Podstawy zarządzania
ćwiczenia
10 zajęcia –
Twórcze podejmowanie decyzji
dr Katarzyna Caban-Piaskowska
Literatura do zajęć bieżących:
Mikołajczyk Z. „Techniki organizatorskie
w rozwiązywaniu problemów
zarządzania” podrozdział: Twórcze
poszukiwanie rozwiązań problemu
Kaczmarek B. i Sikorski Cz.: „Podstawy
zarządzania…”, podrozdział: Procedury
decyzyjne.
Stoner J.A.F. i Wankel Ch.: „Kierowanie”,
podrozdział: Podejmowanie decyzji
Podejmowanie decyzji
Fazy procesu decyzyjnego:
rozpoznanie problemu,
projektowanie rozwiązań,
formułowanie alternatywnych sposobów
rozwiązania problemu,
przewidywanie możliwych skutków
poszczególnych rozwiązań,
ocena przewidywanych skutków za pomocą
przyjętej skali wartości lub preferencji,
wyboru jednego z możliwych rozwiązań,
ocena skuteczności decyzji
„Jeśli chcesz zbudować statek,
nie zwołuj ludzi,
nie rozdzielaj im zadań,
lecz ucz ich tęsknoty
za wielkim i niekończącym się
morzem.”
Antoine de Sant-Exupéry
Diagram ryby K. Ishikawy
Uniwersalna technika stosowana do
tworzenia obrazu przyczyn złożonych
problemów występujących w
organizacjach.
W klasycznym zastosowaniu diagramu
ryby rysujemy cztery podstawowe ości –
przyczyn występowania stanu
niepożądanego – 4M (manpower-ludzie,
machines-maszyny, methods-metody,
materials-materiały)
Ćwiczenie w grupach
Niesatysfakcjonujące oceny z egzaminów/kolokwiów
( z perspektywy studenta)
Metoda Pareto
Ćwiczenie w grupach
Zasada Pareto: 20/80 (powt.)
20% ludności jest właścicielami 80% majątku
20% całej gamy produktów przynosi 80%
zysku
20% objętości codziennej gazety pozwala się
zapoznać z 80% najważniejszych wydarzeń
80% wszystkich absencji wynika z
nieobecności 20% pracowników
Metody heurystyczne
Heurystyka
(od greckiego heurisko – znajduję) oznacza umiejętność
wykrywania nowych faktów i związków między nimi
Synektyka W. Gordona
metoda twórczego rozwiązywania problemów,
która wykorzystuje zdolność i pojemność
ludzkiego umysłu do łączenia razem na pozór
niepowiązanych ze sobą elementów, co z
kolei motywuje umysł do poszukiwania
nowych idei i rozwiązań w wybranym przez
nas problemie.
Celem synektyki jest angażowanie procesów
myślowych opartych na dostrzeganiu analogii
(podobieństw pod pewnym względem)
między elementami danymi w zadaniu a
konkretną rzeczywistością.
Rodzaje analogii:
Personalna – wcielanie się w role innych osób,
przedmiotów (np. chcemy zaprojektować butelkę wina,
więc wyobrażamy sobie, jakie to uczucie być butelką
wina);
Prosta – znalezienie w otoczeniu zjawiska lub przedmiotu
funkcjonującego na tych samych zasadach, jakie
rozpoznajemy w rozwiązywanym problemie (np.
porównanie sytemu ogrzewania do wulkanu może
doprowadzić do znalezienia nowego pomysłu na
urządzenie grzewcze);
Symboliczna – zastąpienie złożonego zjawiska symbolami
w postaci rysunków, znaków, ikon lub metafory językowej
(np. rozwiązania problemu konfliktów w zespole można
poszukiwać przywołując symbol pacyfistów);
Fantastyczna – łączenie ze sobą zjawisk o sprzecznej
naturze.
Przykład analogii fantastycznej
Są to narzędzia powszechnego użytku,
którymi należy posługiwać się
ostrożnie,
aby nie zrobić sobie krzywdy
Ćwiczenie w grupach
W jaki sposób można rozreklamować studia na WZ?
Podejmowanie decyzji w
grupach
Zalety:
Dostępnych jest więcej informacji i więcej wiedzy
Może powstać wiele wariantów
Prawdopodobny jest wyższy stopień akceptacji ostatecznie
przyjętej decyzji
Może dojść do poprawy w komunikowaniu się
Na ogół pojawiają się lepsze decyzje
Wady grupowego podejmowania
decyzji
Proces trwa dłużej, a więc jest kosztowniejszy
Mogą się pojawić decyzje kompromisowe wynikające z
niezdecydowania
Grupa może być zdominowana przez jedną osobę
Rywalizacja
Konflikty interpersonalne
Polaryzacja grupowa – tendencja grup
do podejmowania decyzji, które są
bardziej skrajne niż początkowe inklinacje
członków.
Próżniactwo społeczne – uspokojenie
wywołane przekonaniem, że przebywanie
w grupie utrudnia ocenę indywidualnego
działania; uspokojenie osłabia wykonanie
zadań prostych, lecz ułatwia wykonanie
zadań trudnych.
Myślenie grupowe – rodzaj myślenia, w
którym bardziej liczy się dążenie do
zachowania spójności i solidarności grupy
niż realistyczne uwzględnianie faktów.
Modele:
Racjonalne podejmowanie decyzji:
Diagram ryby K. Ishikawy
Zasada Pareto
Twórcze podejmowanie decyzji
Synektyka Gordona
19
Efekty kształcenia:
Student widzi różnicę pomiędzy racjonalnymi a
twórczymi metodami podejmowania decyzji.
Student zna i rozumie możliwości wykorzystania
różnych metod podejmowania decyzji.
Student zna zasady racjonalnego
podejmowania decyzji.
Student rozumie, że twórcze metody
podejmowania decyzji pozwalają znaleźć
alternatywne sposoby rozwiązywania
problemów.
Student logicznie wiąże ze sobą poszczególne
funkcje zarządzania.
PODSUMOWANIE, czyli co student
21
wie
Student wie, jakie są źródła sprawnego
działania organizacji
umie
Student umie przenieś uzyskaną wiedzę do
kontekstu praktyki funkcjonowania
organizacji
jaką postawę przyjmuje po zajęciach z tego
tematu
Student potrafi uzupełnić i doskonalić
nabytą wiedzę
Do czego można wykorzystać metodę
diagramu ryby K. Ishikawy ?
Czemu może służyć zasada Pareto?
Kiedy mają zastosowanie twórcze metody
podejmowania decyzji?
Jakie są zalety i wady podejmowania decyzji
w grupach?
Lista pytań
kontrolnych:
Decyzja
Diagram Ishikawy
Zasada Pareto
Heurystyka
Synektyka Gordona
Słowniczek
pojęć:
Literatura do zajęć następnych:
Fiske J., Wprowadzenie do badań nad
komunikowaniem, ASTRUM, Wrocław 2003
Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami,
PWE, Warszawa 2006
Praca domowa:
Przeczytać:
Co to jest:
Komunikacja w organizacji i jak wygląda
w poszczególnych rodzajach struktur.
25
Dziękuję za uwagę
26
dr Katarzyna Caban - Piaskowska