Rada Unii

Europejskiej

Wykonawca : Martyna Dywan
Kierunek: Ekonomia
Tryb studiów: niestacjonarne zaoczne
Rok: II

Rada Unii
Erupejskiej

W ramach tej instytucji, nieformalnie znanej też jako Rada

UE, spotykają się ministrowie ze wszystkich państw UE
w celu przyjmowania aktów prawnych i koordynowania
polityki w poszczególnych obszarach.

Nie należy jej mylić z:

Radą Europejską

– inną instytucją UE, w ramach której

przywódcy krajów Unii Europejskiej spotykają się 4 razy
do roku w celu omówienia priorytetów polityki UE

Radą Europy

– która nie jest organem UE.

Rada Unii

Eurpejskiej

Rada Unii Europejskiej jest właściwym
organem Wspólnot Europejskich. Swoje
podstawy znajduje w treści art. 202 – 210
(przed Traktatem Amsterdamskim art. 145-
148; 150-154) Traktatu ustanawiającego
Wspólnotę Europejską.

Rada Unii

Europejskiej

Historia

Jako wspólny organ Wspólnot Europejskich Rada
istnieje od 1 lipca 1967r., tj. od dnia wejścia w życie
– uchwalonego dnia 8 kwietnia 1965r. I
obowiązującego od dnia 1 lipca 1967r. Traktatu o
fuzji organów. Do tego czasu w ramach każdej
Wspólnoty istniały odrębne organy. Były to Rady
EWG i EWEA oraz Specjalna Rada Ministrów EWWiS.
Od dnia wejścia w życie Traktatu z Maastricht (8
listopada 1993r.) nosi nazwę Rady Unii Europejskiej
(dotychczas : Rada Wspólnot Europejskich).

Kompetencj

e

1)

Kompetencje koordynacyjne

- koordynuje

ogólną politykę gospodarczą państw
członkowskich UE; koordynuje współpracę
między sądami i organami policji państw
członkowskich.

Kompetencje

c.d

2)

Kompetencje decyzyjne

- uchwala akty prawne UE. Kompetencje

te przejawiają się w prawie wydawania decyzji. Dzięki tej funkcji
Rad określana jest mianem głównego organu prawodawczego.
Może ona podejmować wszelkie przewidziane prawem UE akty
prawne tj. rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.
Jednakże to uprawnienie Rada może samodzielnie wykonywać w
bardzo ograniczonym zakresie – tylko wtedy, gdy posiada do
tego przewidziane w TWE upoważnienie. Często bowiem proces
decyzyjny wiąże się z koniecznością zasięgania opinii Parlamentu
oraz konsultacji z Komitetem Ekonomiczno – Społecznym czy
Komitetem Walutowym. Większość decyzji podejmowanych przez
Radę następuje po założeniu uprzedniego wniosku przez Komisję.
Wypadki, kiedy Rada może samodzielnie podejmować uchwały,
należą do mniejszości. Niemniej jednak często posiada
ostateczne, decydujące słowo.

Kompetencje c.d.

3)

Kompetencje wykonawcze

– Rada przekazuje

Komisji, w przyjętych przez nią aktach prawnych,
uprawnienia do realizacji wydawanych przez siebie
przepisów. Rada może jednakże określić szczególne
wymagania odnoszące się do realizacji tych
uprawnień, a w szczególnych przypadkach zastrzec
sobie prawo do samodzielnego wykonywania tych
uprawnień. Powyższa procedura musi być zgodna z
zasadami oraz przepisami ustanowionymi wcześniej
przez Radę działającą jednomyślnie, na wniosek
Komisji i po uzyskaniu opinii Parlamentu
Europejskiego.

Kompetencje
c.d.

4)

Kompetencje inne

- podpisuje umowy między UE a innymi

krajami - Rada podpisuje umowy w imieniu UE. Umowy obejmują różne
zagadnienia, takie jak środowisko, handel, rozwój, włókiennictwo,
rybołówstwo, nauka, technika i transport.
Zatwierdzanie budżetu UE -Rada wspólnie z Parlamentem
Europejskim podejmuje decyzję o środkach, które UE może wydać w
danym roku.
Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa - Rządy państw
członkowskich sprawują niezależną kontrolę w tych obszarach, lecz
współpracują nad rozwojem wspólnej polityki zagranicznej i obronnej
(znanej jako „wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa"). Rada jest
głównym forum dla tej współpracy. Unia nie posiada sił zbrojnych. Aby
pomóc jej w szybszym reagowaniu na konflikty międzynarodowe i klęski
żywiołowe, niektóre państwa UE udostępniają jednak swoje wojska siłom
szybkiego reagowania, których zadania ograniczają się do pomocy
humanitarnej, operacji ratunkowych i misji pokojowych.

