Poprawa wypracowań

Jak napisać dobre wypracowanie?

1.

Dokładnie zanalizuj temat. Wskaż słowa-klucze, zastanów się, na
jakie pytania powinieneś odpowiedzieć w swoim wypracowaniu.

2.

Uważnie przeczytaj fragment/fragmenty tekstu literackiego. W
trakcie lektury zaznaczaj zdania wiążące się z tematem pracy.
Sporządzaj na marginesie notatki - pisz własnymi słowami!

3.

Sporządź plan wypracowania – określ, co powinno znaleźć się we
wstępie (1 akapit), rozwinięciu (co najmniej 2-3 akapity) i
zakończeniu (1 akapit). Dzięki temu unikniesz chaosu w pracy.

4.

Napisz wypracowanie, zwracając uwagę na poprawne budowanie
zdań oraz styl. Dbaj o to, aby tekst był logiczny, jasny i
zrozumiały dla czytelnika. Pamiętaj o akapitach oraz marginesie.

5.

Uważnie sprawdź pracę. Postaraj się wyeliminować przede
wszystkim błędy składniowe i logiczne, powtórzenia i inne błędy
stylistyczne (uwaga na styl potoczny!), fleksyjne oraz
interpunkcyjne i ortograficzne.

Kryteria oceny pracy



Praca musi liczyć minimum 250 słów (bez
cytatów, spójników, przyimków itp.) Jeśli praca
jest krótsza, egzaminator nie przyznaje punktów
za język, styl, kompozycję i zapis.



Za treść pracy możesz otrzymać maksymalnie
25 punktów, w tym 3 za wnioski. Za szczególne
walory pracy możesz uzyskać maksymalnie 4
punkty (dodatkowo), jednak suma punktów nie
może przekroczyć 50.



Poza treścią oceniane są: kompozycja (5), język
(12), styl (5), zapis (3).

I. Rozwinięcie tematu



0 –25 punktów



Punkty za kompozycję, styl, język i zapis

przyznaje się jedynie wtedy, gdy za
rozwinięcie uczeń otrzymał co najmniej jeden
punkt.

II. KOMPOZYCJA

(maksymalnie 5 punktów)
− podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu

wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i
logiczna; pełna konsekwencja w układzie
graficznym 5

− uporządkowana wobec przyjętego kryterium,

spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części, 3

− wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli,

na ogół spójna 1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione,

nie przyznaje się punktów.

III. Styl



(maksymalnie 5 punktów)



− jasny, żywy, swobodny, zgodny z

zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona
leksyka, 5



− zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi,

na ogół jasny; wystarczająca leksyka, 3



− na ogół komunikatywny, dopuszczalne

schematy językowe. 1



Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały

spełnione, nie przyznaje się punktów.

IV. Język



(maksymalnie 12 punktów)



− język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona
składnia,



poprawne: słownictwo, frazeologia i fleksja, 12



− język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia,
słownictwo, frazeologia i fleksja, 9



− język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w
większości poprawne składnia, słownictwo i frazeologia, 6



− język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych,
słownikowych, frazeologicznych i fleksyjnych, 3



− język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych,
licznych błędów składniowych, słownikowych i frazeologicznych. 1



Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje
się punktów.

V. Zapis



(maksymalnie 3 punkty)



− bezbłędna ortografia;



poprawna interpunkcja (nieliczne błędy); 3



− poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia);



na ogół poprawna interpunkcja; 2



− poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego
stopnia);



interpunkcja niezakłócająca komunikacji (mimo
różnych błędów). 1



Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały
spełnione, nie przyznaje się punktów.

VI. Szczególne walory pracy: 0-4



Przyznawane za poprawne odpowiedzi,

których nie uwzględniono w modelu
oceniania, a które uczeń zawarł w swojej
pracy.



Uwaga! Dla obecnych (2012/2013) uczniów

klas I powyższy model oceniania ulegnie
zmianie, ale jedno jest pewne – wśród
ocenianych elementów z pewnością znajdzie
się zarówno treść pracy, jak i jej forma
(kompozycja, język, styl i zapis)!

