background image

Podstawowe informacje o funduszach 

europejskich 

Fundusze  europejskie  -  Środki  finansowe  Unii  Europejskiej 
gromadzone  przez  państwa  członkowskie  i  przekazywane  do 
unijnego budżetu.

Główne źródła :
• z  ceł  pobieranych  od  towarów  importowanych  z  państw, 

które  nie  są  członkami  Unii  Europejskiej  (tzw.  tradycyjne 
zasoby własne Unii),

• z dochodów z VAT (czyli podatku od wartości dodanej) — 

jest  to  określony  procent,  który  dane  państwo  ma  zapłacić 
Unii od środków pochodzących z podatku VAT),

• ze  środków  uzależnionych  od  dochodu  narodowego 

każdego z państw członkowskich (każde państwo płaci 0,73 
proc.  swojego  Produktu  Narodowego  Brutto  (PNB)  do 
budżetu  Unii).  Jest  to  obecnie  największe  źródło  środków 
finansowych Unii Europejskiej.

background image

Oprócz wymienionych wyżej źródeł 
zasilania budżetu Unii Europejskiej, trzeba 
jeszcze wymienić mniej znaczące, takie 
jak

• podatki  od  wynagrodzeń  pracowników 

instytucji Unii Europejskiej, 

• składki  wpłacane  przez  państwa  spoza  Unii 

Europejskiej 

do 

niektórych 

programów 

unijnych 

• kary 

finansowe 

nakładane 

na 

przedsiębiorstwa 

za 

łamanie 

prawa 

konkurencji i innych przepisów.

background image

• Aby wyliczyć PKB, rząd będzie musiał się zająć dziedzinami, nad 

którymi nie do końca potrafią zapanować policja czy służby celne. Dziś 
nikt nie jest w stanie nawet podać, ile jest w Polsce pań lekkich 
obyczajów: kilkanaście czy kilkaset tysięcy. Czarna gospodarka 
podniesie polski produkt krajowy brutto o 16 miliardów złotych

• W przyszłym roku wszystkie kraje Unii Europejskiej będą wliczały do 

dochodu narodowego prostytucję, przemyt oraz produkcję i handel 
narkotykami. Czarną gospodarkę w PKB będzie musiała uwzględnić 
również Polska. Zmiana definicji zwiększy PKB i wpłynie na jego relację 
do długu. Może zmienić również wielkość naszej składki do UE.

• Dotychczas w większości krajów wliczana była tylko ta część 

nielegalnej działalności, która obejmowała produkcję i usługi ukrywane 
w całości lub w części przed organami administracji państwowej w celu 
unikania płacenia podatków, ceł, akcyzy czy składek na ubezpieczenia 
społeczne.

• Źródło:  Dziennik Gazeta Prawna

background image

PERSPEKTYWA 

FINANSOWA 

2007-2013

background image

Podstawowe akty prawne 

• Najważniejszym  unijnym  aktem  prawnym  jest 

rozporządzenie  Rady  (WE)  nr  1083 

z  dnia 

11  lipca  2006  r.  uchylające  rozporządzenie  nr 
1260/1999  i  ustanawiające  przepisy  ogólne 

dotyczące

  Europejskiego  Funduszu  Rozwoju 

Regionalnego, 

Europejskiego 

Funduszu 

 

Społecznego oraz Funduszu Spójności

• Po  stronie  polskiej  najważniejszym  aktem 

prawnym jest Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. 
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

background image

rozporządzenie Rady (WE) nr 1083 

z dnia 11 lipca 2006 

r. 

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
• uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w 

szczególności jego art. 161,

• uwzględniając wniosek Komisji,
• uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego,
• uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-

Społecznego ,

• uwzględniając opinię Komitetu Regionów ,
• uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego,
• a także mając na uwadze, co następuje:

• (1) Artykuł 158 Traktatu stanowi, że w 

celu wzmocnienia jej spójności 

gospodarczej  i  społecznej  Wspólnota  zmierza  do  zmniejszenia 
dysproporcji  w  poziomach  rozwoju  różnych  regionów  oraz  zacofania 
regionów  lub  wysp  najmniej  uprzywilejowanych,  w  tym  obszarów 
wiejskich

. Artykuł 159 Traktatu stawia wymóg wspierania tych działań 

za  pośrednictwem  funduszy  strukturalnych,  Europejskiego  Banku 
Inwestycyjnego  (EBI)  oraz  innych  istniejących  instrumentów 
finansowych.

background image

(2) 

Polityka  spójności  powinna  przyczyniać  się  do  wzrostu 

gospodarczego,  zwiększania  konkurencyjności  i  zatrudnienia 

poprzez  włączenie  priorytetów  Wspólnoty  dotyczących  trwałego 
rozwoju określonych na posiedzeniu Rady Europejskiej w Lizbonie 
w  dniach  23  i  24  marca  2000  r.  i  na  posiedzeniu  Rady 
Europejskiej w Göteborgu w dniach 15 i 16 czerwca 2001 r.

(3) 

W  rozszerzonej  Unii  Europejskiej  zwiększyły  się  dysproporcje 

gospodarcze,  społeczne  i  terytorialne  zarówno  na  poziomie 
regionalnym,  jak  i  krajowym.  Należy  zatem  zintensyfikować 
działania na rzecz konwergencji, konkurencyjności i zatrudnienia 
w całej Wspólnocie.

background image

TYTUŁ I CELE I OGÓLNE ZASADY POMOCY
ROZDZIAŁ I ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE

Artykuł 1 Przedmiot

Artykuł 2 Definicje

ROZDZIAŁ II CELE I MISJE

Artykuł 3 Cele

Artykuł 4 Instrumenty i misje

ROZDZIAŁ III KWALIFIKOWALNOŚĆ
GEOGRAFICZNA

Artykuł 5 Konwergencja

Artykuł 6 Konkurencyjność regionalna i 
zatrudnienie

Artykuł 7 Europejska współpraca terytorialna

Artykuł 8 Wsparcie przejściowe

ROZDZIAŁ IV ZASADY POMOCY

Artykuł 9 Komplementarność, spójność, 
koordynacja i zgodność

Artykuł 10 Programowanie

Artykuł 11 Partnerstwo

Artykuł 12 Terytorialny szczebel realizacji

Artykuł 13 Interwencja proporcjonalna

Artykuł 14 Podział zarządzania

Artykuł 15 Zasada dodatkowości

Artykuł 16 Równość mężczyzn i kobiet oraz 
niedyskryminacja

Artykuł 17 Zrównoważony rozwój

ROZDZIAŁ V RAMY FINANSOWE
• Artykuł 18 Zasoby ogólne
• Artykuł 19 Zasoby na cel Konwergencja
• Artykuł  20  Zasoby  na  cel  Konkurencyjność  regionalna  i 

zatrudnienie

• Artykuł 21 Zasoby na cel Europejska współpraca terytorialna
• Artykuł 22 Brak możliwości przenoszenia zasobów
• Artykuł 23 Zasoby przeznaczone na rezerwę wykonania
• Artykuł 24 Zasoby przeznaczone na pomoc techniczną

TYTUŁ II STRATEGICZNE PODEJŚCIE DO
SPÓJNOŚCI
ROZDZIAŁ I STRATEGICZNE WYTYCZNE WSPÓLNOTY DLA 
SPÓJNOŚCI
• Artykuł 25 Przedmiot
• Artykuł 26 Przyjęcie i przegląd

ROZDZIAŁ II NARODOWE STRATEGICZNE RAMY 
ODNIESIENIA
• Artykuł 27 Przedmiot
• Artykuł 28 Przygotowanie i przyjęcie

ROZDZIAŁ III MONITOROWANIE STRATEGICZNE
• Artykuł 29 Sprawozdawczość strategiczna państw 

członkowskich

• Artykuł 30 Sprawozdawczość strategiczna Komisji Europejskiej 

i debata na temat polityki spójności

• Artykuł 31 Sprawozdanie na temat spójności

background image

TYTUŁ III PROGRAMOWANIE
ROZDZIAŁ I PRZEPISY OGÓLNE DOTYCZĄCE 
FUNDUSZY  STRUKTURALNYCH I FUNDUSZU 
SPÓJNOŚCI

Artykuł 32 Przygotowywanie i zatwierdzanie 
programów operacyjnych

Artykuł 33 Przegląd programów operacyjnych

Artykuł 34 Szczególny charakter funduszy

Artykuł 35 Zakres geograficzny

Artykuł 36 Udział Europejskiego Banku 
Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu 
Inwestycyjnego

