INSTALACJE
UNIESZKODLIWIANIA
ODPADÓW MEDYCZNYCH I
WETERYNARYJNYCH

ODPADY MEDYCZNE



Odpady medyczne to substancje stałe, ciekłe i gazowe
powstające przy leczeniu, diagnozowaniu oraz
profilaktyce, w działalności medycznej prowadzonej w
obiektach lecznictwa zamkniętego, otwartego oraz w
obiektach badawczych i eksperymentalnych. 

Odpady medyczne powstają w różnych jednostkach
opieki zdrowotnej, takich jak: szpitale ogólne, szpitale
psychiatryczne, sanatoria rehabilitacyjne, ośrodki
leczenia odwykowego, ośrodki rehabilitacyjne dla
narkomanów, zakłady pielęgnacyjno - opiekuńcze,
zakłady leczniczo wychowawcze, zakłady opiekuńczo -
lecznicze, szpitale uzdrowiskowe, sanatoria
uzdrowiskowe, hospicja, przychodnie, ośrodki zdrowia,
poradnie, punkty lekarskie, praktyki lekarskie
(indywidualne, indywidualne specjalistyczne i grupowe). 

ODPADY WETERYNARYJNE



Są to odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub
świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku
z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach.
Zalicza się do nich m.in. odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki
weterynaryjnej, tj.:



narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki;



inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich
toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału
genetycznego, o których wiadomo lub co, do których istnieją wiarygodne
podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt;



chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje

niebezpieczne, a także inne chemikalia; leki cytotoksyczne

i cytostatyczne oraz inne leki.



W skład odpadów weterynaryjnych wchodzą zatem: odpady w postaci
krwi i jej produktów, różnego rodzaju ostre przedmioty (skalpele, igły,
strzykawki, pipety), odpady powstałe przy zabiegach (materiały
opatrunkowe, rękawice chirurgiczne, gąbki), odpady biologiczne
i materiały zanieczyszczone krwią i wydalinami od zwierząt, odpady
niebezpieczne (farmaceutyki), szczątki, kultury mikrobiologiczne.

KLASYFIKACJA



18 Odpady medyczne i weterynaryjne



18 01 odpady z diagnozowania, leczenia i
profilaktyki medycznej



18 02 odpady z diagnozowania, leczenia i
profilaktyki weterynaryjnej

PODZIAŁ ODPADÓW GODNIE Z
WYTYCZNYMI GŁÓWNEGO
INSPEKTORA SANITARNEGO:



odpady bytowo-gospodarcze (typu
komunalnego) niestanowiące zagrożenia,



odpady specyficzne, które ze względu na
swój charakter zanieczyszczenia
drobnoustrojami mogą stwarzać zagrożenie
dla ludzi i środowiska. 



odpady specjalne, do których zaliczane są
substancje radioaktywne, pozostałości
cytostatyków i cytotoksyków,
przeterminowane środki farmaceutyczne,
uszkodzone termometry świetlówki, odpady
srebronośne itp.

ORGANIZACJA SYSTEMU
GOSPODAROWANIA SPECYFICZNYMI
ODPADAMI MEDYCZNYMI



segregacja odpadów w miejscu ich
powstawania



pakowanie odpadów



magazynowanie na terenie zakładu



transport do miejsca unieszkodliwiania



technologia unieszkodliwiania



postępowanie z pozostałością po
unieszkodliwianiu

SEGREGACJA ODPADÓW:



podział na kategorie



identyfikacja i segregacja odpadów (odpady
typu komunalnego, odpady specjalne,
odpady specyficzne)



przeterminowane lekarstwa



tworzywa sztuczne



szkło

PODSTAWOWE REGULACJE PRAWNE



Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.
o odpadach.



Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23
grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych
sposobów i warunków unieszkodliwiania
odpadów medycznych i weterynaryjnych.



Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23
grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów
medycznych i weterynaryjnych, których
poddawanie odzyskowi jest zakazane.



Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów.



Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o zakładach
leczniczych dla zwierząt przewiduje, że podmiot
prowadzący zakład leczniczy dla zwierząt
jest obowiązany do dbałości o ochronę
środowiska oraz do ewidencjonowania
i magazynowania odpadów na zasadach
określonych w odrębnych przepisach.



Na podstawie Rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 16 sierpnia 2004 r.
w sprawie wymagań dla klinik
weterynaryjnych klinikę weterynaryjną
wyposaża się m.in. w pojemniki na odpady,
w tym na odpady weterynaryjne.



Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23
sierpnia 2007 r. w sprawie szczegółowego
sposobu postępowania z odpadami medycznymi
(Dz. U. nr 162, poz. 1153).



Prawidłowe unieszkodliwianie odpadów,
w sposób zgodny z obowiązującymi
przepisami prawa, powinno stanowić
jeden z priorytetów w prowadzeniu
odpowiedzialnej i nowoczesnej praktyki
weterynaryjnej i medycznej.