Analiza tematu



Kłótnia u Borynów. Zanalizuj podany fragment „Chłopów” W.
Reymonta i scharakteryzuj występujące w nim postacie. (1) Na
podstawie fragmentu i I tomu powieści określ przyczyny kłótni i
źródła dramatyczności sceny. (2)



Tekst dostępny tu:
http://lorenz.home.pl/matura_nowa/matura2006/arkusz_polskiP_ane
ks2010.pdf



Ad.1 : podstawą do charakterystyki (wg SJP jest to ukazanie (np. w
dziele naukowym, literackim) cech wewnętrznych i zewnętrznych
osoby lub postaci literackiej”) ma być analiza fragmentu. Należy
przedstawić każdą z występujących tu postaci i scharakteryzować
ją, odwołując się do słów, reakcji i wydarzeń ukazanych we
fragmencie



Ad 2: określając przyczyny kłótni i źródła dramatyczności sceny,
odwołaj się nie tylko do fragmentu, ale i całości utworu: np. odwołaj
się do wiedzy o bohaterach, przedstaw postać Jagny, wykorzystaj
informacje o systemie wartości w społeczności wsi Lipce.

Kompozycja wypracowania:

o czym należy pamiętać?



Każdą nową myśl rozpoczynaj od akapitu –

wcięcia w tekście.



Zanim przejdziesz do analizy i interpretacji

tekstów literackich, zastanów się, co
powinieneś zawrzeć w każdej części pracy –
warto sporządzić krótki plan;



Pomocne przy pisaniu pracy jest zapisywanie

krótkich notatek czy komentarzy obok
fragmentu utworu literackiego.

Wstęp



informacje o autorze, epoce, gatunku

literackim;



nawiązanie do tematu pracy (np.

zapowiedź tego, co pojawi się w dalszych
partiach tekstu), w przypadku pracy
porównawczej: zasada zestawienia tekstów,
ewentualnie teza/hipoteza.

Analiza i interpretacja utworów

literackich



Pisząc pracę, powinieneś odpowiedzieć na podstawowe pytania. W
przypadku poezji brzmią one:



Kto jest podmiotem lirycznym, kto odbiorcą?



Jaka zachodzi między nimi relacja, w jakiej sytuacji się znajdują?



O czym mówi podmiot liryczny/jakie wyraża emocje? Zwróć uwagę na
tytuł tekstu.



W jaki sposób to robi? (jakich używa środków językowych i jaką pełnią
one funkcję?)



Jakie jest przesłanie utworu?



Pisząc pracę, pamiętaj, aby więcej uwagi poświęcić zagadnieniu,
które zostało wskazane w temacie. Odpowiedź na pozostałe
pytania ma sprawić, aby praca była spójna i logiczna, ale nie może
zdominować wypowiedzi!



W wypracowaniu warto wykorzystać kontekst historyczny,
biograficzny, historyczno-literacki – z pewnością wzbogaci to Twoje
rozważania.

Analiza i interpretacja fragmentu prozy lub dramatu

Analizując fragment/y prozy lub dramatu, warto :

1.

Określić sytuację (gdzie i kiedy ma miejsce, co ją
poprzedza, co dzieje się później);

2.

Krótko (!) przedstawić bohaterów sceny;

3.

Rozwinąć zagadnienie przedstawione w temacie,
odwołując się do załączonego fragmentu/ów;

4.

Odwołać się do całości utworu;

5.

W przypadku porównywania fragmentów z dwóch
różnych tekstów zwrócić uwagę na zasadę ich
zestawienia, podobieństwa i różnice;

6.

* Można też określić formę: typ narracji lub typ
wypowiedzi (monolog, dialog).

Zakończenie



Praca bez odpowiedniego zakończenia robi bardzo złe wrażenie,
ponieważ czytelnik (jeśli był zaciekawiony) może mieć poczucie
niedosytu lub (jeśli gubił się w pracy, nie nadążał za rozumowaniem
autora) może mieć wrażenie, że nie zrozumiał głównej myśli,
przesłania tekstu.



Poprawne zakończenie powinno mieć ścisły związek z pracą!



Należy w nim zawrzeć:



Podsumowanie rozważań (kilka zdań);



Wnioski (Co wynika z rozważań? Jaka była najważniejsza myśl Twojej
pracy?);



Ewentualnie potwierdzenie/obalenie hipotezy lub tezy (o ile
postawiłeś ją we wstępie!);



W przypadku prac porównawczych: podobieństwa i różnice między
tekstami;



Na końcu pracy można zawrzeć własną opinię, ale wówczas należy ją
uzasadnić.

Przykładowe błędy językowe i stylistyczne, (których oczywiście należy

unikać ) wraz z krótkim omówieniem

1. Antek Boryna młody mężczyzna posiadający rodzinę, który

wdał się w romans z wybranką ojca.