Kompetencje
c.d.



Kompetencje inne c.d.

– prawo zawierania umów

stowarzyszeniowych – obejmujących dwustronne
prawa i obowiązki, wspólne działania i specjalne
procedury; określanie warunków zatrudnienia
dla pracowników – uchwalanie statutu
urzędników Wspólnot; ustalanie wysokości
wynagrodzeń i emerytur dla funkcjonariuszy
wpólnotowych; przyjmowanie nowych
członków w skład Wspólnoty – jednomyślnie po
porozumieniu z Komisją i po utrzymaniu zgody
Parlamentu Europejskiego.

Skład

Rada nie ma stałych członków. Na każde posiedzenie Rady
wszystkie państwa wysyłają ministrów odpowiedzialnych za
obszar polityki będący tematem dyskusji – np. ministrów
środowiska na posiedzenia dotyczące kwestii związanych ze
środowiskiem. Posiedzenie w takim składzie jest wówczas
określane jako Rada ds. Środowiska.
Rada składa się z przedstawicieli wszystkich państw
członkowskich szczebla ministerialnego upoważnionych do
działania w imieniu rządu w danym państwie. Jako ministrowie
poszczególnych państw członkowskich członkowie Rady
reprezentują interesy swoich państw i są związani z ich
instrukcjami. Z drugiej strony jako członkowie Rady muszą
podejmować działania, które są zgodne z interesem Unii i jako
takie powinny być stawiane na pierwszym miejscu.

Kto prowadzi

posiedzeniom?

Rada ministrów spraw zagranicznych ma stałego
przewodniczącego – jest nim Wysoki Przedstawiciel Unii
do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa .
Wszystkim innym posiedzeniom Rady przewodniczy
odpowiedni minister kraju, który sprawuje rotacyjną
prezydencję w Unii Europejskiej. Na przykład każdemu
posiedzeniu Rady ds. Środowiska w czasie prezydencji
estońskiej będzie przewodniczył estoński minister
środowiska. Często Rada obraduje w różnych miejscach
w tym samym czasie. Te zebrania resortowych
ministrów, uznawane za Rady specjalne, należy odróżnić
od Rady Ogólnej, w skład, której wchodzą ministrowie
spraw zagranicznych.

Przewodnictwo

Przewodnictwo w Radzie sprawowane jest przez każde

państwo członkowskie przez okres 6 miesięcy, w kolejności
alfabetycznej – zgodnie z oryginalnymi nazwami
poszczególnych krajów. Przewodniczącym zostaje ,
minister spraw zagranicznych państwa, które sprawuje
obecnie przewodnictwo w Radzie,

czyli János Martonyi

(Węgry).

Jego zadaniem jest bądź z własnej inicjatywy,

bądź na wniosek jednego z jej członków lub Komisji
Europejskiej, zwoływanie posiedzeń Rady. Posiedzenia
odbywają się zasadniczo w siedzibie Rady Brukseli, jednak
trzy razy w roku Rada zbiera się w Luksemburgu. W
przypadku gdy członek Rady nie może wziąć udziału w
obradach, zastąpić go może wyznaczony do tego urzędnik
państwa członkowskiego. Skład Rady ulega również
pewnym modyfikacjom w razie ewentualnych zmian
rządów czy ich składu w poszczególnych państwach
członkowskich. Posiedzenia Rady są przygotowywane
przez Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER)
składający się z ambasadorów państw członkowskich
akredytowanych przy Unii Europejskiej. Decyzje w mniej
kontrowersyjnych sprawach są podejmowane przez
COREPER i tylko formalnie zatwierdzane przez Radę.

