PLANOWANIE JADŁOSPISÓW

DLA LUDZI W PODESZŁYM WIEKU

MĘŻCZYŹNI POWYŻEJ 75 LAT

Marta

Ankowitsch

Agnieszka

Dąbrowska

Joanna Hajdasz



Układ nerwowy - słabszy wzrok, słuch, smak i

powonienie



Zaburzenia pamięci, demencja, depresja



Zmniejszenie odporności, osłabienie



Odwodnienie tkanek



Zmniejszone przyswajanie składników

pokarmowych



Nadmierne przyjmowanie leków



Sarkopenia – spadek masy mięśniowej



Niepełnosprawność, brak aktywności fizycznej

Problemy związane z procesami starzenia



Zaburzenia w odczuwaniu smaku i zapachu

– brak apetytu



Choroby zębów i dziąseł – ograniczenie żucia i

rozdrobnienia pokarmów



Brak enzymów trawiennych – zmniejszenie

wydzielania śliny



Zwolnienie perystaltyki jelit – zaleganie mas

kałowych i zaparcia



Słabsze wydzielania żółci i soku

trzustkowego- zaburzenia trawienia



Zmniejszenie wchłaniania jelitowego –

niedobory składników odżywczych i mineralnych

Zmiany w funkcjonowaniu

układu pokarmowego



U ludzi starszych zmniejsza się zapotrzebowanie

na energię. Spowodowane to jest przez
zmniejszenie podstawowej przemiany materii
oraz głównie aktywności fizycznej.



Przy zmniejszeniu zapotrzebowania na energię

należy zwracać uwagę na pokrycie
zapotrzebowania na białko, witaminy i składniki
mineralne



błonnik pokarmowy około 25 – 30g na dobę



dzienne spożycie wapnia do 1300 mg



witamina D, witaminy antyoksydacyjne C, E i ß –

karoten



posiłki urozmaicone i atrakcyjne (pobudzanie

apetytu)



potrawy lekkostrawne



produkty mleczne, pełnoziarniste produkty

zbożowe, warzywa, owoce oraz chude mięsa i

wędliny



regularne posiłki 4 – 5 razy dziennie o małej

objętości



aktywny fizycznie i umysłowo tryb życia



3,7 litra wody (wypijane płyny + woda zawarta w

produktach)

Zalecenia



Potrawy ciężkostrawne



Cukry proste, słodycze



Nadmiar tłuszczu pochodzenia zwierzęcego



Nadmiar soli i ostrych przypraw



Alkohol



Nadmierne spożycie mięsa i wędlin



Zmniejszone spożycie produktów skrobiowych

oraz zawierających błonnik



Zbyt małe spożycie warzyw i owoców



Niedobór w pożywieniu pierwiastków

mineralnych



Zbyt mało wypijanych płynów

Niewskazane

Interakcje leków z żywnością

Osoba starsza przeciętnie choruje na 3-4 choroby

przewlekłe i zażywa przewlekle 4-5 leków

Produkty wchodzące w interakcje z lekami:



alkohol



grefpruty, sok grejpfrutowy



mleko



herbata, kawa, Coca-Cola



jajka (max 3 w tygodniu)



tyramina - związek chemiczny znajdujący się w dużych

ilościach m.in. w dojrzewających serach, wędzonych

rybach, salami, kiszonych ogórkach i kapuście, winie,

czekoladzie i przejrzałych bananach

Aby uniknąć interakcji

pomiędzy lekami a żywnością,

należy:

1. Zawsze czytać ulotkę dołączoną do leku.

2. Popijać leki wodą (pełną szklanką).

3. Nie mieszać leku z pożywieniem, ani nie zażywać go tuż przed,

w trakcie lub tuż po jedzeniu (chyba, że zaleci to lekarz),

ponieważ może to zmienić działanie leku.

4. Nie łączyć leków z gorącymi napojami, gdyż wysoka

temperatura może zmniejszyć ich skuteczność.

5. Jeśli wiadomo, że posiłek może zaburzać działanie danego leku,

najlepiej jest go zażyć 1-2 godziny przed lub 2 godziny po

jedzeniu.

6. Nie zażywać preparatów witaminowo-mineralnych w tym

samym czasie co innych leków, gdyż może to być przyczyną

zaburzeń wchłaniania substancji czynnej.

7. Nigdy nie zażywać leków razem z napojami alkoholowymi

Przy spożyciu urozmaiconych posiłków nie

dochodzi do niedoborów ważnych składników

odżywczych,

takich jak wapń, witamina D, witamina B 12.

Jednak z uwagi na mniejsze zapotrzebowanie

energetyczne, brak apetytu, stosowanie leków

pogarszających wchłanianie składników

odżywczych, wskazane jest dodatkowe

uzupełnianie racji pokarmowej suplementami

po konsultacji z lekarzem

Innym sposobem zapobiegania niedoborom jest

spożywanie produktów wzbogaconych (płatki

śniadaniowe, niektóre soki, napoje mleczne lub

jogurty, mąka, pieczywo)

WODA



Zaleca się co najmniej 8 pełnych szklanek

płynów, gdyż u osób starszych ryzyko

odwodnienia jest znacznie większe.



Ludzie starsi często nie czują pragnienia ze

względu na to, że mechanizm odczuwanie

pragnienia z wiekiem staje się mniej

wrażliwy.



Wystarczającą ilość płynów zapewnia nie

tylko picie wody, ale i soków owocowych i

warzywnych, herbat, napojów mlecznych

oraz spożywanie zup.



Należy pamiętać, że alkohol i napoje z

kofeiną mieć działanie odwadniające.

Dzienne zapotrzebowanie na

energię i składniki odżywcze

dla mężczyzn w wieku powyżej 75

lat

Masa ciała

Aktywność fizyczna

mała

umiarkowan

a

duża

50 kg

1800 kcal

1900 kcal

2400 kcal

70 kg

2200 kcal

2400 kcal

3000 kcal

80 kg

2300 kcal

2600 kcal

3300 kcal

uśrednione zapotrzebowanie na energię: 2100

kcal

WĘGLOWODANY

55-60%

315 g

TŁUSZCZE

25-30%

65 g

BIAŁKO

10-15%

65 g