Brak orzeczenia, np. Antek Boryna jest młodym…

2. Mimo że nie okazywał żonie uczuć, kocha Hankę.



Mowa o Antku; zdanie to sugeruje, że żona i Hanka to dwie
różne osoby.

3. Ta kwestia zaczynała kłótnię między nim a jego synem,

Antkiem, który od zawsze pracował u ojca na gospodarstwie
wraz z jego żoną, Hanką.



- kwestia nie może rozpoczynać czegoś, taka czynność jest
„przywilejem” człowieka: Ta kwestia była przyczyną /źródłem
kłótni…



- użycie zaimka „jego” sugeruje, że Hanka była żoną
gospodarza. Jest to albo błąd logiczny, albo rzeczowy – oba
znacznie obniżają wartość pracy.

c.d.

4.Uwidocznione zostało to w danym fragmencie, w którym

raz po raz popłakiwała.



Hanka nie popłakuje we fragmencie. We fragmencie
jedynie zostało to opisane.



Popłakiwać raz po raz – błąd stylistyczny (wyrażenie
potoczne, zapożyczone przy tym z tekstu – korzystanie ze
schematów językowych).

5. Po fragmentach, w których bardzo szybko się denerwował

i podnosił głos, możemy stwierdzić, iż był…



Jak wyżej: we fragmentach przedstawiono jego zachowanie



Zamiast: „po fragmentach można stwierdzić” lepiej napisać:
„na podstawie fragmentu” lub „Odwołując się do
fragmentu/analizując fragment”.

c.d.

6. Moment, który doprowadził do wybuchu bójki,

czyli opowieści o rozwiązłym życiu Jagny,
zaowocowały stratami materialnymi i być może
uszczerbkiem na zdrowiu Antka.



Moment (l.poj), ( treść wtrącenia), zaowocowały
(l.mn) – rażący błąd składniowy!



Słowo „zaowocowały” sugeruje, że skutki bójki
będą pozytywne…



Niejasne sformułowanie „być może
uszczerbkiem na zdrowiu Antka.” Co się za tym
kryje?

Inne uwagi



Słowo „sprzeczka” nie jest zbyt trafne, gdy chodzi o opis bójki, która
skończyła się wyprowadzką Antka z domu;



Liczne błędy w odmianie liczebnika: dwa, zwłaszcza:

Dwie (kobiety), dwaj (mężczyźni) lub dwóch (mężczyzn), dwoje (dzieci lub

osób obu płci.) Analogicznie:

Obaj/obydwaj mężczyźni, obie/obydwie kobiety, oboje/obydwoje (ludzi obu

płci; dzieci…)

Zadbajcie o to, żeby praca była napisana w jednym czasie: albo

teraźniejszym, albo przeszłym. Mieszanie czasów wprowadza do pracy zamęt
i biedny czytelnik zastanawia się, co było najpierw…

Ważne jest odpowiednie wprowadzanie cytatów: jeśli wplatacie je w zdanie,

całość musi być logiczna i poprawna pod względem gramatycznym, jeśli
wprowadzacie je jako osobne wyrażenie, warto dodać sformułowanie:
Potwierdza/obrazuje/ukazuje to cytat: „…” lub
„Dowodem/potwiedzeniem/itp. jest cytat”

Uważaj na zaimki (ten, on, jego itp.) Nadużywanie ich grozi popełnieniem

błędu stylistycznego (powtórzenie) lub składniowo-logicznego (gdy nie
wiadomo, do kogo lub czego odnosi się zaimek)

Inne:



Poprawność językowa :



http://chomikuj.pl/diu/SZKO*c5*81A/jezykowe*2c+stylistyc
zne/Jak+pisa*c4*87+poprawnie,2377010331.pptx



Błędy językowe:
http://chomikuj.pl/diu/SZKO*c5*81A/jezykowe*2c+stylistyc
zne/bledy+jezykowe,2376712607.pdf



Klasyfikacja błędów:



http://chomikuj.pl/diu/SZKO*c5*81A/jezykowe*2c+stylistyc
zne/klasyfikacja+b*c5*82*c4*99d*c3*b3w,2376712613.pdf



Ćwiczenia stylistyczne:
http://chomikuj.pl/diu/SZKO*c5*81A/jezykowe*2c+stylistyc
zne/poprawna+polszczyzna+*c5*9bwietne+*c4*87wiczene,
2376712614.pdf