KICZ

pierwotnie, z niem. Kitsch, bubel, tandeta

We współczesnej kulturze:

element prowokacji, celowe przerysowanie
(świadome działanie

 camp: ironicznie

spożytkowany zły gust

)

lub
strategia dostosowawcza schlebiania popularnym
gustom (

 brak kontrowersji poznawczych

)

PROWOKACJA W KULTURZE

PROWOKACJA: wymuszenie reakcji odbiorcy przez
podstęp artystyczny naruszający konwencje, uzus,
hierarchie

PROWOKACJA wywoływana jest z przesłanek i w
celach społecznych (politycznych, etycznych,
artystycznych)

PROWOKACJA JAKO SKŁADOWA POSTAWY
AWANGARDOWEJ
- zwątpienie w sztukę i w rzeczywistość
- negacja powszechnie przyjętych ideałów
artystycznych i wartości estetycznych oraz etycznych
- protest przeciw instytucjonalizacji sztuki
- funkcjonowanie sztuki oraz na jej instytucjonalne
definiowanie.

Marcel Duchamp: Fontanna – fotografia pisuaru w
galerii (1917); domalowanie wąsów i bródki Monie
Lizie L.H.O.O.Q (1919) – w wym.
po francusku: „elle a chaud au cul” („ona ma gorącą
dupę”, „jest bardzo napalona”)

wiedeński akcjonizm (lata 60. i 70.).: martwe
zwierzęta, krew, profanacja, masturbacja i
samookaleczenia. (by wstrząsnąć austriackim
społeczeństwem hipokrytów ukrywających wojenne
winy)

SKANDAL W KULTURZE

złamanie jakiejś normy lub naruszenie
tabu

osoba wywołująca skandal działa
świadomie lub nieświadomie 

różnica w

stosunku do prowokacji, zawsze celowej

istnieje grupa odbiorców (grupa
społeczna), która akceptuje złamaną
normę lub strzeże tabu

skandal musi być społecznie widoczny

TABU

(z języka Wysp Tonga) głęboki i fundamentalny zakaz kulturowy.

jego złamanie jest odbierane jako zamach na całą strukturę danej kultury
i jej integralność, a więc jako zagrożenie dla dalszego istnienia danego
społeczeństwa

tabu może obejmować czynności, miejsca, przedmioty lub osoby, które
w najpierwotniejszym znaczeniu są zarazem zakazane i święte

potocznie: tabu jako rodzaj autocenzury, zwykle głęboko wpajanej
w trakcie procesu wychowawczego.

tabu zabrania głośno mówić, pisać, a nawet myśleć i zauważać sprawy
nim objęte

tabu istnieje w każdej kulturze

Tabu

w różnych kulturach współczesnych

o sferze tabu decyduje obyczajowość i religia

miejsca i rytuały święte – sposób zachowania
zakazy religijne – pojęcie grzechu, ale też szczegółowe
kodeksy zachowań
we wszystkich kulturach: m.in. zabójstwo, sodomia,
kazirodztwo
Koran: zakaz używania alkoholu, narkotyków, jedzenia
wieprzowiny, zakaz lichwy i zachowań homoseksualnych – ale
tu inne rozumienie sfery intymności, poza tym w islamie:
nieczystość lewej ręki, kanon zachowania kobiet, but
Talmud: nieczystość kobiety w połogu i miesiączkującej; kanon
zachowania kobiet; zakaz aktywności seksualnej w niektóre
dni roku, zakaz zachowań homoseksualnych, koszerność
hinduizm: tabu pokarmowe (wołowina)