MODYFIKOWANIE SPOSOBU

ŻYCIA PRZEZ PACJENTA

SWPS

Anna Gromińska

Lambert, 1992

40% efektywności psychoterapii

zależy od czynników występujących
poza samą psychoterapią.

Rozpoznawanie pożądanych

przez pacjenta zmian



Co chciałbyś zrobić, jakie zmiany
wprowadzić w swoim zachowaniu?



Jakie mogą być tego efekty?



Co próbowałeś zrobić wcześniej?



Jakie były tego efekty?



Jak wyjaśniasz sobie powodzenia i
niepowodzenia tych zmian?

Działania podejmowane przez pacjenta

związane z osiąganiem celów terapeutycznych



Wprowadzanie zmian w
postępowaniu, wynikających z
przepracowywania problemów
życiowych, zaplanowanych
samodzielnie przez pacjenta



Realizowanie tzw. zadań domowych.

Działania terapeuty wspierające pracę nad

zmianą zachowania pacjenta w życiu

codziennym



Bezpośrednie zachęcanie pacjentów
do badania możliwości zmiany
zachowań – rozróżnianie zachowań
pożytecznych i niepożytecznych



Towarzyszenie pacjentom w
przygotowywaniu i podejmowaniu
decyzji, dotyczących planowanej
zmiany zachowań



Rozwijanie umiejętności
przydatnych w planowanych
zmianach – treningi, relaksacja



Dostarczanie informacji zwrotnych,
dotyczących zmian, pomaganie w
ocenie zmian i modyfikowaniu
działań



Ukierunkowanie eksploracji
doświadczeń pacjenta
towarzyszących zmianom

Zalecenia terapii

skoncentrowanej na rozwiązaniu



Zamiast celów negatywnych cele
pozytywnie sformułowane - Co
zrobisz zamiast?



Koncentrowanie na sposobie
działania – Jak to zrobisz?



Koncentrowanie na teraźniejszości
osiągalny i konkretny cel zmiany –
Jak konkretnie to zrobisz? Na ile ten
cel jest osiągalny?



Wzmacnianie u pacjenta poczucia
możliwości wpływu



Wyobrażeniowe uwalnianie od
ograniczeń – pozytywne wyjątki,
pytania o cud

Wskazówki dotyczące pozytywnych

wyborów (de Shazer)



Jeśli coś działa, nie poprawiaj, staraj
się robić to częściej,



Jeśli coś działa troszeczkę, buduj na
tym,



Jeśli wygląda na to, że nic nie działa,
zastosuj eksperyment (np. pytanie o
cud)



Do każdej sesji podchodź tak, jakby
była ostatnią

Szukanie rozwiązań



Koncentracja na celu



Koncentracja na problemie



Koncentracja na rozwiązaniach – Co
będziesz robić innego, gdy problem
zostanie rozwiązany?



Koncentracja na wyjątkach

Zalety zadań domowych



Dodatkowa okazja do uzyskiwania
konstruktywnych doświadczeń
osobistych



Możliwość do ćwiczenia i utrwalania
nowych zachowań i przekonań



Tworzenie warunków do rozwijania in
umacniania osobistej skuteczności
pacjenta oraz możliwości wpływania
na własne życie



Umacnia powiązania pomiędzy
psychoterapią a codziennym życiem
pacjenta

Formułowanie zadań domowych



Dostarczanie pacjentowi jasnych i
konkretnych uzasadnień dla zadania



Zbieżność zadań z celami terapii



Zbieżność z tematami poruszanymi
w czasie sesji



Przewidywanie możliwych przeszkód
i opracowanie planu zastępczego



Zaplanowanie sposobu uzyskiwania
przez pacjenta wzmocnień za
realizację

Omawianie realizacji zadań



Pamiętanie o zadaniach domowych,
rozpoczynanie od nich sesji,



Wyrażanie zainteresowania tym, co
pacjent zrobił oraz uznania dla jego
wysiłku,



Postawa pozytywnie neutralna (nie
wzmacniać niepowodzeń),



W przypadku występowania
trudności rozważanie możliwości
przeformułowania zadania

Rodzaje zadań domowych

1. Zadania zwiększające

samoświadomość

1.1. automonitorownie



Częstotliwość i czas trwania
wyróżnionych zachowań i
problemów,



Rodzaj i intensywność stanów
emocjonalnych,



Okoliczności, w których występują

1.2 edukacja psychologiczna
2. Zadania inicjujące i strukturalizujące

aktywność pacjenta, m.in..



Zwiększenie częstotliwości
satysfakcjonujących działań,



Wprowadzenie nowych form aktywności



Poprawa samodzielności oraz
samoobsługi



Ograniczenie samobójczych myśli

3. Zadania zwiększające efektywność

interpersonalną – m.in. Zwiększanie
asertywności, poprawa komunikacji
(parafrazowanie, klaryfikowanie,
dawanie informacji zwrotnych).

4. Zadania służące sprawdzaniu

dysfunkcjonalnych założeń

Czynniki warunkujące przeszkody

w realizacji zadań domowych



przekonania i oczekiwania pacjenta



Poziom umiejętności pacjenta



Historia poprzednich doświadczeń
pacjenta w realizowaniu zadań



Czynniki środowiskowe