Poglądy

pedeutologiczne

Janusza Korczaka



Nie istnieje jeden, gotowy i słuszny system wychowania –
wszystko zależy od jednego, utalentowanego pedagoga-
człowieka-geniusza



Dziecko w procesie wychowania jest partnerem



Podstawą wychowania dziecka jest poznanie go, szacunek
i miłość – poznawanie poprzez obserwację i analizę



Wychowanie na zasadach równości w prawach
i obowiązkach

Największą zapłatą za pracę wychowawcy jest radość

dzieci, ich rozwój biologiczny, fizyczny i psychiczny

oraz zdobywanie przez nie nowych doświadczeń.

Idee wychowania Janusza Korczaka

1.

Akceptacja wychowanków

(korczakowski plebiscyt)

2.

Zdobycie autorytetu moralnego

3.

Postawa refleksyjna wobec siebie

i otaczającej rzeczywistości pedagogicznej

4.

Umiejętność łączenia teorii z praktyką

5.

Ustawiczne budowanie swojego

doświadczenia

6.

Miłość do człowieka

Kryteria doboru wychowawców

Wychowawca posiada wiele obowiązków związanych

z wychowaniem dziecka. Nie jest to praca tylko przyjemna, ale
również wymagająca skupienia, poświęcenia i cierpliwości.

Wychowawca powinien być osobą z powołaniem. Wychowawca

rozumny to badacz i obserwator. Prowadzi diagnozę i analizuje
każde zachowanie dziecka, aby poznać je jak najlepiej i zapewnić
odpowiednie warunki rozwoju wszystkim podopiecznym.

Wychowawca

według

Korczaka

powinien

dbać

o zaspokajanie potrzeb psychicznych i fizycznych dzieci. Dlatego
też powinien interesować się ich czasem wolnym, snem, ruchem,
ubraniem, stanem zdrowia, a także pomiarem wagi i wzrostu
dziecka.

Korczakowski wizerunek wychowawcy



Pracowitość, ponieważ praca jest wartością samą

w sobie



Empatia, zrozumienie wychowanków, umiejętność

wczucia się w stany emocjonalne podopiecznych



Postawa ciągłego i wszechstronnego poznawania

dziecka



Organizator - dobry wychowawca powinien potrafić

zorganizować swoim podopiecznym czas wolny



Odpowiedzialność, za dzień dzisiejszy, za prawo bycia

dzieckiem



Cierpliwość, jeśli pojawią się trudności wychowawcze

Cechy dobrego wychowawcy

1.

Rozumny wychowawca uświadamia sobie zadanie, jakie ma

spełnić wobec wychowanków

2.

Stwarzanie warunków rozwoju wszystkim dzieciom będących

pod jego opieką

3.

Wychowawca powinien starać się poznać wszystkie dzieci

4.

Wychowawca nie nadużywa nakazów i zakazów, lecz

wyzwala motywy działania wychowanków przez zachętę

5.

Wychowawca powinien posiadać umiejętność organizowania

życia dzieci

6.

Rozumny wychowawca musi mieć świadomy stosunek do

samego siebie

Zasady wpływu wychowawców na

dzieci



Nieustanne poszukiwanie naukowo uzasadnionych
rozwiązań w pracy wychowawczej, zadawanie coraz
dalszych pytań rzeczywistości pedagogicznej



„Patrzeć, tłumaczyć, wiązać, wnioskować” – czyli
poznać dziecko, łączyć praktykę z teorią i na tej
podstawie podejmować konkretne działania



Konieczność wszechstronnego studium mementu
wychowawczego i bezwzględnego rejestrowania
poznanych faktów w postaci dokumentów pisanych –
wychowawca gromadzący fakty i dokumenty, zdobywa
materiał do dyskusji, który nie podlega uczuciowym
odruchom

Podstawowe zasady postawy wychowawcy

M. Temkin, Praktyk, badacz, nowator, w: L. Barszczewska,
B. Milewicz (red.), Wspomnienia o Januszu Korczaku, Warszawa
1989, Nasza Księgarnia, s. 132.

Autor pisze o Januszu Korczaku „ kochał każde dziecko i to
chore, i to moczące się, i to zasmarkane; żądał, żeby
wychowawcą był człowiek, którzy nie brzydzi się brudu
i biedy. Widziałam, jak w nocy wysadzał moczące się dzieci.
Punktualnie o północy pojawiał się między łóżkami. Ile
serdeczności, znajomości dzieci: każde przecież budził w inny
sposób. Najmłodsze, zaspane, prawie niósł, inne prowadził,
podtrzymując. Chciał ochronić je przed ciężkim przeżyciem,
przed poczuciem mniejszej wartości. „Taki przypadek może
zepsuć dziecku cały dzień”- mawiał.”