Państwa sprawujące

rezydencję rok 2006-2011

Rok

Państwo

sprawujące

rezydencję

Przedstawiciel

państwa w RE

Minister

spraw

zagranicznych

2006

Austria

Wolfgang Schüssel

Ursula Plassnik

2006

Finlandia

Matti Vanhanen

Erkki Tuomioja

2007

Niemcy

Angela Merkel

Frank-Walter

Steinmeier

2007

Portugalia

José Sócrates

Luís Amado

2008

Słowenia

Janez Janša

Dimitrij Rupel

2008

Francja

Nicolas Sarkozy

Bernard Kouchner

2009

Czechy

Mirek Topolánek

(od 8 maja) Jan Fischer

Karel

Schwarzenberg

(od 8 maja) Jan

Kohout

2009

Szwecja

Fredrik Reinfeldt

Carl Bildt

2010

Hiszpania

José Luis Rodríguez

Zapatero

Miguel Ángel

Moratinos

2010

Belgia

Steven Vanackere

2011

Węgry

János Martonyi

Tryb podejmowania

uchwał

Decyzje

podejmowane są przez Radę

w trojaki sposób

:



bezwzględną większością

- jest to domyślny sposób podejmowania

uchwał, jednak w praktyce stosuje się go tylko do spraw technicznych



kwalifikowaną większością

- obecnie uchwala się tak większość decyzji

merytorycznych



jednomyślnie

- dawniej sposób stosowany najczęściej, po zmianach

wprowadzonych przez jednolity akt europejski, traktat amsterdamski,
traktat nicejski i traktat lizboński stopniowo ograniczono jego używanie
na rzecz większości kwalifikowanej; wstrzymanie się od głosu nie stoi
na przeszkodzie do jednomyślnego podjęcia uchwały

Wybór trybu głosowania zależy od konkretnych wskazań traktatowych.

Większość

kwalifikowana

Zgodnie z art. 205 (148) TWE Rada działa

większością swoich

członków

, czyli minimum 14 państw za – przy 27 głosujących. W

przypadkach kiedy zgodnie z TWE wymagane jest podejmowanie
uchwał

większością kwalifikowaną

, poszczególnym państwom

przysługuje następująca liczba głosów:



Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania: 29 głosów



Hiszpania i Polska: 27



Rumunia: 14



Holandia: 13



Belgia, Czechy, Grecja, Węgry i Portugalia: 12



Austria, Bułgaria i Szwecja: 10



Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja i Finlandia: 7



Cypr, Estonia, Łotwa, Luksemburg i Słowenia: 4



Malta: 3

Rozkład głosów ważonych

Państwo

Do 31 X 2004

Od 1 XI 2004

Niemcy

10

29

Wielka Brytania

10

29

Francja

10

29

Włochy

10

29

Hiszpania

8

27

Polska

8

27

Rumunia

0

14

Holandia

5

13

Grecja

5

12

Czechy

5

12

Belgia

5

12

Węgry

5

12

Portugalia

5

12

Rozkład głosów ważonych c.d.

Państwo

Do 31 X 2004

Od 1 XI 2004

Szwecja

4

10

Austria

4

10

Bułgaria

0

10

Słowacja

3

7

Dania

3

7

Finlandia

3

7

Litwa

3

7

Irlandia

3

7

Łotwa

3

4

Słowenia

3

4

Estonia

3

4

Cypr

2

4

Luksemburg

2

4

Malta

2

3

Większość

kwalifikowana c.d.

Podział głosów (tzw. głosów ważonych) dokonany został przy

uwzględnieniu stanu zaludnienia i gospodarki poszczególnych
państw. Im większa liczba ludności danego państwa, tym więcej ma
ono głosów, jednak liczba głosów jest ważona na korzyść państw
słabiej zaludnionych.

Większość kwalifikowana zostaje osiągnięta, kiedy:



większość (w niektórych przypadkach nawet dwie trzecie) 27

państw członkowskich UE oddaje głos „za”



oddano co najmniej 255 głosów na 345 możliwych.

Dodatkowo państwo członkowskie może wystąpić o sprawdzenie, czy

głosy „za” stanowią

co najmniej 62 proc. łącznej liczby ludności

.

Jeżeli ten warunek nie jest spełniony, wniosek nie może zostać
przyjęty.

Jednomyślne

podejmowanie uchwał

W wielu wypadkach TWE przewiduje jednomyślne
podejmowanie uchwał (m.in. przyjmowanie nowych
członków, polityka zagraniczna, współpraca w zakresie
sprawiedliwości i bezpieczeństwa, sprawy zewnętrzne oraz
podatki), przy czym w podjęciu uchwały w tym trybie nie
stanowi wstrzymanie się od głosu przez obecnych lub
reprezentowanych członków Rady (art. 205 pkt.3). Wymóg
jednomyślności zostanie spełniony nawet przy kilku
wstrzymujących się głosach. Każde państwo może
zawetować decyzję. Jednomyślne podejmowanie uchwał w
początkowej fazie tworzenia się Unii Europejskiej stanowiło
regułę. Było one jednak bardzo uciążliwe, ponieważ
wielokroć powodowało wstrzymanie działalności
Wspólnoty.

