towarowych powiększył się z –9,7 mld EUR w

2005 r. do –12,9 mld EUR w roku 2006.

 O wyprzedzającym tempie wzrostu importu w

stosunku do eksportu zadecydował w znacznej

mierze wzrost cen importowanych surowców

energetycznych, w tym ropy i gazu.

Obroty handlu zagranicznego w

latach 2000-2006

Bilans płatniczy Polski po 2009

roku:

 Dla dwunastu miesięcy (tj. od września 2009 r. do

sierpnia 2010 r.) ujemne saldo rachunku

bieżącego wyniosło 8.767 mln EUR

W ujęciu płynnego roku ujemne saldo rachunku

bieżącego poprawiło się o 1.185 mln EUR.

 Skumulowany eksport towarów w ostatnich

dwunastu miesiącach wyniósł 115.537 mln EUR, a

import 119.242 mln EUR. W porównaniu do

poprzedniego okresu (sierpień 2008 – lipiec 2009)

eksport zwiększył się o 12.126 mln EUR, tj. o

11,7%, a import towarów zwiększył się o 7.246

mln EUR, tj. o 6,5%.

Bilans płatniczy Polski po 2009

roku:

Dodatnie saldo transferów z Unią

Europejską:

Saldo transferów z Unią Europejską było

dodatnie i w sierpniu 2010 r. wyniosło 144

mln EUR. Napływ środków z Unii

Europejskiej, w ujęciu bilansu płatniczego,

wyniósł: w transferach bieżących 288 mln

EUR, a w transferach kapitałowych 91 mln

EUR. W tym samym czasie Polska wpłaciła

235 mln EUR do budżetu Unii Europejskiej

z tytułu składek i opłat członkowskich.

Bilans płatniczy Polski po 2009

roku:

 Wzrost inwestycji nierezydentów w Polsce (saldo

zagranicznych inwestycji w Polsce było dodatnie i wyniosło

1.932 mln EUR, o wysokości tego salda zadecydował przede

wszystkim napływ netto kapitału z tytułu inwestycji

portfelowych oraz odpływ kapitału z tytułu pozostałych

inwestycji)

 Spadek inwestycji polskich podmiotów za granicą (w

polskich inwestycjach za granicą zanotowano spadek

aktywów o 461 mln EUR, rezydenci zmniejszyli swoje

aktywa w kategorii inwestycje bezpośrednie o 328 mln

EUR,pozostałe inwestycje o 91 mln EUR oraz inwestycje

portfelowe o 42 mln EUR)

 Oficjalne aktywa rezerwowe (transakcje własne NBP

oraz transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP

spowodowały wzrost wartości aktywów rezerwowych o 424

mln EUR. Różnice kursowe oraz zmiany z wyceny

spowodowały dalszy ich wzrost o 1.573 mln EUR.

Zadłużenie zagraniczne Polski w

podziale na sektory w mln Euro:

Marek Belka

Jacek Rostowski