Wspomnienia pracowników o Januszu

Korczaku

A.Poznańska- Hagari, Jego mistrzostwo pedagogiczne,
w: L. Barszczewska, B. Milewicz (red.), Wspomnienia
o Januszu Korczaku, Warszawa 1989, Nasza Księgarnia,
s. 162.

„A mimo to wierzył w głębi serca, że istnieje
możliwości oddziaływania wychowawczego. Trudź się,
póki kit jest jeszcze miękki i plastyczny. Pracuj, póki
czas i nie przestawaj w pół drogi. Pracuj w pocie czoła
i z uporem. Jeśli kit stwardnieje, nie podda się więcej
twemu działaniu, jęli zaś naciśniesz, możesz go
złamać-

tak

uczył

młodego

wychowawcę,

zniechęconego trudnościami swej pracy.”

R. Bertisch, Niepowtarzalny pedagog, w: L. Barszczewska,
B. Milewicz (red.), Wspomnienia o Januszu Korczaku, Warszawa
1989, Nasza Księgarnia, s. 168.

„Czy można mówić o systemie korczakowskim? Sądzę, że w
powszechnie przyjętym znaczeniu nie. Nie został bowiem w
pełni teoretycznie opracowany. Sam Korczak, wybitna
indywidualność, nigdzie nie wyłożył w całości swego systemu.
W jego pismach można znaleźć tylko pewne elementy
i wskazówki. Istotna jest jego praktyka, która była nowością na
tle

wówczas

przyjętych

systemów

wychowawczych

odrzuconych przez niego. Pod tym względem mógłbym go
tylko porównać z Makarenką, który także był jednorazowym
zjawiskiem.”

„Nie ma dziecka, są ludzie; ale o innej skali pojęć, innym
zasobie doświadczenia, innych poglądach, innej gamie
uczuć”

„Nie znamy dziecka, gorzej znamy je z przesądów. Aż
wstyd, jak na dwa, trzy dzieła pisane naprawdę przy
kołysce powołują się aż do obrzydzenia wszyscy. Aż
wstyd, jak pierwszy lepszy sumienny pracownik staje się
autorytetem nieomal wszystkich zagadnień”

„… dziecko to nie przelotnie spotkany znajomek, którego
można minąć w pośpiechu, którego zbyć łatwo
uśmiechem i pozdrowieniem. Dzieci były, będą i są… stali
towarzysze, mieszkańcy, współobywatele.”

Cenne cytaty Janusza Korczaka

Czy zgadzasz się z poglądami

Janusza Korczaka?

Jaki wpływ ma korczakowska

pedeutologia na

współczesną?

PODYSKUTUJMY

Wskazówki dla współczesnych nauczycieli:

-

zacząć od poznania siebie i dziecka,

- uznać dziecko za pełnego człowieka obywatela,

- uznać przysługujące mu prawo do miłości, szacunku i swobody,

- stworzyć optymalne warunki do wszechstronnego rozwoju osobowości dzieci,

- zrozumieć motywy postępowania dziecka,

- pomóc w rozwiązywaniu problemów,

- pozwolić być dziecku tym, kim jest,

- dostosować wymagania do możliwości dziecka,

- umieć przebaczać,

- być cierpliwym i wyrozumiałym,

- zindywidualizować pracę z dziećmi,

- umiejętnie połączyć teorię z praktyką.

PODYSKUTUJMY

1) J. Korczak., Jak kochać dziecko. Internat. Kolonie Letnie., Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.,
Warszawa 1958.

2) Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika, PWN, Warszawa 2003.

3) K. Duraj- Nowakowa, Wychowawca i opiekun rozumny, Nauczyciel i szkoła nr 3-4, Mysłowice 2009.

4) M. Jakubowski, Korczak o postawie wychowawczej, Wychowanie nr 6, Warszawa 1961.

5) M. Jakubowski, Twórczość pedagogiczna Janusza Korczaka drogowskazem dla wychowawców
i nauczycieli, Życie szkoły nr 12, Warszawa 1978.

6) M. Kalinowski, Model wychowawczy w poglądach Janusza Korczaka, Nauczyciel i wychowawca nr 5,
Warszawa 1978.

7) M. Łobocki, Zarys koncepcji pedagogicznej Janusza Korczaka, Zagadnienia wychowawcze a zdrowie
psychiczne nr 1, Warszawa 1986.

8) M. Peter, Pedagogiczna przesłanka Janusza Korczaka, Problemy opiekuńczo-wychowawcze nr 5,
Warszawa 1979.

9) B. Puszkin, Janusz Korczak o doborze i kształceniu wychowawców, Edukacja nr 2, Warszawa 1987.

10) M. Zmysłowska, Współczesność propozycji wychowawczych Janusza Korczaka, Problemy opiekuńczo-
wychowawcze nr 3, Warszawa 2010.

BIBLIOGRAFIA