ROZDZIAŁ II PRZEDMIOT PROGRAMOWANIA

SEKCJA 1 PROGRAMY OPERACYJNE

Artykuł 37 Programy operacyjne dla celów 
Konwergencja oraz Konkurencyjność regionalna i 
zatrudnienie

Artykuł 38 Programy operacyjne dla celu 
Europejska współpraca terytorialna

SEKCJA 2 DUŻE PROJEKTY

Artykuł 39 Przedmiot

Artykuł 40 Informacje przedkładane Komisji

Artykuł 41 Decyzja Komisji

SEKCJA 3 GRANTY GLOBALNE

Artykuł 42 Przepisy ogólne

Artykuł 43 Przepisy wykonawcze

SEKCJA 4 INŻYNIERIA FINANSOWA

Artykuł 44 Instrumenty inżynierii finansowej

SEKCJA 5 POMOC TECHNICZNA

Artykuł 45 Pomoc techniczna z inicjatywy Komisji

Artykuł 46 Pomoc techniczna państw 
członkowskich

TYTUŁ IV SKUTECZNOŚĆ
ROZDZIAŁ I OCENA

Artykuł 47 Przepisy ogólne

Artykuł 4 Obowiązki państw członkowskich

Artykuł 49 Obowiązki Komisji

ROZDZIAŁ II REZERWY

Artykuł 50 Krajowa rezerwa wykonania

Artykuł 51 Krajowa rezerwa interwencyjna

TYTUŁ V WKŁAD FINANSOWY FUNDUSZY
ROZDZIAŁ I WKŁAD FUNDUSZY

Artykuł 52 Kształtowanie wskaźników wkładu

Artykuł 53 Wkład funduszy

Artykuł 54 Pozostałe przepisy

ROZDZIAŁ II PROJEKTY GENERUJĄCE DOCHODY

Artykuł 55 Projekty generujące dochody

ROZDZIAŁ III KWALIFIKOWALNOŚĆ WYDATKÓW

Artykuł 56 Kwalifikowalność wydatków

ROZDZIAŁ IV TRWAŁOŚĆ OPERACJI

Artykuł 57 Trwałość operacji

background image

TYTUŁ VI ZARZĄDZANIE, MONITOROWANIE I 
KONTROLA

ROZDZIAŁ I SYSTEMY ZARZĄDZANIA I KONTROLI
•Artykuł 58 Ogólne zasady systemów zarządzania i kontroli
•Artykuł 59 Wyznaczanie instytucji
•Artykuł 60 Funkcje instytucji zarządzającej
•Artykuł 61 Funkcje instytucji certyfikującej
•Artykuł 62 Funkcje instytucji audytu

ROZDZIAŁ II MONITOROWANIE
•Artykuł 63 Komitet monitorujący
•Artykuł 64 Skład
•Artykuł 65 Zadania
•Artykuł 66 Ustalenia w zakresie monitorowania
•Artykuł 67 Roczne i końcowe sprawozdania z wykonania
•Artykuł 68 Analiza roczna programów
•ROZDZIAŁ III INFORMACJA I PROMOCJA
•Artykuł 69 Informacja i promocja
ROZDZIAŁ IV OBOWIĄZKI PAŃSTW CZŁONKOWSKICH 
I KOMISJI
•SEKCJA 1 OBOWIĄZKI PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
•Artykuł 70 Zarządzanie i kontrola
•Artykuł 71 Tworzenie systemów zarządzania i kontroli
•SEKCJA 2 OBOWIĄZKI KOMISJI
•Artykuł 72 Obowiązki Komisji
•Artykuł 73 Współpraca z instytucjami audytowymi państw 

członkowskich

•SEKCJA 3 ZASADA PROPORCJONALNOŚCI W KONTROLI 

PROGRAMÓW OPERACYJNYCH

•Artykuł 74 Zasada proporcjonalności w zakresie kontroli

TYTUŁ VII ZARZĄDZANIE FINANSOWE
ROZDZIAŁ I ZARZĄDZANIE FINANSOWE

•SEKCJA 1 ZOBOWIĄZANIA BUDŻETOWE
•Artykuł 75 Zobowiązania budżetowe
•SEKCJA 2 WSPÓLNE ZASADY DOTYCZĄCE PŁATNOŚCI

•Artykuł 76 Wspólne zasady dotyczące płatności
•Artykuł 77 Wspólne zasady obliczania płatności okresowych oraz 

wypłaty salda końcowego

•Artykuł 78 Deklaracja wydatków
•Artykuł 79 Kumulacja płatności zaliczkowej i płatności okresowych
•Artykuł 80 Niepodzielność płatności na rzecz beneficjentów
•Artykuł 81 Stosowanie euro

•SEKCJA 3 PŁATNOŚĆ ZALICZKOWA

•Artykuł 82 Płatność 138
•Artykuł 83 Odsetki 140
•Artykuł 84 Wyksięgowanie

•SEKCJA 4 PŁATNOŚCI OKRESOWE

•Artykuł 85 Płatności okresowe
•Artykuł 86 Warunki dopuszczalności wniosków o płatność
•Artykuł 87 Data przedstawienia wniosku o płatność i terminy 

płatności

•SEKCJA 5 ZAMKNIĘCIE PROGRAMU I PŁATNOŚĆ SALDA 

KOŃCOWEGO

•Artykuł 88 Zamknięcie częściowe
•Artykuł 89 Warunki płatności salda końcowego
•Artykuł 90 Dostępność dokumentów
•SEKCJA 6 WSTRZYMANIE BIEGU TERMINU PŁATNOŚCI I 

ZAWIESZENIE PŁATNOŚCI 147

•Artykuł 91 Wstrzymanie biegu terminu płatności
•Artykuł 92 Zawieszenie płatności

background image

• SEKCJA 7 AUTOMATYCZNE ANULOWANIE 

ZOBOWIĄZAŃ

• Artykuł 93 Zasady 149
• Artykuł 94 Okres wstrzymania płatności 

dotyczących dużych projektów i programów 
pomocy

• Artykuł 95 Okres wstrzymania na czas 

trwania postępowań prawnych i odwołań 
administracyjnych 151

• Artykuł 96 Wyjątki od automatycznego 

anulowania zobowiązań

• Artykuł 97 Procedura

• ROZDZIAŁ II KOREKTY FINANSOWE

• SEKCJA 1 KOREKTA FINANSOWA 

DOKONYWANA PRZEZ PAŃSTWA 
CZŁONKOWSKIE

• Artykuł 98 Korekty finansowe dokonywane 

przez państwa członkowskie

• SEKCJA 2 KOREKTY FINANSOWE 

DOKONYWANE PRZEZ KOMISJĘ

• Artykuł 99 Kryteria dokonywania korekt
• Artykuł 100 Procedura
• Artykuł 101 Obowiązki państw członkowskich
• Artykuł 102 Zwrot środków

TYTUŁ VIII KOMITETY

ROZDZIAŁ I KOMITET KOORDYNUJĄCY 

FUNDUSZE

• Artykuł 103 Procedura komitetu
ROZDZIAŁ II KOMITET USTANOWIONY 
NA PODSTAWIE ART. 147 TRAKTATU
• Artykuł 104 Komitet ustanowiony na mocy 

art. 147 Traktatu

• TYTUŁ IX PRZEPISY KOŃCOWE
• Artykuł 105 Przepisy przejściowe
• Artykuł 106 Klauzula przeglądowa
• Artykuł 107 Uchylenie
• Artykuł 108 Wejście w życie
• ZAŁĄCZNIK I Roczny podział środków na 

zobowiązania w latach 2007–2013

• ZAŁĄCZNIK II Ramy finansowe
• ZAŁĄCZNIK III Pułapy mające 

zastosowanie do poziomu 
współfinansowania

• ZAŁĄCZNIK IV Kategorie wydatków

background image

Cele polityki Spójności 

Głównym  celem  polityki  spójności  jest  zmniejszenie  dysproporcji 
gospodarczych, społecznych oraz terytorialnych krajów i regionów UE. Tak 
wyznaczony cel główny jest realizowany poprzez trzy następujące
cele szczegółowe polityki spójności społeczno-gospodarczej na lata 2007–
2013:

Konwergencja 

– wraz z rozszerzeniem Unii Europejskiej w latach 2004 i 2007 różnice 

w  poziomie  rozwoju  pomiędzy  regionami  wspólnoty  znacząco  się 
zwiększyły,  priorytetem  są  działania  mające  przyspieszyć  wzrost 
najsłabiej  rozwiniętych  państw  i  regionów  UE,  a  w  konsekwencji 
zmniejszenie  występujących  różnic  rozwojowych.  Cel  ten  będzie 
realizowany  m.in.  poprzez  inwestycje  w  infrastrukturę  i  kapitał  ludzki, 
wspieranie  innowacji  i  społeczeństwa  opartego  na  wiedzy,  ochronę 
środowiska oraz sprawną administrację.

background image

Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie

–  drugi  z  celów  polityki  spójności  wdrażany    jest  poza  najsłabiej 
rozwiniętymi  regionami  Unii  Europejskiej.  Służyć  ma  on 
wzmocnieniu  regionalnej  konkurencyjności  oraz  zwiększeniu 
zatrudnienia w tych regionach. Jako instrumenty służące realizacji 
celu  rozporządzenie  wymienia  m.in.  inwestycje  w  kapitał  ludzki, 
przedsiębiorczość,  innowacyjność  czy  rozwój  rynków  pracy 
sprzyjających integracji społecznej.

