Sylwia Gontowska
FiR, grupa 2, 273446

OFE

na rynku

kapitałowym

Spis zagadnień

1) Pojęcie rynku kapitałowego
2) Pojęcie OFE
3) Pojęcie OFE na rynku kapitałowym
4) Struktura systemu emerytalnego w Polsce
5) Przepisy prawa- konsekwencje nowego prawa i przepisy

regulujące politykę inwestycyjną OFE

6) Członkowie OFE
7) Składki przekazane do OFE
8) Procedury inwestowania OFE i jak wygląda to w praktyce
9) W co inwestują OFE
10)Aktywa OFE
11)Stopy zwrotu OFE
12)Rozmiar i struktura lokat OFE
13)Papiery dłużne i udziałowe w portfelach inwestycyjnych

OFE

14)Podsumowanie
15)Prognozy na najbliższe lata
16)Literatura
17)Pytania dla grupy

Rynek kapitałowy

Rynek kapitałowy

– segment rynku finansowego, na którym

dokonywane są transakcje długoterminowymi instrumentami
finansowymi: akcjami, obligacjami oraz instrumentami pochodnymi,
opartymi na akcjach, obligacjach oraz indeksach giełdowych
kalkulowanych na ich podstawie.

Otwarty Fundusz Emerytalny

Otwarty fundusz emerytalny (II filar, OFE) jest osobą prawną,
której przedmiotem działalności jest gromadzenie środków
pieniężnych i ich lokowanie.

Organem funduszu jest towarzystwo emerytalne, które zarządza
nim oraz reprezentuje go w stosunkach z innymi osobami.
Składki wpłacone
do funduszu stanowią jego aktywa.

Wartość aktywów netto = aktywa – zobowiązania funduszu
(WAN)

OFE na rynku kapitałowym



Otwarte fundusze emerytalne zaistniały na rynku kapitałowym
w 1999 roku, jako wynik reformy systemu emerytalnego.



Należą one do jednych z największych inwestorów
instytucjonalnych na tym rynku.



Największe OFE pozyskują co miesiąc setki mln PLN, które
następnie trafiają na rynek kapitałowy.



Ze względu na ograniczenia prawne,

otwarte fundusze emerytalne
najczęściej lokują pozyskane
środki w obligacjach i akcjach.

I filar

II
filar

III filar

System emerytalny w Polsce

ZUS

OFE

PPE, IKE

IKZE,

Ubezpieczeni
a Dobrowolne

Struktura systemu emerytalnego w Polsce

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w
związku z określeniem zasad wypłaty
emerytur ze środków zgromadzonych w
otwartych funduszach emerytalnych



Sejm RP

6 grudzień 2013 r.



Prezydent RP

27 grudzień 2013 r.



Wejście w życie

I luty 2014 r.

Konsekwencje przyjęcia nowej ustawy



do ZUS została przekazana część aktywów OFE o wartości 153,2
mld zł, co stanowiło 51,5% środków zgromadzonych na
rachunkach członków OFE,



zlikwidowany został mechanizm ustalania minimalnej wymaganej
stopy zwrotu OFE oraz niedoboru w OFE, pokrywany ze środków
własnych PTE,



składki emerytalne osób, które wchodzą na rynek pracy i nie
zawarły umowy z OFE, automatycznie i w całości pozostają w ZUS
– zniesiony został mechanizm nabywania członkostwa w OFE w
drodze losowania,



z 3,5% do 1,75% zmniejszona została maksymalna wysokość
opłaty, jaką PTE może pobrać od składki kierowanej do OFE,



wprowadzony został mechanizm stopniowego przekazywania
środków zgromadzonych przez członka w OFE do ZUS w okresie
10 lat przed uzyskaniem przez ubezpieczonego wieku
emerytalnego, co łącznie z wyżej wymienionymi zmianami
powoduje, że w najbliższych latach saldo przepływów środków
pieniężnych między OFE i ZUS będzie ujemne dla OFE.

Przepisy regulujące politykę inwestycyjną prowadzoną

przez OFE



zniesiono 5% limit maksymalnego zaangażowania aktywów OFE w
lokaty poza granicami kraju i ustanowiono zamiast niego limit
maksymalnego zaangażowania aktywów OFE w lokaty denominowane
w walutach obcych: w 2014 r. 10%, w 2015 r. 20%, a od 2016 r. 30%,



wprowadzono obowiązek utrzymywania w 2014 r. co najmniej 75%
aktywów OFE w akcjach, w latach 2015-2017 odpowiednio 55%, 35%,
15%, a od 2018 r. ograniczenie to zostaje zniesione,



z 5% do 10% zwiększony został limit zaangażowania w papiery
wartościowe jednego emitenta lub grupy emitentów będących
podmiotami związanymi,



wprowadzono zakaz inwestycji w instrumenty skarbowe (krajowe i
zagraniczne)

Członkowie Otwartych Funduszy Emerytalnych

Składki przekazane do otwartych funduszy

emerytalnych

W ciągu trzech lat do OFE trafiło 29 mld zł składek.

