Metrologia wielkości

geometrycznych

Chropowatość i falistość powierzchni

Struktura geometryczna
powierzchni

Struktura geometryczna powierzchni

Zbiór wszystkich nierówności powierzchni

powstałych w wyniku jej wytworzenia lub

zużycia

Struktura geometryczna
powierzchni

Profil

powierzchni

Profil powierzchni

Definicja

Profil powierzchni

profil uzyskany przez przecięcie powierzchni

określoną płaszczyzną

Profil powierzchni

O

dwzorowania profilu – sposób pomiaru

Zakres ruchu
pionowego

Stylus z ostrzem

odwzorowującym

(igłą)

Kierunki

odwzorowan

ia

Profil powierzchni

Odwzorowanie profilu

Profil powierzchni

Profil odwzorowany

Profil odwzorowany

miejsce geometryczne punktów

środka wierzchołka ostrza odwzorowującego

o idealnym kształcie geometrycznym

(stożkowym o wierzchołku kulistym)

i wymiarach nominalnych,

przemieszczającego się po powierzchni

w płaszczyźnie przekroju

Profil powierzchni

Odwzorowanie profilu - ostrze odwzorowujące

Kąt wierzchołka

ostrza odwzorowującego Q [⁰]

Wartość

nominalna

Odchylenie

60

+10

-5

90

+5

-10

Promień zaokrąglenia

wierzchołka

ostrza odwzorowującego r [μm]

Wartość nominalna

Odchylenie

2

± 0,5

5

± 1,0

10

± 2,5

Profil powierzchni

Dobór ostra odwzorowującego – filtr
mechaniczny

Promień

wierzchołka

ostrza r = 2 μm

Promień

wierzchołka

ostrza r = 5 μm

Profil rzeczywisty

(100%)

Promień ostrza 2

μm,

transmisja ok. 50%

Promień ostrza 5

μm,

transmisja ok. 30%

Profil powierzchni

Dobór ostra odwzorowującego

Profil powierzchni

Elementy składowe

Profil powierzchni

Profil pierwotny

Profil pierwotny

profil powierzchni, po wypoziomowaniu

(usunięciu nachylenia wynikającego z braku

równoległości powierzchni przedmiotu do

linii pomiaru oraz odchyłek kształtu),

zawierający falistość i chropowatość.

Profil powierzchni

Profil odniesienia

Profil odniesienia

linia odwzorowująca przesuwanie się

czujnika wzdłuż płaszczyzny przekroju

wzdłużnego prowadnicy

Profil powierzchni

Profil całkowity

Profil całkowity

cyfrowa postać profilu odwzorowanego

względem profilu odniesienia, z

przyporządkowanymi wzajemnie

współrzędnymi pionowymi i poziomymi

Profil powierzchni

Powiększenie obrazu profilu

Powiększenie w kierunku pionowym jest kilka lub

kilkanaście razy większe niż w kierunku poziomym

k

z

k

x

k

z

>> k

x

Parametry chropowatości i
falistości

Opis struktury geometrycznej powierzchni
realizowany jest za pomocą parametrów:

• chropowatości

w przypadku parametrów wyznaczanych w
kierunku prostopadłym do badanej powierzchni
oznaczanych znakiem R (ang.

r

oughness)

w przypadku parametrów wyznaczanych w
kierunku równoległym do badanej powierzchni
oznaczanych znakiem S (ang.

s

pacing)

• falistości oznaczanych znakiem W (ang.

w

aviness)

Chropowatość i falistość
powierzchni

Umowną granicę pomiędzy chropowatością

i falistością powierzchni wyznacza stosunek

amplitudy nierówności A do jej długości l:

Profil powierzchni – elementy
profilu

odcinek pomiarowy

Odcinek pomiarowy – długość profilu, na
której został dokonany jego pomiar

Parametry chropowatości

Parametry powierzchniowe