 

Europejska współpraca terytorialna 

– obejmuje umacnianie współpracy przygranicznej, 
transnarodowej oraz międzyregionalnej pomiędzy wybranymi 
obszarami UE. 

background image

Na co Unia Europejska przeznacza zebrane środki?

Przede  wszystkim  na  realizację  wspólnej  polityki  rolnej  (w  tym 
rybactwa i rybołówstwa), a także polityki spójności, które mają pomóc 
w  podniesieniu  konkurencyjności  Unii  Europejskiej  oraz  wpłynąć 
pozytywnie na rozwój m.in. 

•rolnictwa, 

•kultury, 

•infrastruktury, 

•szkolnictwa, 

•wymiaru bezpieczeństwa.

Z  budżetu  finansowane  są  również  koszty  administracyjne  utrzymania 
instytucji  Unii  Europejskiej  oraz  pomoc  humanitarna  i  rozwojowa  dla 
krajów spoza Unii Europejskiej. 

W  aktualnym  okresie  programowania  2007-2013  po  raz  pierwszy  w 
historii Unii Europejskiej mamy do czynienia z sytuacją, w której środki 
na  wsparcie  konkurencyjności  i  spójności  przewyższają  fundusze  na 
rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.

background image
background image

Instrumenty polityki 

spójności 

Polityka  spójności  na  lata  2007-2013  ma  na  celu 
zwiększenie  wzrostu  gospodarczego  i zatrudnienia 
we  wszystkich  regionach  i  miastach  Unii 
Europejskiej.  Realizowana  jest  przede  wszystkim 
dzięki dwóm funduszom strukturalnym, tj.: 
•  

Europejskiemu 

Funduszowi 

Rozwoju 

Regionalnego (EFRR),

•      Europejskiemu  Funduszowi  Społecznemu 
(EFS), 
     oraz
•   Funduszowi Spójności (FS).

background image

Europejski  Fundusz  Rozwoju  Regionalnego

 to  największy 

fundusz.  Jego  celem  jest  wspieranie  regionów,  a  dokładniej 
wyrównywanie  różnic  w  stosunku  do  regionów  bogatszych,  lepiej 
rozwiniętych. 
EFRR finansuje wszystkie programy unijne, które mają na celu pomoc 
opóźnionym  w  rozwoju  regionom.  Poniżej  przedstawiamy  dziedziny, 
które mogą być finansowane z tego funduszu:

inicjatywy  na  rzecz  rozwoju  lokalnego  oraz  zatrudnienia,  jak  też 

działalności małych i średnich przedsiębiorstw;

rentowne  inwestycje  produkcyjne  umożliwiające  tworzenie  lub 

utrzymywanie trwałego zatrudnienia;

infrastruktura;

rozwój turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury;

ochrona i poprawa stanu środowiska;

rozwój społeczeństwa informacyjnego.

Dzięki 

inwestycjom 

wyżej 

wymienionych 

dziedzinach 

finansowanych  z  EFRR,  Unia  Europejska  wspiera  rozwój  i  tworzenie 
nowych  miejsc  pracy,  a  także  wpływa  pozytywnie  na  rozwój 
gospodarki.

background image

Europejski  Fundusz  Społeczny

 najczęściej  kojarzy  się  z  możliwością 

finansowania  szkoleń,  warsztatów,  wspieraniem  zatrudnienia  itp.  W 
istocie  EFS  został  stworzony  po  to,  aby  poprawić  jakość  i  dostępność 
miejsc  pracy  i  możliwości  zatrudnienia  w  Unii  Europejskiej.  EFS  zajmuje 
się następującymi dziedzinami:

•promocją aktywnej polityki rynku pracy mającą na celu przeciwdziałanie 
  i zapobieganie bezrobociu;

•przeciwdziałaniem zjawisku wykluczenia społecznego; 

•kształceniem ustawicznym; 

•doskonaleniem kadr gospodarki;

•rozwojem przedsiębiorczości;

•zwiększeniem dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy.

background image

Fundusz  Spójności

 wspiera  dwa  sektory:  środowisko  i  transport.  Co 

ciekawe,  od  momentu  przystąpienia  do  Unii  Europejskiej  w  2004  roku 
Polska otrzymała najwięcej środków z tego funduszu wśród wszystkich 
członków  Unii!  Z  Funduszu  Spójności  można  otrzymać  dofinansowanie 
na  duże  projekty  inwestycyjne  z  zakresu  ochrony  środowiska. 
Głównymi  odbiorcami  pomocy  w  ramach  Funduszu  Spójności  są 
jednostki  samorządu  terytorialnego,  tworzone  przez  nie  związki  gmin 
lub  inne  podmioty  publiczne,  np.  przedsiębiorstwa  komunalne  będące 
własnością gminy. Fundusz ten wspiera następujące dziedziny:

•poprawa jakości wód powierzchniowych;

•polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do picia;

•racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi;

•poprawa jakości powietrza;

•zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego;

•zapewnienie  spójności  sieci  komunikacyjnej  kraju  i  poszczególnych 

regionów z innymi krajami Europy;

•rozwój bezpiecznej infrastruktury drogowej.

background image

Każdemu  z  trzech  celów  polityki  spójności  przyporządkowany  jest 
odpowiedni finansowy instrument. 

 Konwergencja  -  FS, EFRR, EFS

Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie  - EFRR, EFS

Europejska współpraca terytorialna - wyłącznie  EFRR

background image

PODSTAWOWE POJĘCIA :

Beneficjent

 to  osoba  fizyczna,  osoba  prawna  lub  jednostka 

organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, korzystająca z 

publicznych środków wspólnotowych

 

publicznych środków krajowych na 

podstawie 

umowy 

dofinansowani

projektu

 albo decyzji o dofinansowaniu .

Dokumenty  programowe

 to  dokumenty  w  postaci 

programów

 lub  planów  rozwoju,  opracowywane  dla  potrzeb  wydatkowania 
środków wstępnie przyznanych  (alokowanych) danemu obszarowi 
lub 

sektorowi 

przez 

Komisję Europejską 

ramach 

Funduszy Europejskich  i  towarzyszących  im  środków  krajowych. 
Określają  m.in.  cele  i  główne  kierunki  wydatkowania  środków  na 
podstawie  analizy  aktualnej  sytuacji  i  trendów  rozwojowych 
danego  obszaru  lub  sektora,  kryteria  i  sposoby  realizacji 
konkretnych 

projektów

,  osoby  i  instytucje  odpowiedzialne  za 

wykonanie  określonych  zadań  oraz  szacowaną  wielkość  i  rozbicie 
środków  z  uwzględnieniem  współfinansowania  ze  wszystkich 
osiągalnych źródeł budżetowych.

background image

Program

    -  Dokument  realizowany  w  ramach  polityki 

strukturalnej  państwa,  przyjęty  przez  Radę  Ministrów  i 

Komisję Europejską

, składający się z zestawienia 

priorytetów

 oraz 

wieloletnich działań, które mogą być wdrażane poprzez jeden lub 
kilka  Funduszy  Europejskich,  jeden  lub  kilka  innych  dostępnych 
instrumentów finansowych oraz Europejski Bank Inwestycyjny. W 

okresie programowania

 2007-2013  w  Polsce  będą  realizowane 

następujące programy:

Program Kapitał Ludzki;

Program Innowacyjna Gospodarka;

Program Infrastruktura i Środowisko;

Program Rozwoju Polski Wschodniej;

Program Pomocy Technicznej;

16 regionalnych programów;

programy w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
 

background image

Program  Regionalny 

-Program  ograniczony  pod  względem 

terytorialnym  do  określonego  województwa. W  okresie  2007-2013 

Polsce 

funkcjonuje 16 

regionalnych 

programów. 