Kwota składek brutto przekazanych do OFE (mln
zł)

Źródło: Sprawozdania finansowe OFE

Składki przekazane do otwartych funduszy

emerytalnych

Prawie połowa składek trafiła do ING OFE oraz Aviva OFE Aviva BZ
WBK.

Składki przekazane do OFE od 1.10.2011 do
30.09.2014 (mld zł)

Źródło: Sprawozdania finansowe OFE, obliczenia własne

Procedury inwestowania



Aby zarządzający funduszami mogli zainwestować muszą spełnić

szereg warunków stawianych przez prawo oraz statut

Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych.



 Inwestycje poczynione przez fundusze emerytalne

podlegają kontroli sprawowanej przez Inspektora Nadzoru.

Jak to wygląda w praktyce ?



Najbardziej popularną formą inwestowania są obligacje oraz

bony skarbowe. W ten sposób inwestowane jest ponad 60%

aktywów. Dużym zainteresowaniem cieszą się również

akcje na regulowanym rynku.

W co inwestują OFE ?



Sektor

budowlany i deweloperski (10 funduszy).



Większość funduszy nadal inwestuje podobnie jak konkurencja

Do tzw. „nieoficjalnego kanonu inwestycyjnego” w portfelu
wszystkich OFE należą: PKN Orlen i Telekomunikacja
Polska oraz PKO BP (z wyjątkiem Bankowy OFE, jako że jest
jego właścicielem). 



Dziesięć funduszy ma w swym portfelu akcje BPH, pięć ING Bank
Śląski, a cztery BZ WBK i Getin Bank, to widać, że fundusze
nadal w swych inwestycjach stawiają na banki.



Jedyną nietypową inwestycją w sferze bankowej jest decyzja
Commercial Union, który postawił na BRE Bank, natomiast Pekao
w Bank Handlowy.

Aktywa otwartych funduszy emerytalnych

Na koniec września 2014 roku OFE miały 159 mld zł aktywów netto.

Wartość aktywów netto OFE (mld zł)

Źródło: Dzienne sprawozdania finansowe OFE

Aktywa netto OFE (zł)

Aktywa otwartych funduszy emerytalnych

Otwarte fundusze emerytalne i ich stopy zwrotu

Średnia ważona stopa zwrotu OFE wyniosła 32,0% w okresie
trzech lat.

Różnica między najwyższą i najniższą stopą zwrotu OFE wyniosła 7,1
pkt proc.

Wartości jednostek rozrachunkowych i stopy
zwrotu OFE

Otwarte fundusze emerytalne i ich stopy

zwrotu

Papiery wartościowe, na których sektor OFE zrealizował największe
zyski i straty w okresie od 30.09.2011 roku do 30.09.2014 roku

Rozmiar i struktura lokat OFE

W wyniku zmian prawnych 1 lutego 2014 roku OFE zmieniły swój profil
ryzyka.

Udział podstawowych kategorii lokat w portfelu
OFE (w %)

Obligacje EIB sklasyfikowano jako inwestycje krajowe, bankowe papiery wartościowe jako papiery
dłużne
Źródło: Dzienne sprawozdania finansowe OFE

Podstawę inwestycji OFE do 31.01.2014 r. stanowiły obligacje
skarbowe, a od 3.02.2014 r. akcje notowane na GPW.

Prawie 92% lokat OFE jest denominowanych w walucie krajowej.

Udział inwestycji denominowanych w poszczególnych walutach w
portfelu na 30.09.2014

Źródło: Dzienne sprawozdania finansowe OFE

Rozmiar i struktura lokat OFE

Udział inwestycji OFE poza granicami kraju w portfelu wg kraju emisji na
30.09.2014

Źródło: Dzienne sprawozdania finansowe OFE

Rozmiar i struktura lokat OFE

Papiery dłużne w portfelach inwestycyjnych OFE

W lutym 2014 roku udział instrumentów dłużnych w portfelu spadł
poniżej 10%.

Od lutego 2014 roku dominują obligacje o zmiennym oprocentowaniu.

Do stycznia 2014 roku główną pozycją portfela OFE były polskie
obligacje skarbowe.