LEKI JAKO ODPADY
NIEBEZPIECZNE



Niewykorzystane bądź przeterminowane produkty
lecznicze sklasyfikowane są jako odpady
niebezpieczne i powinny zostać w odpowiedni
sposób zutylizowane. Takim samym regułom
podlegają farmaceutyki, które nadal zachowują
termin ważności, lecz są już – z różnych względów –
bezużyteczne. Także leki stanowią potencjalne
zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz
otaczającego nas środowiska. Ze względu na
szkodliwość tej grupy odpadów ich unieszkodliwianie
ma na celu zminimalizowanie zagrożeń wynikających
z ich kontaktu ze środowiskiem i ludźmi. Celom tym
służy utylizacja termiczna dokonywana
w specjalnych spalarniach odpadów.

ZGODNIE Z ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA ZDROWIA Z DNIA
23 GRUDNIA 2002 R. W SPRAWIE DOPUSZCZALNYCH
SPOSOBÓW I WARUNKÓW UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
MEDYCZNYCH I WETERYNARYJNYCH NALEŻĄ DO NICH:



termiczne przekształcanie odpadów,



autoklawowanie,



dezynfekcja termiczna,



działanie mikrofalami,



obróbka fizyczno-chemiczna

Ustawa o odpadach art. 41.1a



Zakaz unieszkodliwiania odpadów zakaźnych
w inny sposób niż spalanie.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW
MEDYCZNYCH MUSI SPEŁNIAĆ TRZY
PODSTAWOWE ZADANIA, NAJLEPIEJ W
JEDNYM PROCESIE



likwidację zagrożenia infekcyjnego
wszystkich typów odpadów wchodzących
w skład odpadów medycznych,



neutralizację niebezpiecznych związków
chemicznych pochodzących z
niezużytych lub przeterminowanych
lekarstw i odczynników chemicznych,



spopielenie odpadów zawierających
tkankę, a powstała w wyniku tego
procesu pozostałość nie powinna być
identyfikowalna w kształcie.

PIEC DO SPALANIA ODPADÓW

WYBIERAJĄC SPALANIE ODPADÓW
POWINNIŚMY TAKŻE PAMIĘTAĆ, ŻE:



są to technologie znacznie bardziej kosztowne od
innych, alternatywnych metod utylizacji odpadów;



ze względu na wysokie ceny urządzeń kontrolnych
i filtrujących (koszty ich zakupu przekraczają cenę
samego pieca) w spalarniach szpitalnych z reguły
nie instaluje się odpowiedniego, wielostopniowego
wyposażenia do ograniczania emisji;



pozostałości po procesie spalania - popioły, pyły i
szlamy - muszą być składowane na specjalnych
wysypiskach ze względu na ich bardzo wysoką
toksyczność; pozostała część odpadów wydostanie
się ze spalarni w postaci gazów i ścieków,
zatruwając środowisko.



Warunki prowadzenia procesu
termicznego w sposób szczegółowy
podaje załącznik do rozporządzenia a
ponadto proces ten podlega kontroli
emisji zgodnie z innymi odpowiednimi
rozporządzeniami.

AUTOKLAWY:



próżniowy



grawitacyjny

AUTOKLAW NIE JEST ZAPROJEKTOWANY DO
OBSŁUGI NIEKTÓRYCH TYPÓW ODPADÓW
MEDYCZNYCH I WETERYNARYJNYCH TAKICH
JAK:



odpady niskoradioaktywne,



organiczne rozpuszczalniki i odczynniki
laboratoryjne,



odpady chemoterapeutyczne,



odpady patologiczne,



możliwe do rozpoznania części ciała

KORZYŚCI Z ZASTOSOWANIA AUTOKLAWU:



Autoklaw ma wiele poważnych korzyści.
Zachęca do segregacji i recyklizacji odpadów,
a odkażone odpady mogą być składowane na
zwykłych wysypiskach. (Z drugiej strony
spalarnie w zasadzie wyklucza recyklizację,
ponieważ wymaga dużej ilości materiałów
palnych do utrzymania wysokiej
temperatury, zwłaszcza gdy spalarnia
używana jest do odzysku ciepła)

PRZETWARZANIE MIKROFALOWE



Odpady medyczne są czyszczone parą, by
zmniejszyć zanieczyszczenie lotnymi
patogenami. Następnie są mechanicznie
kruszone zanim zostaną zamoczone. Tak
przetworzone trafiają następnie do wcześniej
ogrzanej komory, gdzie poddawane są działaniu
promieniowania mikrofalowego przez 30 minut
lub dłużej, zależnie od typu urządzenia i rodzaju
odpadów. Kiedy działanie promieniowania ustaje,
odpady są przetrzymywane w temperaturze co
najmniej 95°C, aby zapewnić właściwą
dezynfekcję. Następnie odpady, których objętość
zmniejsza się o 80%, mogą trafić na zwykłe,
komunalne wysypisko.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Prezentację przygotowała :
Kamilla Wala