Instytucją Zarządzającą

 dla  regionalnych  programów  są  właściwe 

urzędy marszałkowskie

.

Linia  demarkacyjna

 to  zestaw  kryteriów  wskazujących  dla 

określonych typów projektów miejsce (Program ) ich realizacji, w 
celu  uniemożliwienia  wielokrotnego  finansowania  ze  środków 
różnych funduszy UE. 
Dokument   stanowi  tabelaryczne  zestawienie  zidentyfikowanych 
na  etapie  programowania  wspólnych  obszarów  interwencji 
funduszy  UE.  Poprzez  zawarte  w  nim  kryteria  demarkacyjne, 
rozdziela interwencje pomiędzy Programami. Kryteria odnoszą się 
do  zasięgu  terytorialnego/charakteru  projektów,  wartości 
(kosztów kwalifikowanych) projektów,  rodzaju beneficjenta

.

background image

EFRR

EFS

FS

Fundusze unijne 

program

program

program

program

Programy 

operacyjne 

1

2

3

Osie priorytetowe

1

2

1

2

3

2

1

Działania 

1.1

1.2

1.
3

PROJEK

T

PROJEK

T

background image

Podstawowe zasady zarządzania 

funduszami unijnymi

Istnieje  kilka  zasad,  które  muszą  być  uwzględnione  w  procesie 
przygotowywania  i  wdrażania  programów  finansowanych  z  funduszy 
strukturalnych  oraz  Funduszu  Spójności  zarówno  przez  Komisję 
Europejską, jak i – przede wszystkim – przez kraje członkowskie. Są to:

• komplementarność  wsparcia  w  stosunku  do  programów 

realizowanych  w  poszczególnych  państwach  członkowskich  ze 
środków państwowych,

• spójność  wsparcia  z  politykami  wspólnotowymi,  w  tym 

zapewnienie,  iż  na  poziomie  danego  kraju  członkowskiego  60% 
środków  w  ramach  celu  Konwergencji  i 75% środków w ramach celu 
Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie będzie przeznaczonych na 
promowanie konkurencyjności i tworzenie nowych miejsc pracy,

• koordynacja wsparcia z innymi instrumentami finansowymi,
• zgodność  wsparcia  z  postanowieniami  Traktatu  oraz  aktami 

wykonawczymi do Traktatu,

• programowanie wsparcia,

background image

partnerstwo  na  etapie  przygotowywania  i  wdrażania 
programów,  zarówno  na  poziomie  Komisja  Europejska  –  kraj 
członkowski,  jak  również  w  relacjach  pomiędzy  poszczególnymi 
podmiotami kraju członkowskiego,

proporcjonalność 

środków 

finansowych 

zasobów 

administracyjnych  przeznaczonych  na  wdrażanie  w  stosunku  do 
budżetu programów operacyjnych,

współzarządzanie  programami  przez  kraj  członkowski  oraz 
Komisję Europejską,

dodatkowość pomocy z funduszy strukturalnych, które nie 
powinny zastępować środków publicznych,

równość kobiet i mężczyzn oraz zapobieganie wszelkim 
formom dyskryminacji na etapie wdrażania pomocy,

zrównoważony rozwój.

background image

Programowanie pomocy

Aby  możliwe  było  finansowanie  indywidualnych  projektów,  dany  kraj 
członkowski  wraz  z  Komisją  Europejską  muszą  przygotować  zestaw 
dokumentów,  w  oparciu  o  które  przekazywane  będą  środki  z  funduszy 
strukturalnych oraz Funduszu Spójności. Pierwszym dokumentem w tym 
łańcuchu są: 
Strategiczne wytyczne wspólnoty  dla spójności. W oparciu o zapisy 
wytycznych, dany kraj członkowski przygotowuje
 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, które zawierają krajową 
strategię dla polityki spójności społeczno-gospodarczej. 
Najważniejszym  z  punktu  widzenia  beneficjentów  dokumentem  są 
Programy  Operacyjne  i  ich  uszczegółowienia,  które  przedstawiają 
priorytetowe  obszary  wsparcia  ze  środków  unijnych.  Programy 
operacyjne  są  również  przygotowywane  w  celu  wykorzystania  środków 
dostępnych w ramach wspólnej polityki rolnej oraz polityki rybołówstwa

Strategiczne Wytyczne Wspólnoty

Komisja Europejska

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO)

Kraj Członkowski

Programy Operacyjne

Kraj Członkowski

Projekty

Kraj Członkowski

background image

Instytucje zaangażowane w zarządzanie pomocą

W  systemie  zarządzania  pomocą  strukturalną  uczestniczy  kilka  typów 
podmiotów:

Instytucje  zarządzające    -  odpowiedzialne  są  za  zarządzanie 
programami operacyjnymi.

Instytucje  certyfikujące    -  zajmują  się  poświadczaniem  deklaracji 
wydatków i wniosków o płatność w stosunku do Komisji Europejskiej.

Instytucje  audytowe    -  są  funkcjonalnie  niezależne  od  dwóch  ww. 
instytucji,  odpowiedzialne  za  weryfikowanie  efektywności  działania 
systemu zarządzania i kontroli.

Instytucje  pośredniczące    -  zajmują  się  realizacją    części  zadań 
związanych  z  wdrażaniem  programu  operacyjnego  (na  mocy 
porozumienia z instytucją zarządzającą).

Instytucje  wdrażające    -  odpowiedzialne  są  za  realizację    części  lub 
całości priorytetów programu operacyjnego.

Komitety  monitorujące  zajmują  się  monitorowaniem  realizacji 
programów operacyjnych.

background image

Unia  Europejska  rozpoczęła  przekazywanie  pomocy  dla  Polski  już  w  roku 
1990.  Początkowo  były  to  środki  dostępne  w  ramach  programów 
przedakcesyjnych 
PHARE, SAPARD oraz ISPA.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, ze względu na dostęp do funduszy 
strukturalnych, znacząco rozszerzyły się możliwości realizacji projektów ze 
wsparciem finansowym ze strony UE.

W  latach  2004–2006  funkcjonowały  cztery  fundusze  strukturalne: 
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny i 
Europejski  Fundusz  Orientacji  i  Gwarancji  Rolnej-  Sekcja  Orientacji, 
Europejski  Fundusz  Rybacki.  Dodatkowo  Polska  otrzymała  możliwość 
korzystania  z  Funduszu  Spójności.  Łącznie  ze  środków  tych  funduszy  w 
budżecie  wspólnotowym  zapisano  dla  Polski  kwotę  prawie  13  miliardów 
euro. 

  W  obecnym  wieloletnim  okresie  polityki  rozwoju  na  lata  2007-2013, 
Polska  jest  największym  beneficjentem  pomocy  unijnej  przekazywanej  z 
Europejskiego  Funduszu  Rozwoju  Regionalnego,  Europejskiego  Funduszu 
Społecznego  oraz  Funduszu  Spójności.  W  porównaniu  z  poprzednim 
okresem  programowania,  całkowita  alokacja  dla  naszego  kraju  wzrosła 
ponad pięciokrotnie, a średnioroczna alokacja ponad dwukrotnie.

background image

Aby te środki mogły być wykorzystane przez polskich beneficjentów, 
rząd  przygotował  Narodową  Strategię  Spójności  (NSS),  która 
określa  priorytety  i  zakres  wykorzystania  funduszy  strukturalnych 
oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu wspólnoty na lata 2007– 
2013.

Założenia NSS są realizowane za pomocą:
6  Programów  Operacyjnych  (PO)  zarządzanych  centralnie  przez 
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

oraz  za  pomocą  16  Regionalnych  Programów  Operacyjnych 
(RPO)  zarządzanych  przez  Urzędy  Marszałkowskie  poszczególnych 
województw.

background image

 Charakterystyka programów o zasięgu 

krajowym

Programy operacyjne  zarządzane  centralnie, ze środków których 
można otrzymać wsparcie na realizację przedsięwzięć rozwojowych:

 ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności:

PO Innowacyjna Gospodarka;

PO Kapitał Ludzki;

PO Rozwój Polski Wschodniej;

PO Europejska Współpraca Terytorialna;

PO Infrastruktura i Środowisko.

ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju 
Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów 
Wiejskich 2007–2013;

 ze środków Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach PO 
Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych 
obszarów rybackich.

background image

PROGRAM OPERACYJNY „INNOWACYJNA GOSPODARKA”

Budżet i cel programu
Program  o  budżecie  9,7  mld  euro,  w  tym  8,3  mld  euro  z  EFRR 
ukierunkowany  jest  na  rozwój  szeroko  rozumianej  innowacyjności 
poprzez  wsparcie  bezpośrednie  przedsiębiorstw,  instytucji  otoczenia 
biznesu oraz jednostek naukowych świadczących
przedsiębiorstwom  usługi  o  wysokiej  jakości,  a  także  wsparcie 
systemowe 

środowiska 

instytucjonalnego 

innowacyjnych 

przedsiębiorstw. 
Budżet  programu  został  podzielony  pomiędzy  8  następujących 
priorytetów:

I.  Badania i rozwój nowoczesnych technologii
II. Infrastruktura sfery B+R ( badanie+ rozwój)

III. Kapitał dla innowacji
IV. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia
V. Dyfuzja innowacji
VI. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym
VII. 

Społeczeństwo 

informacyjne 

– 

budowa 

elektronicznej 

administracji
VIII.  Społeczeństwo  informacyjne  –  zwiększanie  innowacyjności 
gospodarki

background image

Obszary wsparcia
W  ramach  programu  wspierane  są  działania  z  zakresu  innowacyjności 
produktowej,  procesowej,  marketingowej  i  organizacyjnej,  które  w 
sposób  bezpośredni  lub  pośredni  przyczyniają  się  do  powstawania  i 
rozwoju  innowacyjnych  przedsiębiorstw  niezależnie  od  sektora  czy 
branży.

Innowacyjność  projektów  wspieranych  w  ramach  programu  powinna 
mieć wymiar co najmniej krajowy i/lub międzynarodowy.

Bezpośrednie  wsparcie  na  pokrycie  wydatków  inwestycyjnych 
przedsiębiorstw przewidziano w następujących działaniach programu:

Działanie  4.1  wsparcie  wdrożeń  wyników  prac  B+R.  W  ramach 
działania, wsparciem objęte 
są projekty inwestycyjne, polegające na 
zakupie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych wraz 
z  niezbędną  częścią  doradczą  (przy  czym  koszty  usług  doradczych 
kwalifikuje się do dofinansowania wyłącznie w przypadku MSP),
polegające  na  wdrożeniu  wyników  prac  B+R  (prac  badawczo-
rozwojowych) realizowanych w ramach 
Działania  1.4  (Projekty  celowe  –  prace  rozwojowe  i  badania 
przemysłowe).  Wysokość  wsparcia  jest  zgodna  z  mapą  pomocy 
regionalnej,  przy  czym  maksymalna  kwota  wsparcia  nie  może 
przekroczyć 20 mln zł. Finansowane będą projekty o maksymalnej
wielkości kosztów kwalifikowalnych  200 mln zł.

background image

Działanie  4.2  Inwestycje  związane  z  działalnością  B+R  w 
przedsiębiorstwach.  Przewiduje  wsparcie  
projektów  zgłaszanych 
przez  przedsiębiorstwa,  polegających  na  podjęciu  lub  rozwoju 
działalności  B+R  w  tym  przekształceniu  przedsiębiorcy  w  CBR  lub  na 
opracowaniu  wzoru  przemysłowego  lub  użytkowego  i  wdrożeniu  go  do 
produkcji. 
Projekty  mogą  polegać  na  zakupie  środków  trwałych  i  wartości 
niematerialnych  i  prawnych  oraz  zakupie  usług  doradczych  lub 
szkoleniowych  związanych  z  prowadzeniem  prac  w  zakresie  B+R  w 
przedsiębiorstwach.  Poziom  dofinansowania  w  części  inwestycyjnej 
zgodny jest z mapą pomocyregionalnej i nie może przekroczyć 21 mln zł.

Działanie  4.3  Kredyt  technologiczny  polega  na  udzieleniu  dotacji  w 
formie  premii  technologicznej  z  przeznaczeniem  na  spłatę  kredytu 
technologicznego. 
Oferta  kredytu  technologicznego  skierowana  jest  do  mikro,  małych  i 
średnich  przedsiębiorstw,  które  realizują  inwestycje,  mające    na  celu 
nabycie i wdrożenie nowej technologii stosowanej na świecie nie dłużej niż 
5  lat  oraz  uruchomienie  na  jej  podstawie  wytwarzania  nowych  lub 
znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług.

background image

Działanie 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale 
innowacyjnym,

  wspiera  projekty  przedkładane  przez  przedsiębiorstwa  produkcyjne  i 
usługowe,  dokonujące  nowych  inwestycji  wraz  z  niezbędnymi  dla  ich 
realizacji usługami doradczymi i szkoleniowymi. Projekty mogą polegać na 
nabyciu  rozwiązań  technologicznych  lub  organizacyjnych  stosowanych 
na świecie nie dłużej niż 3 lata lub, 
których stopień rozprzestrzenienia 
na świecie w danej branży nie przekracza 15%. 
Poziom dofinansowania jest zgodny z mapą pomocy regionalnej, przy 
czym wartość wydatków kwalifikowanych nie powinna być mniejsza niż 8 
mln PLN i większa niż 160 mln zł. 

background image

Działanie 4.5 wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla 
gospodarki,

  polega  na  wsparciu  nowych  inwestycji  o  dużym  potencjale 
innowacyjnym,  mających  istotne  znaczenie  dla  gospodarki.  W  ramach 
poddziałania  4.5.1  wsparcie  inwestycji  w  sektorze  produkcyjnym, 
dofinansowywane  będą  inwestycje  podejmowane  przez  przedsiębiorstwa 
sektora  produkcyjnego  o  charakterze  innowacyjnym  (np.  innowacyjne 
technologie,  innowacyjne  produkty,  współpraca  z  krajowymi  ośrodkami 
naukowo-badawczymi), których wydatki kwalifikowane są nie mniejsze niż 
160 mln zł i wiążą się ze wzrostem zatrudnienia netto nie mniejszym niż o 
200  osób.  A  w  ramach  poddziałania  4.5.2  wsparcie  inwestycji  w sektorze 
usług  nowoczesnych,  finansowane  będą  inwestycje  przedsiębiorstw 
usługowych,  których  efektem  będzie  wzrost  zatrudnienia  netto  nie 
mniejszy niż o 200 osób  (za wyjątkiem centrów B+R, gdzie kwalifikują się 
do wsparcia nowe inwestycje o wydatkach kwalifikowanych powyżej 2 mln 
oraz wzrost zatrudnienia netto nie mniejszy niż 10 osób personelu B+R) i 
dotyczą inwestycji w centra usług wspólnych, centra IT, centra badawczo-
rozwojowe.

background image

Zarządzanie

Funkcję  Instytucji  Zarządzającej  PO  IG  pełni  Ministerstwo  Rozwoju 
Regionalnego, a zadania
związane  z  realizacją  poszczególnych  priorytetów  przekazane  są 
Instytucjom  Pośredniczącym,  czyli  ministerstwom  odpowiedzialnym  za 
dany sektor.

Beneficjenci
Z instrumentów przewidzianych do realizacji w ramach PO IG będą mogli 
m.in.  korzystać  przedsiębiorcy,  jednostki  sfery  badawczo–rozwojowej, 
instytucje  otoczenia  biznesu  oraz  ich  sieci,  jednostki  administracji 
centralnej.

background image

PROGRAM OPERACYJNY „KAPITAŁ LUDZKI”

Budżet i cel programu
 
Z budżetu programu w wysokości 11,4 mld euro (z czego 9,7 mld euro z 
EFS)  finansowane  są  projekty,  które  umożliwią  pełne  wykorzystanie 
potencjału  zasobów  ludzkich,  poprzez  wzrost  zatrudnienia  i  potencjału 
adaptacyjnego  przedsiębiorstw  i  ich  pracowników,  podniesienie  poziomu 
wykształcenia  społeczeństwa,  zmniejszenie  obszarów  wykluczenia 
społecznego  oraz  budowę  struktur  administracyjnych  państwa  dla 
powyższych celów.

background image

Obszary wsparcia:

Rozwój zasobów ludzkich w PO KL skoncentrowany jest przede wszystkim 
na  obszarach  takich  jak:  zatrudnienie,  edukacja,  integracja 
społeczna,  rozwój  potencjału  adaptacyjnego  pracowników  i 
przedsiębiorstw,  rozwój  zasobów  ludzkich  na  terenach  wiejskich, 
budowa sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich 
szczebli, wdrażanie zasady
dobrego rządzenia oraz promocja zdrowia zasobów pracy. 

