Zagospodarowanie
odpadów i tworzyw
biodegradalnych
Co to są tworzywa
biodegradowalne?
Tworzywa biodegradowalne wytwarza się z surowców
odnawialnych, takich jak cukry pochodzące z kukurydzy, albo z
surowców petrochemicznych. Polimery biodegradowalne można
przetwarzać stosując większość standardowych technologii
przetwórstwa tworzyw sztucznych, włącznie z termoformowaniem,
wytłaczaniem, formowaniem wtryskowym i rozdmuchowym.
Większość tworzyw biodegradowalnych należy do klasy poliestrów,
choć kilka uzyskiwanych jest z innych materiałów, takich jak
modyfikowana skrobia. Podczas gdy poliestry aromatyczne, takie
jak politereftalan etylenu (PET), mają dobre właściwości
mechaniczne, są raczej odporne na działanie mikroorganizmów.
Poliestry alifatyczne z kolei są bardziej podatne na rozkład, ale nie
są tak wytrzymałe jak ich aromatyczne pochodne. Aby poprawić
właściwości fizyczne biodegradowalnych poliestrów alifatycznych
wbudowuje się czasem w ich strukturę fragmenty aromatyczne.
Odpady
Odpadami nazywamy wszystkie niepotrzebne
rzeczy i substancje, których właściciel chce się
pozbyć lub zamierza się pozbyć. Odpady
powinno się segregować, by istniała
możliwość ich ponownego przetworzenia.
Odpady dzielone są ze względu na źródło
powstania, stopień zagrożenia dla środowiska,
życia bądź zdrowia ludzi.
Zagospodarowanie odpadów
Sposobami zagospodarowania odpadów są
segregacja, utylizacja i recykling. Wiele
odpadów jest jednak spalane, składowane na
wysypiskach i zasypywane ziemią. Wiele
odpadów da się jednak ponownie wykorzystać.
Segregacja
Do segregacji śmieci używamy najczęściej
specjalnych pojemników na odpady.
Segregacja odpadów jest początkiem ich
recyklingu. Do zielonych pojemników
wrzucamy np. szklane butelki, słoiki, szklane
opakowania.
Do niebieskich pojemników wrzucane są
papiery w różnej postaci np. książki, gazety,
tektura, worki papierowe.
Do czerwonych pojemników wrzucamy metal
czyli np. opakowania stalowe, aluminiowe,
kapsle, pokrywki słoików.
W żółtych koszach powinny znaleźć się
plastikowe butelki bez nakrętek, opakowania
po kremach i środkach czystości, opakowania
po żywności, filie i torebki z tworzyw
sztucznych.
Do szarych lub białych koszy wrzucamy
zużyte baterie, akumulatory.
Recykling
Recykling to inaczej odzysk surowców wtórnych, który polega na
przywracaniu ich do obiegu i ponownym ich wykorzystaniu np.
złomu, szkła. Dzięki wykorzystywaniu odpadów jako surowców
wtórnych oszczędzamy m. in. wodę, energię, a przede wszystkim
zmniejszamy zużycie surowców pierwotnych.
Recykling odpadów obejmuje trzy fazy:
pozyskiwanie odpłatne i nieodpłatne surowców wtórnych z
odpadów poprodukcyjnych i po użytkowych,
uzdatnianie (np. segregowanie, czyszczenie, rozdrabnianie,
granulowanie, przetapianie),
wykorzystanie gospodarcze.
Recykling szkła:
Stłuczka szklana to materiał złożony ze
zniszczonych lub bezużytecznych wyrobów
szklanych oraz odpadów szkła, powstających
przy krajaniu szkła lub kształtowania wyrobów.
Jest ona wyrobem cennym, który należy
wykorzystywać. Szacuje się, że w Polsce na
jednego mieszkańca przypada około 18 kg
odpadów szklanych w okresie jednego roku.
Recykling papieru
Przerób makulatury składa się z rozwłókniania,
wysoko stężeniowego oczyszczania,
sortowania właściwego, frakcjonowania, nisko
stężeniowego oczyszczania oraz zagęszczania
masy.
Utylizacja
Wykorzystanie odpadów jako surowców
wtórnych. Potocznie utylizacja rozumiana jest
jako zniszczenie.
Jednym ze sposobów utylizacji może
być spalanie w spalarni odpadów. Czasem
piece utylizacyjne są wykorzystywane do
podgrzewania wody ogrzewającej okoliczne
osiedla.
Tworzywa
biodegradowalne
Problem rosnącej ilości odpadów opakowaniowych z tworzyw
sztucznych spowodował rozwój badań w kierunku
wytwarzania polimerów ulegających szybkiej degradacji po
okresie użytkowania. Istnieje wiele sposobów prowadzących
do zwiększenia degradowalności łańcucha polimeru, który
może ulegać hydrolizie, utlenianiu, termo- lub fotodegradacji.
Część polimerów jest podatna na biodegradację, podczas
której pod wpływem działania mikroorganizmów następuje
rozkład na biomasę z wydzieleniem gazów, takich jak
dwutlenek węgla, metan, amoniak, przy czym większość
polimerów syntetycznych nie jest biodegradowalna. Materiały
polimerowe ulegające biodegradacji, takie jak:
Polihydroksymaślan (PHB), Poliaktyd (PLA). Do modyfikacji
polimerów stosuje się substancje pochodzenia naturalnego
np. skrobie lub celulozę. Tworzywa modyfikowane skrobią są
stosowane do produkcji toreb na zakupy i odpadki, opakowań
oraz materiałów ogrodniczych