Kompromis

luksemburski

Jednak, aby zmienić stan rzeczy, dnia 29 stycznia 1966r. na
żądanie, a jednocześnie pod presją Francji – która pragnęła
rozwiązania kwestii integracji rolnictwa i powstrzymywała się od
udziału w posiedzeniach Rady, uniemożliwiając w ten sposób
podjęcie decyzji – państwa członkowskie uchwaliły tzw.

kompromis luksemburski.

Zobowiązały się w nim, iż w sprawach

istotnych dla państwa członkowskiego nie można go
przegłosować, lecz po dojściu do porozumienia należy
podejmować decyzje jednomyślnie, przy czym same państwa
decydować miały, które ze spraw są dla nich szczególnie istotne.
Dopiero Jednolity Akt Europejski, obowiązujący od 1 lipca 1987r.
Zwiększył możliwość podejmowania decyzji większością
kwalifikowaną. Reformy wynikające z Traktatu Amsterdamskiego
umocniły zasadę kwalifikowanej większości, zmniejszając liczbę
spraw, które mogą być rozstrzygane jednomyślnie.

Bezwzględna

większość

Bezwzględna większość jest to domyślny
sposób podejmowania uchwał, jednak w
praktyce stosuje się go tylko do spraw
technicznych. Obecnie głosowania oparte na
zasadach jednomyślności i większości
kwalifikowanej stanowią regułę. Zwykła
większość (bezwzględna) znajduje głównie
zastosowanie w sprawach proceduralnych.

Traktat Nicejski -

zmiany

Szczyt Rady Europejskiej w Nicei w dniach 7-11 grudnia
2000r. I podpisanie dnia 26 lutego 2001r. przez ministrów
spraw zagranicznych Traktatu z Nicei spowodowały
reformę instytucjonalną w tym tez Rady Unii Europejskiej.
Zawarcie Traktatu doprowadziło do nowego podziału
głosów ważonych w Radzie oraz zwiększenia liczby
obszarów, w jakich Rada może głosować większością
kwalifikowaną. Zmiany te wprowadzono mając na uwadze
przyszłe rozszerzenie Unii Europejskiej o kolejne państwa
członkowskie. Odnośnie ważonych głosów Traktat Nicejski
wprowadził zasadę podwójnej większości, która oznacza,
iż do podjęcia decyzji konieczne jest uzyskanie zarówno
większości głosów i większości państw członkowskich.

Traktat Nicejski –

zmiany c.d.

Przy sumie 345 głosów 27 państw członkowskich
konieczne bezie uzyskanie przynajmniej 258 głosów „za”
oddanych przez większość członków, jeżeli na mocy
Traktatu decyzje mają być przyjęte na wniosek Komisji. W
innych przypadkach uchwały będą podjęte, gdy zostanie
zebranych przynajmniej 258 głosów „za” oddanych przez
co najmniej dwie trzecie członków. Gdy decyzja ma zostać
przyjęta przez Radę kwalifikowaną większością głosów,
członek Rady może zażądać sprawdzenia, czy kraje
członkowskie stanowiące tę większość kwalifikowaną
reprezentują co najmniej 62% ogółu ludności Unii. Jeśli
okaże się, że warunek ten nie został spełniony, decyzja o
której mowa, nie zostanie przyjęta.

Traktat
Lizboński

Dalsze zmiany w sposobie głosowania większością
kwalifikowaną przewiduje

traktat lizboński

. 1 listopada

2014 roku zniesiony będzie system głosów ważonych,
a zastąpi go system podwójnej większości:



jeśli akt głosowany będzie na wniosek Komisji lub
wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczeństwa: 55% państw
członkowskich (ale nie mniej niż 15) reprezentujących
co najmniej 65% ludności Unii;



w pozostałych przypadkach: 72% państw
członkowskich reprezentujących co najmniej 65%
ludności Unii.

Mniejszość
blokująca

Podjęcie decyzji przez Radę będzie mogła jednak uniemożliwić

mniejszość blokująca

, obejmująca co najmniej

4 państwa

,

których liczba ludności stanowi co najmniej

35 proc

. ludności

Unii Europejskiej. W przypadku, gdy w głosowaniu nie biorą
udziału wszyscy członkowie, brana jest pod uwagę liczba
państw uczestniczących i ludność zamieszkująca te państwa.