Te cele będą osiągane poprzez finansowanie działań w ramach 
następujących priorytetów:
I.    Zatrudnienie i integracja społeczna
II.   Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw 
oraz poprawa 
      stanu zdrowia osób pracujących
III.  Wysoka jakość systemu oświaty
IV.   Szkolnictwo wyższe i nauka
V.    Dobre rządzenie
VI.   Rynek pracy otwarty dla wszystkich
VII.  Promocja integracji społecznej
VIII. Regionalne kadry gospodarki
IX.   Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach

background image

Zarządzanie
Funkcję  Instytucji  Zarządzającej  PO  KL  pełni  Ministerstwo  Rozwoju 
Regionalnego. Wsparcie
działań  związanych  z  podniesieniem  efektywności  struktur  i  systemów 
instytucjonalnych  realizowane  jest  centralnie,  natomiast  wsparcie  dla 
osób  i  grup  społecznych  wdrażane  jest  na  poziomie  regionalnym.  W 
związku z tym zadania związane z realizacją poszczególnych priorytetów 
przekazane 

są 

Instytucjom 

Pośredniczącym 

ministerstwom 

odpowiedzialnym
za daną dziedzinę lub urzędom marszałkowskim.

Beneficjenci
W  celu  uzyskania  wsparcia  ze  środków  PO  KL  swoje  projekty  mogą 
przedkładać  następujące  podmioty:    instytucje  rynku  pracy,  instytucje 
szkoleniowe,  jednostki  administracji  rządowej  i  samorządowej,   
przedsiębiorcy,  instytucje  otoczenia  biznesu,  organizacje  pozarządowe, 
instytucje systemu oświaty i szkolnictwa wyższego.

background image

PROGRAM OPERACYJNY  „INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO”

Budżet i cel programu
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) jest największym 
programem  ze  względu  na  wysokość  budżetu  w  kwocie  ponad  37  mld 
euro  (z  czego  prawie  28  mld  euro  to  środki  z  Funduszu  Spójności  i 
Europejskiego  Funduszu  Rozwoju  Regionalnego).  Głównym  celem 
programu  jest  podniesienie  atrakcyjności  inwestycyjnej  Polski  i  jej 
regionów  poprzez  rozwój  infrastruktury  technicznej  przy  równoczesnej 
ochronie i poprawie stanu
środowiska,  zdrowia,  zachowaniu  tożsamości  kulturowej  i  rozwijaniu 
spójności terytorialnej.

background image

Obszary wsparcia
W ramach programu wyróżniamy projekty o krajowym lub 
ponadregionalnym wymiarze
w sektorach: transport , ochrona środowiska, energetyka, kultura, 
szkolnictwo wyższe oraz
ochrona zdrowia. W tym celu budżet programu rozdysponowano na 
następujące priorytety:

I.      Gospodarka wodno – ściekowa
II.     Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
III.    Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska
IV.    Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów 
ochrony środowiska
V.     Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych
VI.    Drogowa i lotnicza sieć TEN – T
VII.   Transport przyjazny środowisku
VIII.  Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe
IX.    Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku
X.     Bezpieczeństwo energetyczne
XI.    Kultura i dziedzictwo kulturowe
XII.  Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony 
zdrowia
XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego

background image

Pojęcia i definicje 

Definicja mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich 

przedsiębiorstw

Definicja  mikroprzedsiębiorstw  oraz  małych  i  średnich  przedsiębiorstw  jest 
aktualizowana,  aby  uwzględniać  zmiany  sytuacji  gospodarczej.  Definiowanie 
przedsiębiorstw według liczby pracowników i wielkości obrotu lub całkowitego 
bilansu rocznego 
jest bardzo istotne przy określaniu firm mogących korzystać 
z programów lub polityk Unii Europejskiej (UE) utworzonych z myślą o małych i 
średnich przedsiębiorstwach (MŚP).

Mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa definiuje się 
według liczby pracowników i obrotu lub całkowitego bilansu rocznego.
• Średnie  przedsiębiorstwo  to  przedsiębiorstwo  zatrudniające  mniej 

niż 250 pracowników i którego roczny obrót nie przekracza 50 milionów 
euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro.

• Małe  przedsiębiorstwo  to  przedsiębiorstwo  zatrudniające  mniej  niż 

50 pracowników  i  którego  roczny  obrót  lub  całkowity  bilans  roczny  nie 
przekracza 10 milionów euro.

• Mikroprzedsiebiorstwo  to  przedsiębiorstwo  zatrudniające  mniej  niż 

10 pracowników  i  którego  roczny  obrót  lub  całkowity  bilans  roczny  nie 
przekracza 2 milionów euro.

background image

Na podstawie nowej definicji określić więc można, które przedsiębiorstwa 
kwalifikują  się  jako  małe  i  średnie  przedsiębiorstwa  (MŚP),  a  które  jako 
mikroprzedsiębiorstwa.  Dzięki  temu  programy  wspólnotowe  i  strategie 
opracowywane dla tych firm stają się bardziej skuteczne. Chodzi o to, aby 
przedsiębiorstwa,  które  mają  większą  siłę  ekonomiczną  niż  MŚP,  nie 
korzystały z mechanizmów wsparcia przeznaczonych dla MŚP.

POMOC  PUBLICZNA

Pomoc publiczną można określić jako wydatkowanie środków publicznych 
lub uszczuplanie danin publicznych w celu wspierania przedsiębiorstw lub 
produkcji określonych towarów, stanowiące korzyść ekonomiczną dla 
beneficjenta. Komisja Europejska, badając poszczególne przypadki 
dotyczące pomocy szuka odpowiedzi na następujące pytania:

•czy następuje przysporzenie korzyści ze środków publicznych;

•czy następuje uprzywilejowanie wybranych przedsiębiorstw lub produkcji 
niektórych towarów;

•czy następuje lub czy istnieje groźba naruszenia konkurencji; oraz

•czy istnieje wpływ na wymianę handlową między państwami 
członkowskimi?

background image

W praktyce wykonuje się test pomocy publicznej polegający na 
sprawdzeniu czy wystąpią 
łącznie następujące przesłanki pomocy publicznej: 

1. Wsparcie 

jest 

przyznane 

przez 

państwo 

lub 

przy 

wykorzystaniu zasobów państwowych; 

Za  środki  publiczne  uznaje  się  zarówno  środki  przekazywane  przez 
administrację centralną i samorządową, jak i przez fundusze, fundacje, 
stowarzyszenia  i  innego  rodzaju  instytucje  publiczne,  administrowane 
przez  państwo.  Do  środków  publicznych  zaliczane  będą  również  środki 
przekazywane  przez  przedsiębiorstwa  publiczne  oraz  fundacje, 
stowarzyszenia, agencje i inne instytucje pozarządowe, które dysponują 
środkami przekazanymi przez państwo.

  W  przypadku  instytucji  dysponujących  środkami  publicznymi,  istotne 
jest  wykazanie,  że  wsparcie  udzielane  przez  te  instytucje  da  się 
przypisać  państwu,  tzn.  że  działanie  państwa  miało  istotny  wpływ  na 
decyzje  podejmowane  przez  podmiot  dysponujący    środkami 
publicznymi  (np.  niemożność  działania  podmiotu  bez  uwzględnienia 
wymogów  władz,  konieczność  uwzględnienia  wytycznych  wydawanych 
przez  władze  publiczne,  duża  integracja  przedsiębiorstwa  ze 
strukturami 

administracji 

publicznej, 

działalność 

sektorze 

regulowanym przez państwo, itp.)

background image

2.  Wsparcie  uprzywilejowuje  konkretne  przedsiębiorstwa  lub 
grupy przedsiębiorstw, bądź produkcję określonych towarów; 

Najczęściej  pomoc  publiczna  dotyczy  indywidualnych  przedsiębiorców, 
bądź  grup  przedsiębiorców,  wyszczególnionych  ze  względu  na  ich 
wielkość,  sektor  lub  region  prowadzonej  działalności.  Instrumenty  o 
charakterze  powszechnym,  oddziaływujące  w  jednakowy  sposób  na 
wszystkich  przedsiębiorców  i  sektory,  nie  będą  stanowiły  pomocy 
publicznej a jedynie instrument generalny. Tego typu instrumentem jest 
np.  system  podatkowy.  Uprzywilejowanie  polega  na  przekazaniu 
korzyści  ekonomicznej,  czyli  wsparcie  musi  odbywać  się  na  warunkach 
korzystniejszych  od  rynkowych.  Korzyść  ekonomiczna  może  mieć 
charakter bezpośredni (np. dotacja, preferencyjna pożyczka, refundacja, 
itd.)  lub  pośredni  (np.  zwolnienia  podatkowe,  umorzenia  należności 
publicznych,  usługi  świadczone  poniżej  kosztów  rynkowych  tych  usług, 
itd.). 