Od lutego 2014 roku w portfelu dłużnym największy udział mają
papiery emitowane przez banki krajowe i obligacje spółek.

Od 1 lutego 2014 roku OFE nie mogą inwestować w obligacje
skarbowe.

Tylko do 4 lutego 2016 OFE roku mogą posiadać obligacje skarbowe
nabyte przed zmianą przepisów.

Na koniec września 2014 95% portfela udziałowego OFE stanowiły
akcje notowane na rynku polskim.

Prawie 62% portfela akcyjnego OFE ulokowane jest w 20 największych
spółkach notowanych na GPW.

Akcje spółek z WIG20 stanowiły średnio 58% portfela akcyjnego OFE.

Średni udział OFE w obrotach GPW wyniósł 6%.

Udział OFE w obrotach GPW w Warszawie

Źródło: Dzienne sprawozdania finansowe OFE, GPW,
obliczenia własne

Papiery udziałowe w portfelach inwestycyjnych

OFE

Podsumowanie

Przyjęcie przez Parlament RP pod koniec 2013 r. rozwiązań
prawnych zmieniły kształt polskiego systemu emerytalnego i
wywołują skutki dla krajowego rynku finansowego i dla sytuacji
finansów publicznych w krótkim i długim okresie poprzez m. in.:



ograniczenie pozycji OFE rynku



ograniczenie strumienia składek

kierowanych do OFE



zmianę polityki inwestycyjnej OFE

połączoną z likwidacją mechanizmu
minimalnej wymaganej stopy zwrotu
i niedoboru

Prognozy na najbliższe lata

W najbliższych latach można oczekiwać sukcesywnego obniżania się
znaczenia OFE na krajowym rynku kapitałowym z następujących
powodów:



ograniczenie korzystnego dla OFE salda przepływów z ZUS z
powodu uruchomienia tzw. suwaka bezpieczeństwa, oraz
ograniczenie składek kierowanych do OFE poprzez domyślne
pozostawianie nowych składek ubezpieczonych w ZUS w
przypadku osób, które nie zadeklarują przekazywania tychże
składek do OFE,



likwidacja tzw. benchmarku wewnętrznego z mechanizmem
pokrywania niedoboru w OFE przez PTE połączona ze swobodą
lokowania aktywów poza granicami kraju pozwala na większą
dywersyfikację portfeli inwestycyjnych OFE w oparciu o
instrumenty notowane poza granicami kraju,



sukcesywne przebudowywanie portfeli OFE w kierunku bardziej
zrównoważonym w oparciu o dłużne instrumenty finansowe i przy
równoczesnym ograniczeniu zaangażowania w akcje.

Literatura

1. F. Chybalski [red.], Otwarte fundusze emerytalne w Polsce. Analiza

działalności inwestycyjnej, finansów oraz decyzji członków, wyd.
C.H Beck, Warszawa 2009.

2. J. Gil, P. Ludwiczak, Instytucje ubezpieczeniowe oraz fundusze

emerytalne na polskim rynku kapitałowym.

3. B. Kaczorowski [red.], Encyklopedia PWN: A-M, wyd. PWN,

Warszawa 2006.

4. T. Nawrocka- Szczerbik, M. Żukowski [red.], Systemy ubezpieczeń

społecznych- między solidaryzmem a indywidualizmem, wyd.
Poligrafia ZUS, Warszawa 2014.

5. Urząd KNF, Informacja o działalności inwestycyjnej funduszy

emerytalnych w okresie 30.09.2011- 30.09.2014,Warszawa 2014.

6. www.ekonomia.rp.pl

Dziękuję za uwagę 

Pytania dla grupy

1. W jaki sposób oblicza się wartość aktywów netto OFE ?

Wartość aktywów netto = aktywa – zobowiązania funduszu

2. Kto jest organem OFE ?

PTE-Powszechne Towarzystwo Emerytalne

3. Podaj datę uchwalenia Ustawy o zmianie niektórych ustaw w
związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków
zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych.

6 grudzień 2013

4. Podaj 3 limity inwestycyjne OFE.

-zakaz inwestycji w instrumenty skarbowe
-utrzymywanie 55% aktywów OFE w akcjach
-z 5% do 10% zwiększony został limit zaangażowania w papiery
wartościowe

5. Jakie są skutki wprowadzenia tych limitów?

-ograniczenie pozycji OFE rynku
-ograniczenie strumienia składek kierowanych do OFE
-zmiana polityki inwestycyjnej OFE

6.Jak nazywa się obecny Minister Finansów ?

Mateusz Szczurek