Regulacja oddychania



Główna czynność układu oddechowego

sprowadza się do zapewnienia sprawnej
wymiany tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy
krwią a gazem pęcherzykowym

Układ regulujący oddychanie składa się z:



Ośrodek oddechowy pnia mózgu



Ośrodki korowe



Mechanoreceptory i chemoreceptory

ośrodkowe i obwodowe



Motoneurony oddechowe wraz z unerwianymi

przez nie mięśniami oddechowymi

Ośrodek oddechowy



Składa się z sieci neuronalnych w tworze

siateczkowatym pnia mózgu obejmującym:



Grzbietowe neurony wdechowe



Brzuszne neurony wydechowe

Rola receptorów płucnych



Pobudzenia z receptorów płucnych są
przekazywane włóknami aferentnymi nerwów
błędnych w czasie cyklu wdechowo-wydechowego
do pnia mózgu, modyfikując ruchy oddechowe.
Receptory płucne dzieli się na 4 rodzaje:



Wolno adaptujące mechanoreceptory





Receptory szybko adaptujące się płuc



Receptory okołokapilarne



Receptory oskrzelowe włókien aferentnych typu C

Regulacja oddychania



Rytmiczne ruchy oddechowe zależą od struktur w obrębie
rdzenia przedłużonego i mostu. Przerwanie łączności miedzy
rdzeniem przedłużonym a rdzeniem kręgowym w jego górnych
segmentach szyjnych znosi czynność oddechową



W rdzeniu przedłużonym położony jest tak zwany ośrodek
oddechowy, gdzie znajdują się neurony wdechowe (neurony I) i
wydechowe (neurony E). Neurony te są pobudzane
naprzemiennie, dzięki czemu kolejno następuje wdech i wydech



Ośrodek oddechowy rdzenia przedłużonego znajduje się pod
wpływem wyżej położonych struktur mózgowych kora, układ
limbiczny), modyfikujących w pewnych sytuacjach (np. ból,
strach) wzorzec oddechowy

Regulacja czynności ośrodka oddechowego



Wzrost P

CO

2

, zwiększenie stężenia jonów

H

+

,

spadek P

O

2

we krwi tętniczej podwyższa poziom

aktywności ośrodka oddechowego. Wpływ zmian w
składzie chemicznym krwi na wentylację odbywa się za
pośrednictwem

:

-

chemoreceptorów

obwodowych

w

kłębkach szyjnych i aortalnych

-

neuronów w rdzeniu przedłużonym,

wrażliwych na zmiany składu krwi

Wentylacja podczas snu



TYPOWE ZMIANY OBSERWOWANE PODCZAS SNU:

1.

Wzrost oporu w drogach oddechowych

2.

Osłabienie chemicznego napędu oddechowego – bardziej
ośrodkowo niż obwodowo

3.

Obniżenie wentylacji



Brak zmian w napięciu przepony i mięśni międzyżebrowych



Sen NREM:



I faza

: rytm oddechowy nieregularny



II- IV faza

: rytm oddechowy wolny i regularny



Sen REM:



Rytm oddechowy nieregularny. Mostowy ośrodek snu REM
wprowadza zakłócenia do rytmu oddechowego

Patologiczne rytmy oddechowe



ODDYCHANIE TYPU CHEYNE’A-STOKESA



Cykle

narastających

a

następnie

zmniejszających

się

ruchów

oddechowych powtarzane w nieregularnych odstępach



Występuje w:

1.

Ciężkim zatruciu mocznicowym

2.

Niewydolności lewokomorowej

3.

Astmie

4.

Warunkach wysokogórskich (osoby nie zaaklimatyzowane)

5.

U zdrowych dzieci podczas snu



ODDYCHANIE TYPU KUSSMAULA



Rytmiczne ruchy oddechowe o zwiększonej amplitudzie



Występuje w stanach z uszkodzeniem pnia mózgu kwasicą metaboliczną



(np. kwasica ketonowa u cukrzyków, alkoholików)



ODDYCHANIE BIOTA



Serie 4-5 głębokich ruchów oddechowych o identycznej
amplitudzie rozdzielonych okresami bezdechu o różnej długości





Występuje w:

1.

Śpiączce toksycznej

2.

Stanach ze zwiększonym ciśnieniem śródczaszkowym

3.

Meningitis



ODDYCHANIE SPAROWANE LUB
ZGRUPOWANE



Serie 2-3 wdechów o identycznej amplitudzie poprzedzielane
kilkunastosekundowymi równymi okresami bezdechu

Występuje w warunkach wysokogóskich, gdy PaCO

2

spada do

wartości poniżej 30 mmHg