Korzyść ekonomiczna występuje również w przypadku, gdy udzielane są 
pożyczki, kredyty 
z  oprocentowaniem  poniżej  stopy  rynkowej  oraz  gdy  poziom 
zabezpieczenia  spłaty  kredytu  lub  pożyczki  jest  niższy  od  standardów 
przyjętych na rynku.

background image

3. Wsparcie zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji

Prawie  każde  wsparcie  o  charakterze  selektywnym  będzie  miało 
potencjalny wpływ na zakłócenie konkurencji. Skala zakłócenia lub groźby 
zakłócenia  konkurencji  będzie  uzależniona  od  wielkości  beneficjenta, 
któremu  udzielana  jest  pomoc,  w  szczególności  od  jego  udziału  w  rynku. 
Przesłanka ta nie jest spełniona, co do zasady w sytuacji, gdy działalność 
beneficjenta  ma  charakter  monopolu  naturalnego  lub  prawnego  (np. 
przedsiębiorstwa energetyki cieplnej). 

4. Wsparcie wpływa na wymianę handlową wymianę handlową 
między państwami członkowskimi; 

Zgodnie  z  Traktatem  o  funkcjonowaniu  Unii  Europejskiej  (TFUE),  każda 
pomoc,  która  wpływa  na  wymianę  handlową  między  państwami 
członkowskimi jest uznana za niezgodną z unijnym 
rynkiem.  Większość  wyrobów  lub  usług  jest  przedmiotem  obrotu  między 
państwami  członkowskimi  i  dlatego  wsparcie  prawie  każdej  działalności 
gospodarczej  może  spowodować  zakłócenie  wymiany  między  państwami 
członkowskimi  nawet,  jeśli  wsparte  przedsiębiorstwo  bezpośrednio  nie 
prowadzi działalności eksportowej. Z analizy przypadków 
rozpatrywanych  przez  Komisję  Europejską  wynika  bowiem,  że  nawet 
nieznaczna wielkość pomocy może wpływać na wymianę handlową między 
państwami członkowskimi. 

background image

Kiedy pomoc publiczna jest dopuszczalna?

Od ogólnego zakazu udzielania pomocy publicznej mogącej zakłócać 
konkurencję, istnieją 
wyjątki skatalogowane w dwóch grupach, w przepisach art. 107 TFUE, 
których brzmienie 
jest następujące: 

Zgodna z unijnym rynkiem jest:

• pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym 
konsumentom, pod 
warunkiem, że jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z 
pochodzeniem 
produktów; 

• pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami 
żywiołowymi lub 
innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi; 

• pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki 
Federalnej Niemiec 
dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie, w jakim jest niezbędna do 
skompensowania niekorzystnych skutków gospodarczych 
spowodowanych tym podziałem. 

Wskazane powyżej kategorie pomocy publicznej zostały dopuszczone 
bezpośrednio przez 
Traktat. 

background image

POMOC DE MINIMIS 

Pomoc de minimis to wsparcie o niewielkich rozmiarach, które nie zakłóca 
konkurencji na rynku. Należy ono do osobnej kategorii pomocy publicznej, 
a  starać  się  o  nie  można  występując  o  dofinansowanie  od  różnych 
instytucji  państwowych,  np.  starając  się  o  dotację  unijną  lub  zwolnienia 
podatkowe.  Pomoc  taka  nie  przekracza  200  tys.  euro  w  ciągu  trzech  lat 
podatkowych  lub  100  tys.  euro  w  przypadku  przedsiębiorstw  z  sektora 
transportu drogowego.

Na co pomoc de minimis? 
Pomoc de minimis przeznaczona jest na pokrycie wydatków 
kwalifikowanych bezpośrednio związanych z: 
- uruchomieniem działalności gospodarczej, z wyjątkiem podmiotów, które 
w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień przystąpienia do projektu 
prowadziły działalność gospodarczą i ją zakończyły 
- zakupów usług doradczych i szkoleniowych oraz uzyskaniem finansowego 
wsparcia pomostowego w postaci bezpośredniej i bezzwrotnej pomocy 
kapitałowej przez beneficjentów, w okresie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia 
działalności gospodarczej 
- adaptacją budynków, pomieszczeń oraz miejsc pracy, w których odbywa 
się szkolenie, zakup lub leasing zwrotny lub finansowy sprzętów i systemów 
informatycznych niezbędnych do realizacji szkolenia, do wysokości 10% 
wartości wydatków kwalifikowanych projektu szkoleniowego. 

background image

Dla kogo pomoc de minimis? 
Choć do pomocy de minimis kwalifikują się wszystkie sektory gospodarki, 
to wyłączone są z niej: 
- projekty faworyzujące towary produkcji krajowej na niekorzyść towarów 
importowanych, 
- działalność w sektorze drogowego transportu towarowego (zakup 
środków transportu), 
- działalność w sektorze węgla kamiennego, 
- przedsiębiorcy znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej, 
- przedmioty, na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy wynikającej z 
decyzji KE 
- podmioty, które rozpoczęły projekt przed dniem złożenia wniosku o 
dofinansowanie 
- przedsiębiorcy działający w sektorze rybołówstwa i przedsiębiorstwa 
działające w zakresie produkcji podstawowej produktów rolnych 
wymienionych w Załączniku I do TWE (Traktat Wspólnoty Europejskiej); 
- przetwarzania i wprowadzenia do obrotu  produktów rolnych 
wymienionych w Załączniku I do TWE, jeżeli wielkość 
- pomocy jest uzależniona od oceny lub ilości produktów zakupionych od 
pierwotnych producentów lub wprowadzonych na rynek, bądź jej 
udzielenie jest uzależnione od przekazania jej producentom produktów; 
- pomocy udzielanej dla działalności związanej z wywozem (ilość 
produktów), siecią dystrybucji, bieżącymi wydatkami

background image

Projekty indywidualne 

Projekty indywidualne (kluczowe) stanowią przedsięwzięcia inwestycyjne 
o  strategicznym  znaczeniu  dla  realizacji  programu  operacyjnego, 
których  wdrożenie  jest  niezwykle  istotne  z  punktu  widzenia  osiągnięcia 
zakładanych  wskaźników  rozwoju  społeczno-gospodarczego  kraju, 
danego  sektora  bądź  województwa.  Projekty  te  w  znaczący  sposób 
przyczyniają  się  do  realizacji  założeń  zawartych  w  Strategii  Rozwoju 
Kraju,  politykach  sektorowych  oraz  strategiach  rozwoju  poszczególnych 
województw.

Lista indykatywna 

W ramach indykatywnych   list projektów indywidualnych wyodrębnia 
się następujące typy projektów: 

1.  projekty  duże  –  inwestycje  o  wartości  powyżej  25  mln  euro  w 
przypadku sektora 
ochrony  środowiska  oraz  50  mln  euro  w  pozostałych  sektorach 
gospodarki, które do 
uzyskania dofinansowania wymagają decyzji Komisji Europejskiej; 

2.  projekty  mniejsze  –  inwestycje  o  wartości  poniżej  25  mln  euro w 
przypadku sektora 
ochrony środowiska oraz poniżej 50 mln euro w pozostałych sektorach 
gospodarki, 
które 

uzyskują 

dofinansowanie 

wyniku 

decyzji 

Instytucji 

Zarządzającej2

background image

Wśród 

projektów 

indywidualnych 

wyróżnia 

się 

przedsięwzięcia 

inwestycyjne przeznaczone 
do  realizacji  w  pierwszej  kolejności  –  są  to  tzw.  projekty  podstawowe 
oraz  projekty  rezerwowe,  które  mogą  być  realizowane  w  przypadku 
braku możliwości realizacji projektów podstawowych. 