Minimalna mniejszość blokująca

obejmuje wtedy liczbę państw

równą najmniejszej liczbie państw uczestniczących, których
łączna ludność jest większa niż 35% łącznej ludności państw
uczestniczących, powiększonej o jeden. W szczególnie istotnych
dziedzinach działalności Unii, takich jak na przykład wspólna
polityka zagraniczna i bezpieczeństwa czy polityka gospodarcza
i pieniężna, do podjęcia decyzji konieczne będzie zgromadzenie
co najmniej

72 proc

. liczby państw członkowskich.

Formuła z
Janiny

Ponadto w okresie przejściowym, to znaczy od 1 listopada
2014 r. do 31 marca 2017 r., każde państwo członkowskie
będzie mogło zażądać przyjęcia decyzji zgodnie z systemem
głosów ważonych. W tym okresie będzie również możliwe
odwołanie się do

formuły z Janiny

, zgodnie z którą Rada będzie

musiała ponownie zająć się sprawą i poszukać
satysfakcjonującego rozwiązania w rozsądnym terminie, jeżeli
państwa sprzeciwiające się podjęciu danej decyzji zgromadzą
3/4 jednego z testów mniejszości blokującej.

System podwójnej większości zacznie w pełni funkcjonować

1

kwietnia 2017 r

. Odwołanie się do formuły z Janiny będzie

jednak nadal możliwe pod warunkiem zgromadzenia 55%
jednego z testów mniejszości blokującej.

Organy
pomocnicze

1.

Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER)

o

Powołany w 1958 r. przez Radę WE jako organ pomocniczy, składa się z przedstawicieli
wszystkich państw członkowskich, urzędujących w przedstawicielstwach tych państw,
akredytowanych przy Wspólnotach Europejskich. Zbiera się na szczeblu ambasadorów raz
w tygodniu. Jest określany jako COPERER II.

o

Zajmuje się: sprawami instytucjonalnymi, wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa,
zagranicznymi stosunkami gospodarczymi, polityką gospodarczą, sprawami finansowymi i
budżetem, problematyką sprawiedliwości i sprawami wewnętrznymi.

o

Każdy ambasador ma swego zastępcę w randze ministra pełnomocnego, zbierają się oni
również raz w tygodniu i są określani jako COREPER I. Nie ma podległości między
COREPER II i COREPER I.

o

Komitet Stałych Przedstawicieli zapewnia ciągłość prac Rady, przygotowuje dla Rady
projekty uchwał, utrzymuje stałą łączność między rządami państw członkowskich a
organami UE, koordynuje stanowiska rządów wobec problemów istniejących w ramach UE,
zapewnia rządom stały dopływ informacji.

Organy pomocnicze c.d.

2. Specjalny Komitet Rolny

o

Został odwołany przez Radę UE w 1960 r. Składa się z wyższych urzędników
państw członkowskich, obsługujących członków Komitetu Stałych
Przedstawicieli.

3. Komitet Polityki Budżetowej

o

Składa się z wysokich urzędników państw członkowskich, odpowiedzialnych
w nim za przygotowanie projektu ich budżetu oraz przedstawicieli Komisji.

4. Sekretariat Generalny

o

Jego zadaniem jest obsługa administracyjno-techniczna Rady. Dzieli się na
siedem dyrekcji generalnych, siedziba Sekretariatu Generalnego znajduje
się w Brukseli.

Bibliografia



„Podstawy prawa europejskiego” Koen Lenarevts, Piet Van
Nuffel – przełożyła Joanna Bojko; Dom wydawniczy ABC; 1995



„Wprowadzenie do prawa Wspólnot Europejskich” (Unii
Europejskiej) – autorzy : Monika Bychowska, Mariusz Daca,
Wojciech Postulski, Ewa Skibińska, Agata Szoplińska, Izabela
Twardowska-Mędrek, Andrzej Wróbel – pod redakcją Andrzej
Wróbel, wyd. Kantor; Zakamycze 2002



Zarys prawa Unii Europejskiej – Dominik Lasok; wyd. Pozkal,
Toruń 1995



K. Wojtaszczyk, "Integracja europejska. Wstęp",
Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006,



http://pl.wikipedia.org/wiki/Rada_Unii_Europejskiej



http://polskawue.gov.pl/Rada,Unii,Europejskiej,1827.html

Dziękuję za uwagę