ALOKACJA  - przyporządkowanie środków (budżetowych, produkcji, 
materiałowych) do poszczególnych gałęzi produkcji, przedsiębiorstw;

background image
background image

ORGANIZACJE 

NON PROFIT

background image

Definicja sektora non-profit
Zgodnie z przyjętą w statystyce 
międzynarodowej definicją, sektor non-
profit tworzą podmioty spełniające 
następujące wymogi:
—. trwała struktura organizacyjna;
—. przynależność do sektora prywatnego 
(niepublicznego);
—. charakter niezarobkowy (celem nie 
jest zysk);
—. samorządność;
—. dobrowolność (uczestnictwa w 
organizacji)

.

background image

Według ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 
roku o działalności pożytku publicznego 
i wolontariacie, w Polsce organizacjami 
pozarządowymi (non-profit) są osoby 
prawne lub jednostki nieposiadające 
osobowości prawnej utworzone na 
podstawie przepisów ustaw, w tym 
fundacje i stowarzyszenia niedziałające 
w celu osiągnięcia zysku.  
Wszystkie środki finansowe organizacji 
non- profit 

przeznaczane są wyłącznie na 

realizację celów statutowych

background image

W Polsce organizacje pozarządowe w głównej mierze 
zajmują 

się: 

działalnością 

charytatywną 

edukacyjną. 

Powstają  fundusze  socjalne,  programy  pomocy  dla 
uboższych  rodzin,  placówki  oświatowo-kulturalne, 
świetlice środowiskowe, fundacje, stowarzyszenia. 

Wśród  największych  organizacji  pozarządowych 
działających  na  terenie  Polski  można  wymienić: 
Związek  Harcerstwa  Polskiego,  Polski  Czerwony 
Krzyż,  Caritas,  Polską  Akcję  Humanitarną,  Fundację 
Wielkiej  Orkiestry  Świątecznej  Pomocy,  Helsińską 
Fundację Praw Człowieka czy polski oddział Amnesty 
International. 

Dużą  grupę  organizacji  pozarządowych  stanowią 
również 

organizacje 

proekologiczne, 

instytucje 

walczące  z  wykluczeniem  społecznym  i  równością 
płci.

background image

Jednym  z  najważniejszych  dokumentów  w 
organizacji non-profit jest statut, który określa 
zadania  i  cele  tego  podmiotu.  Działania, 
prowadzone przez organizację,
muszą być bezwzględnie zgodne ze statutem. 
Dokument  zawiera  informacje  dotyczących 
zakresu  i  obszaru  działań  organizacji,  określa 
odbiorców  i  cele  poszczególnych  zadań, 
władze  oraz 

źródła  finansowania,  którymi  w 

większości  są  dotacje,  darowizny,  zbiórki 
publiczne,  składki  członkowskie,  środki  od 
administracji  publicznej,  przychody  z  1% 
podatku PIT lub własna działalność
gospodarcza organizacji.

background image

Organizacje non-profit utożsamiane są często 
z  organizacjami  pożytku  publicznego  (OPP)  i 
organizacjami  pozarządowymi  (NGO  lub  tzw. 
III sektor). 
Należy  jednak  pamiętać,  iż  organizacje  non-
profit  dzielą  się  na  instytucje  publiczne  i 
prywatne, natomiast OPP i NGO są niezależne 
od administracji państwowej. 

Organizacje pożytku publicznego mają szereg 
indywidualnych  uprawnień  oraz  obowiązków 
w  porównaniu  do  innych  organizacji  w  tym 
otrzymywania 

1% 

podatku 

od 

osób 

fizycznych na działalność statutową.

background image

Organizacje non-profit pełnią 

zróżnicowane funkcje w społeczeństwie:

•kształcą, 

•walczą z wykluczeniem społecznym, 

•proponują 

nowe 

rozwiązania 

sektorze
 prywatnym i publicznym.

  Można  wyodrębnić  dwie  podstawowe 
funkcje organizacji non-profit:

background image

a) Funkcja społeczna i polityczna

Organizacje  są  niejako  platformą  dla  ludzi 
głoszących  podobne  wartości,  mających 
zbliżone zainteresowania i poglądy.
  Przykładem  są  chóry,  kluby  sportowe, 
organizacje  religijne,  organizacje  zawodowe, 
stowarzyszenia  mniejszości  etnicznych,  kluby 
książki,  harcerze,  grupy  rowerowe,  ogniska 
teatralne, koła kobiet. 

Działania  części  z  nich  wykraczają  poza 
interesy  członków  danej  organizacji,  dbając  o 
poprawę  jakości  życia  wszystkich  obywateli 
lub lokalnej społeczności

.

background image

b) Funkcja ekonomiczna

Organizacje korzystają z pracy wolontariuszy, 

tym 

samym 

kształcą 

przyszłych 

pracowników,  przekazując  dobre  wzorce: 
zaangażowanie, 

odpowiedzialności 

kreatywność. 
Dysponując 

czasem, 

kontaktami 

obywatelami, wiedzą 
o  ich  potrzebach  oraz  możliwością  ubiegania 
się 
o  dofinansowania,  ulgi  i  specjalne  kontrakty, 
organizacje  non-profit  mogą  efektywniej 
dostarczać dobra i usługi publiczne. 

Wszystkie te atuty pozwalają na oszczędności 
w  sferze  budżetowej  np.  w  samorządach 
miejskich.

background image

Obszar działalności organizacji non-

profit

Kultura  i  rekreacja-    Organizacje  i  działania  w 
obszarze kultury, rekreacji w ujęciu społecznym

Edukacja  i  badania  -  Organizacje  zajmujące  się 
propagowaniem, 

obsługą 

wspieraniem 

edukacji/badań  lub  same  podejmujące  działania  w 
tym zakresie

Ochrona zdrowia -  Organizacje zajmujące się 
profilaktyką zdrowotną, administracją służby 
zdrowia, zapewniające opiekę zdrowotną i usługi 
wspierające.

background image

Środowisko  i  ekologia  -  Organizacje  propagujące 
programy,  mające  na  celu  kontrolę  i  prewencję 
skażeń środowiska, edukację ekologiczną i opiekę nad 
zwierzętami.

Religia  - Organizacje oraz grupy wyznaniowe 
propagujące postawy religijne, obejmujące seminaria, 
świątynie. Często powiązane ze
stowarzyszeniami i innymi instytucjami.

Biznes, stowarzyszenia i związki zawodowe - 
Organizacje regulujące, wspierające działalność 
gospodarczą, chroniące interesy pracowników, grup 
zawodowych.

Wolontariat  - głównie organizacje dobroczynne i 
propagujące działalność dobroczynną

.

background image

Źródła finansowania mają niewątpliwy wpływ 
na typy organizacji  non profit i ich przedmiot 
działalności, 

wyróżnia się:

•dotacje, 

•subwencje z budżetu państwa i jednostek 
samorządu      terytorialnego;

•prywatny kapitał, 

•darowizny, 

•wolontariat;

•dochody z działalności pozastatutowej;

•opłaty wnoszone przez korzystających z usług 
organizacji;

•granty, dotacje, sponsoring, 

•fundusze europejskie;

•składki członkowskie

background image

Sposób zarządzania organizacją non-

profit 

Zarządzanie  dzieli  się  na  zarząd  społeczny  oraz 
zarząd profesjonalny. 

W polskich stowarzyszeniach społeczny zarząd, który 
działa  nieodpłatnie,  nie  jest  w  stanie  na  bieżąco, 
dobroczynnie  nadzorować  pracy  stowarzyszenia, 
często  realizującego  kosztowne  i  czasochłonne 
projekty.  Występuje  więc  problem  nadzoru  i 
odpowiedzialności. 

dużych 

organizacjach 

najczęściej jeden
członek  zarządu  zostaje  odpłatnym  pracownikiem  i 
dzięki  temu  może  poświęcić  się  w  pełni  zarządzaniu 
(tzw. zarządzanie profesjonalne).

background image

fundacjach 

zarząd 

może 

ustawowo 

otrzymywać  wynagrodzenie  za  wykonywanie 
swoich obowiązków. 
Dodatkowo  w  organizacjach  non-profit  mogą 
występować  rady,  które  zazwyczaj  pełnią 
funkcję  promocyjną  i  reprezentacyjną  niż  jako 
organ nadzoru

background image

Różnorodność form zatrudnienia personelu

 organizacji non-profit

background image

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r o 

działalności pożytku publicznego i 

wolontariacie w Polsce

 

Ustawa reguluje zasady: 

1) prowadzenia działalności pożytku publicznego 

przez organizacje pozarządowe w sferze zadań 
publicznych oraz współpracy organów 
administracji publicznej z organizacjami 
pozarządowymi; 

2) uzyskiwania przez organizacje pozarządowe 
statusu organizacji pożytku 
publicznego oraz funkcjonowania organizacji 
pożytku publicznego;

 

.

background image

3) sprawowania nadzoru nad prowadzeniem 
działalności pożytku publicznego; 

4) tworzenia i funkcjonowania rad działalności 
pożytku publicznego

Ustawa reguluje również warunki wykonywania 
świadczeń przez wolontariuszy oraz korzystania z 
tych świadczeń


Document Outline